Alþýðublaðið - 05.07.1957, Blaðsíða 6
AíþýSubíaSíí
Föstudagur 5. júlí 1957
Útgeíandi: Alþýöuflokkurinn.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og,
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjómarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—10.
Ny hreinsun í Moskva
ÞÆR fréttir berast nú út
um heimsbyggðina, að enn
einu sinni hafi verið hreins-
að til í æðstaráði þeirra í
Moskvu. Virðist allt berida
til þess, að Kxústjov og hans
pótentátar hafi nú algerlega
náð undirtökunum austur
þar. Var fjórum meiri háttar
stjómmálamönnum vikið úr
æðstaráði kommúnistafiokks
ins fyrir nokkru, og má þá
reikna með, ef að vanda læt-
ur, að þeir séu fallnar stjörn-
ur af himni Sovétríkjanna.
Eftirtakanlegt er, að allir
þessir fjórir stjórnmálamenn
eru gamlir samstarfs- og
fylgismenn Stalins, og benda
því líkur til, að hér sé um
hreinsun Krústjovs að ræða.
Eitt er athyglisvert í þess-
um fréttum: Þjóðviljinn skýr
ir svo frá, að brottvikning
fjórmenninganna úr forsæti
flokksins hafi verið sam-
þykkt með öllum greiddum
atkvæðum nema einu. Móló-
tov hafi setið hjá. Þetta þýð-
ir með öðrum orðum, að hin-
ir hafa viðurkennt, að þeir
séu fjandsamlegir flokki og
fólki, atvinnuvegum og þjóð
félagi, eins og þeim er gefið
að sök. Er það óneitanlega
undarleg játning, þegar um
3VO stórfelldar ásakanir á
paenn, sem verið hafa í
æðstu trúnaðarstöðum, er að
ræða. Má þá líklega reikna
Mólótov gamla hjásetuna til
hetjuskapar.
í sjálfu sér er ekkert við
því að segja, þótt skipt sé
um stjórn í Rússíá eins og í
öðrum löndum. En það er
framkvæmd mannaskipt-
anna, sem athugaverð er.
í venjulegum Iýðræðislönd
um er það fólkið, kjósend-
urnir, sem skiptir um
stjórn, oftast að afstöðnum
almennum kosningum. En í
„lýðræðisríkinu" austur
þar eru það fáir menn, lítil
klíka, sem ákveður, hver
skuli víkja og hver skuli
vera við völd. Og vilji eins
manns, aðalritara flokks-
ins, er þar þyngst á metum,
kannske oftast úrslitaorð-
ið. Hánn ákveður, hvað er
þjóðinni fyrir beztu og
hvaða menn skuli hafnir til
valda eða varpað fyrir
borð. Þetta er munurinn á
austrænu og vestrænu lýð-
ræði.
Bakaradeilan
BAKARADEILAN hefur
nú staðið alllengi og virðist
mál til komið, að gerð sé
gangskör að því að leysa
hana. Samt sýnist þan vera
nokkur seinagangur á hlut-
unum. Veldur þetta almenn-
ingi miklum óþægindum og
aukakostnaði, og auk þess
standa bakarasveinar uppi
verklausir vikum saman,
þótt vitanlegt sé, að þeir eru
síður en svo hátt launaðir
samanborið við hliðstæðar
stéttir. Virðist ekki vera ó-
réttmætt, að þeir fái nokkr-
ar kjarabætur til samræming
ar. Að minnsta kosti er það
á allra vitorði, að aðsókn í
stétt bakara er sáralítil og
bendir það til þess að kjör
bakarasveina séu ekki mjög
eftirsóknarverð.
Það vekur athygli almenn-
ings í sambandi við þessa
deilu, að þrátt fyrir verkfall
sveinanna er haldið áfram
að baka sumar brauðtegund-
ir, en ekki þau brauð, sem
almenningur neytir helzt og
á erfiðast með að vera án.
Eykur þetta almenningi stór-
um kostnað og óþægindi.
Þessi framleiðsla vissra
brauðtegunda, þegar bakara-
sveinar eiga í verkfalli, gerir
deiluna alla alveg sérstæða
og nokkuð annarlega.
Það er því full ástæða til
að hvetja alla aðila, sem hlut
eiga að máli, til að hraða
lausn þessarar deilu hið bráð
asta.
Frá og með sunnudeginum 7. júlí verða símanúmer
ALÞÝÐUBLAÐSINS sem hér segir:
1 49 00 Afgreiðsla
Auglýsingar.
Ritstjórn - Blaðamenn
1 49 06
1 49 01
1 02 77
1 49 02
1 49 05
Ritstjóri.
Framkvæmdastjóri. - Prentsmiðja.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Hverfisgötu 8—10.
Utan úr heimi:
NEHRU er elzti þátttakand-
inn í forsætisráðherraráðstefn-
unni, er brezka samveldið efnir
til í Lundúnum og nú stendur
yfir, en Macmillan mætir þar
nú í fyrsta sinn. Því sem næst
helmingur þátttakenda er frá
ríkjum þeim í Asíu og Afríku,
sem hlotið hafa sjálfstæði síð-
asta áratuginn, og fyrr en varir
verða þau ríki í meirihluta á
slíkum samveldisráðstefnum.
Eftir styrjöldina er samveldis-
tilhögunin mikilvægust fvrir
það, að hún er svo að segja eini
tengiliðurinn á milli hinna auð
ugu, vestrænu þjóða og hinna
fátæku í Asíu og Afríku: á milli
hins vestræna heims og Band-
ungsbandalagsins, en að því
standa þau 25 ríki í Asíu og
Afríku, sem þátttakendur voru
í Bandungráðstefnunni 1955.
Þátttaka Kwame Nkrumah,
forsætisráðherra hins nýja sam
veldisríkis, Ghana, ber í senn
vitni þeim árangri, er náðst
hefur og þeirri hættu, sem nú
steðjar að samveldinu. Hvað
Indland, Pakistan og Ceylon
snertir þá tóku þar stjórnmála-
leiðtogar við forystu, sem að-
hylltust mjög brezk sjónarmið
og töldu það í alla staði sjájlf-
sagt, er lönd þeirra hlutu sjálf-
stæði, að þau gengu í brezka
samveldið en hirtu lítt um að
skilgreina nánar hver ávinning-
ur þeim væri að því. En hvað
framámenn ríkja eins og Gþana
—- og áður en langt um líður
einnig Malaja og Nigeríu ■—
snertir, þá getur farið svo að
þeir vilji ekki kaupa köttinn í
sekknum. Eins er líklegt að
framámenn hinna vestrænu
ríkja í samveldinu krefjist at-
huguna á því, hvort það borgi
sig í raun og veru að skipu-
leggja efnahags- og stjórnskipu-
lagsmál viðkomandi ríkja með
tilliti til þess að samveldistil-
högunin megi haldast fyrir
skipulagt samband ólíkustu
þjóða og kynþátta.
A ráðstefnu þessari verður
Macmillan sá mestur vandi á
höndum að endurvekja trú
hinna á það að Bretar vilji
fylgja þeim lögum, er þeir hafa
sjálfir sett. Suezævintýrið vakti
ekki aðeins mestu andúð sam-
veldisríkjanna í Asíu, heldur
voru brotnar þar allar reglur
um samráð aðildarríkjanna og
svipuð áhrif hafði síðan hin
nýja landvarnatilhögun, er
Bretar tóku upp.
STERLINGSVÆÐIÐ OG
SAMVELDISTOLLA-
SVÆÐIÐ.
Það er nú að koma í ljós að
vandamál samveldisins eru
fyrst og fremst efnahagsleg.
Það er almennt viðurkennt að
það sé helzti ávinningur við
samveldistilhögunina að öll
þátttökuríkin, að Kanada und-
anskildu, mynda sterlingsvæð-
ið. þar sem Bretar stjórna hin-
Um sameiginlega sjóði, en sjá
hiiium aðildarríkjunum þess í
stað fyrir fjármagni að meira
eðá minna leyti.
Um leið hefur verið myndað
samveldistollasvæði, og er
Kanada þar með. Fær Stóra-
Bretland greiðan aðgang að
mörkuðum samveldisríkjanna
fyrir tollaívilnanir og kaupir
í staðinn landbúnaðarafurðir
hinna aðildarríkjanna.
Síðustu árin hefur áhugi á
slíkri efnahagssamvinnu farið
mjög dvínandi. Aðildarríkin
hafa ausið úr sameiginlega
gjaldeyrissjóðnum um 200 mill-
jónir punda á ári, og Bretum
hefur veitzt örðugt að bæta
tapið.
Um leið veitist Bretum óger-
legt að uppfylla gjaldeyrisþarf-
ir þátttökuríkja eins og Ind-
lands, en fimm-ára-áætlun Ind-
verja er nú í hættu vegna
skorts á erlendum gjaldeyri.
Þá krefst Ghana 100 milljóna
punda fjárframlags til bvgg-
ingar orkuvera við Voltafljót-
ið.
Tollabandalagið er einnig í
hættu. Ihaldsstjórnin brezka
hefur numið úr gildi samninga,
er skylduðu Breta til að kaupa
mestan hluta landbúnaðarfram
leiðslu samveldislandanna. Fyr-
ir bragðið er Nýia-Sjáland og
Ástralía nú að opna markaði
sína fyrir varningi frá Japan
og Bandaríkjunum.
Enn er sú hætta yfirvofandi
að hin nýju ríki, Ghana og Mal-
aja viðurkenni ekki núgildandi
rétt Breta til umráða yfir doll-
aratekjum samveldislandanna.
Færi svo yrði það eitt nóg til
þess að gull- og dollaravara-
sjóði sterlingsvæðisins mundi
innan skamms þrjóta.
SAMEIGINLEGS ÁTAKS
ER ÞÖRF.
OIl þessi vandamál mætti þó
leysa með sameiginlegu átaki.
Samveldið gæti tekið upp þá
aðferð, sem Efnahagsstofnun
Evrópu hefur beitt, — opinbera
þvingun til þess að aðildarrík-
in miðuðu efnahagsákvarðanir
sínar við sameiginlega hags-
muni. Reyna mætti og frjálsari
skipti á pundi og dollar. Með
þátttöku samveldisins í evr-
ópskri fríverzlun gætu aðildar-
ríkin fengið aðgang að nýjum
tekjulindum. Eða samveldin
reyndu að koma á fót alþjóð-
legri viðreisnaráætlun í sam-
vinnu við Sameinuðu þjóðirnar
eða einhverja af efnahagsstofn-
unum þeirra.
Framhald af 5. síðu.
munn hinnar ótöldu alþýðu í
öllum löndum heims, sem horft
hefur varnarlaus á tilraunir stór
veldanna. í því er ekkert at-
riði, sem nokkur stjórnmála-
flokkur getur talið sér til ávinn-
ings og hann leggur áherzlu á
að samningur milli stórvelda
um að binda endi á kjarnorku-
tilraunir krefjist fullvissu um
að slíkur samningur sé haldinn
og trausts á hinn aðilann. Trygg
ing verður að vera fyrir því, að
annar aðilinn njóti ekki betri
aðstöðu en hinn.
Þannig komst Schweitzer að
orði í ávarpi sínu og það er ein-
mitt um þessi atriði, sem nefnd
armenn ræða í London þessa
dagana. íslenzk æska og íslend-
ingar: hafa ekki síður en aðrir
hagsmuna að gæta í sambandi
við það að tilraunaæði stór-
veldanna verði stöðvað áður en
það er um seinan.
KVENNAÞÁTTUR
Ritstjóri Torfhildur Steíngrímsdóttir
SMEKKLEG HÚFA
ÞÉR eigið áreiðanlega ein-
hverja afganga af baðmullar-
efni eða einhverju öðru efni í
þessa einföldu en klæðilegu
húfu. í hana þarf aðeins 20 X 80
sentimetra af efni og jafnmikið
í fóður, en auk þess þarf rifs-
band, sem er mátulega langt til
að ná utan um höfuðið.
Hú 'an er í átta stykkjum og
sést á meðíylgjandi mynd hvern
ig sniðið er búið til. Teiknið það
á paiyír eftir málinu, sem gefið
er á royndinni og fáið þér þá
háli’t i. ykki. Sníðið síðan átta
stykki úr efninu og önnur átta í
fóður. Sé efnið mjög lint er gott
að nota millifóður, cn einnig má
hafa stífara efr.i í ’ lorinu. Sé
notað millifcúur . ú að stanga
saumana á því nio
Saumið húfi. : saman og
pressið saumana • 1 út. Saumið
fþðrið á sama hú.t, en sé það
mjög stíft er gott að stanga saum
ana á því.
Setjið fóðrið svo þannig í að
og brotið inn í húfuna, lengd
þess mælist eins og áður segir
eftir höfðinu.
Búið svo til smárúllu úr efn-
inu og setjið hana á toppinn.
Þið munuð ekkí síður hafa á-
nægju af þessari húfu, sem þið
haíið sjálfar saumað, en dýrum
höttum, sem oft létta pyngjuna
allmikið.
Því miður er ekki hægt að
birta snið af hönzkunum, ,sem
fylgja með á myndinni, þar sem
handstærð er svo mismunandi,
að ógerlegt er að hafa þau þann
ig að allir geti haft not af, en ef
þér eigið snið af hönzkum, sem
eru yður mátulegir, þá er smekk
úr sama
'f/ýh | J legt að sauma hanzka ú
■ ■ ■■.xx?/ 1„.X efni 0g húfuna, þarf þá um 50
cm. af efni í þá.
í húfuna má hafa hvers kon-
ar efni, röndótt, doppótt eða ein-
lit.
Óska ég ykkur, lesendur góð-
ir, svo til hamingju með nýju
húfuna og vona að hún verði
ykkur að heillafati, ___
saumar þess og ytra borðsins
snúi saman. Síðan er rifsbandið
stangað í brúnina að utanverðu