Vísir - 28.10.1938, Blaðsíða 2
2
V 1 S I R
Föstudaginn 28. október 1938.
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Hverjum til
gagns ?
AÐ efast enginn um það, að
konimúnistar mundu halda
dauðahaldi í „tengslin“ milli
verkalýðssamtakanna og stjórn-
málaflokks socialista, engusiður
en Alþýðuflokksmennirnir, ef
það væru þeir, sem hefðu for-
ystuna bæði í verkalýðssamtök-
unum og socialistaflokknum.
Þeir hafa nú um skeið háð
harða baráttu við Alþýðuflokk-
inn um yfirráðin í verkalýðs-
hreyfingunni, en beðið lægra
hluþ Þeir hafa einnig, með að-
stoð Héðins Valdimarssonar,
reynt að leggja Alþýðuflokkinn
undir sig, en ekki tekist það að
svo komnu. Hinsvegar er þeim
það ekki siður Ijóst en forystu-
mönnum Alþýðuflokksins, eða
„Skjaldborginni“, sem þeir svo
kalla, að einasta lifsvon Alþýðu-
flokksins er einmitt sambandið
milli hans og verkalýðssamlak-
anna. Þess vegna róa þeir að
þvi öUum árum, að rjúfa þessi
tengsl milli Alþýðuflokksins og
verkalýðssamtakanna, og þó að
vísu í þeirri von, að þeim megi
síðar sjálfum takast að hreppa
verkalýðssamtökin í viðjar
kommúnismans.
Jónas Guðmundsson, sem nú
er pólitískur framkvæmdastjóri
Alþýðusambandsins, hefir skrif-
að langt mál í Alþýðublaðið um
þetta samband Alþýðuflokksins
og verkalýðssamtakanna, og
leitast við að færa rök að því,
að þetta samband sé fyrst og
fremst lifsskilyrði fyrir verka-
lýðssamtökin, enda segir hann,
að slíkt samband sé í öllum ná-
grannalöndunum milh verka-
lýðssamtaka og stjórnmála-
flokka jafnaðarmanna. En i lok
þess máls síns kemst hann þó
að þeiiTÍ niðurstöðu, að nokkur
„munur“ sé á þessu hér á landi
og í nágrannalöndunum, og þó
sé munurinn „að eins sá, að
skipulagslegan aðgreining, sem
i hinum Norðurlöndunum er
búið að gera á starfseminni, er
enn ekki búið að framkvæma
liér“! — Hér er hinsvegar ekki
deilt um annað en einmitt þetta,
hvort þessa „skipulagslegu að-
greiningu“ eigi að gera eða ekki,
óg öll röksemdafærsla Jónasar
er því komin á ringulreið.
Nú segir Jónas hinsvegai’, að
Jxessa skipulagslegu aðgreiningu
sé „nauðsynlegt að gera“. Það
sé lika í ráði á Alþýðusambands-
þinginu, að gera „verulega að-
greiningu í starfsemi verkalýðs-
félaganna og flokksins“, en þó
þannig, að „jafnframt sé tengt
sem nánast samstarfið milli
verkalýðs- og stjórnmálahreyf-
ignarinnar“! Þá „skipulagslegu
aðgreiningu“, sem hann segir
að búið sé að gera annarsstaðar,
og nauðsynlegt sé að gera hér.
á því ekki aðeins að láta ógerða
enn, um óákveðinn tíma, held-
ur á að „tengja seixi nánast“
sljórnmálastarfsemi flolcksins
og faglega starfsemi verlca-
lýðssam takanna!
Og af hverju stafar það, að
þessu verður að snúa svo öfugt
við það, sein Jónas segir þó að
sé „nauðsynlegt að gera“? —
„Áslæðan fyrir því er fyrst og
fremst fátækt verkalýðssamtak-
anna og fámennið hér á landi“,
segir liann! En er það ekki öllu
fremur fátækt og fámenni Al-
þýðuflokksins ? Hefir Alþýðu-
flokkurinn ekki miklu fremur
verið fjárhagslegur ómagi á
verkalýðssamtökunum, en þau
á lionum? Eða liefir ekki stjórn-
málastarfsemi Alþýðufloldcsins
verið rekin fyrir fé verkalýðs-
samtakanna „fyrst og fremst“,
en starfsemi verkalýðssamtalc-
anna hinsvegar ekki fyrir fé Al-
þýðuflokksins ?
Og „fámennið hér á landi“ —
livað kemur það þessu við?
Verkalýðssamtökin eru áreið-
anlega nógu f jölmenn, í hlutfalli
við fólksfjöldan í landinu. til
þess að geta stjórnað sér sjálf.
Hitt er annað mál, að Alþýðu-
flokkurinn eins og Jónas segir
,er „bygður upp“ á verkalýðs-
samtökunum, og ef undirstöð-
unni væri kipt undan honum,
þá yrði sennilega lítið eftir.
Sjálfstæðisfélögin Vörður,
Hvöt og Heimdallur lialda
fyrstu skemtun sina á vetrinum
annað lcvekl að Hótel Borg og
liefst skemtunin kl, 8V2.
Eins og venjulega er vel vand-
að til skemtunarinnar og verða
til skemtunar ræðuhöld, ein-
söngur, sameiginlegur söngur,
upplestur og loks dans.
Er ekki ennþá fulháðið hverj-
ir lialda ræðu, en Einar Markan
mun syngja einsöng og Brynj-
ólfur Jóhannesson les upp.
Allir verða að tryggja sér að-
göngumiða á skrifstofu Varð-
arfélagsins í Mjólkurfélagshús-
inu, sími 3315, því að engir mið-
ar verða seldir við innganginn,
en eftirspumin eftir miðunum
ótrúlega mikil. Hefir hka komið
fyrir, þó að bæði Hótel Borg og
Oddfellowhúsið væri tekin á
leigu fyrir skemtun Sjálfstæðis-
félaganna, að margir hafa orðið
frá að hverfa.
Menlenberg meiílst í
bllslysi í Hollandl.
Þann sjötta jiessa mánaðar
var Meulenberg biskup á ferð i
bíl hjá hænum Heerlem í Lim-
hurg á Hollandi. I för með bisk-
upi voru nökkrir andlegrar
stéttar menn.
Þegar minst varði ók bíllinn
á stálsímastaur, er var við veg-
arbrúnina og særðust allir, sem
í bílnum voru.Meulenberg brák-
aðist á vinstra fæti og liggur í
sjúkrahúsi í Heerlem. Er talið
að biskup verði að liggja um
nokkurn tíma. Hann er þó ekki
i neinni hættu.
Canal Tenglo,
fyrrum Esja, mun að sögn, ekki
fara fyrr en á morgun, en í dag
mun vera réttur í skipinu áttavitinn.
Canal Tenglo fer fyrst til New
York og tekur þar kol og e. t. v.
vörur.
Fyrstu kosningar i Englandi eitir fjór-
veldasáttmálann.
Ihaidsflokkurmn tapar fyigi í Oxford
og teija andstæðingar hans að það
berivott om rénandi fylgi yflrieitt.
EINKASKEYTI TIL VfSIS.
London í morgun.
Það þykir tíðindum sæta í Englandi að fyrstu
kosningum til þings, frá því er f jórveldaráð-
stefnan fór fram, er nú lokið. Voru það auka-
kosningar í Oxford vegna dauða Richard Bournes liðs-
foringja, sem sat á þingi í flokki breskra íhaldsmanna.
Af hálfu íhaldsflokksins var í kjöri Quintin Hogg son-
ur Hailshams lávarðar og var hann kosinn með 15.797
atkvæðum. Keppinautur hans, sem naut stuðnings
frjálslynda flokksins og óháðu vinstri flokkanna, fékk
12.363 atkvæði.
HERMANN GÖRING — JOSEF BECK.
Þegar Göring fór í veiðiför sína til Póllands, munu örlög
Tékkóslóvakíu hafa verið ákveðin. Utanríkismálaráðherra
í kosningahríðinni var aðallega deilt um utanríkismálastefnu
Chamberlain-stjómarinnar, og einkanlega samninga þá, sem
gerðir voru á fjórveldaráðstefnunni, til lausnar deilumálunum
í Evrópu.
Pólverja, átti drjúgan þátt í samvinnu þessara tveggja þjóða,
sem leitt hefir til þess að Tékkóslóvakía var sundurlimuð. —
Andstöðuflokkar stjórnarinnar telja að úrslit kosninganna
sanni það, að stjórn Chamberlains sé að tapa fylgi, með því að
þegar kosningar fóru fram í fyrra fékk Bournes liðsforingi
6645 atkvæði umfram keppinaut sinn, og hefir meirihlutafylgi
íhaldsflokksins því rénað um helming.
Breska stjópnin nndirbýr
brottflutning fólks úx* idnað
arhverfum stórborganna.
Er því haldið fram, að kosn-
ingar þessar gefi glögga hug-
mynd um þá stefnubreytingu,
sem þjóðin í heild telji nauð-
synlega í utanríkismálunum, og
að samningagerðir Chamber-
lains séu ekki eins vel séðar og
hann gerði sér vonir um í upp-
hafi.
Kosningar þessar fóru fram
með óvenjumiklu harðfengi og
voru sóttar af mesta kappi, sem
þekst hefir á undanförum árum.
United Press.
Á Lindberg söSc á útörnm
Tékkoslúvaklo?
Asakanip Rússa.
Þann 10. október gerðu marg-
ir af þelctustu flugmönnum
Rússa í sameiningu svæsna árás
á Lindberg. Sögðu þeir að liann
hefði borið út liinar svivirðileg-
ustu lygar mn styrkleika rúss-
neska loftflotans til þess að gefa
Neville Chamberlain afsökun
fyrir að láta lima Tékkóslóvak-
íu í sundur.
Þessi árás var gerð í Pravda
og meðal jieirra er undirrita
liana, var Vasily Molokoff, yfir-
maður farþegaflugs Rússa.
(Árásin er vafalaust gerð
vegna jæss, að Lindbergh lét í
ljósi við tvö Lundúnablöð, að
hann væri ekki sérlega hrifinn
af loftflota Rússa).
í árásinni segir, að í boði hjá
lafði Astor í London hafi Lind-
bergh sagt gestunum, að loft-
floti Þjóðverja væri svo sterkur,
ajð Iiann gæti sigrað sameinað-
an loftflota Frakka, Englend-
inga, Rússa og Tékka.
Með Jiessu ætlaði liann að
gefa Chamherlain afsökun til
þess að aflienda Hitler sneiðar
af Tékkóslóvakiu!!
Þá segir ennfremur í árásinni
að Lindbergh sé búinn að vera
sem flugmaður og liann liafi um
daginn notfært sér gestrisni
rússneskra flugmanna á jiann
hált að ryðjast til Moskva sem
boðflenna til jiess að fá að vera
viðstaddur sýningu loftflotans
18. ágúst.
(Þá keptust yfirmenn Sovét-
ríkjanna við að hylla hann og
fagna honum á allan möguleg-
an hátt).
Þá segir að Lindbergli eigi að
liafa gortað yfir þvi, að honum
hafi verið boðin yfirstjóm far-
þegaflugsins meðan hann var í
Moskva.
„Flugmenn af þessu tagi
munu ekki fá að koma nærri
flugvélum okkar“. Þá á Lind-
bergh að hafa sagt, að fluglið
Rússa væri „stjórnlaust og alt
á ringulreið“.
„Rússar eiga meirihluta flug-
meta heimsins“ stóð að lokum.
„Sovét-Rússland á hundmð og
jjúsund ágætra flugmanna, sem
á hvaða tíma sem er geta gerst
foringjar.
Lindbergh er heimskur lyga-
laupur, undirlægja og smjaðr-
ari jiýsku nasistanna og hinna
aristokratisku verndara Jjeirra
á Englandi.......Hann hafði
fenigið skipun um það frá
íhaldsöflunum hresku að sanna
veildeika rússneska flugflotans
og gefa Chamherlain afsökun
fyrir að láta í minni pokann í
Múnchen“!!
HERTOGINN AF KENT —
LANDSTJÓRI í ÁSTRALÍU.
London 26. okt. FÚ.
Fregning um að hertoginn af
Kent liafi verið skipaður aðal-
landstjóri í Ástralíu, hefir vak-
ið mikla ánægju í Ástralíu og
hefir forsætisráðherra Ástralíu
lýst yfir því, að Georg konung-
ur liafi með þessari skipun sýnt
mikla velvild í garð Ástralíu.
Það er ekki kunnugt hvenær
hertoginn tekur við embætti
sínu, en núverandi landstjóri,
sem hefir óskað að fá lausn frá
embætti, átti ekki að fara frá
fyr en 1 nóvember n. k.
Þetta er í fyrsta skifti, sem
hróðir konungs Bretlands er
skipaður landstjóri í Ástralíu.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Þegar ófriðarhættan var sem mest í álfunni skip-
uðu Englendingar nefnd, sem gera skyldi til-
lögur um nauðsynlegar ráðstafanir gegn
þeirri hættu, sem stafaði af loftárásum fyrir íbúa borg-
anna. Formaður nefndarinnar var skipaður Sir John
Andersen. Hefir nefndin nú starfað um alllangt skeið
og haft víðtæk verkefni með höndum og skilað áliti til
stjórnar og þings.
Nefndin telur að nauðsyn beri til, að fluttar verði
fjórar miljónir manna úr iðnaðarhverfum borganna,
eða einn þriðja hluta fólksins, úr öllum þeim iðnaðar-
j hverfum, sem einkanlega myndu vera í yfirvofandi
í hættu vegna loftárása.
Samkvæmt tillögum nefndarinnar hefir breska
í stjórnin ákveðið að gera ráðstafanir til þess að undir-
búa slíkan brottflutning fólks úr iðnaðarhverfum
borganna, ef hættu skyldi bera að höndum.
United Press.
Þetta er nýjasta einkamyndin, sem blöðin liafa náð í af for-
sætisráðherralijónunum. Frú Gliamberlain hefir ávalt stutt
mann sinn með ráðum og dáð, einnig í Jjví að varðveita friðinn
í heiminum.
Chamberlain
og frú.