Alþýðublaðið - 02.06.1956, Qupperneq 4

Laugardagur 2. júní 1935.
AlþýgublagiS
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði.
Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
ímyndaður vorblœr
ÞAÐ VAR ekki svo lítið,
sem gekk á í sambandi við
gengislækkunina 1950. Hún
átti sem kunnugt er að verða
allra meina bót. Eitt af því,
sem af henni átti að leiða,
var það, að innflutnings-
verzlunin yrði algjörlega
frjáls. Útflutningsverzlunin
átti auðvitað eftir sem áður
að vera í höndum nokkurra
einokunarfyrirtækja, af því
að þar hafa máttarstólpar
Sjálfstæðisflokksins tögl og
hagldir. Einokun er nefni-
lega alveg fyrirtaks skipu-
lag, ef hún er í höndum sér-
réttindamanna og þeir geta
grætt nógu mikið á henni.
En í höndum ríkisins er öll
einokun stórlega varhuga-
verð, af því að þá rennur
hagríaðurinn, sem verða
kann, í vasa almennings.
En hvað sem útfíutnings
verzluninni Ií'ður, þá átti
nú a.m.k. innflutningsverzl
unin að verða frjáls. Hlýir
vindar vaxandi frelsis áttu
að leika um innflutnings-
verzlun landsmanna. Þeim,
sem mark taka á foringjum
Sjálfstæðisflokksins, fór
strax að hlýna um kropp-
inn. Og vellíðanin jókst,
þegar birtast tók hver stór-
myndin af annarri í Morg-
unblaðinu af frumkvöðlum
hins yndislega frelsis, enda
brást það ekki, að þær voru
brosleitar og bjartsýnar,
blessaðar frelsishetjurnar.
Og nú rak hvert stórvirk-
ið annað við framkvæmd
verzlunarfrelsisins. Skipt var
um nafn á nefnainni, sem
úthlutar gjaldeyris- og inn-
flutníngsleyfum. Gefnir voru
út langir frílistar, sem
skvldu tákna það, að ekki
þyrfti að sækja um gjald-
eyris- og innflutningsleyfi
fyrir þeim vörum, sem á
þeim stæðu. En eitt gleymd-
ist. Það var að tryggja mönn-
um gjaldeyri fyrir því, sem
menn vildu flytja inn. Eítir
sem áður áttu menn að
sækja um það til bankanna
að fá að yfirfæra fyrir þeim
vörum, sem menn vildu
kaupa.
Það gleymdist með öðr-
um orðum að koma á verz!
unarfrelsinu, því að auð-
vitað er ekkert frelsi í inn-
flutningsverzluninni, með-
an menn geta ekki flutt
inn það, sem menn vilja
og hafa íslenzka peninga til
þess að borga. Verzlunar-
frelsi íhaldsins hefur reynzt
fólgið í því að láta menn
fá neiið niðri í Austur-
stræti, en ekki uppi á
Skólavörðustíg. Fyrir-
hyggjuleysið í innflutnings-
málunum á fyrstu árunum
eftir gengislækkunina hefur
nú kostað það, að alger stöðv
un er orðin á ýmsum inn-
flutningi, sem bráðnauðsyn-
legur hlýtur að teljast. Það
er ýmist í ökla eða eyra.
Eitt árið er flutt inn ótak-
markað af hvers konar
glingri. Annað árið er svo
ekki til gjaldeyrir fyrir nauð
synjum. Eitt árið eru fluttir
inn lúksusbílar eins og hver
vill. Annað árið getur jafn-
vel ekki bæklaður maður
fengið bílleyfi.
Þannig er öll ráðsmennska
íhaldsins. Það blés aldrei
neinn hlýr vorblær, enginn
frelsisþeyr fór um verzlun
landsmanna. En á þjóðinni
dynur nú haglél harðvítugra
hafta, gjaldeyrisskorts og
væruskorts. Reyndin verður
alltaf þessi, þegar íhaldið
ræður, hvað sem það segir.
K
Glöggur vitnisburður
FRÁ ÞVÍ var skýrt hér í
þlaðinu í gær, að ungur lög-
fræðingur, er flóttabandalag-
ið sendi sem umboðsmann
sinn til kjörstjórnar, hafi
verið svo hreinskilinn, að til
mikilla óþæginda hafi verið
fyrir kommúnista. Hann mót
mælti því nefnilega, að Al-
þýðubandalagið þyrfti að
leggja fram meðmælendur
eins og nýir flokkar, þar eð
það væri alls ekki nýr flokk-
ur, heldur arftaki Sósíalista-
flokksins. Hann vitnaði m.
a.s. til þess, að Sósíalista-
flokkurinn hefði 1942 verið
talinn grftaki Kommúnista-
flokks íslands, og taldi þetta
tvennt alveg sambærilegt.
Hvað segia þeir Einar og
Hannibal um þetta?
Qerlst áskrlfe»dur blaHslm.
Af þýHu
KNATTSPYRNULIÐIÐ frá ;
Vestur-Berlín, sem hér er í
heimsókn í boði Fram, lék!
fyrsta leik sinn s.l. fimmtudags-
kvöld við gestgjafana. Þrátt
fvrir það, að liðin skyldu jöfn
að mörkum, 3:3, lék það ekki á
tveim tungum, að mjög báru
gestirnir af heimamönnum unn
alla leikni og knattmeðferð.
Fram hafði styrkt lið sitt með
tveim mönnum, Ríkharði Jóns-
syni og Gunnari Guðmanns-
syni, og kom það á daginn, að
vel var þ’etta ráðið, því að þeir
voru uppistaðan í öllum sókn-
araðgerðum Fram. Gunnars var
sérlega vel gætt og naut hann
sín því ekki sem skyldi. Hins
vegar var öllu erfiðara að gæta
Ríkharðs, sem tókst hvað eftir
annað að skjóta ,.gæzlumönn-
um“ sínum ref fyrir rass, með
hraða sínum. Öll þau þrjú mörk,
sem Fram skoraði í þessum leik,
áttu upptök sín hjá Ríkharði,
þó að hann sjálfur gerði ekki
nema eitt þeirra, það síðasta.
Dagbjartur skoraði fyrsta
markið eftir að Ríkharður hafði
brotizt fram með knöttinn og
sent hann fyrir, og markvörð-
ur Þjóðverjanna, sem ætlaði að
grípa knöttinn, missti af hon-
um. Miðmarkið kom eftir víta-
spyrnu vegna bragðs á Ríkharð,
sem var í næsta öruggu skot-
færi. og hið þriðja skoraði Rik-
harður seint í seinni hálfleik,
er hann brunaði fram og í gegn
um þýzku vörnina, og skaut af
löngu færi, en mjög fast og ör-
ugglega.
FYRRI HÁLFLEIKUR.
Á 12. mínútu kom fyrsta
mark Ieiksins, en það var dæmt
ólöglegt. Markvörður Fram gríp
ur háan knött, en er um leið
hrundið inn, með knöttinn í
fanginu. Dómarinn dæmdi stjak
ið ólöglegt. Hins vegar er það
ófyrirgefanlegt af markvörðum,
að reyna til að grípa slíkar send
ingar sem þessa, og eiga svo á
hættu að verða ýtt inn í mark-
ið. Því ekki að slá yfir í slíku
tilfelli. Markverðirnir verða að
vera minnugir þess, að þeir eru
ekki friðhelgir, þannig að ekki
megi á þá anda, og ekki er víst
að allir dómarar takí slíkum
silkihönzkum á blaki við þeim
eins og Ingi Eyvinds þarna.
Á næstu mínútu skora svo
Framarar sitt fyrsta mark. og
gerði það Dagbjartur mioherji
þeirra, eins og fyrr segir. Ekki
skipti það neinum togum eftír
að leikur var hafinn að nýju,
að Þjóðveriar tóku forystuna,
og með snilldarvel skipulagðri
sókn, rufu þeir allar varnir
Fram og v. innherji þeirra
kvittar með föstu skoti út við
marksúlu. næsta óverjandi skot.
Ríkharður á skömmu síðar
laust skot á mark Þjóðverj-
anna, en markvörðurinn bjarg-
ar, nauðulega þó. Á 35. mínútu
er dæmd vítaspyrna á Þjóðverj-
ana eins og fyrr segir. Haukur
Bjarnason tekur hana vel og
skorar með föstu skoti. Rétt
fyrir leikslok jafna svo Þjóð-
verjarnir aftur, með skoti frá
v. útherja.
SÍÐARI HÁLFLEIKUR.
Síðari hálfleikur hófst með
þýzkri sókn, sem endaði á skoti
annars innherjans rétt utan við
stöng. Fyrstu 10 mínúturnar
eiga Þjóðverjarnir vel skipulögð
upphlaup og var Fram-markið
oft í hættu, en hættunni sr bægt
frá, og ekkert mark skorað.
Loks á 12 mínútu er sókn á
Þjóðverja, fyrir atbeina Rík-
harðs. Fær hann knöttinn send
an fram og tekur eitt af sínum
snöggu viðbrögðum, kemst i
gegn og skýtur hörkuskoti, en
knötturinn skellur á þverslánni.
Þjóðverjarnir sækja enn á og
snöggur skalli hafði nær sent
knöttinn í Frammarkið, niður
við jörð, í annað hornið. Mark-
vörðurinn bjargaði þarna í erf-
iðri aðstöðu mjög vel. Aftur tek
ur Ríkharður sóknarforystuna,
brýzt í gegn og skýtur fast, en
rétt yfir. Loks á 32. mínútu
skora svo Þjóðverjarnir sitt
þriðja mark, með hnitmiðuðum
skalla — markvörður Fram fær
höndiað knöttinn, en missir
hann inn. En Ríkharður var enn
ekki búinn að segja sitt síðasta
orð, fyrir sitt gamla félag. Hann
hafði unnið því vel í leik þess-
um. og ef hann hefði notið far-
sælli aðstoðar samherja sinna
myndi útkoman hafa orðið önn-
ur. Á 40. .mínútu fær hann
knöttinn sendan mjög vel fyrlr
frá Gunnari Guðmannssyni,
sem frá upphafi var „vaktaður“
af mikilli nákvæmni, eins og
fyrr segir. En slapp þarna augna
blik úr ..herkvínni“ og sendi
Ríkharður knöttinn, sem þegar
tók á rás, og brauzt enn einu
sinni í gegnum vörn mótherj-
anna, án þess að hún fengi við
neítt ráðið og skaut af löngu
færi og skoraði fagurlegá. Þjóð
verjarnir gerðu harðar tilraunir
til að sigra, og áttu marga góða
sóknina á Frammarkið þær mín
útur, sem eftir voru, og síðasta
mínútan var nærri búin að gefa
þeim sigurmarkið, -er annar
irmherjinn skaut rétt utan við
stöngina.
Þetta þýzlca lið leikur mjög
skemmtilega. Þar kann hver
maður vel til verka. Samleik-
úr er oft bráðsnjall. Hreifan-
leikinn mikill, hraði og ná-
kvæmni í sendingum með ágæt
um. Skalltækni þeirra var og
rnjög eftirtektarverð og lær-
dómsrík fyrir vora menn. Þýzka
liðið sýndi ekki hörku, heldur
einkenndist framkoma þess af
leikandi leikni og drengilegum
leik.
Framliðið lék af dugnaði. svo
sem oft áður. Karl markvörður
og Haukur Bjarnason voru hin-
ir traustustu menn varnarinn-
ar. Revnir Karlsson var dugleg-
ur og dró hvergi af sér í fram-
varðarstöðunni. En ,,uppistaða“
liðsins voru samt ..lánsmenn-
irnir“ og var það Fram mikið
lán að þeir skyldu vera því til
fulltingis.
EB.
Fundurinn á Selfosss
ALÞÝÐUBANDALAGIÐ boð
aði til fundar hér á Selfossi
föstudaginn 25. maí. Þc að marg
ir segi, að lítið mark sé takandi
á, hvað sagt er um slíka fundi,
þá vil ég þó fara um hann nokkr
um orðum.
Fundurinn var ekki vel sótt-
ur af Selfossbúum, en talsvert
var þar af aðkomufólki bæði,
sem var smalað, og kom fyrir
forvitnissakir. Sæti voru ekki í
öllu húsinu, en nokkrir stóðu.
Munu því 300—350 hafa sótt
fundinn.
Ræðum manna var misjafn-
lega tekið. Fór það ekki að öllu
leyti eftir pólitík, hvað mikið
var klappað. Fólk hér klappar
fvrir góðum ræðumönnum, þó
að það sé ekki á sömu skoðun.
Fólk skemmti sér vei og klapp-
aði þegar Einar Olgeirsson féll
á bakið í fimleikunum. Bjóst ég
við, að meira yrði klappað fyr-
ir ræðum Magnúsar Bjarnason-
ar og Björgvins á Jaðri en raun
varð á. Ég held, að Árnesing-
um sé ekkert um að senda þá á
þing.
Daginn eftir fundinn hitti ég
mann, sem var á gangi. Spurði
ég hann, hvort hann hefði verið
á fundinum. Kvað hann nei við
og segir: „Ég hefi heyrt, að Ein-
ar Olgeirsson hafi farið illa út
úr víðureigninni.“
Það verður að segjast, að
Einar Olgeirsson hefur mikinn
talanda, en það dugir ekki, þeg-
ar málstðurinn er slæmur.
Skemmtu menn sér vel, þsgar
Kristinn bóndi í Halakoti las
yfir Einari, og spurði hann án
þess að fá svar, Var það líkast
sem skólastjóri væri að lesa
yfir óknyttastrák, sem væri að
reyna að breiða yfir ósómann.
Annars er Einar á góðum vegi
með að tala sig í hel.
Þeir sem þekkja Helga Sæm-
undsson geta ímyndað sér
hvaða útreið frummælendur
fengu hjá honum. Enda var vel
klappað af öllum nema kom-
múnistum. Gramdist þeim svo
að Alfreð læknir, sem virðist
vera prúður maður, sagði orð,
sem vöktu andúð og umtal eft-
ir fundinn, meira að segja af
hans mönnum.
Efsti maður á lista bænda og
þorpsbúa, Ágúst Þorvaldsson.
bóndi á Brúnastöðum, deildi
hart á Alþýðubandalagsmenn
eða kommúnista réttu • nafni.
Mun Ágúst vel hafa fylgzt með
aðgjörðum kommúnista við
bændur og þeirra foringja í öðr
um löndum og hér. Ágúst er
vinstri sinnaður í stjórnmálum.
Kommar eru ekki vinstri menn,
þeir eru komnir yfir vinstri lín-
una og eru þar við hliðina á
íhaldinu. Enda hafa þeir oft ver
ið fljótir til að falla í faðm á
íhaldi og ofbeldi. Einar belgdi
sig mjög upp eftir ræðu Ágústs.
Ágúst taldi Einar ekki þess
virði að svara honum, enda var
Einar nóg flengdur af öðrum.
Ræða Vigfúsar var hógvær,
enda er maðurinn prúðmenni,
eins og Ágúst og liklegur til að
bera sáttarorð. Þó er Vigfús
einarður í skoðunum og getur
bitið frá sér, ef með þarf. Vig-
fús er vinstri sinnaður verka-
lýðssinni í þessa orðs hréinustu
mérkingu. Hann fylgdi Hanni-
bal þangað til hann fór yfir lín-
una til kommúnista. Þá varð
Vigfús eftir.
FundarmaSur.