Vísir - 16.12.1938, Blaðsíða 2

2
VlSIR
Föstudaginn 16. desember 1938
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Ulíaldi eða
myfluga?
Fleilunni um atvinnubæturnar
er nú lokiö aö sinni. Það,
sem um var deilt, var i rauninni
ekki annað en það, hve mikinn
hluta kostnaðarins ælti að
leggja fram úr rilcissjóði og
hve mikið úr bæjai-sjóði. Ríkis-
stjómin færðist alveg undan því,
að taka jafnmikinn þátt í þess-
um kostnaði, eins og undanfar-
in þrjú ár. En svo virðist, að
minsta kosti eftir á, sem allir
hafi verið sammála um það, að
ekki hafi verið fært annað en
að auka atvinnubótavinnuna
eins og gert var, þó að svo virt-
ist, um eitt skeið, sem blað
Framsóknarflokksins teldi at-
vinnukröfum verkamanria lítt í
hóf stilt og „iðjuleysingjunum“,
sem það kallar svo, ekki ofætl-
un að sjá fyrir sér sjálfir.
S. 1. laugardag fór Tíminn
hörðum orðum um Vísi fyrir
það, að hann væri að eggja
verkamenn á að krefjast auk-
inna fjárframlaga úr ríkissjóði
til alvinnubóta. Lét blaðið svo
um mælt, að Vísi mundi jafnvel
ekki þykja „fjárkröfur komm-
únista nógu ábyrgðarlitlar“ og
reyndi því „að espa þá til enn
meiri lieimtufrekju“. En hvort
sem það hefir nú verið fyrir
þessar „áeggjanir“ Vísis eða
af einhverju öðru, þá samþyktu
nú verkamenn skömmu síðar
áskorun til ríkisstjórnar og
bæjarstjórnar um að bæta 100
mönnum við í atvinnubóta-
vinnuna, auk 75 manna viðbót-
arinnar sem bæjarráðið liafði
ákveðið. Þessa áskorun báru
kommúnistar þeir, sem Tíminn
segir að nú ráði meslu í jiessum
málum, upp fyrir atvinnumála-
ráðherra á þriðjudaginn, og hét
ráðherrann því, að þessi áskor-
un skyldi verða lögð fyrir ráð-
herrafund daginn eftir, ef ekki
næðist áður samkomulag við
stjórn bæjarins um að full-
nægja henni. Daginn eftir sam-
þykti svo rikisstjórnin að verða
við áskoruninni að hálfu, en
krafðist þess, að bærinn gerði
henni sömu skil. Og það varð
úr, að „kommúnistamir“ fengu
tilmælum sínum þannig full-
nægt, af ríkisstjórn og bæjar-
stjórn í sameiningu.
En hvernig skyldi nú Tíman-
um litast á blikuna, þegar hon-
um bregðast svo „krosstrén“,
að ríkisstjórnin verður ekki að
eins til þess að fallast á hinar
„ábyrgðarlausu fjárkröfur
kommúnista“, fyrir sitt leyti, en
bætir auk þess gráu ofan á
svart og „espar þá til enn meiri
heimtufrekju“ með því að á-
skilja að bærinn geri það sem á
vantar til þess að þeir fái kröf-
um sínum fullnægt til hins ítr-
asta?
Það „ber ekki á öðru“ en að
Tíminn láti sér þetta lynda hið
prýðilegasta. í gær snýr hann
alveg við blaðinu og segir, að
rikisstjórnin hafi þannig „reynt
að bæta úr sárasta atvinnuleys-
inu hér í bænum“. Þessar
,jábyrgðarlausu“ fjárkröfur
kommúnista, sem blaðið taldi
alveg fráleitar s. 1. laugardag,
eða jafnvel „enn þá meiri
heimtufrekju" þeirra, sem Visi
kynni að hafa tekist að „espa“
þá til síðan, er þá, þegar öllu
er á botninn hvolft, ekki nerna
jiað allra minsta, sem komist
verður af með, til að „bæta úr
sárasta atvinnuleysinu hér í
bænum“! Blaðinu hefir orðið
það á, að gera úlfalda úr mý-
flugu. Hver veit nema Fram-
sóknarflokkurinn taki nú úr
þessu að semja betur við komm-
únisla en horfur liafa þótt á, nú
um hríð.
PeiBÉÉÉr
. í [fii
I gær síðdegis var kært yfir
þvi til lögreglunnar, að stolið
hefði verið peningum í Lyru.
Var þetta skömmu áður en skip-
ið fór héðan.
Var stolið 50—60 krónum úr
læstri skúffu í klefa þernunnar.
Var þetta aðallega smápeningar,
norslcir og íslenskir. Rannsókn-
arlögreglan hefir málið til at-
hugunar.
Bann vií verkbBnnntn
og verkföllnm. - Allnr
ágreiningnr skal jafn-
ast með friðsamiegn
möti.
Kaupmannahöfn, 15. des. F|tJ.
Á morgun verður undirritað-
ur samningur milli sambands
sænskra atvinnurekenda og
landssambands sænskra verka-
lýðsfélaga, sem talinn er muni
verða einstæður í sinni röð i
öllum heimi. Samkvæmt samn-
ingi þessum skuldbindur at-
vinnurekendafélagið sig til þess
að beita elcki verkbönnum um
aldur og æfi, en landssamband
verkamanna skuldbindur sig
liinsvegar til þess, að beita ekki
verkfölhim um aldur og æfi,
heldur skuli allur ágreiningur
milli þessara aðila framvegis
jafnaður með friðsamlegum
samningi og gerðardómi.
Nýr stjörDmála-
flokkor f RúmeDío.
London, 15. des. FÚ.
Nýr stjórnmálaflokkur var
stofnaður í Rúmeníu í gær, sem
heitir Þjóðlegi viðreisnarflokk-
urinn og er öll stjómin í flokkn-
um. Tilskipan var gefin út í
gærkveldi, þar sem svo er á-
kveðið, að enginn annar stjórn-
málaflokkur skuli leyfast í
landinu og að hver maður, sem
brýtur gegn þeim lögum, skuli
verða sviftur pólitiskum rétt-
indum til tveggja til fimm ára.
Þessi nýi flokkur er opinn hverj-
um manni í landinu, sem orð-
inn er 21 árs gamall, nema dóm-
arastéttinni og hernum.
aðeiiis LoftuPf
Fridarvidleitni Cliamberlains
hefir enn engan árangur borid,
segir sendiherra Bandaríkjanna.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Tvær staðhæfingar vekja mesta athygli af öllu því,
sem heimsblöðin birta í dag. Önnur er sú, að
viðleitniChamberlains til þess að tryggjafram-
tíðarfriðinn á álfunni hafi enn engan árangur borið,
en takist það ekki sé styrjöld óhjákvæmileg — hin er
sú, að eftir áramótin muni Þjóðverjar formlega krefj-
ast nýlendna sinna.
Staðhæfingar líkar því, sem að framan greinir um
viðleitni Chamberlains til þess að tryggja friðinn í heim-
inum, og hvað verða muni, ef tilraunir hans beri ekki
góðan árangur, hafa að vísu áður komið fram, en að
þessu sinni vekja ummæli, sem hníga í þessa átt, ó-
venjulega athygli, af því að það er herra Kennedy,
sendiherra Bandaríkjanna í London, sem lét sér þau
um munn fara.
Franeo veitip Alfonso fyrrv.
Spánarkonungi aftup öll
bopgaraleg réttindi.
EINKASIŒYTI TIL VlSIS.
London í morgun.
Frá Burgos er símað, að spænska þjóðernis-
sinna stjórnin hafi fallist á tillögu Franco hers-
höfðingja, að Alfonso fyrrverandi Spánarkon-
ungi skuli veitt af nýju öll borgaraleg réttindi
á Spáni, en hann var þeim sviftur, er hann hafði
verið hrakinn frá völdum.
Lög um þetta efn; hefir stjórnin í Burgos
samþykt og í þeim eru lýst ógild lögin, sem Þjóðþing Spánar
samþykti, til þess að svifta Alfonso öllum réttindum, og sömu-
leiðis lögin, sem samþykt voru til þess að svifta hann jarðeign-
um sínum og öðrum eignum. United Press.
Báráttan om heimsmarkaðina.
Hann kom á hafskipinu Queen Mary frá Bandaríkj-
unum í gærkveldi og er blaðamenn áttu viðtal við hann,
er hann steig á land, spurðu þeir hann meðal annars
um horfurnar í alþjóðamálum, og hvort hann teldi, að
Chamberlain mundi verða nokkuð ágengt með að koma
á allsherjarsamkomulagi friðinum til öryggis.
„Enginn varanlegur árangur hefir enn sem komið er
orðið af friðarstarfsemi Chamberlains,“ sagði herra
Kennedy, „en auðnist honum ekki að koma því til leið-
ar, að friðarmálunuin verði komið á öruggan grund-
völl, hlýtur svo að fara, að öll viðskifti þjóða milli og
yfirleitt alt fjárhags- og atvinnulíf komist í hið versta
öngþveiti og að styrjöld brjótist út.“
Kvað sendilierrann horfurnar ekki þær, að hann gæti
alið nokkura verulega bjartsýni um friðinn í álfunni.
Hin staðhæfingin er su, að Hitler hafi ákveðið
að senda einkafulltrúa sinn, herra Wiedmann, til
Lundúna, i janúarmánuði næstkomandi, og á hann
að bera fram formlegar kröfur þýsku stjórnarinn-
ar um, að Þýskaland fái aftur allar nýlendur sínar.
ÞaS er LundúnadagblaSið
Daily Ilerald, sem birtir þessa
fregn. —- Eins og kunnugt er,
hafa Bretar nýlega lýst yfir, að
þeir skili ekki aflur neinum ný-
lendum, sem þeir liafa yfir að
ráða, og yfirleitt má segja, að
mótspyrnan gegn því, að ÞjóS-
verjar fengi aftur sínar gömlu
nýlendur, hafi farið síliarSnandi
í seinni tíð. Horfir þvi svo, að
miklar og alvarlegar deilur séu
á uppsiglingu milli Breta og
Þjóðverja, ekki að eins við-
skiftalegs eðlis, heldur og um
nýlendurnar. Yiðhorfið hefir
hreyst mjög frá því er Chamher-
lain kom heim frá Þýskalandi,
er liann og Hitler höfðu skrifað
undir sameiginlega yfirlýsingu
um friðarvilja Þjóðverja og
Breta og Chamberlain sagðist
trúa því, að friðurinn væri
Irygður „fyrir vorn tíma‘“.
Kann að rejma á það fyrr en
varir, hversu haldgóð reynist
yfirlýsingin um friðarviljann
milli þessara þjóða, því að mál-
in, sem um er deilt, eru vissu-
Iega vandasöm úrlausnar.
United Press.
Breska stjórnin veitir aukinn stuðning þeim kaupsýslu-
mönnum til handa, sem hafa útflutningsverslun með
höndum.
Samkvæmt F.Ú.- fregn í gær- j
kveldi er breska stjórnin nú að
liefjast lianda um að styrkja að-
stöðu breskra kaupsýslumanna,
sem hafa útflutningsverslun
með liöndum. Er það vafalaust
gert vegna þeirrar aðferðar,
sem Þjóðverjar nota í viðskifta-
samkepninni iá mörkuðum í
ýmsum löndum, þ. e. að gera
samninga á vöruskiftagrund-
velli, en þessa samkepni telja
Bretar óheiðarlega. F.U.-fregnin
hljóðar svo:
Breski ráðlierrami, sem fer
með þau mál er varða útflutn-
ingsverslunina, hefir lýst yfir
því, að ef til vill myndi stjórn-
in grípa til ráðstafana, sem.ekki
er fordæmi fyrir, lienni til
stuðnings. Iívað liann liæði
stjórn og þing mundu gera alt,
sem unt væri, i þessu skyni.
Yfiriýsing þessi var gefin við
aðra umræðu frumvarps til
laga um að framlengja heimild
verslunarmálaráðuneytisins til
aukins öryggis útflutningsversl-
unarinnar.
Fjárveiting til þess að tryggja
útflytjendur gegn tapi af lán
veitingum til vörukaupa vai
liækkuð úr 50 í 75 milj. sterl
ingspunda.
200 NJÓSNARAR TEKNIR
AF LlFI 1
BARCELONA.
London. - FÚ.
í Barcelona var það tilkynt
! gærkveldi, að 200 njósnarar
hefðu verið dæmdir til dauða.
Komst nýlega upp um víð-
tæka njósnarstarfsemi sem
rekin var í Kataloníu. Foringi
njósnaranna var majór í her-
foringjaráði stjórnarinnar og
persónulegur vinur Francos.
Frægur flugmað-
ur ferst.
London, 15. des. FÚ.
Rússneski flugmaðurinn, sem
flaug frá Moskva yfir Norður-
pólinn til Vancouver, fórst í
gærdag, er hann var að reyna
nýja hernaðarflugyél.
r
London, 15. des. FÚ.
Fulltrúi pólska verslunar-
álaráðuneytisins kom til
oskva í gær, lil þess að hefja
Sræður um aukin viðskifti
illi þessara landa. Er þetta
rsta skrefið, sem tekið hefir
rið í þessa átt, síðan tilkynt
ir í lok fyrra mánaðar, Jað
mkomulagið milli þessara
eggja ríkja væri komið á vin-
mlegan grundvöll.
VIGBUNAÐUR BRETA 1 LUFTl.
Það er nú loks svo komið, sagði Sir Thomas Inskip, landvarnaráðherra Breta nýlega í
ræðu, að það bakar ekki forsætisráðherra Bretlands og utanríkismálaráðherra erfiðleika,
hversu veikir vér erum fyrir hernaðarlega. —- í seinustu flotaæfingum Breta tóku hinar
miklu liernaðarflugbátar Breta þátt og gefur mynd þessi glögga liugmynd um stærð þeirra.
Er myndin var tekin voru flugmennirnir að festa sprengikúlur neðan á annan vænginn. —