Vísir - 26.07.1939, Blaðsíða 2

2
VÍSIR
Miðvikudaginn 26. júlí 1939.
Bretar senda hermála-
sérfræðinga
EBetri horfur um að sam-
komulag náist um þrívelda-
bandalag.
EINKASKEYTI frá United Press. — London í morgun.
ýjar vonir hafa vaknað í hugum stjórnmála-
mannanna í London og París um, að sam-
komulag náist um hernaðarbandalag milli
Breta, Frakka og Rússa, vegna þeirrar ákvörðunar, sem
Bretar hafa tekið, að senda nefnd hermálasérfræðinga
til Moskva, til þess að ræða við rússneska herforingja-
ráðið.
Með þessari ráðstöfun hafa Bretar orðið við óskum Frakka,
en þeir óskuðu þess mjög eindregið, að Bretar yrði við kröfum
Rússa um samvinnu og viðræður milli herforingjaráða Frakka,
Breta og Rússa. Bretar streittust í fyrstu móti því, að verða við
þessum kröfum Rússa, vegna þess, að þeir yrði þannig áð gera
Rússum uppskátt um hernaðarleg leyndarmál sín. Nú hafa þeir
þó tekið ákvörðun um að fara að ráði Frakka og vona Bretar
og Frakkar nú, að þetta verði til þess að uppræta grunsemdir
Rússa í garð Breía.
til Moskva.
Breska flotamálaráðuneyt-
ið kaupir 86 togara í Hull
og Grimsby,
vegna ófriöarliættunnar.
EINKASKEYTI frá United Press. — London í morgun.
Að því er United Press hefir fregnað hefir breska flotamála-
ráðuneytið keypt 86 nýtísku togara í Hull og Grimsby. Tilgang-
urinn er að nota togarana sem hjálparskip í flotanum og verða
þau útúin tækjum til þess að slæða upp tundurdufl.
7tSIB
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÓTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaug§son
Skrifstofa: Hverfisgötu 12
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(Gengið inn frá Ingólfsstræti)
Sí m a r:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
— (kl. 9—12) 5377
Verð kr. 2.50 á mánuði.
Lausasala 10, 15 og 20 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Norræn
samvinna.
J^ORRÆNA félagið hefir ekki
haldið kyrru fyrir þessa
dagana. Ferðalög og fundir hafa
skiftst á jöfnum höndum, ehda
er það markinið félagsins, að
auka á kynningu og bróðurleg
viðskifli meðal hinna Skand-
inavisku þjóða.
Auk þess, sem áður hefir ver-
ið getið i Visi, hefir félagsdeild
Norræna félagsins hér í bænum
farið, ásamt hinum Crlendu
gestum félagsins, að Gullfossi
og Geysi, en báðir þessir staðir
vöktu hina mestu hrifningu á-
horfendanna. Gullfoss sýndi sig
í hinu fegursta skrúði, með því
að glaðasólskin var, og Geysir
gaus, að vísu ekki ýkjaháu gosi,
að eíns 20—30 metra, en þeim
mun lengur, með því að gosin
héldu áfram í 3 stundarfjórð-
unga, eða nálægt því.
Allir eru hinir erlendu gestir
ánægðir með veru sína hér, enda
hefir náttúran og landið tjaldað
því sem til hefir verið, með því
að veðrið hefir verið svo frá-
bærilega golt, og hefir það bætt
úr því, sem á vantar til þeíss að
önnur aðhúð hér á landi geti
talist viðunanleg. Vegna hinna
langvarandi þurka hafa vegim-
ir ekki verið svo góðir sem
skyldi, enda líkari þvottabretti
en hifreiðavegum, en þetta er
eitt af þvi, sem stendur til bóta
og lagast smátt og smátt, ef rétt
er á haldið.
Þrátt fyrir það, þótt margt
skorti okkur til þess að gera er-
lendum gestum dvölina söm
þægilegasta, má fullyrða að
þeir, sem hér hafa dvalið á veg-
um Norræna félagsins, hafi tek-
ið viljann fyrir verkið, — séð,
að veitt hefir vdrið af heilum
hug, og líkað kynningin vel.
Þeir skilja það manna best, að
fámenn þjóð og fátæk, í stóru
og að ýmsu leyti erfiðu landi,
getur ekki á einum mannsaldri
hrint margra alda aðgerðaleysi
úr vegi, en það, sem þegar hefir
verið framkvæmt, gefur góðar
vonir um að stefnt verði í sömu
átt, enda á svo að vera.
Hér á íslandi á engin kyrstaða
að vera til, með því að við eig-
um flest e’ftir ógert, og við eig-
um ekki að einangra okkur frá
öðrum þjóðum, heldur leggja
megináherslu á það, að færa
okkur fróðleik þeirra og kunn-
áttu í nyt á sem flestum svið-
um.
Starfsemi félagsins Norden
beinist einnig að þessu, og hefir
heyrst, að á fundum þeim, sem
staðið hafa yfir hér í bænum,
hafi mikilvægar samþyktir ver-
ið gerðar sem greiða fyrir
mannasldftum meðal hinna
Skandinavisku þjóða, þannig að
þær fari hverja aðra að finna
oft, eins og vinur vin. Fyrir okk-
ur fslendinga er þetta mikils
virði, með því að við eigum
margt eftir ólært, og er þar
einkum átt við liið verklega
svið, en einmitt á því sviði
standa aðrar Norðurlanda-
þjóðir mjög framarlega.
Það liefir verið noklcuð um
það rætt að undanförnu í er-
lendum blöðum, að ísland væri
að fjarlægjast önnur Norður-
lönd, og var það m. a. dregið
af því, að við beinum viðskift-
um oklcar mjög í aðrar áttir.
Þetta er þó misskilningur, sem
á engan rétt á sér. Fyrir okkur
er vináttusamband við frænd-
þjóðirnar nauðsynlegt, og það,
sem blóðið hefir sameinað,
verður ekki sundurskilið.
Við íslendingar vitum það
vel, að Norðurlandaþjóðirnar
eru einhverjar mestu menning-
arþjóðir Evrópu, og við teljum
okkur sóma að skyldleikanum
við þær, og lítum svo á, að öll
norræn samvinna miði til góðs
fyrir allar þær þjóðir, sem hlut
eiga að máli. Þeir erlendu gest-
ir, sem dvalið hafa hér á veg-
um Norræna félagsins, en
hverfa héðan í dag, hafa sann-
færst um að það er fjarri því,
að íslendingar vilji rjúfa þau
bönd, sem tengir þá við frænd-
þjóðirnar, og það svo fjarri, að
við viljum treysta þau að mild-
um mun frá þvi sem verið hef-
ir. —
íslandsmótið:
Fyrsti leikur í
kvöld kl. 8,30
Fram : K. R.
Fyrsti leikur íslandsmótsins
hefst í kvöld kl. 8'/2 á íþrótta-
vellinum og mætast þá hinir
gömlu keppinautar Fram og
K. R.
Fer hér á eftir uppstilling lið-
anna, og geta menn séð, að K. R.
liðið er all-fráhrugðið því, sem
það hefir verið undanfarið.
Mun þar liinn erlendi þjálfari
félagsins, L. Bradbury, ráða
nokkuru um. Hann hefir þjálf-
að K. R.-inga af mestu kost-
gæfni að undanförnu og hafa
K. R.-ingar getað lært mikið af
honum.
Nú er Fram-liðið skipað eins
og venjulega, Brandur og Linde-
mann eru ekki með. Verður
gaman að sjá, hversu mikla
breytingu það orsakar á
frammistöðu liðsins.
FRAM:
Gunnlaugur
Sigurður Sigurjón
Högni Sig. Halld. Sæmundur
Jón Magn. Karl T.
Jón Sig. Jörgensen Þórhallur
O
Birgir G. Þorsteinn Guðm. J.
Hafliði Óli B.
Óli Skúla. Björgvin Skúli Þ.
Björn Halld. Haraldur
Anton
K. R.
Frá Akranesi.
Fiskverkun
er nú þvi nær lokið hér og
hefir gengið óvenjulega greið-
lega enda hefir veðráttan verið
eindæma hagstæð til fiskþurk-
unar. Á fiskreitum Haraldar
Böðvarssonar og Co. eru tveir
eða þrír stakkar, sem að eins er
eftir að aka í hús, og langt mun
vera komið að þurka allan fisk
lijá Þórði Ásmundssyni útgerð-
armanni. Aðrir eru eitthvað lít-
ilsháttar „seinni í tíðinni“, en
innan fárra daga mun þó allur
fiskur verða kominn í hús hér.
Tilkynningin um þetta var
birt í London í gærkveldi af
Maisky, sendiherra SoVét-Rúss-
lands í London, og Halifax lá-
varði, utanríkismálaráðherra
Bretlands.
Með þessu er í rauninni hafin
hernaðarleg samvinna Breta og
Rússa, og vona menn í Bretlandi
og Frakklandi, að þetta leiði
Eins og hin fyrri sinnin var
flogið til Frakklands — til ým-
issa staða — án viðkomu — og
sömu Ieið til baka. Að þessu
fcinni tóku þátt í hópfluginu 240
sprengjuflugvélar, þyngsta
fiokks og miðþungaflokks
sprengjuflugVéla, og var um
1000 manna áhöfn á þessum
flota. Flogið var til Paris, Ly-
ons, Bordeaux, eða lengst um
2500 km. án viðkomu. Á leið-
inni 1)1 Frakklands flugu
franskar hemaðarflugvéÞ.r á
móti breska flugflotanum, og
eins þegar bresku flugvéiainar
voru á i eimleið flugu breskar á-
rásarflugvélar á móti þeim. og
var þátttaka bresku og frönsku
árásarflugvélanna talinn mjög
mikilvægur hluti æfingaflugs-
ins.
Flugvélarnar höfðu yfrið nóg
bensín til þessað fljúga nokkur
hundruð kílómetra lengri leið
en þær gerðu, og er af því aug-
Ijóst, að þær hefði getað flogið
lengra en til Frakklands og
sömu leið til baka, án þess að
bæti við sig bensíni.
Louis Bleriot, franski flug-
maðurinn og uppfinningamað-
urinn varð fyrstur manna til
þéss að fljúga yfir Ermarsund.
Flaug hann frá Calais til Dover
á 31 mínútu 25. júlí 1Q09. Flug-
einnig til samkomulags um öll
pólitísk ágreiningsmál og sátt-
máli verði gerður með það fyrir
augum, að hindra ofbeldislega
framkomu í alþjóðamálum. —
Eini erfiðleikinn, sem eftir er að
sigra, í samkomulagsumleitun-
unum við Rússa, er hvað teljast
beri óbeint ofbeldi.
vél hans le!nti á Northfall Mead-
ow nálægt Dover kastala og hef-
ir verið reistur minnisvarði á
staSnum, þar sem flugvélin
lenti. Bleriot lagSi stund á flug-
vélaframleiðslu og fann sjálfur
upp margar og mdrkilegar um-
bætur, og er hann af öllum tal-
inn einn af merkust frumherj-
um á sviði flugmálanna.
Armenar og Tyrkir
flýja fráJSanjak og
Alexandretta.
Samkvæmt fregnum, sem bor-
ist liafa frá Alexandretta, er
mikill fjöldi Armena og Araba,
sem búsettir eru í Alexandretta
og Sanjak, að flytja þaðan,
vegna þess, að Tyrkir hafa tekið
við landinu af Frökkum. Flótta-
mannhópur þessi leggur leið
sína til Transjordaníu.
ítölks blöð gera þetta að árás-
arefni á Frakka og endurnýja
þær staðhæfingar, að Frakkar
hafi látið Sanjak og Alexand-
retta af hendi við Tyrki í al-
gerðu heimildarleysi.
Skipin verða aflient flota-
málaráðuneytinu jafnóðum og
þau koma heim af miðunum. —
Talið er, að togaraeigendum
verði ívilnað á einhvern hátt
vegna þess, að þeir verða að láta
skipin af hendi, vegna þess að
Þessi ummæh stinga mjög í
stúf við það, sem Chamberlain
hefir sagt í neðri málstofunni,
en hann sagði þar, að stefna
Breta í Kina væri óbreytt og
Bretar myndi ekki koma í veg
fyrir, að Chiang Kai-shek fengi
lán.
Frekari fundir standa yfir í
Tokio í dag.
Þýsk og ítölsk blöð gera sér
mat úr því, að Bretar hafa slak-
að til við Japani, og segja að til-
slakanir þeirra sé alveg ótvíræð
viðurkenning þeirra á eigin
veikleika.— Þeir hafi ekki hem-
aðarlegan mátt til þess að láta
neitt til sín taka í Austur-Asíu.
RÚSSAR ÞYKJAST FÆRIR
I FLESTAN SJÓ.
1 gær var flotadagur í
Sovét-Rússlandi og var mikið
um að vera í Rússlandi í til-
efni dagsins. Flotamálafull-
trúi stjórnarinnar skýrði frá
því, að Rússar ætti nú stóran
kafbátaflota, sem væri jafn-
oki sameiginlegs kafbáta-
flota Japans og Þýskalands.
Rússar væri stöðugt að auka
við herskipaflota sinn og m.
a. hefði þeir mikinn fjölda
kafbáta í Vladiwostock í
Sibiríu, eða á annað hundrað,
og fjölda hraðskreiðra, lítilla
herskipa, en auk þess væri
mikill fjöldi kafbáta í öðrum
flotahöfnum Rússiands. Eng-
in þjóð ætti betri né full-
komnari kafbáta en Rússar.
— Sérstaka athygli vöktu þau
ummæli fulltrúans, að vissir,
þrætugjarnir nábúar í Aust-
ur-Asíu hefði til þess unnið,
að fá ráðningu, og mætti þeir
vita það, að Rússar myndi
verja landamæri sín og ekki
láta ganga á rétt sinn.
þjóðaröryggið krefst þess, og er
búist við, og að engin fiskiskip
frá Hull og Grimsby komi til
með að liggja ónotuð i höfn,
þegar þetta skarð er höggvið í
fiskiflota þessara bæja.
de Llano skipaður
sendiherra í Ar gentinu
London í .morgun.
Einkaskeyti frá United Press.
Fregn frá Buenous Aires seg-
ir, að það sé opinberlega stað-
fest þar, að Queiþo. de Llano
verði skipaður sendiherra Spán-
ar í Buenous Aires.
Queipo de Llano hershöfðingi
setuliðsins í Sevilla og yfirmað-
ur suðurhersins þar i borgara>-
styrjöldinni, er orðhákur mikill,
eáns og menn muna frá tilkynn-
ingum hans og útvarpsræðum.
meðan styrjöldin stóð yfir. Ný-
Iega viðhafði hann ummæli í út-
varpsræðu, sem Franco mishk-
aði, því að umheimurinn fékk
af þeim vitneskju um, að alt
væri ekki með kyrrum kjörum
á Spáni, heldur vaxandi ókyrð
og æsingar. Hvarf svo de Llano
skyndilóga og voru miklar get-
gátur um hvarf hans, en liann
kom fram í Burgos. Bersögli de
Llano kemur Franco óþægilega,
en vegna stuðnings de Llano við
þjóðernissinna, mun ekki liægt
að gefa de Llano áminningu,
nema óbeint, og er það gert með
því, að fela honum embætti,
fjarri Spáni. Embættið er mjög
mikilvægt, vegna hinna nánir
tengsla Spáns við Suður-Ame-
ríku-ríkin, en þar mun de Llano
ekki Ieggja fyrir sig að flytja
ræður og tilkynningar í útvarp,
eins og hann hefir gert í SeviIIa.
Hver getur hjálpað?
1 gær kom maður frá Akureyri
til lögreglunnar og bað hana að
hjálpa sér að hafa uppi á stúlku
hér í bænum. Ekki vissi maðurinn
hvað stúlkan hét, en gaf þá lýsingu
á henni, að hún væri hávaxin, ljós-
hærð og gengi í blárri kápu. Getur
nokkur lesandi Vísis verið mannin-
um hjálplegur í þessari leit hans?I
Hátídaliöld. í Bretlandi og
Frakklandi til minningar
um Bleriot.
30 ár í gœr frá því fyrst var flogið yflr
Ermarsund. Hópflug breska flughersins til
Frakklands í gær.
í gær voru 30 ár liðin frá því er flogið var í fyrsta sinn yfir
Ermarsund og var þessa merkisdags í sögu flugmálanna minst
með hátíðahöldum í Frakklandi og Bretlandi. Fór sjálfur flug-
málaráðherra Frakklands, Guy la Chambre, til Englands, til
þess að taka þátt í hátíðahöldunum þar, auk þess sem hann
notaði tæikfærið um leið til viðræðna við breska flugmálaráð-
herrann og breska flugmálasérfræðinga. Höfuðviðburður dags-
ins var þriðja hópflugið sem breski flugherinn stofnaði til á
skömmum tíma.
Japanir segja að Bretar hafi lofað
að styðja ekki Chang-Kai-Chek
framvegis.
EINKASKEYTI frá United Press. — London í morgun.
Talsmaður japanska utanríkismálaráðuneytisins sagði í
morgun, að japanslta stjórnin byggist ekki við, að Bretar myndi
veita Chiang Kai-shek frekari stuðning, vegna Tokiosamkomu-
lagsins.