Vísir - 03.04.1925, Síða 7

VlSIR
Jpögnin þunga
10. mars 1925.
Svo hljótt er nú í hreysi og rann,
er harmur boSar friSinn,
en einstök brjótast andvörp fram
um opin þagnar hliSin.
Hver skilur gráthljóSs ópin öll
frá instu hjartans leynum.
]7au hærra ná en himinfjöll,
]?ótt heyrS ei séu af neinum.
HvaS gagnar oss, um götu og torg,
aS ganga í þéttum skara,
er aSrir, haldnir sárri sorg,
á sorta hafsins stara! —
HiS innra’ er kjarni, hi8 yira er hjóm,
þaS allir skiliS geta,
og kaida siSi og klukknahljóm,
eg kann svo illa’ aS meta.
En, alt, sem hreint og heilagt er
í heimi’ og vitund manna,
þaS tignarmerkiS bjarta ber
of brotsjó hörmunganna.
í kvöl má ástin hefjast hátt,
aS himins ystu skautum,
og vitna um drottins mildi’ og mátt
í mestu lífsins þrautum.
Vor ættjörS sveipast sorgarhjúp,
hún syrgir fallna vini.
Hví tókstu, mikla dökka djúp,
þá djörfu íslandssyni? •—
Hér brotnar hrönn viS bleika strönd
og brimhvítt lægir trafiS. —
MeS vinarhug og veikri hönd,
eg varpa blysi — í — hafiS. —
P. P.
Bitíregn.
Nýju sf(ólaljóðin. Úr-
val handa börnum og ung-
lingum. Akureyri 1924.
BókafélagiS gaf út.
Jónas Jónsson, alþm. og skóla-
stjóri, hefir safnaS IjóSum þessum
og búiS undir prentun.
í kveri þessu eru saman komin
ljóS eftir 20 skáld íslensk, frá 19.
og 20. öld: Bjarna Thorarensen,
Jónas Hallgrímsson, Jón Thorodd-
sen, Benedikt Gröndal, Stgr. Thor-
steinsson, Matth. Jochumsson, Krist-
ján Jónsson, Bólu-Hjálmar, Pál
Olafsson, Gísla Brynjólfsson, St.
G. Stephansson, Grím Thomsen,
Hannes Hafstein, Einar Benedikts-
son, porstein Erlingsson, porstein
Gíslason, Einar H. Kvaran, Sig-
urS Nordal, Jakob Thorarensen og
Jóhann Sigurjónsson.
Ennfremur eru þarna þýSingar á
ýmsum ljóSum eftir 14 erlend skáld.
Allir eru þeir höfundar víðþektir
og sunlir heimsfrægir. J?essir eru hin-
ir helstu: Goethe, Schiller, Byron,
Heine, Tegnér, Longfellow, Björn-
son, Runeberg og Wergeland.
Langflestar þýðingar eru eftir Jón-
as, Matthías og Steingrím.
Efstir á blaði með frumsömdu
kvæðin eru J>eir Jónas, Matthías og
St. G. St. J?á koma þeir Bjarni
Thorarensen og Einar Benedikts-
son og síðan hver af öðrum.
Valið á ljóðum J>essum er sýni-
lega el(f(i miðað við það fyrst og
fremst, hvað listdómarar kunni að
telja hin allra bestu kvæði, heldur
er leitast við að velja það, sem
stálpuð börn og unglingár eru líkleg
til að verða hrifin af og eiga auð-
veldast með að læra og muna. —
Samt mun J>að alveg óyggjandi, að
þarna eru saman komin ýmis hinna
bestu ljóða, sem orkt hafa verið eða
útlögð á vora tungu. — En eins og
gefur að skilja, kemst ekki nema fátt
eitt af J>ví besta í svona lítið kver.
Meginhluti kvæðanna er frá róm-
antiska tímabilinu og sum eru sögu-
legs efnis, og á J>að jafnt við hin
frumsömdu og þýddu kvæði. Má
hyklaust ætla, að bókin verði börn-
um og unglingum kærkomnari þess
vegna. — En af sömu ástæðu er
J>að ,að J>arna vantar sum hin mestu
og máttugustu kvæði íslensk, svo
sem PundiS og fleiri slík afburða-
kvæði Einars Benediktssonar, Vet-
•urinn eftir B. Thor. o. s. frv. En
J>vílíkur kveðskapur verður tæplega
metinn að verðleikum né skilinn til
hlítar, nema af J>roskuðum lesend-
um.
Ganga má að J>ví vísu, að ýms-
ir telji J>að heldur galla á bókinni,
að víða eru ekki tekin nema brot
úr kvæðum. Hefir safnandinn felt
erindi, eitt eða fleiri, úr sumum
kvæðunum, vafalaust til J>ess, að
geta komið að sem fjölbreyttustu
efni í J>etta litla kver. og birt sýnis-
horn af kveðskap sem flestra skálda
vorra. — Eg fyrir mitt leyti tel J>etta
engan galla, heldur jafnvel J>vert
á móti. —— Ljóðelskir unglingar, sem
sakna hinna vantandi erinda og
kvæðabrota, leita J>á að J>eim J>ar,
sem J>au er að finna, í ljóðabókum
höfundanna sjálfra, en við J>að opn-
ast þeim nýir Ijóðheimar, sem J>eir
— ef til vill — hefðu aldrei kynst
að öðrum kosti. — Og J>ar geta
börnin lesið margt og numið, sér til
gagns og yndis. — Eg held J>ví,
að einmitt J>essar úrfellingar geti
orðið ýmsum börnum og unglingum
hvöt til írekari lesturs og ljóðanáms.
Bókin er vönduð að pappír og
prentun og flytur óvenjulega vel
gerðar myndir af ýmsum hinna eldri
skálda vorra. Talsverða athygK
mun ’ vekja hugmynd Ríkarðs
Jónssonar um Bólu-Hjálmar og
J>ætti mér gaman að vita, hversu
rosknum Skagfirðingum geðjast a3
henni, en þeir muna HjáJmar vel.
Skólaljóð J>essi hin nýju eru mjög
ódýr, ef miðað er við hina mikhi
bóka-dýrtíð nú. Kosta a8etns 1?r.
2.50.
Safnandi ljóðanna á miklar
J>akkir skildar fyrir verkið og er
vonandi, að hann láti ekki hér stað-
ar numið um útgáfu góðra bóka
handa börnum og unglingum.
S. J. S.
GRIMUMAÐURINN.
Mennirnir kinkuðu allir kolli J>egjandi, og
J>ví næst kvaddi prinsinn J>á og frúna og son
hennar. Hann mælti nokkur hlýleg orð að skiln-
aði við Clemence van Rycke, en hún kysti hönd
hans með tárin í augunum. Að J>ví búnu leiddi
hún hinn göfuga gest sinn út úr herberginu og
gegnum borðstofuna, en hinir gengu fast á eft-
ir J>eim. Öll gengu J>au svo hægt, serri þeim var
auðið. Hurðin, sem Iá úr borðstofunni út í for-
stofuna, var opin upp á gátt; niðamyrkur var
í sjálfri borðstofunni, en í forstofunni blakti á
lítilli týru, svo að skuggar í skotum og hornum
virtust enn svartari en ella.
f ..Vill yðar hátign J>reifa sig áfram í myrkr-
inu til útidyranna?“, hvíslaði Clemence van
Rycke, „eða á sonur minn að ná í ljósker til
að lýsa yður?“
„Nei, nei,“ svaraði Vilhjálmur af Óraníu í
flýti, „litla Ijósið J> arna er mér meira en nóg.
Eg sé fótum mínum forráð og við verðum að
reyna að forðast að vekja dyravörðinn."
„Ó! það vekur hann ekkert. nema ýtt sé dug-
lega við honum, en lokurnar og slagbrandurinn
eru ekki fyrir hurðinni, J>ví að maðurinn minn
kemur seint heim í kveld.“
, „Og ef mér skjátlast ekki,“ mælti prinsinn,
„J>á bíður vinur minn, Grímumaðurinn, eftir mér
úti, til J>ess að fylgja mér til herbergis míns.
Hann er altaf á nálum um, að leyndar snörur
eða morðingjar verði á vegi mínum. Verið J>ið
sælir, herrar mínir, og munið skipanir mínar, ef
fundum okkar skyldi ekki bera saman aftur.“
„En á morgun ....“, mælti Laurence van
Rycke.
„Já, á morgun,” svaraði Vilhjálmur af óran-
íu, „um J>etta leyti, í húsi herra Deynoots, aðal-
umboðsmanns. ]7eir ykkar, sem koma vilja, eru
velkomnir."
„Enginn okkar mundi vilja sitja heima,”
svaraði Laurence af alvöru og sannfæringu.
III. KAFLI.
N œtur-njósnin.
§ L
Lenóra hugði, að frú van Rycke væri enn
á fótum, og af J>ví að hún J>ráði móðurlega
huggun og aðhlynning, þá læddist hún hægt
niður stigann, með kej^i í hendi, en hún nam
skyndilega staðar, þegar hún kom í forstofuna.
Alt var svo furðulega kyrt og hljótt, að heyra
hefði mátt hið minsta hljóð, jafnvel músartrítl
á gólfdúkinum mundi hafa heyrst í hinni órofnu
J>ögn, og Lenóra hafði vissulega heyrt, — eða
öllu fremur skynjað, — óm af umgangi manna
og samræðum J>eirra einhvers staðar, ekki mjög
langt J>aðan, sem hún stóð .... hlustandi ....
á varðbergi eins og líf lægi við.
Alt í einu slökti hún á kertinu, knúin til J>ess
bæði af ótta og varkárni, og J>reifaði síðan fyr-
ir sér og J>orði varla að anda. Ljósglætan, sem
kom frá blaktandi lampatýru neðst við stigann,
virtist auka á stærð forstofunnar og gera hana
esn furðulegri en hún var í raun og veru. Einn
geisli féll á látúnshún á borðstofuhurðinni og
gljáinn á honum virtist draga að sér athygli
Lenóru. pegar hún hafði staðið ofurlitla stund
í rökkrinu, læddist hún á tánum að hurðarhún-
inum, tók um hann báðum höndum, hnipraði
sig þar við dyrustafinn — og hlustaði.
Nú varð hún þess vísari, að fólk væri á ferli
og að tala saman, ekki fjarri henni, — hún
efaðist ekki um að J>að væri í litla gestaher-
berginu, innar af borðstofunni, og hún þóttist
vita, að dyrnar J>ar í milli væri opnar. Lenóra
stóð J>arná grafkyr og hafði svo mikinn hjart-
slátt, að henni fanst, að hún ætlaði að missa
andann; hún fann, að nú yrði hún að neyta.
allrar orku lífs og sálar til þess að heyra, — og
ef unt væri að sjá — hvað væri að gerast í
þessu húsi, um J>etta leyti kveldsins, J>egar borg-
arstjórinn væri ekki heima.
pað skal ósagt látið, hyort henni hafi J>á
flogið nokkur hugsun í hug um samsæri eða