Alþýðublaðið - 27.10.1955, Blaðsíða 5

Fittuntudagur 27. ofet. 1955
/U þ ý g u b t a $ L S
s.
arinn
HÆSTVIRTUR ráðherra ját-
aði þetta í ræðu sinni áðan: A-
standið er nú þannig, sagði
hæstvirtur ráðherra, að verð-
faólgubraskararnir einir græða
á ástandinu. Tímarnir eru góð-
Ir fyrir verðbólgubraskarana,
segir hæstvirtur ráðherra, en
crfiðir og horfurnar ískvggileg
ar fyrir landsmenn alla og at-
■vinnuvegi þeirra. Þetta er hans
dómur um ástandið í dag. Það
er réttur dómur.
VerkfalííS og verf-
vexti, tolla, milliliðagróða o. s.
fr. o. s. frv.
iagsmálin.
Hæstvirt ríkisstjórn og blöð
hennar leitast við að telja fólki
Irú um, að ástæðan til ástands-
ins í dag sé sú, að á s.l. vori var
kaupgjald verkafólks í landinu
almennt hækkað um 10—-11 af
’hundraði. Þessir atburðir telja
’þeir að hafi raskað því jafn-
vægi, sem búið var að ná á ár-
Hsnum 1953 og 1954, að því er
Ijeir nú segja.
í sambandi við þetta vil ég
fjenda á, að öðru vísi söng í
tálknum stjórnarliðsins, þeg-
ar f jármálin voru til umræðu
á síðasta hausti hér á alþingi.
Jká var sami söngurinn sung-
iim og nú: Atvinnuvegirnir
voru að stöðvast, togararnir
gáfu bókstaflega ekki haldið
áfram nema þeim væri tryggð
mr a. m. k. tvö þús. kr. út-
lialdsstyrkur á dag. Gjaldeyr-
Sshrun, lækkun krónunnar,
var þá talið yfirvofandi. Nú
segja blöð ríkisstjórnarinnar
*»g hæstvirts ráðherra, að þá
Ihafi í raun ög veru verið
mesta fyrirmyndarástand, þá
3»afi verið öruggt verðíag og
jafnvægi. Jafnvægið innan-
lands var þá þannig, að raun
verulegt kaupgildi — verð-
gildi kaups verkafólksins,
foafði verið skert stórlega á
imdianförnum árum, þó að
þjóðartekjurnar hefðu aukizt.
Við Alþýðuflokksmenn töld-
'um, að líklegasta leiðin til þess
®ð bæta úr þessu, til þess að
’báeta kjör verkalýðsins og
^ryggja honum réttmætan hluta
af aukningu þjóðarteknanna
væri sú, að skammta, tak-
marka gróða milliliðanna,
lækka þann kostnað, annan en
verkalaunin, sem fellur á fram
leiðslustarfsemina í landinu,
Þessi leið var farin árið 1952
og gaf nokkurn árangur, mik-
inn árangur, að því er hæstvirt
ríkisstjórn nú segir.
Alþýðuflokksmenn lögðu
fram á þingi í fyrrahaust til-
lögu þess efnis, að ríkisstjórn
in gerði þær ráðstafanir, sem
í hennar valdi stæðu til þess
að koma fram verðlækkun-
um, stöðva vöxt dýrtíðarinn-
ar og reyna að færa dýrtíðar-
kröfurnar örlítið til baka.
Með því móti töldum við, að
hægt væri að tryggja verka-
mönnum kjarabætur, sem þeir
áttu rétt á, án þess að hækka
kaupgjaldið eins mikið eins
og raun varð á og jafnframt
afstýra verðhækkunum.
Ríkisstjórnin hafnaði tillög
um og ráðleggingum Alþýðu-
ftokksmanna í þessu efni. Hún
þvertók fyrir það að reyna
þessa leið. Með því móti gaf
hún vind í seglin þeim öflum
innan verkalýðshreyfingar-
innar, sem fyrst og fremst
viídu leggja áherzlu á beinar
kauphækkanir án tillits til
þeirra afleiðinga, sem þær
kyiinu að hafa. Þannig studdi
ríkisstjórnin þau öfl innan
verkalýðsfélaganna, innan
verkalýðssamtakanna, sem
stefndu að beinní kauphæfek-
un, en ekki óskuðu að reyna
verðlækkunarleíðina áfram.
Skálkaskjólið.
Við Alþýðuflokksmenn vöruð
um við því að fara þá leið að (
krefjast svo mikilla beinna'
kauphækkana, sem gert var.
Við töldum, að fyrir alla, verka
lýðinn sjálfan og þjóðina í heild
sinni væri ráðlegri, skynsam-
legri, æskilegri sú leiðin að
reyna að knýja dýrtíðina niður
og stöðva aukningu hennar, að
lækka tollana og takmarka
gróða milliliðanna, vexti, trygg
ingargjöld og annan slíkan
kostnað.
Vegna neitunar ríkisstjórn
arinnar á því að fara þessa
leið, varð ofan á í verkalýðs-
samíökununi a5 berjast fyrir
, ,, Sjötygur í tfag
Jens Innólfsson
JENS RUNOLFSSON um-
sjónarmaður barnaskólans í
Hafnarfirði er sextugur í dag.
Hann hefur allan þann tíma,
sem ég hef þekkt til hans, ver-
5ð óvenjulega áhugasamur um
málefni alþýðusamtakanna í
Hafnarfirði. Hann hefur um
fjölda ára setið í stjórn V.M.F.
Hlíf, og verið fulltrúi þess á A.1-
þýðusambandsþingum. Hann
3iefur og tekið virkan þátt í
starfi Alþýðuflokksins og lengi
átt sæti í fulltrúaráði hans.
Hann hefur jafnan verið boðinn
| og búinn til að leggja þar hönd
, að verki sem einhverju átti að
þoka fram á við til hagsmuna
jfyrir alþýðustétt okkar bæjar,
| og alþýðusamtakanna yfirleitt.
Hafa þau verið um þetta mjög
samhent, hann og hans ágæta (
1 kona, frú Björg Einarsdóttir.
Fyrir þetta vil ég, fyrir hönd
Alþýðuflokksins í Hafnarfirði,'
færa honum hugheilar þakkir, [
og árna honum allra heilla á
þessum tímamótum.
Emil Jórasson.
beiiium kauphækkunum.
Kauphækkanirnar námu þó
ekki nema broti af því, sem
upphaflega var farið fram á,
eða 10—11% eins og áður seg
ir. En síðan þetta gerðisí hafa
þessar kauphækkanir verið
notaðar sem skálkaskjói og
yfirvarp til þess að koma
fram verðhækkunum, sem á
engan hátt, ekki á nokkurn
hátt, er hægt að réítlæía með
þeim kauphækkunum, sem
urðu á s.l. vori. Þetta er
hverjum manni kunnugt.
Verðhækkanir á mörgum lið-
um nema frá 20—60%. Ég
man eftir þremur dæmum,
sem þrír aðilar standa
að, er sýna þetta Ijóslega.
Eftir að verkfallinu í vor lauk,
voru ýms þjónustugjöíd hjá
olíufélögunum hækkuð um
milli 30 og 40% eða jafnvel
meira. Það hæsta, sem kaup-
hækkunin gat réttlætt í þessu
efni, hefði verið um 8%
hækkun. Nú nýlega hefur bæj
arstjórn Reykjavíkur, svo ég
taki opinberan aðila, hækkað
sand og möl, byggingarefni,
sem þeir verða að kaupa, sem
eru að reyna að koma upp hús
kofa yfir sig, um 57%. Mé.r er
óskiljanlegt að nokkrum detti
í hug að slík hækkun standi
í sambandi við kauphækkun-
ina í vor. Daggjöld á ríkis-
spítölunum voru í ársbyrjun
70 kr. á dag og voru þá hækk-
uð samkvæmt fjárlögum upp
í 75 kr. Nú fyrir skömmu hef-
ur ríkissíjórnm tilkynnt að
þessar 75 kr. eigi að hækka í
80 kr., þ. e. a. s. hækkunm frá
áramótum verði um 30% á 9
mánuðum.
Þetta eru aðeins þrjú dæmi af
mýmörgum. Tel ég óþarft að
nefna fleiri. Þau eru á hvers
manns vitorði.
Því fer fjarri að hæstvirt rík-
isstjórn hafi sýnt nokkra við-
leitni til þess að hafa hemil á
þessum verðhækkunum. Þvert
á móti. Blöð hennar hafa reynt
að réttlæta allar verðhækkanir
með kauphækkuninni, sem varð
á s.l. vori, þó að bersýnilegt sé,
að þær fara langt fram úr því,
sem kauphækkunin gat gefið til
efni til. Verður því ekki annað
séð heldur en að hæstvirt ríkis-
stjórn hafi með mestu velþókn-
un horft á þessar aðgerðir til
verðhækkunar.
Mér virðist augljóst, að sú
stefna, sem nú er fylgt a£
hæstvirtri ríkisstjórn, geti
ekki leiít til annars en full-
komins öngþveitis, hafi jafn-
vel gert það nú þegar, og að
fyllsta nauðsyn sé á aS stinga
við fótum.
lími fil kmlrn al
fóikið dæmi.
Hér hafa fulltrúar tveggja
flokka, kommúnista og Þjóð-
varnarflokksins, haft orð á því,
að Alþýðusamband íslands
hefði ritað fjórum flokkum,
Framsóknarflokknum, Alþýðu-
flokknum, Sósíalistaflokknum
og Þjóðvarnarflokknum bréf
þess efnis, að það óskaði að ræða
við þá um vinstri samvinnu og
mvnduii vinstri sdórnar. Ég £æ
ekki skilið, hvernig Alþýðusam-
band Islands, sem er félagssam-
tök verkafólks úr öllum pólitísk
um flokkum, getur tekið að sér
hlutverk stjórnmálaflokka og
unnið að myndun ríkisstjórnar.
Hiit er sjálfsagt, að flokkarnir
hlýði á óskir Alþýðusambands-
ins og ræði við fulitrúa þess
um áhugamál verkalýðsins og
velferðarmál hans.
Háttvirtur þingmaður Þjóð-
varnarflokksins, Gils Guð-
mundsson, ias bér upp bréf og
ályktun frá Þjóðvarnarfiokkn-
um þess efnis, að Þjóðvarnar-
Ðokkurinn væri reiðubúinn til
þess að mynda „þingmeiri-
hluta“, eins og það var orðað,
til þess að koma fram efni þeirr
ar ályktunar, sem hann las upp.
Eg vil því beina þeirri fyrir-
spurn til hans, hvort honum sé
kunnugt um, að möguleiki sé
nú hér á alþingi til að mynda
annan þingmeirhluta en þann,
sem nú er og styður hæstvirta
ríkisstjórn. Mér er ekki um það
kunnugt. Alþýðuflokkurinn átti
frumkvæði að því á s.l. vetri, að
gefnu tilefni í ræðum og ritum
formanns Framsóknarflokksins,
að hefja óformlegar umræður
við menn úr Framsóknarflokkn
um og Þjóðvarnarflokknúm um
möguleika á því að koma á sam
starfi lýðræðissinnaðra and-
stæðinga íhaldsins um gjör-
breytta stjórnarstefnu og
stjórnarhætti. Þær umræður
eru ekki svo langt komnar enn,
að rétt sé frá þeim að segja. En
mér er ekki kunnugt um, að sú
afstaða, sem hér var á þingl
þegar hæstvirt ríkisstjórn var
mvnduð, hafi breytzt. Þá var
ekki hægt að mynda meirihluta
stjórn annan veg en þann, sem
gert var. Afstaða Sósíalista-
flokksins var þá slík, að sam-
vinna lýðræðisflokka við hann
var hvorki talin æskileg né
möguleg. Mér er ekki kunnugt
um, að á því hafi síðan orðið
breytingar. Mér væri kært ef
hæstvirtur fjármálaráðherra
vildi upplýsa áður þessari um-
ræðu lýkur, hvort svo er.
VerSi ebki breytingar á þing
meirihluta á þessu þingi, íse
ég ekki annað séð en að að-
eins eitt sé framundan. Stefn
unn: virðist ekki verða hreytt
með óhréyttri ríkisstjórn.
þeirri stefnu, sem fylgt hefur
verið og veldur því hwrnig
j nú er ástatt og beint leiðir til
ófarnaðar. Verði ekki breytt
, til nú á þessu þingi, sé ég ekki
að önnur leið sé til en sú, að
leggja málin fyrir dóm kjós-
| enda í landinu. Þeir hafa mú
| þegar búið þrjú ár við hæst-
virta núverandi stjórn, fimm
ár full við samstjórn íhaldsins
og Framsóknarflokksins. Ég
held að kominn sé tími til
þess, áður en lengra er haldið
og meira sígur á ógæfuhliðina,
að láta kjósendur landsins
leggja sinn dóm á gerðir og
stéfnu hæstvirtrar ríkisstjóm
Maður sem hefur stóra lóð á mjög góðum stað í Kópa
vogi óskar eftir byggingarfélaga.
Þeir, sem vildu sinna þessu sendi nöfn sin til blaðs-
ins merkt „lóð í Kópavogi“ fyrir helgi.
vantar unglinga til blaðburðar í þessum hverfum:
SMÁÍBÚÐAHVERFI
FREVJUGÖTU
HLÍÐAHVERFI
htlMtlBDOIIUBBUU
Höfum til sölu reiðhjól með Ijósaútbúnaði og
bögglabera, sem seljast ódýrt.
Bifreiðaverzlun.
o n « o d n d c b h n n