Alþýðublaðið - 23.09.1955, Qupperneq 4

.4
ALÞYÐUBLAÐEÐ
Fosíudagur 23. sept. 1955
Útgejandi: Alþýðujlok\urinn.
Ritstjóri: Helgi Sœmundsson.
Fréttastjpri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Áugljsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Riistjórnarsímar: 4901 og 4902.
Augljsingasími: 4906.
Áfgreiðslusími: 4900.
Álþjðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
'Áskjífiarverð 15J00 á mánuði. í lausasoíu 1J30.
Hviið segja tölurnar ?
STJÓRNARFLOKKARN-
IR halda því löngum fram,
að fjármálastjórn ríkisins sé
í stakasta lagi og fordæma
harðlega þá menn, sem túlka
aðra skoðun í ræðu eða riti.
En í gær bregður svo við, að
Tíminn birtir stórathyglis-
verða grein um tölur, sem
tali. Niðurstöður hennar eru
raunar löngu kunnar, en hér
er hins vegar um að ræða
staðreyndir, sem stjórnar-
flokkarnir hafa hingað til
borið á móti. Viðburðurinn
er þannig fólginn í því, að
blindur hefur allt í einu
fengið sýn.
Ög hvað segir svo Tím-
inn? Útlán bankanna eru
stóriim hærri en fyrir einu
ári. Gjaldeyrisaðstaðan
gagnvart útlöndum er 86,5
milljónum lakari en vár
fyrir tólf mánuðum. Seðla-
útgáfan er síhækkandi, og
nemur aukningin nærri 10
af hundraði á einu ári.
Spariinnlán á síðustu tólf
mánuðum hafa ekki aukizt
nema um ríflega helming
þess, er hækkunin var tólf
mánaða tímabilið næsta á
undan. Vöruskiptajöfnuð-
urinn í júlílok var óhag-
stæður um 206 milljónir
króna, en það er um 40
milljónum meiri halli en
árið áður á sama tíma. I
ágúst hallaði enn á ógæfu-
hliðina, svo að um síðustu
mánaðamót var vöruskipta
jöfnuðurinn orðinn óhag-
stæður um 250 milljónir.
Verði hallinn hinn sami
síðustu fjóra mánuði árs-
ins og hann reyndist á
þeim tíma í fyrra mun
hann orðinn 320 milljónir
um áramót. Tíminn á ekki
góðs von í þessu efni. Hann
segir orðrétt: „Ekki munu
vera fyrir hendi neinar á-
stæður til þess að áætla
innflutninginn minnkandi
eða að úr honum dragi til
árslokanna. Ásóknin um
vörukaup og gjaldeyrisyf-
irfærslur til útlandi er
sögð vaxandi og öllu meiri
en gó ðtök eru á að full-
nægja.“
Sannarlega er það rétt hjá
Tímanum, að þetta eru tölur,
sem tala. Hins vegar lætur
hann liggja í láginni allar
útskýringar á því, hvað töl-
urnar segi. Þess gerist held-
ur ekki þörf. Þjóðin öll áttar
sig á því, hvað er að gerast.
Fjármálastefna núverandi
ríkisstjórnar er að gera okk-
ur gjaldþrota, þrátt fyrir
góð aflabrögð og næga at-
vinnu. Trjágreinin, senj-
landsfeðurnir hanga á í fall-
inu, er tekjurnar af Kefla-
víkurflugvelli og setuliðinu.
En hvað tekur við, þegar sá
meiður er ekki lengur fyrir
hendi? Hver verða úrræði
stjórnarherranna, þegar við
eigum að verða sjálfum okk
úr nógir á ný? Er til of mik-
ils mælzt, að þeir gefi þjóð-
inni sVar við svo tímabærri
spurningu?
Áfleiðingar stjórnar-
stefnunnar eru þær, að
framtíð íslands virðist und
ir stóru spurningarmerki
nema snúið sé við og ný
braut brotin. Þjóð, sem
glatar efnahagslegu sjálf-
Stæði sínu vegna ofstjórnar
eða óstjómar, er ekki Ieng
ur fullvalda. Hún verðurað
hlýða þeim aðilum, sem
hafa gerzt húsbændur
hennar, og örlög hennar
eru því í annarra höndum.
Okkur er hollt að minnast
í þessu efni hlutskiptis Ný
fundnalands. Þar gerðist
sama óheillaþróunin og nú
vottar fyrir í íslenzku þjóð
lífi. Grunur þeirrar ógæfu
felst í tölunum, sem Tím-
inn ræddi í gær. Þær segja
skýrt og skorinort, að við
séum á rangri leið. Aðvör-
un þeirra á vissulega að
taka þannig, að íslendingar
snúi við áður en þeir hafa
tapað áttum og sitja fastir
í foraði spillingarinnar.
Tíminn á þakkir skilið fyr
ir að segja þjóðinni sannleik
ann um óstjórnina og of-
stjórnina. Hann getur vissu-
lega bætt því við, að þetta sé
stefna íhaldsins í ljósi veru-
leikans. En jafnframt er það
staðreynd, að FramsóRhar-
flokkurinn ber hálfa ábyrgð-
ina með því að sætta sig við
stefnu íhaldins og láta það
tefla framtíð þjóðarinnar í
hættu.
Skálholtsskáldin.
ÍSKÆLDIR DRYKKIR
Ávextir — Rjómaís
Sölufurninn
Myndin er af skáldunum þremur, sem hlutu á dögunum verð-
laun fyrir hátíðarljóð um Skálholt, en þau eru, talið frá
vinstri: Sigurvegarinn, séra Sigurður Einarsson í Holti, Þorsteinn Halldórsson prentari og Þor-
geir Sveinbjarnarson sundhallarforstjóri. Séra Sigurður Einarsson er löngu þjóðkunnur maS-
ur fyrir margvísleg ritstörf og hefur m. a. géfið út þrjár ljóðabækur: Hamar og sigð, Yndi
unaðsstunda og Undir stjörnum og sóí., Þorsteinn Halldórsson hefur gefið út ljóðabókina
Sólblik og ennfremur birt mörg kvæði í biöðum og tímaritum. Þorgeir Sveinbjarnarson er ný-
liði á íslenzku skáldaþingi og hefur ekki ennþá gefið út bók. Þátttakan í ljóðasamkeppn-
inni um Skálholt reyndist óvenju mikil, og mun kvæðaunnendum leika hugur á að kynn-
ast því, sem verðlaunaskáldin þrjú hafa til þessa máls að leggja.
Baráttumaður
af Deakin og

við Amarhól.

ÞEIR, sem á næstunni þurfa
að semja við Samband flutn-
ingamanna á Bretlandi, fá þar
nýjan forustumann við að eiga.
Það er nú orðið alllangt síðan
hinn atkvæðamikli og mikils-
virti leiðtogi sambandsins, Ar-
thur Deakin, lézt, en það er
ekki fyrr en nú, að eftirmaður
hans hefur verið valinn. Það
hefur tekið sinn tíma, og er í
rauninni ekkert við því að
segja. Samband þetta, sem tel-
ur 1,300,000 meðlimi er ekki
aðeins fjölmennast brezkra
verkalýðssamtaka og auðugast,
— sjóðir þess nema um 600
milljónum króna, — heldur er
það einskonar ríki í ríkinu, og
segir sig því sjálft, að ekki veiti
þar af sterkri og öruggri for-
ustu.
Sá, sem valinn hefur verið
til slíks forustustarfa, hefur
líka oft hafizt skjótt til valda
á sviði brezkra stjórnmála, og
má muna Bevin, sem að lokum
varð forsætisráðherra landsins.
Bevin og Deakin, -— þessi nöfn
fylla hug brezkra verkamanna
stolti, og því sízt að undra. Þótt
ekki hafi verið flanað að því að
velja mann til að taka upp
merki þeirra.
STRÆTISVAGNASTJÓRl,
SEM TRÚANDI ER FYRIR
STÝRINU.
Segja má sem svo, að mann-
val mikið hljóti að vera innan
þessara samtaka, fyrst valið
hefur svo lengi dregizt, enda
ekki færri en sjö forustumenn,
sem mjög voru taldir koma til
greina. En nú hefur loks úr
þessu verið skorið, og nánasti
samstarfsmaður Deakins, Ar-
thur Ernest Tiffin, — eða eins
og hann er venjulega nefndur,
„Jock“ Tiffin, — verið kjörinn
með 267 019 atkv., en skæðasti
keppinautur hans, formað-
ur Lundúnadeildarinnar, Char-
les Brandon, hlaut 146,366 at-
kvæði.
Úrslitin geta að vissu leyti
talizt ósigur fyrir kommúnista,
þar sem þeir höfðu í frammi
mikinn áróður fyrir kosningu
Brandons. Hann er þó sjálfur
em tók
að vera í góðri þjálfun“, segir
hann.
í æsku var hann róðrargarp-
ur mesti, og undi sér vel úti á
Themesánni. Sökum starfs síns
hefur hann órðið að segja skil-
ið við ána að undanförnu, en.
hann hefur fengið þá beztu
' róðrarvél, sem völ er á, að gjöf
frá aðdáendum sínum, og þá er
mikið að gera, ef hann gefur sér
ekki tíma til að „skreppa" í
klukkustundar róður daglega.
Nú á hann sex ár fram und-
an, þangað til honum ber að
draga sig í hlé samkvæmt hin-
um ströngu fyrirætlunum al-
; þýðusamtakanna, en þar er ald-
urstakmarkið 65 ár.
Hvert er takmark hans? Úr
því verður framtíðin að skera.
Háffúrugrlpassfninu
„Jock“ Tiffin séður í spéspegli
„Daily Express“.
ekki á neinn hátt kommúnist-
um tengdur, nema hvað hann
hefur ekki haft neitt á móti
því, að kommúnistar væru vald
ir í ýmis ráð og stjórnir verka-
, lýðsfélaganna, en Tiffin hefur
alltaf veitt því harða mót-
spyrnu. -
| Jock Tiffin er enginn skrif-
stofuvaldsstjóri. Hann vann
sem strætisvagnastjóri, þar til
hann var kosinn í æðsta ráð
verkalýðssamtakanna, en stræt
isvagnastjórar hafa löngum get
ið sér frægð í Lundúnum fyrir
snarræði, bæði til munns og
handa. Tiffin kann líka vel að
koma fyrir sig orði, enda þurfti
hann á þeirri kunnáttu að halda,
þegar hann safnaði öllum vagn
stjórum „Grænu línunnar“,
sem allir í Lundúnum kannast
við, undir merki flutninga-
mannasambandsins.
ER HANN SÁ ER KOMA
SKAL?
| Tiffin er að vísu ekki álit-
inn jafn „sterkur“ maður og
Deakin, en hann er gæddur
bæði þolinmæði og fyndni, og
það eru líka hæfileikar, sem
komið geta verkalýðsleiðtoga
að góðu haldi í baráttunni. Og
líkamlegur þrekmaður er hann
mun meiri en Deakin. „Það hef
ur alltaf verið mér metnaður,
berasf gjafir.

DÝRAFRÆÐIDEILD Nátt-
úrugripasafnsins hefur nýlega
borizt rausnarleg gjöf frá Kaj
A. Svanholm í Rio de Janeiro.
Er hér um að ræða safn af upp-
settum dýrum frá Brasilíu,
bæði spendýrum, fuglum, skrið
dýrum o. fl. Eins og sakir
standa er hvergi hægt að koma
þessum munum fyrir til sýn-
ingar, en þeir munu verða
; geyrndir þangað til að hin fyr-
1 irhugaða náttúrugripasafns-
bygging verður reist. Kaj A.
j Svanholm er forstjóri fyrir
byggingafyrirtæki í Rio de
j Janeiro. Hann er Dani, fæddur
j í Kaupmannahöfn árið 1894, en
* settist að í Brasilíu árið 1925.
Þegar hann var 16 ára, fluttist
hann til íslands og átti um fjög
urra ára skeið heima á Akur-
eyri og gekk þar í skóla. Síðan
hefur hann jafnan borið hlýjan
hu gtil íslands, enda ber gjöf
þessi Ijósan vott um ræktar-
semi hans í garð Islands og ís-
lendinga.
Þá hefur Mr. James Whit-
taker í London sent safninu 32
ibindi bóka um náttúrufræðileg
1 efni. Mr. Whittaker mun mörg-
,um íslendingum að góðu kunn
I ur frá því er hann dvaldist hér
'á landi á stríðsárunum.