Alþýðublaðið - 30.05.1956, Blaðsíða 5

MiSvikudag'ur 30. maí 1956.
AlþýSublaSiS

ingur íHaídsins og kommúnisfa út af
kæruþvælunni við
DEILUNNI um íramboðin er lokio. Lands-
kjörstjórn hefur kveðið upp sinn úrskurð og
afgreitt málið endanlega af sinni hálfu. En
margt hefur athyglisvert skeð áður en úrslit
in fengust. Hér skal því ekki lýst, hvernig
Alþýðubandalagið og Þjöðvamarflokkurinn
snérust á sveif með íhaldinu í valdníðslutil-
rauninni. Þjóðin kanrt þá sögu í megindrátt-
um. Hins vegar er ástæða til að rifja upp
málflutning íhaldsins og kommúnista til að
sýna og sanna, hvernig siguróp þeirra breytt-
ust í harmakvein. Blöð sálufélagarma voru ó-
sköp kampakát á laugardag, sunnudag og
mánudag, en í gær var komið dapurt hljóð í
strokkinn og jafnvel farið að slettast upp á
vinskapinn. Þá kenndi Þjóðviljinn íhaldinu
um frumhlaupið og lét hlutdeildar Alþýðu-*
bandalagsins í engu getið. Hér koma nokkrar
tilvitnanir:
Þjóðviljinn á laugardag: „Landskjör-
stjórn kveður upp úrskurð um landslista
Hræðslubandalagsins“. Að svo mæltu birti
kommúnistablaðið í heild greinargerð um-
boðsmanns Sjálfstæðisflokksins um kæru-
þvælu íhaldsins til landskjörstjórnar og
tók undir fullum hálsi.
Morgunblaðið á laugardag: „Sjálfstæðis
menn óska úrskurðar landskjörstjórnar urn
atkvæðaverzlun Hræðslubandalagsins“.
Þessu næst birti málgagn íhaldsins hluta
af greinargerð umboðsmanns Sjálfstæöis-
flokksins, sem Þjóðviljinn birti í heild sama
dag.'
Þjóðviljinn á sunnudag: „Málfiutningi
fyrir landskjörstjórn lauk í gær". Og síð-
ar: „Tóku fulltrúar Alþýðubandalagsins
og Þjóðvarnar undir þá kröfu (íhaldsinsj
að landskjörstjórn.kvæði upp úrskurð um
þetta átriði og "lýstu þeirri skoðun sinni að
Hræðslubandalaginu bæri tvímælalaust að
bera fram einn Iandslista“.
bera fram einn landslista.“ Og ennfrem-
ur, eftir að hafa gert þá játningu, að Al-
þýðuflokkurinn og Framsóknarfl. megi
vinna saman, ef það þrjóti ekki í bága við
hagsmuni íhaldsins og hjálpartækjanna:
„ . . . en hitt er að sjálfsögðu fráleitt að
þeir fái heimild til að bjóða fram ívo lands
lista í því skyni einu að ræna langtum
fleiri þingsætum en þeir eiga rétt á. jafn-
vel meira en helmingi þingsæta út á þriðj-
ung atkvæða eins og þeir segjast sjálfir
ætla að gera!“
Morgunblaðið á sunnudag: „Fát og vand-
ræði í herbúðum Hræðslubandalagsins“.
Útsýn á mánudag: „Hræðslubandaíagið
er að hrynja saman (svo) — mánuði fyrir
kosningar: Fyrirhuguð kosningasvik þess
afhjúpuð fyrir landskjörstjórn“. Síðan kom
lýsing Finnboga Húts á því, hvað fyrir
bandalagi umbótaflokkanna vakti: ,,Það
ætlar ser að SNÚA VIÐ meginiegíum
stjórnarskrárinnar og kosningalaganna um
að uppbótarþingsætis skuli vera tií jöfn-
unar. Það ætlar sér að ná fleiri uppiiótar-
þingsætum en því ber og með því móíi
hinum langþráða meirihluta.“
Þjóðvílfinn í gær: „Fulltrúar Sjálfstæðis
flokksins björguðu Hræðslubandalaginu tíl
skiptis! Þrír landskjörsstjórnarmenn af
fimm heimiluðu þingmannarántð“. Og svo
slettist upp á vinskapinn við íhaldið, sem
Alþýðubandalagið snérist á sveif með tveim
dögum áður. Þjóðviljinn segir í ramma-
grein á forsíðu: „Fláttskapur íhaldsins.
Ætlar að nota kæru sína sem vopn í samn
ingunum við Hræðslubandalagio. Það er
nú augljóst mál að afstaða Sjáifstaiðis-
flokksins til kosningabragða Hræðslu-
bandalagsins einkennast af eiustæðuni
fláttskap. Enda þótt íhaldið hæri fram
kröfu sína um einn landslista Hræðslu-
bandalagsins var þegar greinilegt að það
hafði engan áhuga á að meirihluti lands-
kjörstjórnar tæki liana til greina, enda er
það nú komið á daginn“.
Morgunblaðið í gær: „Hræðslubanda-
lagið lafið á bókstafnum. Er í andstöðu
við anda stjóriiarskrár og kosningalaga“.
Öll eru þessi ummæli minnisverð og
greinargóð heimild um gang málsins.
Munu margir gefa því gaum, að Þjóðvilj-
inn særir í gær íhaldið fvrir að hafa ekki
neytt fulltrúa sína í landskjörstjón til aö
greiða atkvæði gegn samvizku sinni og
skilningi og ber því síðan á brýn þann
fláttskap að ætla að nota kæruna sem
vopn í samningum við hræðslubandalag-
ið. En með leyfi að spvrja: Snerist Alþýðu
bandalagið á sveif með Sjálfstæðisílokku-
um m.eð þetta fyrir augum eða hitt, sem
Þjóðviljinn hafði áður fullyrt, að reyna
að koma í veg fyrir þann stórsigur Alþýðu
flokksins og Framsóknarflokksins, að þeir
fengju meirihluta á alþingi eftir kosning-
ar?
SÍÐAST LIÐIN vetrarvertíð
Jiefur. yfirleitt verið mjög léleg
íneð aflabrögð í ýmsum veiði-
Stöðvum og þá ekki sízt hér á
Suðurnesjum og í verstöðvum
við Faxaflóa.
í byrjun vertíðar lofaði sjáv-
arútvegsmálaráðherra Ólafur
Thors, fiskkaupendum og báta-
útvegsmönnum nokkrum íríð-
indum til þess að ýta undir að
foátaflotinn færi á veiðar. Marg
ír útvegsmenn — og þeir voru
íleiri en hinir — töldu að lof
orðin væru ekki næg, jafnvel
Jþó staðfest væru bréflega til
Landssambands íslenzkra út-
vegsmanna, en vildu þó ekki
eiga þátt í að skapa þjóðarvand
sræði, ef engin útgerð gæti haf
ist. Nokkrir aftur trúðu lofcro
lunum.
Með hinum gullnu loforðum '
Ólafs, fór svo flotinn á veið-
ar, en strax þá varð það aug-
ljóst að aflamagn var minna en
undanfarnar vertíðir, og lauk
vertíðinni sem einni hinni lé-
legustu yfir mörg ár.
Kom þá til kasta Ólafs Thors
að efna loforðin, en eins og
marga grunaði varð lítið
um efndirnar og enn. nu um 20.
maí eru efndirnar litlar sem
engar.
Um s. 1. mánaðamót komu út
vegsmenn saman víðsvegar af
landinu og sóttu fast eftir gefn
um loforðum. Einn daginn er
sagt að Ólafur Thors. hafi sagt
þeim, að útvegsmenn hefðu ann
að við tíma sinn að gerr., en
elta ríkísstjórnina, því hann — '
• Ólafur Thors — myndi standa
við öll gefin loforð! Méira að
segja skyldu þeir fara niður í
Landsbanka og fá þar fulla vlt
neskju um að bankatnir
myndu veita hjálp til að upp-
fylla loforð stjórnarinnar.
Sama dag fóru fulltrúar út-
.vegsmanna á fund Landsbank-
ans og reyndist sagnir Ólafs
Thórs fleypur eitt að ekki sé
fastara að orði komizt.
Á nefndum fundi komust út-
vegsmenn, sem sumir hverjir
eru sterkar stoðir í flokki Ólafs
Thors, svo sem Sveinn Bene-
diktsson, og Einar Sigurðsson
úr Eyjum, í hreinustu vand-
ræði. Reyndu þeir á alla hugsan
lega vegu að koma sjávarútvegs
(Frh. á 7. síðu.)
Fimmtugur í dag:
Hilmar Jonsson -
I
framk^æmdastjóri Sjómannafélags Reykjavíkur ,
HILMAR JÓNSSON, vara-
formaður Sjómannafél. Reykja-
víkur ög framkvæmdastjóri
þess, er fimmtugur í dag. Hilm-
ar fæddist að Ytri-Vogum í
Vopnafirði, sonur hjónanna
Iielgu Óladóttur og Jóns Jóns-
sonar, útvegsbónda þar. Þegar
Hilmar ýar sjö ára gamall flutt-
ust foreldrar hans með börn
sín til Seyðisfjarðar og stund-
aði Jón þar útgerð og sjó-
mennsku.
Árið 1919 fóru þau til Hafn-
arfjarðar, voru þar í eitt ár, en
fluttust þá hingað til Reykja-
víkur. Hilmar fór eftir ferm-
ingu, árið 1920, austur á Breið-
dalsvík og vann þar við sveita-
störf í þrjú ár, en 1923 kom
hann til Reykjavíkur og réðist
þá á síld um sumarið. Stundaði
hann svo sjó í næstu fimm ár
við ýms störf, en 1926 fékk
hann fast skipsrúm á togaran-
um Andra, en skipstjóri var
Kristján Kristjánsson. Upp frá
því var hann með Kristjáni á
togurum, sem hann var með:
Sindra, Agli Skallagrímssyni,
Snorra Sturlusyni (síðar Viðeý),
Akurey og Skúla Magnússyni.
Hann varð bátsmaður á Sindra
árið -1938 og upp frá því gegndi
hann bátsmannsstörfum þar til
hann hætti á sjónum. árið 1954.
Þá gerðist hann starfsmaður
Sjómannafélags Reykjavíkur,
ásamt Sigfúsi Bjarnasyni, en
er Sigfús lét af framkvæmdá-
V
... &>, ■ v i *
stjórastörfum fyrir félagið, tók
Hilmar við starfi hans. Hilm-
ar var, árið 1950, kosinn vara-
gjaldkeri félagsins, en í fyrra
var hann kosinn varaformaðu.-.
Hilmar Jónsson er hið mesta
prúðmenni, traustur maður og
hygginn, dugmikill og góður
starfsmaður. Þótti félögum
hans í Sjómannafélaginu, þeg-
ar þeir voru að leita að starfe-
manni úr hópi starfandi sjó-
manna, sem hann hefði þá kosti
til að bera, sem beztir voru fyr-
ir starfsmann íélagsins. Kvænt-
ur er Hilmar Sigurlaugu Jóns-
dóttur og eiga þau hjón einrv
son. Þau eiga heima að Nesvegi
37.
Félagi.
Forusta í friði
ÞAU SJÖ ÁRIN, sem liojn
eru síðan Atlantshafsbandalag
ið var stofnað, hefur samstarf
aðildaríkjanna fyrst og fremst
snúist um varnarráðstafanir.
Já, svo mjög hefur starf bairca
lagsins einkennst af þessum
varnarráðstöfunum, að fólk lief
ur yfirleitt vanizt á að skooa
það sem eingöngu varnarbp.nda
lag. Það eru herforingjar og
hernaðarsérfræðingar ráðsins,
sem hafa látið mést tíl sín
heyra, en hins vegar hefur ver
ið næsta hljótt um æðstu stofn
un bandadlagsins,,— fastaráð
ið. Að vísu hefur einn og einn
stjórnmálamaður farið. fögrum
orðum um hlutverk bandalags
ins í friðsamlegU' samstarfí þeg
ar slíkt var talið henta, en þar
hefur yfirleitt verið um lítið
annað að ræða en orðin tóm.
Á fundi, sem ráðherrar aoild
arríkjanna héldu með sér í
Ottawa 1951, var samþykkt að
skipa nefnd fimm manna til að
athuga möguleikana á friðsam
legu samstarfi. Sú nefnd skil-
aði aliti ári síðar og benti á
ýmsar leiðir, svo sem nánara
samstarf að lausn stjómmála-
legra vandamála, aukna u};p-
upplýsingastarfsemi og sam-
vinnu um viss menningarat-
riði, -— en ekki bar þetta samt
neinn árangur.
Nú hefur ný nefnd verið sett
á laggirnar til að ræða væfit-
anlega forystu bandalagsins
um samvinnu á friðsamlegum
vettvangi. Þetta er ekki auð-
velt viðureignar. Ekki fvrir
það, að aðildarríkin eigi ekki
þegar friðsamlega samvinnu á
mörgum sviðum, — hún ei‘ þeg
ar fyrir hendi, mjög víðtæk
meira að segja, bæði hvað
snertir efnahagsmáí, stjórn-
mál„ — heldur fyrst og fremst
þess vegna, að örðugt er að
benda á hvers vegna bandalag
ið ætti að v.era þar hentugra til
forustu en ýmsar stofnanir,
sem þegar hafa þar lengi ao
unnið, Hvað efnahagsmál stiert
ir hefur Efnahagssamvinnu-
stofnun Evrópu lengi haft fór
ystu á hendi, og enda þótt aiT
ildarríkin séu ekki að öílu
leyti þau sömu, er reyrit að sú
stofnun annast alla þá sam-
vinnu, sem möguleg er á því
sviði. Þegar ura aðstoð til
handa þeim ríkjum, sem dreg-
ist hafa aftur ur, er að ræða,
hefur stofnun Sameinuðu þjóð-
anna haft þar forystu á hendi
með hinni mestu prýði og mikl
um árangri. í menningavmál-
um. er það UNESCO, og þar.niy
mætti lengi telja.
Og samt sem áður hefur Át-
lantshafsbandalagið meiri
möguleika, varðandi friðsam-
legt samstarf en nokkur stofn-
un önunr. Þar hefur verið táeki-
færi til frjálsra umræðna meo
aðilda.rríkjunum og stjórmr.ála
nefnd þess hefur unnið að lausn
sameiginlegra pólitískra vanda
mála, og einmitt það starf ætti
að auka sem mest og fela nefnd.
inni að vinna sem víðtækast
að lausn allra deilumála millx
aðildarríkjanna innbyrgðis.
Þá mætti og mjög auka aðilcl
bandalagsins að þróun ýmisstx
menningarmála. Þar gæti fjár
hagsleg aðstoð ekki komið sífi
ur að haldi en á sviði varnar-
málanna. Það væri bandalag-
inu verðugt hlutverk að hafa
forystu um samvinnu aði1c;ar-
ríkjanna til að auka sem rnest
menntun og menningu í aðild-
arríkjunuiTi. og haga því líkt og
varnarsamstarfínu, þannig, áð
þær þjóðir yrðu veitandi, sem
Ffcaœhald á 7. síðu. .