Tíminn - 15.09.1964, Blaðsíða 8

Dóra Þórhallsdóttir
Dóra Þórhallsdóttir, forsetafrú, sem verður til grafar borin í dag, fæddist í
Reykjavík 23. febrúar 1893 og var bvi á sjötugasta og Öðru aldursári. er hún
andaðist. Foreldrar hennar vom ’órhallur Bjarnason, biskup, sonur Björns
Halldórssonar í Laufási í Þingeyjarsvslu, en móðir Þórhalts kona séra Björns
var Sigríður Einarsdóttir nónda > Saltvík á Tjörnesi. Móðir Dóru forsetafrúar
og kona Þórhalls biskups var Valgerður dóttir Jóns hreppstjóra Halldórssonar á
Bjarnastöðum í Bárðardal.
Börn Þórhalls biskups voru þrjú. auk Dóru, séra Tryggvi, ritstjóri og forsætis-
ráðherra, sem kvæntur var önnu Guðrúnu dóttur Klemensar Jónssonar, ráð
herra, Svava gift Halldóri Vilhjálmssyni skólastjóra á Hvanneyri og Björn, sem
lézt í Noregi 191 fi. Frú Dóra var yngst systkina sinna.
Dóra forsetafrú ólst upp i foreldrahúsum í Laufási í Reykjavík á frábæru heim-
ili þeirra. Móður sina missti frú Dóra 1913 og varð þá tvítug að aldri að taka
að sér húsmóðurskyldur á þessu stóra heimili og stýrði því í fjögur ár. Komu
þá þegar fram miklir mannkostír hennar. Hún naut ágætis menntunar
Árið 1917 giftist hún Ásgeiri Asgeirssy »i, og bjuggu þau tyrst í Laufási eða
þangað til maður hennar varð forsætisráðherra 1932.
Frú Dóra starfaði í ungmennafélögunum á ungum aldri og sigldi tH mennta
á Norðurlöndum. Síðar á ævi tók hún töluverðan þátt i félagsmálum kvenna,
átti sæti í stjórn Lestrarfélags kvenna skólanefnd Kvennaskólans í Reykjavik
og sóknarnefnd Dnmkirkjunnar, og hún bar mjög fyrir hrjósti fagrar handíð-
ir og var sjálf snillingur á því sviði.
Frú Dóra var íslenzk húsmóðir i bezta skilningi þess orðs en um leið óvenju-
lega glæsileg og gáfuð kona sem hvarvetna vakti athygli og virðingu á opin-
berum vettvangi.
Börn Dóru Þórhallsdóttur og Ásgeirs forseta eru Þórhallur ráðuneytisstjóri
kvæntur Lily Ásgeirsson, Vala gifl G mnari Thoroddsen fjármálaráðherra og
Björg, gift Páli Ásgeiri rryggvasyni sendiráðsfulltrúa, og barnabörn þeirra
eru orðin þrettán.
Ritstjórn Tímans hefir mælzt til
að ég segi frá æskuárum frú Dóru
Þórhallsdóttur.
Svo bar við, að mitt fyrsta heim-
ili í Reykjavík var Gróðrarstöðin,
en með fólkinu þar og Laufás-
fólki var náin frændsemi og vin-
átta. Enda var það í Gróðrarstöð-
inni, sem fundum okkar frú Dóru
bar fyrst saman. Frétti ég síðar
að hún hefði spurt hvort þetta
væri einn af frændunum, sem
hún ætti að þúa. Ekki var sú raun-
in á. Allt um það tókust áður
langt um leið kynni og vinátta við
Laufássystkinin, innan ungmenna-
félaganna — vinátta, sem haldizt
hefir síðan, þótt lífið hafi skákað
mönnum til og frá á sínu mikla
taflborði
Þessi ungmennafélagskynni
urðu m.a. til þess að Tryggvi Þór-
hallsson varð ritstjóri Tímans,
Ásgeir Ásgeirsson bauð sig fram
til þings í Vestur-ísafjarðarsýslu,
en síðan hafa þá ýmsir leikir á
lífsins taflborði orðið sögulegir og
með þeim hætti, sem alþjóð er
kunnugt.
En áður höfðu leikirnir í lífi
frú Dóru verið sögulegir. Foreldr-
ar hennar rækta sér herragarð í
sjálfum höfuðstaðnum. Faðir henn-
ar er hvort tveggja, lektor Presta-
skólans og einn helzti nýsköpunar-
bóndi samhliða því að stjórna Bún
aðarfélagi íslands.
Og enn skiptir lífið um tjöld.
Æskuheimilið er orðið bisk-
upssetur, og þegar stundir líða
færist frú Dóru þungi lífsins fyr
í fang sakir heilsuleysis og fráfalls
móður hennar, en hún lézt hinn
28. janúar 1913, en biskupssetur
var í Laufási frá 1908 til ársloka
1916.
Og lífið sér fyrir sjálfu sér!
Þetta uppeldi og erfður mann-
dómur frú Dóru Þórhallsdóttur,
ætlar henni stærra hlut. Árið 1917,
hinn 3. október giftist Dóra Ás-
geiri Ásgeirssyni. Mun það síðan
hafa verið að frumkvæði Tryggva
Þórhallssonar, að Ásgeir Ásgeirs-
son gefur kost á sér til þing-
mennsku fyrir Vestur-ísafjarðar-
sýslu. Þar nær hann kosningu
1923, og fer með þingmennskuum-
boð fyrir þetta kjördæmi, allt þar
til hann er kjörinn forseti íslands.
Og taka nú aðrir við frásögn, er
varpar ljósi á líf og ævistarf þeirr-
ar góðu konu, er nú kveður, en um
langt skeið hefir sett svip á hið
gestkvæma heimili að Bessastöð-
um samhliða hinu, að koma fram
fyrir þjóðarinnar hönd við hlið
bónda síns, forseta íslands, utan
lands og innan, og jafnan með
þeim ljúfa glæsibrag, sem öll
þjóðin minnist og þakkar.
Guðbrandur Magnússon.
„Fótmál dauðans fljótt er stigið
fram að myrkum grafar reit.
Mitt er hold til moldar hnigið,
máske fyr en af ég veit.
Heilsa, máttur, fegurð fjör,
flýgur burt sem elding snör.
Hvað er lífið? Logi veikur,
lítil bóla, hverfull reykur.
Dóra Þórhallsdóttir. fermingar
árið 1908
Þessi mynd er tekin af fjölskyldunni árið 1933, þegar Þórhallur sonur forsetahjónanna var fermd-
ur. Talið frá vinstri, Dóra Þórhallsdóttir, Vala Ásgeirsdóttir. Björg Á‘ <'eirsdóttir, Ásgeir Ásgeirs-
son og Þórhallur Ásgeirsson.
8
TÍMINN, þriðjudagur 15. september 1964 —