Tíminn - 13.12.1964, Blaðsíða 7

TÍMINN
Raett við Erling Þorsteinsson lækni um starfsemi heyrnarstöðvarinnar.
— Starfsfólk flestra iðnfyrii
tækja og stofnana í Reykjavík,
það sem vínnur í daglegum há-
vaða, hefur nú verið prófað í
Heymarstöð Reykjavíkur, t.d.
hafa starfsmenn flestra vél-
smiðja hér í borg verið heyrn-
arprófaðir.
Erlingur Þorsteinsson, lækn-
ir Heymarstöðvarinnar skýrði
frá þessu, er blaðið spurðist
fyrir um starfsemína.
— Við höfum orðið vör við
mjög greinilegar heyrnarbilan
ir meðal þessa fólks, sagði Er-
lingur, en í sumum tilfellum
eru það menn, sem em komn-
ir á þann aldur, að erfitt er
að segja til um, hvort hávaði
sé orsök bilunarinnar, og þyrfti
að fylgjast með heyrp manna
að staðaldri til að fá ömgga
vitneskju um slíkt. Margir upp-
lýsa þó, að þeir hafi fyrst orð-
íð varir við heymardeyfu eftir
að þeir vom búnir að vinna
svo og svo lengi -í hávaða, þó
ekki skemur en 2-3 ár.
— Hvaða starf er hættuleg-
ast í þessu tilliti?
— Því verður ekki slegið
föstu, en ég geri ráð fyrir, að
plötusmíði sé einna verst.
Henni fylgir gífurlegur hávaði,
sérstaklega þegar unnið er inni
í geymum. Loftborar era líka
slæmir.
— Hvaða ráðstafanir hafa
verið gerðar vegna þeirra, sem
reyndust hafa minnkaða heym
við þessar mælingar?
— Ég hef skoðað þá, sem
eftthvað vantaði á heyrn, og
sent þá, sem með þurftu, til
eymasérfræðings. Nú er verið
að gera skýrslur um mælingam
ar og verða þær síðan birtar.
Að svo stöddu get ég ekki
nefnt tölur í þessu sambandi,
en mér virfSst óhætt að full-
. .-. ...
Erlingur Þorsteinsson og Maria Kjeld heyrnarprófa Iítlnn dreng.
(Ljósm.; Tíminn-GE).
Hávaðinn á vinnustað
skaðar heyrn margra
yrða, að hávaði á vinnustað hafi
skaðað heyrn margra.
— Hvað er unnt að gera tíl
að draga úr hættunni?
— Eftir því sem ég veit bezt
hafa verið gerðar ýmsar ráðstaf
anir til að draga úr þessum
skaðlegu áhrifum, og sumir
hafa slíkt í imdirbúningi. Það
yrði langt mál að telja upp all-
ar ráðstafanir, sem gera mættí,
en ég vil benda á þrjú atriði:
Hljóðeinangmn á loftum g
veggjum, að láta starfsfólk nota
tappa í eyrun eða eyrnahlífar,
og að láta einstaka starfsmenn
skipta um verk eða stað í fyrir-
tækinu öðru hvom, þar sem
því verður við komið. Auk þess
væri sundurhólfun æskileg, t.d.
í smiðjum, svo starfsliðið þurfi
ekki að hlusta á öll verkfæri
samtímis. En það er ástæða til
að vara við fleiri tegundum háv
aða. Nú fara áramót í hönd
og þá fer að heyrast í kínverj-
um og púðurkellingum. Þessar
sprengjur geta orsakað varan-
legt heymartap í ákveðnum
hluta tónsviðsins. ef þær
springa nærri eyrum bama, og
em mörg dæmi þess hjá þeim
börnum sem við höfum mælt.
— Heyrnarstfiðin var í
fyrstu aðeins ætluð bömum?
— Já, hún var stofnsett fyr-
ir rúmum tveimur ámm að til-
hlutan Zontaklúbbs Reykjavik
ur og með fjárhagslegri aðstoð
hans. Klúbburinn gaf heymar-
mælingatæki og ýmsan annan
útbúnað, og kostaði auk þess
nám ungrar fóstm, Maríu
Kjeld, við eina af heymarstöðv-
um danska ríkisins. Stjóm
klúbbsins leitaði til mín um að
vera með í ráðum um val tækja
og koma stöðinni á laggimar,
og leítað var til stjórnar Heilsu
verndarstöðvarinnar varðandi
húsnæði. Stjómin • brást vel
við, og heyrnarstöðin fékk inni
í barnadeildinni, en getur þó
aðeins starfað þar eftlr kl. 4.
Auk þess kostar Heilsuverndar-
stöðin rekstur Heymarstöðvar-
innar. Þessi fyrsti vísir að full-
kominni heyrnarstöð á íslandi
var í fyrstu aðeins ætlaður böm
um yngri en 4 ára með tilliti
til þess, að hið opinbera hafði
þá aðéins gert ráðstafanir varð-
andi böm 4 ára og eldri, sem
áfátt var um heym og jafn-
framt oft um mál. Þar á ég við
Málleysingjaskólann. — Nú er
það svo, að barn þarf að heyra
til að geta lært málíð, og sem
kunnugt er byrja flest böm að
læra það á öðru ári. Þess vegna
er nauðsynlegt að fá sem allra
fyrst vitneskju um, hvort barn
er heyrnardauft. Reynsla sér-
fræðinga hefur sýnt, að mikið
ríður á, að heyrnardauf böm
fái við#gandi heyrnartæki og
njóti sérstakrar umönnunar
eínmitt þá tiltölulega fáu mán-
uði, sem þau eru að læra málið.
— Það var því fyrst og fremst
vegna barna undir 4 ára aldri,
sem heyrnarstöðin varð til, og
þar sem starfskraftar voru ekki
meiri, ein stúlka til heymar-
mælinga og ég, part úr
degi einu sinni í viku, þá vild-
um við í fyrstu takmarka okk-
ur við þennan aldursflokk og
sjá til, hvort við gætum færzt
meira í fang. Fjöldi ungbama,
sem við fengum til meðferðar
reyndist sem betur fór ekki
eins mikill og gert var ráð fyr-
ir, og var því greinilega hægt
að fjölga verkefnum. í samráði
við borgarlækni var byrjað að
heyrnarprófa nemendur 1? ára
bekkja barnaskólanna, síðan 7
ára bekikina, og hafa þt-ssir
bekkir í öllum skólum borgar-
innar veríð heymarmældir a.
m.k. tvisvar.
— Þurfa börnin að koma í
Heilsuvemdarstöðina í þessu
skyni?
— Nei, María Kjeld fer með
mælitæki í skólana og prófar
bömin þar, en öll þau böm,
sem hafa sýnt eitthvað athuga-
vert á heyrnarlínuriti, hafa svo
verið prófuð nánar í stöðinni.
Þar hef ég skoðað þau, séð um
að þau, sem þurftu á læknis-
hjálp að halda, yrðu send til
eyrnalæknis síns, og að þau
börn fengju heyrnartæki, sem
á þurftu að halda. Síðan höf-
um við reynt eftir megni að
fylgjast með þessum bömum.
— Er þetta mikill fjöldi
barna, sem þið hafið tekið til
nánari prófunar?
— Það er ekki stór hundraðs
hluti þeirra bama, sem hafa ver
ið mæld, en skipta þó hundr-
uðum.
— Svo það hefur sýnt sig, að
hér var þörf fyrír heyrnarstöð.
— Já, það hefur sýnt
sig, enda fyrirfram vitað. Þetta
er gott það sem það nær, en
betur má ef duga skal. Þessi
starfsemi þyrfti að ná til allra
skóla. Það kemur smámsaman.
Nú er t.d. í ráði að fara að
heyrnarmæla börn í leikskól-
unum. Ég vildi gjarnan, að
hægt væri að heymarmæla öll
skólabörn árlega, og það er tak-
markið. — Þessi litla heyrnar-
sTöð er og á aðeins að vera
vísir að fullkominni stöð, heym
arstöð ríkisins, sem við hljót-
um að fá fyrr eða síðar. Það
yrði stöð allra landsmanna og
allra aldursflokka. Til þess þarf
aukið sénmenntað starfslið og
húsnæði ætlað heymarstöð-
inni einni. Sérmenntaður
heymarfræðingur gæti t.d. séð
um daglegan rekstur slíkrar
stöðvar, og þar yrði að koma
Framhald á 11. síðu.
Þessi mynd er tekln í heyrnar-
stöðlnni, inni f klefa, sem er
innréttaður til heyrnarprófunar.
Framan við litla drenglnn er
skápur með tveim innbyggðum
hátölurum og upplyctu leigfanga
hólfi fyrir neðan hvorn þefrra.
Mishálr tónar eru gefnir með
hátölurunum á vixl, og sést þá,
hvort drengurinn beinir augun
um þangað sem hi)óðið kemur
frá Vegglrnir eru klædd-
ir með hljóðeinangrunarplötum.
Erlingur Þorsteinsson fvlgist
með drengnum, sem situr á hné
föður síns.