Alþýðublaðið - 23.01.1955, Qupperneq 4

ALÞÝÐUBLAÐIð
Sunnudagur 23. janúar 1955
Útgefandi: Alþýðuflotyurinrt.
Ritstjóri: Helgi Scemundsson,
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emma Möller.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
Ásþnftarverð 15,00 á mánuði. í lausasölu 1,00.
Kenningar og staðreyndir
MORGUNBLAÐIÐ sann-
ar á sjálft sig í gær ótrúlega
fáfræði. Það þykist undrast
þá niðurstöðu Alþýðublaðs-
ins, að þjóðin bæti að sjálf
sögðu ekki hag sinn á því
einu saman að hækka allt
kaupgjald um ákveðna
hundraðstölu. því að hinar
ýmsu stéttir taki þá kaup-
hækkunina hver af annarri,
menn fái fleiri krónur en
verðmlnni. En þelta er eng
in viðurkenning á kenn-
ingum dr. Benjamíns Ei-
ríkssonar eins og Morgun-
blaðið gefur í skyn. Hér er
um að ræða þá stefnu, sem
verkalýðshreyfingin og Al-
þýðuflokkurinn hafa barizt
fyrir um langt skeið. Yerk-
fallið haustið 1952 var háð
á grundvelli hennar. Al-
þýða landsins hefur löngu
gert sér Ijóst, að kauphækk
unarstefnan er út af fyrir
sig neyðarúrræoi. Lausnin
á að vera sú að sigrast á
verðbólgunni og dýrtíðinni,
gera krónurnar verðmeiri
með verðlækkunum og
auknum félagslegum um-
bótum. En núverandi stjórn
arvöld hafa ekk. viljað fall
ast á þessa stefnu, og Morg
unblaðið kann er.gin skil á
henni. Þess vegna er verka
lýðurinn til neyddur að
krefjast hærri launa, svo
að byrðarnar lendi ekki all-
ar á honum. En vissulega
færi hann aðra leið og far-
sælli. ef Alþýðuflokkurinn
réði stefnunni.
Sú staðreynd, að kaup-
gjaldíð (hefur hækkað um
60 % í tíð gengisiækkunar-
ipnar bögglást heldur en
ekkí fyrir brjóstinu á Morg
unblaðinu í vörn þess fyrir
dr. Benjanjín Eirík'sson. í
því samband skal eftirfar-
andi rifjað upp:
Dr. Benjamín Eiríksson
fullyrti áður en gengis-
Iaekkunfhini vaa* skellt á,
að „jafnvægi“ myndi hafa
náðst í ágústbyi jun 1951.
Kenning hans var sú, að
verðhíækkainir 1 mundu
verða litlar. En dómur
reynslunnar varð sá, að í
ágúst 1951, þegar hann
taldi, að „jafnvægi“ ætti
að hafa náðst, voru þær
orðnar 44%. Kaupgjalds-
vísitalan hafðii í júní—
ágúst 1951 hækkað um33%
eða næstum þrefalt meira
en dr. Benjamín og Olaf-
ur Björnsson höfðu gert
ráð fyrir. Kaupgjaldsvísi-
talan september— októ-
ber 1951 var 139. Um það
leyti, sem allt átti að vera
komið í lag rneð litlum
breytingum á verðlagi og
kaupgjaldi, hafði kaupið
m. ö. o. hækkað um nær
40% sem afleiðing verð-
hækkana. Það er því ó-
haggað að meginhluti
þeirra kauphækkana, sem
orðið hafa síðan 1950. varð
strax á fyrstu þrem missir
um gengislækkunarinnar
ogsem afleiðing af henni.
Grunnkaupshækkanir urðu
ekki á þessu tímabili.
Kauphækkanirnar urðu
sjálfkrafa samkvæmf til-
lögum dr. Benjamíns og
Olafs prófessors, sem rík-
isstjórnin gerði að sínum
og Morgunblaðið virðist
nú hálfskammast sín f.yrir
með því að reyna áð af-
neita þeim.
Þjóðlnni er Ijóst, að geng
islækkunin' hefur mistskizt
og allar aðvaranir andstæð
inga hennar komið á dag-
inn. En Ólafur Thors og
dr. Benjamín Eiríksson
vilja ekki játa .þessa aug-
ljósu staðreynd. Þeir 'berja
höfðinu við steininn. Og nú
sér forsætisráðherrann ekk
ert annað úrræði en nýja
gengislækkun — áframhald
andi ferðalag út í kviksvnd
ið.
Eitt atriði enn Morgun-
blaðinu til lærdóms og dr.
Benjamín tll fræðilegrar í-
hugunar.
Þetta sýnir hversu frá-
leitt er að kenna kauphækk
unum verkalýðsins um öng-
þveitið, sem nú blasir við.
Það færist á ábyrgðarreikn
ing núverandi rík'sstjórnar.
Tilkynning frá Skaftsfofu
Reykjavíkur. k ,
Frestur til að skila skattframtali rennur út
31. janúar næstkomandi. Skattstofan er opin til
klukkan 9 alla næstu viku og veitt aðstoð við
framtöl.
Skattstjóri. ^9
Endurminningar Emanueís Shinwells - VI.
o r 11 i n n í
a
DEILUR innan Alþýðu-
flokksins hafa, síðan 1951,
dregið úr virðingu flokksins á
þingi, og ef þeim heldur áfram
gætu þær stefnt í voða horfum
flokksins í kosningum.
Afsagnir Aneurln Bevans
og Harold Wilsons í apríl 1951
hafa e. t. v. ekki venð eina á-
stæðan fyrir tapi okkar í októ
ber sama ár, en þær stuðluðu
að því.
Á meðan Cripps var fjár-
málaráðherra fékk hann jafn-
margar skipanir. og ég (í mín
um ráðuneytum) um að tak-
marka þyrfti eyðslu.
Cripps vildi setia hámark á
kostnaðinn við almannatrygg-
ingarnar. Bevan scóð ákaft
gegn þessu.
Er Gaitskell var orð'.nn fjár
málaráðherra, héldu deilurnar
áfram. — Fjáriagafrumvarp
hans 1951 gerði ráð fyrir 30
milljón punda niðurskurði á
almannatrygginguin á árinu.
Deifa um sföðu.
Margir félaga mmna voru í
vafa um hve viturlegur þessi
niðurskurður væri, en Gait-
skell, sem var í erfiðri fjárhags
aðstöðu, var ekki í skapi til
samninga.
Þá er Bevan heldur ekki að
eðlisfari maður, sem lælur
undan.
Það hefur verið sagt, að af-
sagnirnar hafi komið sem mót
mæli gegn þeim 4700 milljón-
um pdnda, sem verja skvldi til
vígbúnaðar. Það er ekki rétt.
Bæði Bevan og Wilson féll-
ust á upphæðina, þótt þeir ef
uðust um. eins og margir aðrir
af okkur. hvort þjóðin gæti
borið kostnaðinn eða hvort
hægt væri að eyða upphæð-
inni á tilskildum tíma.
Það virtist búa eitthvað und
ir þessum viðbrögðum gegn
fjármálaráðherranum.
Bevan var algerlega einlæg-
ur í' þeirri ákvörðun sinni að
viðhalda almannatryggingun-
um. óbreyttum, en þetta var
vafalaust einnig barátta um
sæti í stjórninni.
Bevan, sem vur búinn að
vera ráðherra Iengur, hefur e.
t. v. álitið, að honutn hæri frek
ar staða f.iármálaráðherra held
ur en Gaitskell.
íSkoðun mín á þessum tíma
var sú. að Morrison hefði átt
að verða fiármálaráðherra.
rrSnúið fil vinsfri
Deilur innan verkalýðshreyf
ingarinnar eru venjulegar.
Það hafa alltaf verið deilur um
stefnu og aðferðir í allri sögu
hennar.
Þetta er heilbrigt og lýðræð
islegt.
Hitt markmiðið, sem orsak-
ast af löngun til mannafor-
ráða, er hættulegra.
En í einu skulu hvorki stuðn
ingsmenn okkar né andstæð-
ingar láta sér skjátlast: Þessar
deilur munu ekki lengi hindra
framgang flokksins.
Almenningur þolir og lætur
jafnvel hvetjast af skoðana-
mun leiðtoganna. En hann
mun ekki þola deyfð og at-
hafnaleysi.
Yfirleitt hefur ,,Snúið til
vinstri“ leitt til beztu leið-
anna. ú ; i^i...jilijJÍ!j
Þetta er ósköp eðlilegt, því
að heimurlnn vill ekki standa
kyrr og saga framíaranna er
óþolinmóð við hrædda og hæg
fara leiðtoga.
Baráifuhugurtnn
sigrar.
AUir þessir ,.erfiðle.kar“ síð
an 1951 hafa snúizt um deilur
út af utanríkismálum.
Annars vegar eru þeir, sem
vilja heldur hófsemi. en hins
vegar þeir, sem neyðast til að
fylgja ákveðnari og róttækari
stefnu, að nokkru levti vegna
þess að það er venjan, en einn
ig í sumum tilfellum vegna
þess, að þeir eru metnaðar-
gjarnir vegna sjálfra sín.
Næslum því nákvæmlega
það sama er að finna í verka-
lýðshreyfingunni.
Munurinn á viðhcrfum fé-
lags verkamanna í rafmagns
iðnaðinum og almenna verka-
mannafélagsins er t. d. meiri
en munurinn á viðhorfum pót-
entátanna í þingflokknum.
Ekki er nokkur vafi á því
hér,' frekar en á stjórnmálasvið
inu, að tilraunir til að fara
hægar hljóta að mistakast að
lokum.
Maður, ákafur og ákveðinn í
skapi, hlýtur að komast til
valda fyrr eða síðar. í framtíð
inni mun verða meira um þessi
einvígi innan flokksins.
Þau eru ekki mikilvæg mið-
að við niðurstöðuna af barátt
unni gegn íhaldinu — baráttu,
sem verður enn ákafari en áð-
ur.
Sféffaskipfing.
Aðalbaráttan verður að bein
ast að því að uppræta skipt-
ingu milli stétta.
Bætt afkoma verkamanna
og dálítil skerðing á auðæfum
nokkurs hluta auðstéttanna
hafa ekki gert mikið til að
draga úr stéttaskiptingunni.
Eitt fyrsta verkefni sér-
hverrar stjórnar Alþýðuflokks
ins í framtíðinni verður að
vera að koma á ókeypis
menntun fyrir alla, án allra
forréttinda nema vegna hæfi-
leika og'starfs.
Ég verð að viðurkenna. að
það er nokkur þörf á því fyrir
flokkinn að losa sig við flísina
úr sínu eigin auga, áður en
hann fer að fást við bjálkann
í auga þjóðarinnar.
Ýmislegt bendir jafnaðar-
manni af minni kynslóð á, að
hugsjónir gömlu brautryðjend
anna séu í þelrri hættu að
glevmast.
Ég hef oft spurt sjálfan mig,
hvort þeir meðlimir flokks-
ins, sem vel eru stæðir, mundu
vilja lifa við þau ytri skilyrði,
sem hlytu að vera í því jafn-
aðarmannaríki, sem þeir eru
að berjast fyrir.
Það er auðvelt að vera
mælskur um jöfnuð, en erfið-
ara að taka honum.
LífsspursmáliÖ.
Alþýðuflokkurinn verður að
halda áfram sínum jafnaðar-
t'llögum án tillits til mótmæla
íhaldsmanna eða, ef út í það
fer. hvatningu ýmissa leiðtoga
Alþýðuflokksins um að flýta
sér hægt.
Miklu. meira þarf að gera til
þess að mennta þá, sem ætla
að leggja fyrir sig stjórnmál,
er útheimta margvíslega hæfi
leika.
Mælska kann að vera dýr-
mæt, en heiðarleiki takmarks
ins er miklu mikiivægari.
Það er lífsspursmál að trúa
á gerðlr sínar og vara hrein-
skilinn. jafnvel bóit það kosti
að ganga gegn stefnu flokksins
og maður verði gerður útlæg-
ur í hin yztu myrkur stjórn-
málanna.
Gufföfd framfíðar.

Flokkurinn er ekki lengur
ungur og metur stærð verks
síns af meira raunsæi eu fyrir
fimmtíu árum. En hann má
aldrei missa sjónar á hugsjón
inni.
Ég hef aldrei tvúað því, að
gullöldin væri í fortíði'nni.
Hún liggur í framtíðinni. Ef
þetta land getur vísað veginn,
mun heimurinn vafalaust
fylgja á eftir.
Þá hefur strifi félagslegra
umbótamanna og áróðuts-
manna. sem ég vildi gjarnast
teljast til, ekki verið á glæ
kastað.
Alþýðuflokksfciag
Rtykjavíkur.
Hverfisstjórafundur verður
haldinn annað kvöid kl. 8,30
í Iðnó (uppi). Fundarefni:
Leitað eftir uppástungum í
stjórn félagsins fyrir næsta
kjörtímabil. Rætt um ' inn-
heimtu félagsgjalda. Ennfrem-
ur munu Haraldur Guðmunds
son og Gylfi Þ. Gísiason segja
frétítir frá stjórnmálav'iðhorf-
inu um áramót.
Félagsfundur í Alþýðuflokks-
félagínu verður n. k. þriðju-
dagskvöld í Alþýðuhúsinu við
. Hverfisgötu, kl. 8.30. Á fund
'inum mun Sveinn Ásgeirsson
hagfræðingur flytja erindi um
neytendasamtökin, starf þeirra
og stefnu. Ennfremur mun
Arngrímur Kristjánsson skóla
stjóri sýna kvikmynd í upp-
hafi fundarins.
F.U.J.
F élagsfundur verður hald-
inn annað kvöld kl. 8,30 í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Rætt verður um varnarmálin.
Frummælandi vevður Lúðvík
Gissurarson stud. jur,
Stjórnmálaskóli Alþýðu-
flokksfélaganna í Rvík.
Skólinn fellur niður annað
kvöld vegna félagsfundar í
F.U.J. og hverfisstjórafundar
í Alþýðuflokksfélaginu. _ _ ,