Vísir - 08.12.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Páisson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. haeð)
33. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 8. desember 1943.
Ritstjórar
Blaðamenn Simti
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsia
279. tbl.
Þessar tvær myndir eru frá ráSstefnum herforingja banda-
manna, sem haldnar voru í liaust. Efri myndin er af flotafor-
ingjunum Nimitz, King og Halsey, sem hittust i Pearl Harbor
og undirbjuggu innrásina á Gilberts- og Marshalleyjar. Neðri
myndin er af yfirmönnum bandamanna í suðausturhhluta Asíu.
Til vinstri er Stihvell hersliöfðingi, í miðju aðstoðarforingi hans
Ferris hershöfðingi og til hægri Mountbatten lávarður, sem er
yfirmaður bandamanna á þessum slóðum. Bráðum mun fara
að sjást árangurinn af þessari ráðstefnu.
Tveir herforingjafundir
Rússar aðeins 3
km. írá Snamenka
nfi. einnig að járnbrautinni
▼estur frá borginni, og járn-
brautarbæjarins Kirovka, sem
er við Mnuna um 10 km. fyrir
vestau Snamenka.
Á þessum slóðum tóku Rúss-
ar 1 gær 16 bæi og þorp og eru
nú komnir um 60 km. vestur
fyrir Rremensjug.
Þessi sókn stofnar einnig í
hættu liði Þjóðverja í borginni
Gherkassi sjálfri, sem er þarna
fyrir norðvestan. Sækja Rússar
þangað bæði úr austri og vestri
og sigur hersveita þeirra við
Snamenka mundi gera þeim
mögulegt að senda liðsauka til
hersins fyrir austan Cherkassi.
i
Þjóðverjar vinna á.
Sókn Þjóðverja fyrir vestan
Kiev er nú hafin af krafti og
hafa Rússar þegar neyðst til að
láta undan síga úr nolckrum
bæjum og borgum umhverfis
Tsjemigov, sem er á Odessa-
Leningrad-brautinni milli Zito-
mir og Korosten. Var skýrt frá
þvi hér i blaðinu á mánudag,
að Mannstein hefði dregið að
sér um 2000 skriðdreka með það
fyrir augum að útmá Iíiev-
bunguna.
þunginn aukist í sókn þeirra
næstu daga. Til marks um það,
' livað bardagar hafi verið harð-
ir, skýra Rússar frá því, að þeir
hafi í gær grandað 128 skrið-
drelcum.
Skotið á Leningrad.
Undanfarnar vikur hafa Þjóð-
verjar og Finnar skotið mjög oft
á Leningrad og eru Rússar
mjög gramir Finnum fyrir
það, því að þeir telja, að slík
skothríð hafi enga hernaðarlega
þýðingu.
Jugoslavar taka borg.
Jugoslavar hafa haldið Þjóð-
verjum i skefjum undanfarna
daga, segir i tilkvnningu stjórn-
ar skærufloklcanna í gær. I
fyrradag tóku hersveitir Titos
liershöfðingja borg eina í suð-
vesturhluta Sloveniu eftir harða
bardaga.
Brezkir liðsforingjar frá ber-
stjórninni í Kairo eru enn til
aðstoðar Jugoslövum og flug-
vélar bandamanna veita þeim
einnig aðstoð. /
Hopa fypip vestan Kiev«
Hættan færðist enn nær járnbrautarborginni Snamenka í
gær og nótt og í morgun símuðu blaðamenn frá
Moskva, að framsveitir Rússa væri á einum stað að-
nns í þriggja km. fjarlægð frá borginni.
Rússar nálgast borgina í þrem | Samkvæmt fregnum um þessa
ylkingum og stafar einna mest . bardaga munu Þjóðverjar hafa
iætta af þeirri, sem er fyrir j beitt um 1000 skriðdi’elcum i gær
lorðvestan hana. Hún sækir þai-na og er búizt við því, að
8. tierinn streymir
nordur yflr Mora-ána.
Fimmti herinn er nú senn búinn að vinna bug á
þeim erfiðleikum, sem hann hefir átt í und-
anfarna daga, síðan hann hóf sókn sína á vest-
urvígstöðvum Italíu. I gærkveldi var skýrt frá því, að
hann hefði þegar tekið flestar hæðirnar fyrir norðan
Mignano-dalinn, en í hlíðum þeiiTa voru Þjóðverjar
búnir að koma sér rammlega fyrir.
Þýzku sveitirnar höfðu sprengt sér skotgrafir og fallbyssu-
stæði í bergið í þessum fjallshlíðum og var erfitt að lirekja þá
þaðan. En ineðan stórskotahríð bandamanna var haldið uppi
gátu hersveitir þeirra komizt að hellunum og varpað hand-
sprengjum inn um munnana, ef fallbyssukúlur höfðu ekki rat-
að inn og komið ibúunum fyrir kattarnef.
Lítið virðist draga af Þjóð-
verjum, því að þeir gera gagn-
áhlaup án afláts og bera þau oft
árangur, svo að margir staðir
og hæðir eru til skiptis í hönd-
um herjanna oft á dag.
Þungamiðjá bardaganna er
beggja megin við veginn frá
Capua til Rómaborgar, enda er
ekki um aðra leið að ræða, þar
sem liægt sé að fara um með
þung hergögn í stórum stíh En
þótt vörn Þjóðverja sé hin
hraustlegasta í alla staði, verða
þeir smám saman að láta undan
siga, enda kannast þeir við það
sjálfir, að þeir hafi minna lið
en bandamenn.
Þjóðverjar segja, að banda-
menn tefli fram ógrynni flug-
véla og sé þær skotnar niður í
tuga tali á degi hverjum.
Norðan við Moro-ána.
Áttundi lierinn mun nú hafa
náð öruggri fótfestu á norður-
bakka Moro-árinnar. Standa þar
grimmilegir bardagar, en vegna
þess að Bretar komu skriðdrek-
um yfir strax í upphafi, munu
Þjóðverjar ekki geta hralcið þá
suður yfir aftur.
Farið var yfir ána skömmu
eftir miðnætti aðfaranótt
mánudags. Áttu Þjóðverjar
bersýnilega ekki von á þessari
tilraun þeirra þá um nóttina,
því að nokkur tími leið, áður en
farið var að skjóta á þá að nokk-
uru ráði.
Betra ástand í Bengal
Undanfarið hefir heldur dreg-
ið úr hungursneyðinni í Bengal-
héraði í Indlandi.
í fregnum blaðamanna segir,
að vegna strangra ráðstafana
stjórnarinnar í skömmtunar-
málum og aukinna matvæla-
flutninga til Kalkutta og fleiri
borga, megi heita, að fólk verði
ekki lengur hungurmorða, eða
að minnsta kosti miklu færri en
áður. Gert er ráð fvrir því, að
matvælaástandið verði komið í
sæmilegt horf um áramót.
Bandamenn hafa flestar
hæðir norðan
Mignano-dals
Ræða Smuts hefis
vakið athygli
og deilur.
Nýtt ornstuskip á sjó.
Nýju orustuskipi var hleypt
af stokkunum í Bandaríkjun-
um í gær.
Skip þetta hefir hlotið nafn-
ið Wisconsin og er 45.000 smá-
lestir á stærð, eða jafnstórt og
New Jersey, sem hleypt var af
stokkunum fyrir einu ári.
Um aðra helgi var tíu skip-
um hleypt af stokkunum i
Bandaríkjupum, þar á meðal
nokkurum litlum herskipum.
Attlee varaforsætisráðherra
Breta var að því spurður í gær,
livort Smuts hefði látið í ljós
stefnu Breta í ræðu sinni um
Frakkland í síðustu viku, er
hann sagði, að það mundi hverfa
úr tölu stórvelda.
Svaraði Attlee, að Smuts
hefði sjálfur sagt í upphafi
ræðu sinnar, að hún væri aðeins
liugleiðingar hans sjálfs og ekki
bæri að taka hana sem opinbera
stefnuyfirlýsingu af hálfu nokk-
urs manns.
Stefna Breta, sagði Attlee,
gagnvart Frökkum kom fram
í hásætisræðu konungs og
kvaðst vona, að þeir yrði sem
fyrst frjálsir.
Kolamálin: -"3
rleur liorlor lyrir
Mönnum fækkar í
námunum
í Bandaríkjunum hefir fyrir
skemmstu verið gefin út skýrsla
um hið alvarlega ástand í kola-
málum bandamanna.
Segir þar, að vcgna kola-
skortsins i Englandi, verði
Bandarikin að fullnægja miklu
meiri eftirspurn en áður, tín þau
eigi við sömu erfiðleika að
stríða og Englendingar, nefni-
lega manneklu, vegna þess livað
herinn hefir verið þurftarfrek-
ur. Bandaríkin hafa misst á
þennan liátt um 70,000 menn,
þótt eldri menn hafi komið í
slað lielmings þeirra, en samt
tekur herinn um 2500 menn á
mánuði. Er þess krafizt i sltýrsl-
unni, að þvi sé hætt tafarlaust,
að herinn taki menn frá þessari
lifsnauðsynlegu atvinnugrein.
Hitaveitan komin í
öll JVorðnrmýrarhui.
35-90 af götuleiöslum lokid
ÍS úið er að leiða heita vatnið inn í á annað hundrað
hús og er nú um það bil lokið að hleypa vatninu
á í Norðurmýrarhúsin öll. Hinsvegar hafa ófyrirsjá-
anlegar tafir valdið því, að lítið hefir verið liægt að
vinna að þessu að undanförnu. Nú eru tafir þessar
yfirunnar og i gær var hægt að vinna af fullum krafti.
Helgi Sigui’ðsson hitaveitu-
stjóri skýrði Vísi frá því, að hér
eftir yrði framkvæmdum lirað-
að svo sem frekast mætti verða.
Byrjunarerfiðleikarnir virtust
nú yfirunnir, það liefði verið
farið gætilega í byrjun, til að
sjá hvort nokkurar veilur væru
fyrir hendi, en nú myndi verða
hægt að setja fullan kraft á
framkvæmdirnar og næstu daga
mundi verða auðveldara að sjá
livernig afköstin yrðu fram-
vegis.
Þessa dagana hafa tenginar-
mennirnir einnig verið teknir
til að hle>Tia vatninu á og munu
Jieir siðan kenna öðrum, þannig
að afköstin aukast því lengra
sem líður.
Nú er um það bil verið að
byrja að hleypa heita vatninu
á Leifsgötu, Egilsgötu og Eirílcs-
götu og má búast við að þvi
verði fljótlega lokið.
Um 85—90% af götuleiðslun-
um eru nú búnar, en eitthvað
minna af húsaleiðslunum, þvi
]>ær eru nokkuð á eftir. Þær
götuleiðslur, sem nú eru eftir,
eru aðallega fyrir vestan
Bræðraborgarstig, ennfremur
eitthvað i Þingholtunum og
Grjótaþorpinu, Tjarnargatan,
Fríkii-kjuvegur og nokkurir
smáspottar aðrir.
Reynt að fá Tyrki í
itríðið.
Chus’ehill og Roosevelt ræða
vid heiȒoriiigjaog tyrkneska
stj órnmálamen n.
Margt virðist nú benda
að fara í stríðið, eð
stuðning og á annan
Það var tilkynnt í gær, að
Ismet Inonu, forseti Tyrklands,
og Menemenjoklu, utanríkisráð-
herra landsins, hefði rætt við þá
Boosevelt og Churhill i Kairo í
þrjá daga um síðustu helgi.
I tilkynningu um fundinn var
sagt, að viðræðurnar hefði far-
ið fram i fullri vinsemd og gagn-
kvæmur skilningur ríkt um öll
mál, sem komið vár inn á.
Árdegisblöðin í London líta
svo á í morgun, að bezt sé að
bíða og sjá hvað setur, að því
er þenna fund snertir, en telja
]>ó að slá megi því föstu, að rætt
Lil þess, að Tyrkir sé að ráðgera
a að veita bandamönnum meiri
hátt en hingað til.
hafi verið um þátttöku Tyrkja
í baráttunni við Þjóðverja.
J Daily Mail er einna berorðast
í skrifum sínum um fundinn.
Segir stjórnmálaritstjóri hlaðs-
ins, að það sem menn verði að
liafa hugfast, þegar rætt sé um
; stjórnmálastefnu Tyrkja á kom-
j andi tímum, að stjórnmála-
menn einir hafi ekki átt þátt
þessum fundi, heldur hafi þeir
! Churchill og Boosevelt hvað eft-
, ir annað rætt við herforingja
j sína í löndunum við austanvert
Miðjarðarhaf milli þess, sem
! ráðgazt var við tyrknesku
stjórnmálamennina.
dr. juris Einars Arnórssonar d ómsmálaráðherra birtist i auka-
hlaði Vísis í dag. Vakti ræðan s’ika athygli er hún var fhitt,
enda þess eðlis og þannig úr garði ger, að enginn, sem lætur sig
lýðveldisstofnunina nokkru skipta, getur látið hana fram hjá
sér fara.