Alþýðublaðið - 22.09.1955, Blaðsíða 5

tFilmmíiMlagitr 22. sept. 1955
AKJÞYÐUBLAÐEÐ
5
M inningarorð
! - dæmist sem lögreglumál
Jén Leifs virðist þurfa að sparka elnu sinni enn og betur
t. d. nýlega gert grein fyrir út af lögbrotunum skal því
kröfum srnum varðandi endur höfða sem lögreglumál.
jin. a.:
UNDIRSTÖÐUATRIÐI
i
TILLAGNANNA
: ALÞYÐUBLAÐIÐ hitti Jón
Leifs að máli í gær og spurðist
írétta af deilunni milli^ STEFs bætur höfundalaga. Þar segir
Og sérleyfisbílstjóranna.
„Því miður,“ sagði Jón Leifs,
,,hef ég ekki heyrt. neitt nýtt
mn tilfellið frá því um daginn.
Ég vil þó geta þess að hvorki
var það af augnabliksréiði né
3ieins konar ölvun að ég spyrnti eigandi að sínu verki og ræð- not eða aðgangur að afnotum
iæti við útvarpstækinu, heldur ur ytir Þv'í bæði að því er hugverka, þá er það skvlt að
Jbafði ég eftir mjög rækilega í- snertir listræna meðferð og ríkissjóður greiði höfundun-
iiugun beðið eftir nægilega aug fjárhagslega hagnýtingu þess. um þóknun fyrir afnotin.
Ijósu og vel undirbúnu færi á ) 2.) Frurnréttur höfundarins
Sð skapa lögreglutilfelli í höf- er eins og hver annar eignar-
tindaréttarmáli. Það er tilvinn- réttur í eðli sínu ótakmarkað-
andi að greiða jafnvel sektir ur at tíma eða stað.
8.) Eignaréttur höfundar að
Verki hans sé staðfestur í
stjórnarskránni eins og hver
annar eignarréttur, sem frið-
helgur telst.“
„12.) í þeim tilfellum að al-
»!•) HöfundUrinn skal vera menningi séu veitt ókeypis af-
13.) Höfundaréttarlögin mega
ekki vera eignarnámslög, eins
og nú er, heldur eiga þau að
|vera verndarlög fyrir höfund-
iyrir mínar aðgerðir ef aðeins j 3.) Hagnýtingarrétturinn er inn og verk hans, en höfunda-
höfundaréttarbrotið fæst um arfgegnur, en listrænn réttur réttarlögin vernda stundum
leið dæmt sem lögreglumál.“
meðferðarinnar hins vegar miklu frekar hagnýtendur hug
ekki, þar eð hann er bundinn verka en höfundinn sjálfan ,og
við persónu höfundarins og verk hans.“
fyrirmæli hans. Breyting eða | „16.) Höfundar geta séð fyrir
kunnugt er lítur ’ utsetning verks eða flutningur sér sjálfir á sama hátt og aðrar
eða hagnýting þess í óviðeig- stéttir þjóðfélagsins, ef þeim
andi samhengi skal ekki vera eru aðeins veitt full atvinnu-
UOFUNDALOGIN
&TJÓRNARSKRÁRBROT?
' Svo
tíanski höfundaréttarfræðingur
inn próf. Vinding Kruse svo á,
dæmd sem þjófnaður ef höf-
lindalög hefðu ekki verið sett,
Og að höfundalögin séu því
Taunverulega brot á stjórnar-
oð höfundaréttarbrot mundú leyfilegur, nema fyrir liggi réttindi eins og að framan
samþykki hofundanns eoa fyr- greinir, en geti þeir hins vegar
irmæli erfðaskrár að honum ekki öðlast þau, þá ber stjórn-
látnum. | arvöldunum að styðja starf-
4.) Öll hugverk, sem eru sök- j semi þeirra með svipuðum
skránni, t. d. á 67, grein stjórn um ófullnægjandi lagaákvæða hætti og skólastarfsemina.“ .
sarskrár’ íslands úm friðhelgi talin óvernduð, skulu þó njóta | „Það er undarlegt,“ segir Jón
eignarréttarins. Dómsúrskurð-, áframhaldandi verndar. Hag- Leifs, „ef kæra má minnstu
lir um þessa kenningu mun þó nýtingarréttur þeirra, án hins truflanir fyrir lögreglunni, —
okki vera til í neinu landi enn. listræna siðferðisréttar, ska! þá 'en ag mönnum megi jafnframt
Dálítill ávinningur er samt, ef verða eign stéttarfélags list- Hðast að svívirða opinberlega
tneð tilfelli því, sem hér um greinar höfundarins til hagnýt- 1 óátalið mestu helgídóma heims
Tæðir, hefur tékizt að vekja (inSar í landi hvers félags, er listarinnar og að stela frá þeirri
xækilega eftirtekt á þessari ser um skiptingu arðsins á milli (hugsjónastétt, sem er fátækust
MAGNÚS KJARTANSSON
er dáinn. Þessi orð hafa borizt
meðal manna undanfarna daga,
við iðnaðarmenn höfum þarna
á bak að sjá mjög góðum :;am-
starfsmanni, og þegar við., sem
höfum verið samstarfsmenn
hans um margra ára bil, lítum
yfir og rifjum úpp fyrir okkul' j
störf hans í þágu iðnaðarsam,-
takanna, sjáum við bezt hvers
virði Magnús var fyrir málstað
okkar, og það verður vandfyllt
í hans skarð. Ég ætlá þá í
stórum dráttúm að rifjaj upþ
nokkur atriði í starfi Magnus:-
ar Kjartanssonar sem iðnaðar- ■
manns. Þá er Iðnaðarmanna-
félagið í Hafn.arfirði var stofn,-
að 1928 Var Magnús einn af
stofnendum þess — og kom
þá fljótt í ljós starfsáhugi hans
og jafnffámt Starfshæfni. Þær
eru orðnar margar, nefndirnar
í Iðnaðarmannafélaginu hér,
sem hann var kosinn í til
starfs; oft með góðum árangri,
í stjórn fðnaðarmannafélags. Fjárðar, var formaður þess í 21
félagsmanna sinna og rétthafa j allra stétta.
eftir viðeigandi úthlutunar-
reglum.
Eftir því að dæma, sem hér
, var frá skýrt, virðist Jón Leifs
5.) Framsal hagnýtingarrétt- þurfa að sparka einu sinni til
arins sé ekki leyfilegt, nema ^ 0g sparka betur næst!
: höíundurinn taki áfram þátt i
Ekkert alþýðusamband er
lagatúlkun.
ALÞJÓÐAKRAFA
1 Það er nú orðin alþjóðakrafa
liöfunda að réttarbrot gegn
Jjeim og andlegum eignum
þeirra verði dæmd sem lög-1 arði Þeim’ er inn kemur fyrir
xeglumál þeim að kostnaðar- !hagnýtingu verksins. Samning
lausu. Það þykir ekki réttmætt ar um annað &Slldlst með loS~
að sú stétt, sem vinnur verk U1TL
sín án greiðslu vinnulauna og | 6.) Höfundar geta gætt rétt-
oft verður að bíða áratugi eftir f ar síns sjálfir eða myndað sam-
einhverjum arði, þurfi auk tök til að gæta réttarins. Höf-
jþess að kosta stórfé í einkamáls undar og stéttarsamtök þeirra
Löfðanir til að fá fulla réttar- skulu eiga tilkall til aðstoðar
vernd eigna sinna og jafnvel að yfirvaldanna.
bíða árum saman eftir að skaða | 7.) Með lögbrot höfundarétt- beiðni frá egypzkum yfirvöld-
bætur séu greiddar og refsingu ar skal fara eins og með lögbrot jum til leiðbeiningar um stjórn
fullnægt fyrir misnot verka þjófnaðar, fjárdráttar eða ólög og rekstur iðnfyrirtækja. Hef-
ur hann komið á fót iðnaðar-
málastofnun þar í landi.
ins var Magnús kjörinn fjár-
málaritari 1940 til 1949, er hann
þá var kosinn gjaldkeri félags-
ins, sem hann var til dauða-
dags.
Þá er iðnráð var fyrst kosið
hér, var Magnúsi ásamt nokkr-
um iðnaðarmönnum, falið að
sjá um undirbúning þess. Hann
var kosinn i fyrstu stjórn iðn-
ráðsins og átti sæti þar í mörg
ár. Hann var þar mjög sann-
gjarn og tillögugóður.
Á þingum iðnaðarmanna
átti Magnús sæti, sam sagt ó-
slitið. Hann tók alltaf veruleg-
an og virkan þátt í störfum
þeirra og býzt ég við, að marg-
ir sakni Magnúsar á þeim vett-
vangi, því þar þekktu aliir
Magnús Kjartansson og það að
góðu einu. Hann var sæmdur
néiðursmerki iðnaðarsamtak-
ánna úr silfri á iðnþingi 1953,
fýrir vel unnin störf í þágu
éajmtakanna.
: Lífsstarf Magnúsar var mál-
araiðnin. Hann var einn stofn-
enda Málarafélags Hafnar-
ár. Hann var heiðursfélagi þess
félags nú síðustu árin.
Sem starfandi málari var
hann duglegur og alveg sér-
staklega samvizkusamur um
störf sín.
Hann setti á stofn hér í bæ
ásamt syni sínum, Sveini,
málningavinnustófu fyrir bíla,
hann byrjaði smátt, enda efn-
in ekki mikil. Það varð brátt
of lítið, því þar lofaði verkið
meistarann, svo ráðist var í að
stækka húsakost mjög veru-
lega og setja upp smurstöð, til
mikils hagræðis fyrir bílaeig-
endur hér í bæ, fyrirtæki þetta
var rekið með myndarbrag,
enda alltaf vaxandi, vegna
góðrar fyrirgreiðslu og fáir
(Frh. á 3. síðu.)
NORSKUR verkfræðingur I FORSTJORAR
hefur um 15 mánaða skeið dval I gKÓLABEKK
izt í Egyptalandi. Hann var
þangað sendur af Aiþjóða
vinnumálastofnuninni eftir
þeirra. jmætrar hagnýtingar rafmagns
Þýzka tónskáldafélagið hefur . eða vatns- og hitamagns. Mál
ALLI
MA STA
Þér akið tengur á hín-
um Elpru
MICHELIN
hjólbörðuiri.
Einkaumboð á íslanái:

H.f. EgÉl Vilhjálmsson
Laugavegi 118 — Sími 8-18-12.
Iins eru mjög bágborin, þrátt
fyrir umskiptin á stjórnmála-
sviðinu. Sum verkalýðsfélög
nann neiur SKyrt svo ira i hafa verið sleip að bæta kjör
viðtali við Arbeiderbladet í Os félagsmanna sinna, t. d. stein-
ló, vefnaðarvöruiðnaður sé j Glíuverkamennirnir, sem hafa
veigamesta iðngreinin í Eg- náð betri kjorum en nokkur
yptalandi. Þar eru fyrirtæki, onnur grein verkalýðsins, sum
sem hafa 10 12 þús. starfs-1 part með samningum og sum-
menn. Sum þeirra eru einkar ; part með hótun um >>að fara
vel búin vélakosti, svo að sér hægt“. Egypzkir verka-
naumast er um betra að ræða, menn hafa ekki verkfalsrétt.
en öll skipulagning er léleg og Verkalýðshreyfingin er skipu-
lítið sinnt um hagkvæman. logð £ einstök félög eftir at-
rekstur. Yfirleitt er vélakost- : vinnugreinum eða atvinnufyr-
urinn ekki nýttur eins og unnt irtækjum, en þar er ekkert al-
væri og framleiðsla á verka- þýðnsamband. Hvert félag
mann er heldur lítil, enda ó-!starfar út af fyrir sig Lög
þarflega margt starfsfólk i(mæla svo fyrir þar £ landi, að
'sumum fyrirtækjum.
Fyrsta
|ef viss hluti af starfsmönnum
verkefnið var að einhvers fyrlrtækis er í verka-
kenna forstöðumönnum iðn-
ráðsins skipulagningu og stjórn
ífyrirtækja. Voru þeir sumir
jdálítið tortryggnir í fyrstu og
: héldu, að hinir aðkomnu verk
ifræðingar væru útsendarar rík
; isstjórnarinnar. En svo vakn-
aði áhugi á að notfæra sér
hjálpina. Ein ástæðan fyrir tor
I tryggni þeirra var, að þeir
töldu tilgangslaust að reyna
að koma hagkvæmari skipan á
jvegna laga, sem ríkisstjórnin
hefur sett til verndar verka-
lýðnum, en hún stjrðst mjög við
Ifylgi hans.
EKKERT ALÞÝÐUSAM-
BAND OG ENGINN
VERKFALLSRÉTTUR
Lífskjör egypzka verkalýos-
lýðsfélagi, þá verði afgangur-
inn að ganga í þáð einnig. Rík-
ið greiðir mjög fyrir stofnun
verkalýðsfélaga og menntun
verkalýðsleiðtoga.
Er rætt var við fulltrúa
verkalýðsins um hagkvæmari
vinnubrögð og tilraunir til að
auka frámleiðnina, var svarið
í fyrstu það, að þeir vissu ekki,
hvað hér væri um að ræða, en
þeir kváðust fúsir til að kynn-
ast því. Vanþekking er mikil
meðal verkalýðsins og kunna
margir hvorki að lesa né
skrifa. Atvihnufyrirtækj um er
lagt á herðar að annast
fræðslu. Hefur stjcrnin hlutast
til um það,