Alþýðublaðið - 24.04.1957, Síða 4

MiSvikudagur 24. apríl 1957
AtþýSubiaSiS
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Préttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Biörgvin Guðmunddsson o-g
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími 4906..
Afgreiðslusími: 4900.
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—lö.
Tími til kominn
VÍSIÍt sagði í forustugrein gerast fyrir löngu. Hræðsla
á dögunum, að mikill ótti Vísis er aðeins fjölskyldu-
viö framtíðina ríki nú í hug- mál Björns Ólafssonar og
um íslendinga vegna ríkis- annarra slíkra. Þeim vor-
stjómar vinstri flokkanna. kennir enginn nema Vísir.
Er þetta nánar skilgreint Vísir þýkist verða var við
með þeirri fullyrðingu, að samdrátt í átvinnulífinu.
-stefna núverandi ríkisstjóm- Slíkt er misskilningur. Hjól
ar gangi næst því að vera framleiðslunnar snýst betur
bfsókn á hendur þeim, sem nú en í tíð fyrrverandi rík-
eitthvað eigi eða reki at- isstjórnar, svo að Sjálfstæð-
vinnu, svo sem verzlun og ismenn ráða engum úrslit-
iðnað. Síðan kemur í ljós, að um til heilla í því efni eins og
hér muni átt við nýja stór- Vísir gefur í skyn. Sjálfstæð-
eignaskattinn, enda hefur isflokkurinn ber ekki fram-
Björn ólafsson fordæmt leiðsluna og þjóðarbúskap-
hann á alþingi. Rök heild- inn fyrir brjósti — það er af
salans em þau, að ósann- sú öldin, hafi hún nokkurn
gjarnt sé að sams konar skatt tíma verið. Foringjar Sjálf-
ur verði greiddur af sömu stæðisflokksins freista held-
eigninni og fyrir sjö árum. ur ekki fjáröflunar á sviði
Maðurinn mun sennilega fiskveiða, iðnaðar og heil-
hafa í huga skúrinn fræga. brigðra viðskipta, þó að ein-
En hverjir óttast raunveru staklingar, sem kjósa Ólaf
lega framtíðina? Naumast Thors og aðra slíka hafi
geta það verið iðnrekendur, framfæri af þvílíkum störf-
því að þeir kvörtuðu sáran í um. Sjálfstæðisflokkurinn
stjórnartíð Sjálfstæðis- gleymir framleiðslunni í
manna, en virðast nú una stað þess að muna hana. Og
hlut sínum ólíkt skár. Sann- þess vegna hafa viðhorf henn
leikurinn er líka sá, að nú- ar breytzt til batnaðar eftir
verandi ríkisstjórn hefur að núverandi ríkisstjórn tók
reynt að greiða fram úr ýms- við völdum. Raunar er margt
um vandamálum þessa fjöl- ógert í því efni, enda við ær-
menna atvinnuvegar og inn vanda að glíma. En breyt
stuðlað að viðgangi iðnþróun ingin er augljós, og hún spá-
arinnar á íslandi. Slíkt ir góðu, hvað sem Vísir seg-
gleymdist, meðan Ólafur ir.
Thors, Bjarni Benediktsson
og Ingólfur Jónsson störfuðu Almenningur í landinu er
í stjórnarráðinu. Þeir höfðu ekki bölsýnn. Þvert á móti
áhuga fyrir allt öðru. Hitt horfir hann björtum augum
er athyglisvert, að Vísir í áttina til framtíðarinnar.
nefnir verzlunina í þessu En auðkýfingarnir í heild-
sambandi. En víst er þörf salastétt hafa hræðslusting í
á nánari skilgreiningu. Það hjartanu. Vísir túlkar þeirra
eru sem sé heildsalarnir, sem tilfinningar. Þeir vilja halda
eru hræddir. Og þeim stend- áfram að njóta forréttind-
ur mestur ótti af nýja stór- anna, sem þeim hafa staðið
eignaskattinum. En almenn- til boða undanfarin ár að
ingur tekur áreiðanlega eng- frumkvæði Sjálfstæðisflokks
an þátt í þeirri hræðslu. ins. Þá vanlíðan þarf ekki að
Honum finnst ekkert illt til harma. Hún er góðs viti. Við-
þess að hugsa, að auðkýfing- brögð Vísis taka af öll tví-
arnir leggi einhverja fjár- mæli um það, að núverandi
muni af mönkum, svoaðunnt ríkisstjórn stefnir í rétta átt
sé að byggja yfir alþýðufólk- og ætlar að rækja skyldu
ið og leysa hnúta efnahags- sína við þjóðina. Slíkt þykir
málanna. Það hefði þurft aðhúsbændum heildsalablaðs-
Utan úr heimi:
Tilboð óskasf
í nokkrar fólksbifreiðar, jappa og vörubifreið, er
verðfe til sýnis að Skúlatúni 4, kl. 1—3, föstudag-
inn 26. þ. m.
•
Tilboðin opnast í skrifstofu vorri kl. 5 sama dag.
Nauðsynlegt er að taka fram símanúmer í tilboði.
Sölunefnd varnarliðseigna.
Kadar, Nagy o
í BROTTFARARRÆÐU
sinni, er hann hélt frá Moskva,
gaf Kadar hinum rússnesku
gestgjöfum sínum það loforð, að
lögregla hans mundi brjóta á
bak aftur andstöðuna í Ung-
verjalandi með aðferðum, er
væru eins harðneskjulegar —
eða harðneskjulegri -— en þær,
sem fyrirrennari hans, Rakosi,
hefði beitt. Og hann gerði mönn
um það Ijóst, að stjóm hans
mundi hefja kerfisbundnar
hefndarráðstafanir gegn upp-
reisnarmönnum frá því í októ-
ber.
Þau mistök, sem gerð höfðu
verið í stjórnartíð Rakosis, vom
sem sagt þau, að hin fjandsam-
Iegu öfl meðal fólksins höfðu
ekki verið gerð algjörlega ó-
skaðleg, og höfðu því á s'X
hausti getað skipulagt andstoðu
sína á ný og komið fram sem
póltískt afl.
Þetta er í samræmi við þær
fréttir, sem borizt hafa frá Ung-
verjalandi undanfarið um af-
tökur, handtökur og brottvísan-
ir úr landi. Lögreglan hefur
bvi-jað fullkomna skrásetningu
fólksins og tilgangurinn er
fyrst og fremst að afla ná-
kvæmra upplýsinga um, hvað
hver einstaklingur gerði októ-
berdagana á síðasta ári.
Sá kuldi, sem Kadarstjórnin
hefur mætt meðal mennta-
manna, stúdenta og verka-
manna, hefur orðið til þess, að
hún hefur neyðzt til að leysa
upp félög þeirra og handtaka
marga af trúnaðarmönnum
þein-a. Hún hefur neyðzt til að
ganga á bak öllum loforðum
um, að hin nýja stjórn mundi
ekki snúa aftur til hinnar póli-
tísku ógnarstjórnar, er tíðkuð
var undir Rakosi.
Þetta er persónulegur ósigur
fyrir Kadar og hefur veikt að-
stöðu hans í flokknum. Þeir
skriffinnar og lögreglumenn,
sem til síðustu stundar studdu
Rakosi, , hafa ekki fyrirgefið
Kadar, að hann gagnrýndi
gamla kerfið. Þeir hrósa nú
sigri.
Þau áhrif, sem við verðum
fyrir af ferð Kadars til SoVét-
ríkjanna, eru, að sovétleiðtog-
arnir hafa annars vegar lofað
að styðja hann, af því að þeir
hafa ekki áhuga á flokksstríði
eða leiðtogaskiptum í Ungverja
landi. En hins vegar hafa þeir
þröngvað honum til að veita
hinum hreina stalínisma í
flokknum miklar ívilnanir.
Meirihluti gömlu flokksleið-
toganna frá tíma Rakosis og
Gerös hafa verið settir út úr
flokksforustunni, sumpart til
þess að setja ekki stimpil á hinn
nýja flokk, sumpart vegna þess,
að þeir eru ekki á sömu línu
og Kadar.
í hinni nýju miðstjórn eiga
aðeins sæti 37 menn í stað 83
í hinni gömlu. Af þessum 37
hafa 21 aldrei fyrr átt sæti í
miðstjórn, og mjög margir,
sennilega rúmur helmingur,
hafa, < ins og Kadar, verið í
ónáð hjá Rakosi einhvern tíma.
En mecal starfsmanna flokks-
ins — einkum utan höfuðborg-
arinnar — er allt fullt af fólki
sem fylgdi gömlu forustunni
gegnum þykkt og þunnt. Það
eru engin tök á að skipta um
þá. Og þeir eiga sér formæl-
endur í flokksforustunni, þ.á.
m. Ferene Munnich og Karoly
Kiss.
I fjölda atriða hefur mótsetn-
ingin komið í ljós. í fyrsta lagi
hefur komið upp deila um við-
horfið til stjórnar Rakosis. Til-
hneigingin er sú, að gera sem
minnst úr þeim mistökum, sem
orðið hafa. Svo virðist sem
Kadar hafi fyrir tilverknað
Rússa dregið úr eða sleppt með
öllu gagnrýninni á Rakosi úr
ræðum sínum.
Annað deiluefni er það, hvað
gera skal við Imre Nagy, sem
nú er haíður í haldi í Rúmeníu.
Karoly Kiss hefur látið sér um
munn fara orð, er benda til
málaferla, en þessi hugmynd
virðist hafa mætt andstöðu og
ekki var minnzt á hana í álvkt-
un miðstjórnarinnar; þar sem
romsað var upp öllum syndum
Nagys. Þau hörðu orð, sem
Radar og Bulganin og aðrir.
ræðumenn notuðu á meðan á
sovétherferðinni stóð, benda til,
að Rússar hafi þvingað Kadar
til að hefja réttarhöld.
En hvorki auknar ógnir, vétt-
arhöld gegn Nagy né hálfgerð
uppreisn Rakosis geta reist stal-
ínismann við í Ungverjalandi.
9 milljónir Ungverja gengu úr
skugga um það í október s.l., að
keisarinn var ekki í neinum
fötum. Það er óráð að byggja
upp aftur hina kommúnistísku
þjóðsögu — þá, sem hvatti kom-
múnista til baráttu og sann-
færði svo marga aðra um, að
barátta gegn kommunisman-
vun væri vonlaus. Stjórnin í
Ungverjalandi verður hernáms-
stjórn, sem getur haldið hlut-
unutn gangaudi á meðan fólk
reit, aö hún hefur hið líkam-
lega vald sín megin. En ef mál-
ið er skoðað undir stærra sjón-
arhorni, getum við — eins og
Júgóslavar — álitið, að Kadar
byggi hús sitt á sandi.
Minningarorð
Stefán Nikulásson
LAUGARDAGINN 23. marz
sl. var borinn til grafar frá
Þjóðkirkju Hafnarfjarðar Stef-
án Nikulásson, Gunnarssundi 6.
Foreldrar hans voru Þórunn
Sigurðardóttir og Nikulás Stef-
ánsson, bæði Skaftfellingar að
ætt. Fæddur var Stefán 12. fe-
brúar 1875. Sín bernsku- og
unglingsár dvaldi hann á Rang-
árvöllum, með foreldrum sín-
um, sem þar bjuggu og tveim-
ur bræðrum sínum. Þar kynnt-
ist hann myndarlegri og góðri
stúlku, Vilborgu Bjarnadóttur,
sem hann gekk að eiga árið
1901. Þau reistu sér bú að Gadd
stöðum á Rangárvöllum, þar
var oft gestkvæmt á þeim tím-
um, enda bæði hjónin gestrisin
með glaða lund. Ég man margt
síðsumarkvöld, er bræðurnir
allir þrír og vinir þeirra, sem
margir eru horfnir af sjónar-
sviðinu, komu á góðhestum sín-
um og sungu af glaðværð og
fjöri, því allir voru þeir hesta-
og söngmenn góðir.
Árið 1914 fluttu þau hjónin
til Hafnarfjarðar. Þau tóku tvö
fósturbörn, piltinn Jón Árnason
misstu þau í sjóinn 1920, var
það þungt áfall. Næsta áfall var
er Stefán missti konu sína árið
1937, og hið þriðja er hann 12.
febrúar sl. missti bróður sinrt
Gísla, en alltaf hafði verið mjög
kært með þeim bræðrum, enda
áttu þeir margt. sameiginlegt.
Nú er aðeins einn hinna þriggja
bræðra eftir. Ég veit hann sakn-
ar mjög bræðra sinna, en minn
ingin lifir þó að maðurinn deyi
og huggun er okkur öllum að
góðum minningum um vini okk
ar.
Stefán var einn þeirra
manna, sem bar með sér birtu
og yl hvar sem hann fór, sí-
glaður og orðheppinn, enda
skynsamur vel, hann var trú-
maður, tryggur og hreinn í
lund, átti marga vini, en engan
óvildarmann. Síðustu árin bil-
aði heilsan og kraftarnir minnk
uðu, sjónin dapraðist og hvarf
að síðustu næstum alveg, en
sínu glaða, góða skapi hélt
hann til hins síðasta.
Fósturdóttir hans hugsaði
um og hlúði að pabba sínum af
hjartanlegri alúð og' kærleika.
Guð blessi hana fyrir hanri
mikla manndóm, er hún sýndi
honum.
Vertu sæll, vinur.
Far þú í friði,
friður guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Margrét Sigurþórsdóttir.
T* Sumarfagnaður
Stúdentafélags Reykjavíkur
er í Sjálfstæðishúsinu í kvöld kl. 8,30.
Til skemmtunar verður:
1. Ævar Kvaran leikari les upp lióð þekktra manna
frá skólaárum þeirra.
2. Einsöngur, Guðmunda Eliasdóttir með aðstoð
Frits Weisshappel.
3. Friðfinnur Ólafsson viðskiptafræðingur fagnar
sumri.
4. Dans.
Aðgöngumiðasala í Sjálfstæðishúsinu kl. 5 — 7 í
dag.
Ágóði rennur í Sáttmálasjóð.
Stúdentafélag Reykjavíkur.