Vísir - 24.04.1941, Blaðsíða 2

2
VlSIR
Fimmtudagrinn 24. apríl 1941-
DAG BLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifst.: Félagsprentsmiðjunni
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(Gengið inn frá Ingólfsstræti)
Símar 1 6 60 (5 línur).
Verð kr. 3,00 á mánuði.
Lausasala 15 og 25 aurar.
FélagsprentsmiSjan h.f.
Gleðilegt sumar!
F öiluin hátíöisdögum ís-
lendinga er einn þjóðleg-
astur. Það er sumardagurinn
fyrsti. Eins og nú hagar til, er
sérstök ástæða til að minnast
þessa. Á landi voru hafa tugir
þúsunda erlendra hermanna
tekið sér aðsetur. íslenzkt þjóð-
erni og þjóðhættir hafa aldrei
komizt i slíka raun. Það á ekk-
ert skylt við þjóðrembing, þótt
menn séu minntir á, að okkur
er eklíi einungis skylt heldur
nauðsynlegt, að halda trúnaði
við það sem holt er og þjóðlegt.
i fari okkar. Þessvegna á okkur
að vera það hugleikið einmitt
nú, að minnast þess dags, sem
frá fornu fari hefir verið hátið-
legur iialdinn, jafnt í sveitum
landsins sem kaupstöðum.
Hér í Reykjavík er dagurinn
helgaður börnunum. Hvern
hefði órað fyrir því í hilteð-
fyrra, að svo færi, að senda yrði
börnin burt úr Reykjavík, vegna
yfirvofandi lof tárásarliættu ?
Við sáum vigblikuna þykkna á
suðurloftinu. Okkur uggði, að
eitthvað kynni að ýrast á okkur,
þegar óveðrið dyndi yfir. En
enginn var svo bölsýnn að spá
því, að óveðrið sjálft ætli nokk-
urntíma eftir að skella á okkur.
Nú hefir rás viðburðanna orðið
sú, að við getum ekki talið okk-
_ ur örugga, fremur en aðrir þeir,
seip hafast við á ófriðarsvæð-
inu. Þessvegna sendum við
börnin upp í sveit, ekki einung-
is til þess að fá þeirn héilnæma
sumardvöl, heldur einnig til að
forða þeim frá hættu.
Nú þarf mikils við. Þúsundir
bania verða að komast héðan.
Þetta kostar mikið fé. Hver er
sá, er ekki vill leggja eitthvað af
mörkum til þess að forða litlu
barni frá hættu? Um þessar
mundirhafamenn óvenju mikið
fé lianda á milli. Menn hafa áð-
ur sýnt örlæti sitt, þegar úr litlu
héfir verið að spila. Að þessu
sinni munu menn verða stór-
tækari, bæði af því að af meiru
er að taka og að þörfin er marg-
falt meiri nú en nokkru sinni
fyr.
Sennilega hefir aldrei jafn
mikið öryggisleysi verið í heim-
inum frá því sögur hófust og nú
um þessar mundir. Þegar svo
stendur á, er okkur hollt að
minnast þess, að sætt er sam-
eiginlegt skipbrot. Hætturnar,
sem að steðja, fara ekki í mann-
greinarálit. Þær grúfa jafnt yfir
ungum og.gömlunx, ríkum og
fálækum. Eðli þjóðarinnar er
þá eitthvað breytt frá því, sem
verið hefir, ef slíkir tímar geta
ekki vakið samúð og bróðurhug
í brjóstum manna.
Við vitum ekki hvað þetta
sumar, sem nú fer í hönd, ber
í skauti sínu. Ný og ný vanda-
mál ber að höndum með degi
hverjum. Allt er í óvissu um
siglingar til annara landa. ís-
lenzkum skipum fjölgar í höfn-
um inni, en fækkar á hafinu.
Við höfum ekki forða nema til
nokkurra inánaða. Áður kynnt-
umst við því, að hafís hindraði
samgöngur. Nú hefir sá „lands-
ins fomi fjandi“ ekki gert vart
við sig. Við höfum vanizt bar-
áttunni við náttúruöflin, og orð-
ið því sigursælli, sem okkur
17 nýir lögregluþjónar eru
teknir við störfum
Viðtal við Erling Pálsson, yfírlögregluþjón.
Fyrir nokkiuru liafa 17 nýir lögregluþjónar bæzt í
Jögreglulið bæjarins. Voru þeir á námslceiði um ára-
mótin, en er því var loltið tóku þeir við störfum. Á nám-
skeiðinu voru alls 19 menn og var einn þeirra frá Akra-
nesi, en annar hefir verið sendur til löggæzlu á Aust-
f jörðum.
Vísir hefir átt tal við Erling Pálsson, yfirlögreglu-
þ jón, um aukningu lögreglunnar og skýrði hann blað-
inu svo frá:
hefir vaxið þrek og manndóm-
ur. Nú herja okkur önnur öfl,
sem við höfum ekki vopnazt
gegn.
Eins og nú standa sakir, er
ekki annað sýnna en að fram-
leiðsla okkar lendi í hraki með
vinnuafl, sökum liinnar erlendu
samkeppni. Svona mætti lengi
telja. Það eru hættur og erfið-
leikar á vegi okkar, hvert sem
litið er.
Við eigum að sanna þroska
okkar og menningu með því að
sýna góðvilja og hjálpfýsi á
hættutímum. 1 dag skulum við
einbeita huganum að því, hvern-
ig við getum bezt hjálpað til
J>ess, að börnin komist burt á
heilnæmari og öruggari staði.
Við munum áreiðanlega ekki
sjá eftir því fé, sem við látum
af liendi rakna í því skyni.
Sumardagurinn fyrsti er þjóð-
legasti hátíðisdagurinn okkar.
Það hefir alltaf verið talinn
þjóðlegur háttur í fari okkar Is-
lendinga, að hlaupa undir bagga
með þeim, sem eru bjálpar
þurfi. a
Gerð Mnan§.
Ef setja skal nú lög um ís-
lenzka fánann, verður að end-
urskoða gerð hans.
Kemur þar tvennt til greina:
I fjn'sta lagi má ekki ein-
skorða lilutföllin þannig, að
liægt sé að taka upp eða misnota
fána af samskonar gerð en
breyttum hlutföllum og segja
að það sé ekki íslenzkur fáni. —
Nærtækt dæmi um þetta eru
hérlendar tilraunir fyr og síðar
til að fá lögleiddan gríska blá-
hvíta krossfánann með lítið eitt
breyttum hlutföllum. — Vér
verðum að slá því föstu, að
krossfáni með þeirri niðurskip-
un litanna, sem vér liöfum not-
1
að fyrirfarandi, sé íslenzkur
fáni, hvaða hLutföll sem notuð
eru.
í öðru lagi ber að kannast við,
að þótt menn kunni að liafa
vanið sig við þau fljótliugsuðu
hlutföll í fánanum, sem noluð
hafa verið og liklega eru lekin
upp eftir norska fánanum, þá
fullnægja þau ekki viðurkend-
um kröfum fegurðarlögmálsins.
Til þess að litir fánans njóti
jafnvægis, verða livitu rendurn-
ar að vera breiðari. I núverandi
lilutföllum er krossinn of harð-
ur í nærsýn en rennur saman í
fjærsýn. Litskyggnum mönnum
þykir rautt og blátt fara illa
saman, líkt og ómstróðir tónar
láta í eyrum þeirra er hafa
næma tónheym. Hvitur litur á
milli mildar ósamræmið ef gætt
er réttra hlutfalla miðað við þá
litarlóna sem notaðir eru.
Þar sem nú að svo stöddu ekki-
mun hægt að lögleiða neina á-
kveðna litartóna, er þá heldur
ekki rétt að fastákveða nein of
nákvæm stærðarhlutföll innan
fánans, Iieldur gefa þar smekk-
vísi manna og reynslu eitthvert
svigrúm.
H. J.
Ritstjóraskipti
hafa or'Öið að Útvarpstíðindum.
Lét Kristján Friðriksson af rit-
stjórn, en við henni taka þeir
Gunnar M. Magnúss kennari og
Jón úr Vör. í fyrsta hefti hinna
nýju ritstjóra geta þeir nokkurra
nýmæla, sem þeir hafa hugsað sér
framvegis í Útvarpstíðindum. M. a.
ætla þeir að láta blaðið koma hálfs-
mánaðarlega út í sumar, og verð-
ur árg. þá á 6. hundrað blaðsíður
að stærð. Ákveðið hefir verið að
bæta við’ nýjum þáttum í blaðið,
þ. á m. svokallaðan „Orðabelg",
þar sem skýringar orða og talshátta
verða upp tekin og gagnrýnt það,
sem miður fer í málfari voru. f
bókmenntaþætti verða nýjar bækur
gagnrýndar, í vísnadálki birtar
smellnar vísur, og lóks hefir verið
ákveðið að birta útdrátt úr dag-
skránni aðra viku fram í tímann,
svo að fólk, er fjarri býr, fari ekki
á mis við dagskrána að öllu leyti.
„Eins og kunnugt er jukust
verkefni lögreglunnar gífur-
lega, eftir liernámið og þurfa
menn ekki annað en að virða
fyrir sér umferðina hér í bæn-
um, til |>ess að sjá eina lilið
þeirrar aukningar.
I
Umsækjendur
á 3ja hundrað.
Með tilliti til þess þótti óhjá-
kvæmilegt að auka lögregluna
að verulegu leyti, en Reykja-
víkurbær var ófús á að leggja
meira fé i lögreglukostnað eða
fjölga lögreglunni, svo að ríkis-
stjórnin ákvað, samkvæmt til-
lögu lögreglusljóra, að fjölga
lögreglunni um 14 menn. Það
virðist heldur elcki ósanngjarnt,
að ríkið taki á sig nokkurn
liluta þess kostnaðar, sem staf-
ar af hinu breytla ástandi í bæn-
um.
Lögreglustjóri auglýsti síðan
stöðurnar og urðu umsóknir á
3ja hundrað og margir þeirra
ungir og efnilegir menn. En
með því að það var afráðið, að
þeir gengi undir strangt nám-
skeið, er tæki 9 vikur, þótti
hyggilegra að náða nokkura
fleiri og leyfði ríkisstjórnin að
valdir væri 4 menn í viðbót, í
þvi augnamiði, að þeir yrði að
ganga úr eftir námskeiðið, sem
virtust hafa minnst skilyrði til
að gegna starfinu.
i
Skilyrði.
Algert skilyrði til að vera
hæfur til starfans, var að hver
einstaklingur væri heilbrigður
til likama og sálar samkvæmt
vottorði læknis og liefði engin
líkamslýti.
Þá var það og skilyrði, að
menn væri vel að sér og kynni
til hlítar að minnsta kosti eitt
tungumál, t. d. dönsku eða
ensku.
Þá var enginn maður tækur
í starfið, ef hann var eldri en
28 ára, enda eru flestir hinna
nýju lögregluþjóna 23—27 ára.
Námskeið og
kennarar.
Námskeiðið stóð í 10 vikur,
eða viku lengur en til var ætl-
azt í upphafi og stóðu allir þátt-
takendur sig mjög vel.
Námsgreinar voru m. a. þess-
ar: Skýrsluskriftir, þjóðfélags-
fræði, lögreglusamþykkt bæjar-
ins og nauðsynleg atriði í lög-
fræði, sem grípa óhjákvæmi-
lega inn í lögreglustarfið, um-
ferðarfræði, — svo sem um-
ferðarbendingar, teikning gatna
og mælingar á slysstöðum og
framkomuaðferðir lögreglunn-
ar viðvíkjandi öllu, er við kem-
ur umferðinni, er daglega kem-
ur fyrir —• sund og hjálp í við-
lögum. Auk þess voru haldnir
fyrirlestrar um ýms efni við-
komandi lögreglustarfinu og
mikil áherzla var lögð á leik-
fimi og meðferð áhalda lögregl-
unnar.
Auk lögreglustjórans, fulltrúa
hans og mín kenndu þessir
menn á námskeiðinu: Próf.
Ágúst H. Bjarnason þjóðfélags-
fræði, Jónas Kristjánsson, lækn-
ir, heilsufræði, Jón Þorsteinsson
leikfimi, Jón O. Jónsson hjálp
i viðlögum og lífgun o. s. frv.
Að námskeiðinu loknu var
haldið próf í öllum niámsgrein-
unum, og þótti frammistaða
allra svo góð, að enginn þurfti
úr að ganga sökum vankunn-
áttu eða hæfileikaskorts, að svo
miklu leyti, sem prófin gátu
sýnt það.
Er mjög nauðsynlegt, að slík
námskeið sé haldin, þvi að þau
sýna fljótlega, hvað er í þátt-
takendurna spunnið, auk þess
sem þau eru viðvaningum mjög
nauðsynleg.
*
Teknir við
störfum.
Ríkisstjórnin liefir nú leyft
að allir þeir menn, sem gengu
á námskeiðið, verði lögreglu-
þjónar, en elcki að eins 14 þeirra,
eins og ákveðið var í fyrstu. Er
þetta vegna aukinnar þarfar á
stærra lögregluliði. Sautján
þessara manna eru lögreglu-
þjónar hér í bænum, en sá átj-
ándi er lögregluþjónn á Fá-
skrúðsfirði.
Er búið að skipta þessum
mönnum milli varðsveitanna og
eru þeir byrjaðir á störfum fyr-
ir nokkuru. Jafnframt hefir
varðsvæðum í bænum verið
fjölgað, þ. e. a. s. bænum sldpt í
fleiri og minni svæði og þýðir
það aukna löggæzlu. Loks hefir
verið settur fastur lögreglu-
vörður við ]>á staði, þar sem
umferð er sérstaklega mikil, en
það var ekki Iiægt áður vegna
mannfæðar lögreglunnar.
Við væntum liins bezta af
þessum mönnum. Þeir eru ung-
ir og óreyndir enn þá, en við
höfum ástæðu til að ætla að þeir
reynist hinu ábyrgðarmikla
starfi sínu vaxnir.“
I
Umferðarvika
á næstunni.
Að lokum spyr tíðindamað-
urinn frekari frétta hjá Erlingi
og svarar hann því svo:
„Lögreglan hefir í hyggju að
hef ja bráðlega umferðarviku og
er verið að lákveða, hvernig
henni verður hagað. Sérstök á-
lierzla mun verða lögð á að fá
gangandi vegfarendur til þess að
laga sig betur eftir umferðinni,
en þeir liafa gert hingað til.“
Brezku hjálparbeiti-
skipi sökkt.
London i gærkveldi.
Brezka flotamálaráðuneytið
tilkynnti í gærkveldi, að hjálp-
arbeitiskipinu Rasputana hefði
verið sökkt. Varð það fyrir
tundurskeyti. — Skip þetta var
systurskip Rawalpindi, sem
sökk í Norður-Atlantshafi, eftir
orustu við vasaorustuskipið
Deutschland.
Flotaárásin á Tripoli
London, í gær.
- Þrjú orustuskip tóku þátt í á-
rásinni á Tripoli, og segir frétta-
ritari, sem var á einu herskip-
inu, að hvert orustuskipanna
hafi skotið 300 smálestum skota
á borgina, jen beitiskipin 100
smálestum hvert.
Áður en herskipin liófu árás-
ina, var gerð hörð loflárás á
borgina.
GLEÐILEGT SUMAR!
HÓTEL BORG.
GLEÐILEGTSUMAR!
CUEÐBHEGY iUNAR I'
ftáÆÁ fzjtíz veíurí/in.
Verzlunín
Björn Krístjánsson
Jón Björnsson & Co.
GLEÐILEGT SUMAR!
Verksmiðjan Venus.
»■
■■■«■■■■■■■■■■■■■)
GLEÐILEGT SUMAR!
óskar {öllum viðskipla-
vinum sínum
Burstagerðin, ■
Laugaveg 96.
• GLEÐILEGT SUMAR!
Belgjagerðin.
GLEÐILEGT SUMAR! £
Verzlunin Ásbgrgi,
Laugaveg 139.
%■■■■■■»■■■■■■■■»
GLEÐILEGT SUMARI
w&wróðMJvn
GLEÐILEGT SUMAR!
Þvottahús Regkjavíkur.
GLEÐILEGT SUMAR!
Efnalaugin Glæsir.
ISMHaBBSBliSSiSSSH