Alþýðublaðið - 02.05.1928, Síða 2

AIitíÝÐUBEAÐIÐ
g 1 w' ,1SP}~T!PBr<*»

Verkfall við nokkrar byggingar
|ali>ýbdbi,abib
kemur út á hverjum virkum degi.
; Afgreibsla í AJþýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin frA kl. 9 árd.
til kl. 7 siðd.
Skrifstofa á sama stað opin kl.
9»/,—'IOVí árd. og ki. 8—9 siðd.
; Simar: 988 (afgreiðslan) og 2394
j (skriistofan).
J Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
i mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
hver mm. eindálka.
1 Prentsmiðja: Alpýðuprentsmi&jan
J (i sama húsi, simi 1294).
„Mgbl.“ og sænskir
jafnaðarmenn.
Fyrir nokkru síðan birtist
greinarstúfur í „Mgbl." með fyr-
irsðgninni „Dýr tilraun — lítill
árangur." Er þar sagt frá þjóð-
nýtingarncfnd, er sett var í
sænska þinginu árið 1920.
Hiutverk nefndarininar er að
rannsaika i&kilyrði fyrir þjóðnýt-
ángu og. rikisrekstri, athuga á-
stand ýmáissa fyrirtækja og gera
tillögur til bóta um rekstur þeinra
fyrjrtækja, er þjóðnýtt eru þegar.
„Mgbl.“ hefiir láðst að segja frá
þessu hlutverkii nefndarinnar, en
háns vegar segir það mjög frá
þelirri tillögu, er hægrlmienn (í-
haldsmenn) komu fram með um,
að nefndin skuli hafa lokið störf-
itm ánnan tveggja ára,
. Tililaga þessi vakti harðar deilur
í sænska þinginiu. Réðust hægri-
menn með forsi miklu á- nefndina
og starf hennar, en jafnaðarmenn
svöruðu.
Jafnaðarmenn tóku það greáni-
iega fram, að hlutverk mefndar-
dnnar væri að gera tillögur um
að þjóðnýta ýms fyrirtæki smátt
og smátt, svo að alþýðan þyrfti
ekki að neyðast til að taka til
róttcekaii meðala ti-1 að koma
kröfíum sínum fram.
Tiillaga hægrimanna var feld
með máklum atkvæðamun.
Svíar sjá hvert Btefnir. Alþýðú-
samtökán eru orÖin mjög vold-
iu,g iþar í landi, og þjóðfélagsisfcoð-
un jafnaðarmanna hefir hrifið
hugii manna. Hafa þeir lært það,
af reynslunni, að núverandi þjöð-
félagsskiipulag er bæði ranglátt
og óheilbrigt. Eru þeir svo' iskyn-
samir að sjá, að eigi stoðar að
berja höfðdnu vi'ð steininin og
spyrna gegn eölilegri þjó&félags-
þróun. Vilja þeir því færa skipu-
lagio smátt og smátt í annað
horf, svo að ékk'i komi tif ó-
eirða eður byltinga.
Þannig víkja verjendur núver-
andi skipuiagB smátt og smátt
frá istefnu sinni. Þjóðfélagsknör-
ánn nær um síðir í rétta höfn,
og þeir, sem óánægðir eru með
þau ferðalok, verða annað hvort
aö gera, að leggjast í skut eða
eiga það á hættu að verða kast-
að fyrir borð.
Væri gott fyrir - íslenzka íhaild-
ið að eiga ekki slíkt á hættu.
Þar sem ekki fókst samkomu-
lag seint í gærkveldi eðá í morgun
við forstöðumenn surnra bygg-
inga hér í bænum urn að þeir
greiddu verkamönnum kauptaxta,
1. kr. 20 aura um klukku-
stund, var hafið verkfall
í morgun, sem enn stendur yfir:
1. Hjá Ólafi Jónssyni múr-
arameistara.
Hús Stefáns Gunnarssonarkaupm.
í Austurstræti.
2. Hjá Jöni Þorlákssyni, aíþni.
Hús hans í Austurstræti,
3. Hjá Einar Einarssyni tré-
smið.
Hús Lárusar G. Lúðvígssonar í
Bankastræti.
Gœrdagœrmn.
KrSfngangan.
Eins og ti! stóð, hóf Haraldur
Guðmundsson ræðu sína hjá Iðnó
kl, 2i/2. Var þá saman komið þar
allmikið fjölmienni. Kl. 3 var lagt
af stað að barnaleikvellinum við
Gœttisgötu. Þar talaði Sigurður
Jónasson. Síðan var haldið vestur
í bæ, ög á barnaieikvelIinum við
Túngötu talaði Stefán Jóhapin Ste-
fánsson. Var svo haJdið á Aust-
urvöM, en þar flutti Jón Baldvins-
son ræðu. í broddi fylkingar fór
ávalt hljóðfærasveit, er lék Inter-
nationalen pg önnur slík lög. —
Eru jafnaðarmenn vel ánægðir
með kröfugönguna. Mörg hundr-
uð manna tóku þátt í henmi, og
fór hún vel fram. Nokkur spjöld
höfðu slæðst inn í fylkinguna,
sem ekki voru þar að tilhlutun
forstöðunefndarininar.
.„Morgunblaðið" bregðúr ekki út
af vana sínum, og leggur alt a'f
sömu andfýluna úr þeim aftur-
haidskverkum. Gerðu sendi-
seppar peningavaldsins í landinu
ýmsar tilraunir til að vekja ó-
eirðir og hleypa úlfúð í menn,
en það tókst ekki. Munu verka-
menn láta sig litlu skifta gey
„Morgunblaðs'-greyanna.
Skejntnnin
í gærkveldi fór ágætlega fram.
Var húsið troðfult, og skemtu
menn sér ágætlega. Héðinin Valdi-
marsson talaði. Helgi Sveinsson
og Hall'gr. Jónsson lásu upp.
Sungnir voru tvísöngvar. Hinn
efnilegi og ungi söngvari Erling
ólalsson, söng mokkur lög. Guðm.
Gisla'son Hagalín sagði nokkrar
skemtisögur. Reinh. Richter söng
gamanvísur, og síðan var danz-
að til kl. 3.
í gærkveldi
kom kolaiskip til „Kveldúlfs".
Botnia
fer til útlanda í kvöld.
4. Hja Árna Jónssyni kaupm.
Bakhús hans við Hverfisgötu.
5. Hjá Kristni Sigurðssyni,
múrarameistara.
Barnasfcólinn nýi.
Allir verkamennirnir í þess-
um stöðum hættu vinnu.
Annars staðar í bænum við
•
byggingarvinnu á 32 stöðum, þar
sem stjórn Dagsbrúnar er kunn-
ugt um, er unnið fyrir fult kaup.
Ailir verkamemi eru beðnir uim
að vera samtaka og aðstoðia í
verkfalli þessu eftir því, sem þörf
krefur.
Nánari fregnir um verkfaMið
geta verkamenn fengið í
Alþýðuhúsinu, sími 2394.
Stjérn „Dagsbrúnar^
Byggingavinna.
Þaingað til fyrir fjórum árum
var borgað sama kaup við
byggingavinnu eins og við höfn-
ina, en vegna illrar aðstöðu .verka-
manna koimst sá ósiður á, að
borga byggingavinnu lægra kaupi.
En eins og kuninugt er, þá er
þessi vinna eigi síður erfið en
hafnarvinna, og þó vinnan sé
lengri sums staðar við bygging-
ar, þá á það ekki aMs staðar
við, enda er ekki af þeim orsölt-
um ástæða til að hafa kaupið
lægrp,
Söluverð húsa er svo hátt, að
hvert hús má selja þriðjungi
hærra yierði en það kostaði að
byggja það, jafnskjótt og það er
fullgert, svo hér er sannail ega
ekki um það að ræ;ða, að bygg-
ingarnar þoli ekki hærra kaupið,
enda vinna nú fyrir fult kaup,
1 kr. 20 aur. um tímann hátt
á annað hundrað ma'nns, en að
eins um 50 manns hafa þurft
að gera verkfaM.
Flsi^f ea-Hir fi&ef Jast
laér í súmsir.
FlngEélag Islands stofsiað.
Dr. Alexander Jóhannesson hefir
af h'inum inesta áhuga barist fyr-
ir því, að flugferðir yrðu bafniar
hér. Hefir hann gert sér ferðir til
útlanda í þeim erindum að koma
hér á fjugii og hefir aðallega
snúið sér til þýzka flugfélagsins
Luft-Hansa. I fyrra fékk hann til-
hoð frá félaginu um flugferðir
hér, en tilboðið þótti ekki að-
gengilegt. Nú hefir dr. Alexander
gengist fyrir stofnun flugfélaigs
hér í borginni — og var stofn-
fundur féiagsins. haldinn í gær.
Félaigsmenn eru 25 og hlutafé 20
þúsundár. Meðal stofnenda eru
þeir Héðinn Valdimarsson alþing-
iiismaður og Sigurður Jónasson
bæjarfulltrúi. Kosnir voru í stjóm
dr. Alexander, formaður, Páll
Eggert ólason prófessor, Magnús
Blöndal útgerðarmaður, Magnús
Torfasön forseti sameinaðs þings
og Pétur Halldórsson bóksali.
Varamaður var kosinn Guðmund-
ur Hliðdal rafmagnsfræðingur.
Hefir félagið fengið vissu fyrir
þvi, að samminga'r takist við
Luft-Hansa um Jeigu á flugvél —
og heíir dr. Alexander isagt Alþbl.,
. að Luft-Hansa muni bera hallann
af reksírinum. Ætlast er til, nð
flugvélin fari frá Hamborg með
„Goðafossi" 20. þ. m. og kemuE
hinigað þann 28. s. m. Hingað er
þegar kominn þýzkur Eluggarp-
ur, Walter að nafni, og á hanin að
istjóitna refcstrinum. Með vélinnf
kemur ainnar æfður filugmaður ogi
tveir vciamenn. Á að fljúga til
ýmisra staða á Iandi hér og reyna,
hvaða flugleiðir eru skárstar,
Verður flogið með póst og far-
’þega. FJugvélin ber uim 400 kg.
Hún er gerð þannig, að hafa má
hana hvort heldur vill á flo-thiolt-
uim eða hjóJum. Áherzlu á að
ileggja á það, að hafa fargjald
sem lægst. Alþbl. spurði dokt-
orinn, hvort hann gæti sagt inokk-
úð ákveðið um, hvað íargjaldiðí!
yrði t. d. milli Reykjavíkur, ísa-
fjarðar og Akureyrar. Kvað liann
nei við, en sagði, að hann vi;ldi
helzt, að fargjaldið færi ,ekki fram
úr fargjaldi á 1. farrými á skipum
að viðbættu fæði. Ákveðið er, að
halda hér áfram fluginu í þrjá
mánuði í isumar — eöa út ágúst.
Flughraði flugvélarinnar er 150
til 170 km. á klst.
í gær fór dr« Alexander með
„Alexandrínu drotningu" til Isa-
fjarðar og Akureyrar í eriindum
félagsins, og Þjóðverjinn WaJtser
með honum.
Er það mikið fagnaðarefni, aö
flug verður reynt hér fyrir afvöru
í 'sumar, því að sVo era flug-
ferðir in^ orðnar öruggar í öðrum
Jöndum, að vér getum vænst/þess,
áð flugið verði oss til mikiila
sam-göngubóta. Á dr. Alexander
beztur þakkir iskildar fyrirldugnað
þann og áhuga, er hann hefir sýnt
í málinu.
Khöfn, FB., 1. mai.
Kosningarnar í Frakklandi.
Erá París er símað: Úrslit þlng-
kosninganna urðu þau, að kon-
Húsmæður
Dollar - stangasápan
hreinsar betur og er miklu
mýkri fyrir fötin og hendur-
nar en nokkur önnur
!MP~ þvottasápa, “HSÖ!
Fæst víðsvegar.
í heildsölu hjá
Halldóri Eirikssyni,
Hafnarstræti 22. Sími 175.