Alþýðublaðið - 30.05.1956, Blaðsíða 4

.4
A1 þ ýd u b í adi5
Miðvikudagur 30. maí Í056.
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsíngastjóri: Emilía Samúelsdóttír.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Askriftargjald kr. 20.00 á mánuði.
Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
Þeirra eigin orð
ÞJÓÐVILJINN er í gær
miður sín yfir úrslitunum,
sem kosningaþvæla íhaldsins
sætti í landskjörstjórn. Það
er ekki nema von. Alþýðu-
bandalagið snerist á sveif
tneð Ólafi Thors og Bjarna
Benediktssyni í valdníðslu-
tilrauninni og naut í þjón-
ustunni við þá fulltingis
Þjóðvarnarflokksins, en hinn
þríeini ofbeldisvilji mátti sín
einskis. Enn eru til á íslandi
menn, sem meta meira sam-
vizkuna og skilninginn en
flokkspólitískar fyrirskipan-
ir hræddra og vitblindra
öfgaseggja. Árangurinn varð
aðeins skaði skammarinnar.
Nú reynir kommúnista-
blaðið að gefa í skyn, að full-
trúar Sjálfstæðisflokksins
hafi bjargað „hræðslubanda-
laginu til skiptis“ af „flátt-
skap“ og að íhaldið ætli að
nota „kæru sína sem vopn
í samningunum við“ það.
En hvernig stóð þá á því, að
Alþýðubandalagið snerist á
sveif með íhaldinu í flátt-
skap þess? Þeirri spurningu
þyrfti Þjóðviljinn að svara,
ef hann vill gera orð sín trú
anleg. Það reynir hann ekki.
Þess er heldur enginn kost-
ur að færa rök fyrir á-
minnztri afstöðu kommún-
ista. Þeir hafa áður sagt
sannleikann um þetta mál.
Hann er sá, að íhaldið, kom-
múnistar og þjóðvarnarmenn
tóku höndum saman í vald-
níðslutilrauninni til að reyna
að koma í veg fyrir þann
stórsigur bandalags umbóta-
flokkanna, að það fengi meiri
hluta á alþingi að kosning-
unum loknum. -
Þessu til sönnunar skulu
rifjuð upp orð kommún-
ista sjálfra. Þjóðviljinn
sagði á sunnudag: . . en
hitt er að sjálfsögðu frá-
léitt, að þeir (Alþýðuflokk-
urinn og Framsóknarflokk-
urinn) fái heimild til að
bjóða fram tvo landslista í
því skyni einu að ræna
langtum fleiri þingsætum
en þeir eiga rétt á, jafnvel
meira en HELMINGI ÞING
SÆTA út á þriðjung at-
kvæða eins og þeir segjast
sjálfir ætla að gera!“ Og
Utsýn komst að orði á þessa
Iund á mánudag, þegar
Finnbogi Rútur lýsti því,
hvað fyrir bandalagi um-
bótaflokkanna vekti: „Það
ætlar sér að SNÚA VIÐ'
meginreglum stjórnarskrár
innar og kosningalaganna
um að uppbótarþingsætin
skuli verða til jöfnunar.
Það ætlar sér að ná fleiri
uppbótarþingsætum en því
ber og með því móti hin-
um langþráða MEIRI-
HLUTA“.
Þetta eru þeirra eigin orð.
Hér þarf því ekki frekari
vitna við. Áróðrinum um
baráttuaðferð umbótaflokk-
anna er ástæðulaust að svara,
því að hann hefur fengið
sinn dóm í landskjörstjórn
og er þannig úr sögunni. En
eftir stendur sú staðreynd,
að andstæðingarnir óttuðust
þá hættu, að Alþýðuflokkur-
inn og Framsóknarflokkur-
inn fengju meirihluta í kosn
ingunum. Til að forða því
átti að brjóta lög og reglur
og ætla landskjörstjórn, að
bún felldi úrskurð sam-
kvæmt viðbótarákvæðum,
sem hvergi finnast nema í
vilja og vonum íhaldsins,
kommúnista og þjóðvarnar-
manna. Ekkert sýnir betur,
hversu andstæðingar um-
bótaflokkanna eru hræddir
við bandalag þess. Og fátt
leiðir skýrar í Ijós, hvers
mætti, vænta af íhaldinu, ef
íslendingar gerðust einhvern
tímá svo lánlausir að trúa
því fyrir meirihluta á al-
þingi. Stjórnarfar einræðis-
ins væri þar með á komið
hér. Andi Suður-Ameríku
myndi sVífa yfir alþingis-
húsinu og stjórnarráoiivj.
Og þann ófögnuð hafa kom-
múnistar og þjóðvarnar-
menn reynt að kalla yfir
Iandið og fólkið með því að
sniiast á sveif með íhaldinu
í kæruþvælunni.
Þess vegna er nauðsyn-
legt, að andstæðingarnir
bíði sameiginlegan ósigur
og verði í sameiginlegum
minnihluta að kosningun-
um Ioknum. Því marki er
hægt að ná. Það sýnir
hræðsla íhaldsins, kommún
ista og þjóðvarnarmanna.
Sóknin er hafin, og hana
verður að þreyta a£ því
kappi og þeinv stórhug, að
takmarkið náist.
Gertst áskrlfendur blaSslng,
Alþýðublaðið
í KAUPMANNAHÖFN urðu
nýlega bograstjóraskipti. Ii. P.
Sörensen dró sig í hlé og viö
störfum hans tekur Sigvard
Munk, sém Var hættulegasti
keppinautur hans um stöðuna
fyrir tíu árum.
Ekki væri úr vegi að minn-
ast H. P. Sörensens hér að em-
hverju leyti, en það verður því
miður aðeins í stuttu máli.
Hann var í öllum tilfellum vin-
ur hinna fátæku og lítilsmeg-
andi í þjóðfélaginu og til
marks um það má nefna, að
þegar fátæklingum borgavlnn-
ar var boðið í „RaadhushaIIen“
um jólaleytið, lék hann sjálfur
ávallt jólasvein. Þegar um það
var að ræða að koma frarr. á-
hugamálum, gat hann verið
harður í horn að taka, ef honum
var mótmælt, og inátti segja,
að hann biti hraustlega frá sér
ef því var að skipta. Söronsen
er með mikði rautt alskegg og
í ýmsu ekki ólíkur Stauning
gamla, enda góður vinur lians
á sínum tíma.
Hin opinbera tilkynning Al-
þýðuflokksins um, að Sigvard
Munk hafi verið kjörinn ein-
róma af hálfu flokksins, sýnir
að hann hefur skapað sér
sterka aðstöðu innan véhanda
hans. En hann hefur ekki kom-
izt til þessara áhrifa með nein-
um rólegheitum, hann heíur
verið yfirmaður fátækradeild-
ar borgarráðsins síðan 1933, og
þar hefur skotum iðulega verið
beint að honum og hefur hann
oft mátt standa frammi fyrir
borgarstjóninni og þvo hendur
sínar af alls konar áburði, sem
hann hefur í öllum tilfellum
getað hrakið. Sérstaklega haia
kommúnistar í bæjarstjcrn
reynt að gera honum lífið leitt.
En á þessu hefur hann lært að
bíta frá sér jafnt og þétt, og
hefur hann hlotið mikla leikni
í því.
Nú er sem sagt enn á ný.einá
af verkamönnunum sjálfum
kominn í sæti borgarstjóra,
því að þó Munk sé af gamalli
bændaætt, er hann símvirki
að menntúh, og lærði hann iðn
sína hjá Símaverksmiðju Em*
ils Möllers í Hofséns. Kannski
hefur þessi byrjun lífsbarátt-
unnar haft sitt að segja íyrir
þá flokksfélaga hans, er á-
kváðu, að hann skyldi gegna
störfum borgarstjóra a. m. k.
næstu árin. Jafnaldri hans og
kollega Julius Hansen varaldrei
raunverulega verkamaður, og
það forðaði honum frá stöð’-
unni, því að hann verður að
teljast hafa verið skrifsfofu-
maður frá öndverðu.
Sigvard Munk er ættaður
frá Ömstrup ré-tt hjá Horsens
og kemur mállýzka hans enn
upp um uppruna hans. Á unga
aldri gekk hann í verkalýðs-
hreyfinguna og hefur staðið
traustan vörð innan raða henn
ar síðan, hvort sem um hefur
verið að ræða launamál, sam-
vinnuhreyfinguna, borgar-
stjqrn eða þingmennsku Og
þegar kosið var í bæjarstjórn
1928 fékk hann fyrst sæti þar,
og síðan hefur hann ekki vik-
ið úr því. Árið 1938 tók hann
svo sæti í bæjarráði. Eins og
áður var sagt, hefur oft verið
erfitt í starfi því, er hann nú
yfirgefur, hann hefur verið
krafinn um. fjárhagslega aðstoð
við hitt og þetta, sem oft hef-
ur reynzt ógerningur. En svo
hefur hann aftur á móti orðið
að horfa upp á hvers konar
konar nej’ðarástand, þar sem
ekki hefur verið hægt að hjalpa
og þá oft, orðið að mæta bitr-
um ásökunum. Aðalovsökin
fyrir því, að ekki var alitaf
Sigvard Munk.
hægt að hjálpa, var sú, að oft
yar . bæjarkassinn nær -.--því:
tómur. En ekki minnkar vandi
hans gagnvart bæjarsjóði við
það, að nú er hann orðinn aðal-
yfirmaður hans.
■ Það er og margt fleira, sem
Munk verður að berjast við
sem borgarstjóri, t. d. eru
mikil húsnæðisvandræði um
þessar mundir, og það he.fur
reynzt erfitt að leysa það inál
hjá fleirum en borgarstjóran-
um í Reykjavík. I þessum og
öðrum vandamálum veitir hon-
um vafalítið ekki af hiruii
józku seiglu sinni, því að vissu-
lega verður hann oft að neita
um hitt og þetta.
Það er vafalaust erfitt að
'vera eftirmaður H. P. Söron-
i sens. En að öllum líkindum á
^ Munk eftir að vinna sig upp í
starfi þessu. Hann hefur unnið
sig upp úr símvirkastarfinu
upp 1 borgarstjórastöðuna, og
því skyldi hann ekki geta leyst
hana sómasamlega af hendi
ri
menn má
Jafnvel úr fjarlægð
r r
VIÐ HVERT skref íídI'-
göngumannsins breytist lands-
lagið, —- hann sér oft allt ann
að af fjallstindinum en það,
sem hann reiknaði með, fé.rð.
irnar eru honum ekki æ’.ún-
lega til jafnmikillar ánægju, —
en hann er þó alltaf reynslunni
ríkari.
Eða eins og í sögunni um
gullgerðarmanninn, sem fann
ýmsa aðra hluti en þá — sem
hann leitaði að, — og þó nyt
sama hluti; — við erum öll
gullgerðarmenn í vissum skiln
ingi.
Við tökum ekki alltaf ettir
stórum hlutum, sem gerast á
meðal vor, — metum oft ekki
verk samferðamannanna að
verðleikum -—• fyrr en þeir
eru löngu komnir undir græria
to.rfu. .
Einn þessara afreksmanna er
Guðmundur Hlíðdal, — sem
gegnt heftir umfangs mesta em
bætti þjóðar vorrar, sem póst-
og símamálastjóri, í nokkra
áratugi. — Flest okkar þékkkj-
um eitthvað til hinna miklu og
margháttuðu framkvæmda hjá
þessari stofnun, á tímabili því,
sem Hlíðdal, hefur ráðið þar hús
um.
Þessar miklu framfarir hafa
— að sjálfsögðu, kostað mikla
vinnu, — mikið erfiði — and-
legt sem líkamlegt; — enda
skiptir starfslið Guðmundar
Hlíðdals, eflaust þúsundum á
öllu landinu. Það er því ekki
verra, að verkstjóri fyrir svo
stórum flokki verkamanna, sé
vel vakandi, — og það hefur
Hlíðdal, áreiðanlega verið, —-
hann hefur aldrei sofið á vakt-
inr.i.
Einn starfsmanna Hlíðdals,
sem haft hefur tækifæri tii ao
fylgjast með störfum hans á
undanförnum áratugum, —
sagði hann vera skyldurækinn
með afbrigðum og starfs :rku
hans óvenju mikla, — Guð-
mundur væri viðbúinn öllum
hlutum, -— snarráður og vopn
djarfur — en þó réttsýnn.
Guðmundur Hlíðdal, er einn
af okkar víðsýnustu framfara
mönnum, -— hann er maður
sem ekki skorti hugrekki til
þess að hugsa út fyrir pollinn;
-----hann lagði á sig löng og
erfið ferðalög erlendis, til þess
sem bezt að geta fylgz.t með
framförum hjá pósti og síma, í
menningar löndum heims
Því skal ekki neitað, að radd
ir heyrðust, ,á stundum, í þá
átt að Guðmundur HUðdal,
hefði óþarflega mikla tilhneig
ingu til þess að fara sínar éig
in götur, -— en minnumst þess
að mennirnir verða að dverg-
um ef þeir ráða ekki sjáh’ir
ráðum sínum.
Guðmundur Hlíðtlal $
Eflaust hefur honum ein-
hvern tíma skjátlazt, ■— eú er
sá maður til, sem ekki mis-
tekst eitthvað á langri leið, —
ef svo er, þá er það. af því að
hann gerir eltki neitt — fram-
kvæmir ekkert.
Sagt var um látinn sæmdar
mann„ — að banamein har.s
hefði verið — ósérhlífni, -—
Guðmundur Hlíðdal, lifir og á
vonandi mörg’ árin ófarin
ennþá, — en hann mun vera
að kveðja okkur starfsfólkið
hjá pósti og síma, vegna þess
að hann á nú sjötíu ár að bakí,
— Hlíðdal, hefur vissulega ver
ið ósérhlífin — í starfi pósfc- og
simamálastjóra, — hann hefur
unnið þessari þjóð vel, —
„góða menn má þekkja — jafn
vel úr fjarlægð, — eins og hinn
hvíta tind jökulsins.“
Ilelgi Björgvin Björnsson.