Vísir - 06.03.1944, Síða 1

Rltstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur.
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaöamenn Slmii
Auglýsingar 1660
Gjaldkerl 5 llnur
Afgreiðsla
34. ár.
Reykjavík, mánudaginn 6. marz 1944.
53. tbl.
ii Hitlers
er aðjÉð.
Aðstaðan þó betri en 1918.
London í gær. (U. P.). —
Meginlandsvirki Hitler er að
fara í mola, þótt það taki held-
ur lengri tíma en að brjóta Vil-
hjálm keisara á bak aftur fyrir
aldarfjórðungi.
En Hitler hefir enn náð á
miklum her og á völ á miklu
meiri auðlindum en Þýzkaland
keisarans gat nokkuru sinni
ausið af i baráttu sinni gegn
heiminum.
Hitler er eins vissulega búinn
að bíða ósigur — enda þótt Jap-
anir sé nú virkir bandamenn í
austurVegi, en ekki fjandmenn
Þjóðverja eins og í fyrra strið-
mu — eins og Vilhjálmur keis-
ari, þegar Búlgarar undirrituðu
vopnaliléð 29. september 1918.
Þá var fyrsta skarðið liöggið í
varnarvirki Þjóðverja og nú er
þegar farið að sækja í gegnum
það skarð, sein höggið var á
síðasta hausti.
Margir í Bandarikjunuin
liéldu í haust, að stríðið mundi
unnið fvrir jól, en rólega hugs-
andi menn í Bandaríkjunum
og Bretlandi telja rétt að reikna
elcki með sigri fyrr en einhvern-
timann á þessu ári. Þeir menn,
sem þannig liugsa, vita lika, að
það þarf mikið átak og hlóðsút-
liellingar til að pá því marki.
. En Þjóðverjar lieima fyrir
hafa nóg að borða og þeir berj-
asl áfram. Haustið 1918 böfðu
Þjóðverjar orðið að láta sér
nægja rófur og kartöflur í
meira en eitt ár. Herir þeirra
liöfðu ekki eins mikið af þung-
um vopnum og bandainenn.
Fimm vikum eftir að Jlúlgarar
lögðu niður vopn, fóru Tyrkir,
Austurikismenn og Ungverjar
að dæmi þeirra. Þá liöfðu
heiminum einnig verið kynntir
hinir 14 punktar Wilsons, svo
að friðurinn virtist girnilegnr.
Nú borfir þetta allt öðru visi
yið.
Þjóðverjar liafa að mörgu
leyti sama mataræði og Bretar
nú. Herir þeirra eru enn vel
færir til varnarstríðs, þótt þeir
geti varla verið í sókn. Jafnvel
þótt allir bandamenn Þjóðverja
á meginlandinu gefist upp,
gæli Þjóðverjar alveg náðið því,
hvar þeir vildu verjast og mann-
uð þær varnir sjálfir.
Mennirnir, sem ráða hernað-
armálum bandamanna, vita
hvað þeir eru að gera. Þeir vita
hvar styrkur og vanmáttur Þjóð-
verja er, en þeir þættir eru i að-
alatriðuin þessir:
Styrkur:
1) Þýzka jijóðin verður að
styðja Hitler meðan þess virð-
ist nokkur von, að hægt sé að
bjarga stríðinu við, ]iví að hún
veit, að hennar bíður eyðilegg-
íng með ósigrinum.
2) Hitler bjó sig svo vel und-
ir striðið og gripdeildir Þjóð-
verja í liernumdu löndunum
hafa verið svo kerfisbundnar,
að þess sjást engin merki, að
þeir verði að gefast upp sakir
skorts á vopnum eða smíðaefni.
3) Frá varnarsjónarmiði er
aðstaða Þjóðverja mjög sterk.
í hernum eru enn fast að 300
herdeildir, þar af tveir þriðju
bardagalið. Og sá ber hefir
fjögurra ára reynslu að baki
sér á öllum vigvöllum álfunnar.
Framh. á 2. síðu.
„A“ Neapel
Mark Clark, yfirmaður 5.
hersins, lofaði að „gefa“ lconu
sinni — sem myndin er af —
Neapel i afmælisgjöf. Hann
tók borgina nokkurum dögum
eftir afmælisdag konu sinnar.
Bretar undiria stör-

Ætla að fullnægja
Evrópumarkaðinum.
Síldarútvegsnefnd brezka
ríkisins er að undirbúa stór-
kostleg-a aukningu á síldarútvegi
Bretlands eftir stríðið.
Síðastliðinn þriðjudag sendi
nefndin frá sér mikja skýrslu
um rannsóknir sinar á þessum
málum. Segir í henni, að Breta-
stjórn sjái fram á gifurlega
aukna eftirspurn á síld á megin-
landinu, þegar bægt verður að
taka upp viðskipti við það eftir
stríðið og leggur nefndiri ]iví til
að tveim og hálfri milljón
sterlingspunda verði varið þeg-
ar í stað, lil þess að búa úlveg-
inn undir að fullnægja þeirri
eftirspurn.
Það, sem nefndin vill að gert
verði, er að fiskimenn verði
styrktir til að kaupa sér sildar-
nætur og önnur veiðitæki, veið-
arnar verði skipulagðar undir
.umsjá ríkisins, 200,000 pundum
verði varið til rannsókna og
markaðsleita, fiskimönnum
verði tryggð lágmarkslaun og
aðstoð að auki ef um offram-
leiðslu verður að ræða.
Gríski flotinn er nú tífalt
mannmeiri en í stríðsbyrjun. 1
honum eru alls 8000 menn.
★
Japanskur kafbátur sökkti
fyrir skemmstu amerísku flutn-
ingaskipi á Arabiu-hafi.
Rússar rjúfa varnir Þjóð-
verja á 180 kxn. víglínu.
Burma:
Bandamenn taka
hæðir
Bandamenn hafa enn unnið
nokkuð á í bardögunum í
Burma.
I 1 nokkrum áhlaupum á Arak-
an-vígstöðvunum liafa brezltar
og indverskar hersveitir tekið
allmargar bæðir af Japönum
fyrir auslan Mayu-fjöllin. öll
gagnálilaup Japana hafa mis-
tekizh
Wavell liefir sent Mountbatt-
en beilláskeyti vegna sigursins
á Japönum á dögunum.
En nú liafa Japanir sent út
tilkynningu um mikinn sigur á
þessum slóðum. Segjast þeir
hafa umkringt og eytt 7000
manna liersveit og liafi 3000
hermannanna verið enskir.
Brezkur kafbátur hefir skot-
ið tundurskeyti á 7000 smál.
japanskt flugstöðvarskip við
Malakkaskaga og e. t. v. sökkt
því.
★
Amerískar flugvélar gerðu
19 stórárásir á Þýzkaland í síð-
asta máriuði.
Utvarpsstöðin „Atlantik“, sem
sendir á þýzku, ségir að Hitler
hafi látið skjóta þrjá af hers-
höfðingjum sínum.
Þeim var gcfið að sök að hafa
sýnt liugleysi í bardögunum í
Rússlandi, börfað undan til að
forðast herkví, er Hitler liafði
gefið fyrirskipun að verjast
skyldi, meðan þess væri kostur.
Þá sagði stöðin, að Göring
hefði reynt að koma i veg fyrir
að hershöfðingjarnir yrði líf-
látnir, en IJitler ekki viljað fara
að ráðum hans. Fimmtíu og
tveir hershöfðingjar áttu og að
hafa mótmælt, en verið settir
af fyrir.
Loks á Hitler að hafa lækkað
tvo hershöfðingja í tign — gert
annan að óbreyttum hermanni,
liinn að liðþjálfa — fyrir hug-
leysi.
Iðnrekendnr ræða 11111
rafmas:n§skortinn.
Xelja nauðsynlegt að fá sérstakar
rafmagsvélar fyrir iðnaðinn.
Iðnrekendur hafa miklar á-
hyggjur af rafmagnsskortinum
um þessar mundir og hefir jafn-
vel komið til tals að ýms stærri
iðnfyrirtæki sameinuðust um
kaup á sérstökum rafmagnsvél-
um til að reka iðnfyrirtækin.
Á laugardaginn var komu
ýmsir iðnrekendur í Reykja-
vík saman á fund til að ræða um
rafmagnsskortinn, sem verið
hefir hér að undanförnu og or-
sakað stórtjón lijá iðnaðinum.
Kom í Ijós við þær umræður að
tjónið af rafmagnsskortinum
nemur kannske 2—3000 krón-
um á dag hjá sumum iðnfyrir-
Báðixt á flngvellf
í &.-Frakkland.
Loftsókn bandamann frá
Bretlandi var eingöngu beint
gegn Frakklandi í gær.
Liberator-vélar réðust a
noklcra flugvelli i grennd við
Bordeaux í S.-Frakklandi. Var
einkum ráðizl á flugvelli lijá
Cognac, fyrir vcslan Bordeaux,
og Begerac fyrir austan Bor-
deaux. Þarna liafast við stórar
sprengjuflugvélar, sem ráðast á
skipaíestir bandamanna.
Aðrar 4-lireyfla flugvélar
réðust á herstöðvar í N.-Frakk-
landi. Var haldið uppi árásúm
þar myrkranna á milli.
BSiuherk O.
flngkcrsins.
Herstjórn bandamanna er nú
búin að ákveða hlutverk 9.
ameríska flughersins í innrás-
inni. x
Aðalverkefnið verður að
flytja fallhlífahermenn inn yfir
meginlandið, draga svifflugur
sömu leið og flytja lierlið til
flugvalla, senr handamenn
layma að ná á vald sitt. Til Eng-
lands, er ætlunin að flugvélarnar
flytji særða inenn, þegar þvi
verður við koiriið. Þær verða
ekki merktar rauða krossinum,
en verða verndaðar af orustu-
flugvélum bandamanna.
Skóblífar koma að Jitlum notum á Nýja-Bretlandi, þar
sem beztu „þjóðvegirnir“ eru eins og gatan á myndinni.
Aineriskir hernrenn eru á göngu inn í land frá Gloucester-höfða.
Spánverjar að verða
auð&veipnari.
Viðræður fara fram í Madrid
um þessar mundir um hlutleysi
Spánar.
Þeir sem taka þált í viðræð-
um þessum eru sendiherrar
Breta og Bandarikjanna og
Jordana, utanríkisráðherrann í
stjórn Francos. Hayes, sendi-
herra Bandaríkjanna í Madrid,
ræddi við Jordana á laugardags-
morgun og er ’ánægður með
fund þeirra. Siðar um daginn
liittust þeir Hayes og Sir Sam-
uel Hoare, sendiherra Breta i
ameriska sendisveitarbústaðn-
um, til þess að bcra saman ráð
sín frekar.
tækjanna. Auk þess gerir hin
lága spenna afar erfitt um
rekstur margra véla, mótorar
bila í stórum stíl vegna of mik-
ils álags er stafar af hinni lágu
spennu og orsaka þannig stöðv-
un og mikinn viðgérðarkostnað.
Milli 30 og 40 iðnfyrirtæki
liafa þegar gert tilraunir til að
fá sérstaka mótora og komið
liefir til orða að allmörg iðn-
fyrirtæki í Höfðahverfi samein-
ist um eina stóra rafmagnsstöð.
En til að geta tekið sérstaka
nýja mótora í notkun þarf
miklar breytingar, bæði á
leiðslum og öðrum umbúnaði,
sem hefir mikinn kostnað í för
með sér.
Brennuvargar
kveikja í á
tveim stöðum.
Slökkviliðið var þrisvar kall-
áð út nú um helgina. Fjcrst í
gærkveldi kl. 20.24 að Lokastíg
6.
Ilafði kviknað þar í út frá
rafmagnsvartöflu á efslu hæð.
Sama og engar skemmdir urðu
af eldi, því að hann var slökkt-
ur strax en allmiklu af vatni
var dælt á efsta loftið.
Þá var slökkviliðið ennfrem-
ur tvisvar kallað út til að
slökkva eld, sem talið er að
stafi af íkveikjum, sem einhverj-
ir brerinuvargar bafa átt upptök
að. Annað tilfellið var á Lauga-
vegi 11, kl. 0,20 í nótt. Hafði
verið kveik þtaírtu
verið kveikt þar i tuskudrasli í
bakdyrainngangi á húsinu og
lagði inikinh reylc inn í íbúð-
irnar, þar sem fólkið var farið
að sofa. Tókst að ráða niðurlög-
um þessarar íkveikju von bráð-
ar, án þess að nokkrar veruleg-
ar skemmdir yrðu.
Síðast var svo slökkviliðið
kallað út að Hafnarstræti 16, kl.
0.55 i nótt. IIafði kviknað í mat-
stofu þar á neðstu liæð og var
þar einnig Um íkveikju að ræða
með tuskum, er kastað hafði
verið logandi inn um glugga.
Slökkviliðinu tókst strax að
kæfa þeririán eld, án þess að
verulegar skemmdir yrðu.
Spáir stríðslok-
um 9 apríl.
, Maður er nefndur Virgil
Smith og er bóndi í Georgia-
fylki í Bandaríkjunum.
Hann þykir berdreyminn
mjög og er sagður liafa spáð
vopnahléinu 1918 þrem vikum
áður en undirskriftin fór fram
í Compiegne-skógi í Frakklandi.
Hann lét þess þá einnig getið,
hvernig vopnahlésskilmálarnir
mundu verða. Þá sagði hann og
Sækja fram 50
km. í áttina til
Karpatafjalla
Samgöngur Þjóðverja
austur í Ukrainu í
hættu.
D ússar hafa enn byrjað
■*^nýja sókn og hafa þeg-
ar rofið varnir Þjóðverja á
180 km. breiðu svæði. Hafa
þeir sumstaðar sótt fram
mn 50 km. vegalengck
í gærkveldi gaf Stalin út dag-
skipan úm hina nýju sókn, sem
hafin var á laugardaginn vestar-
lega í Ukrainu. Er henni beint
suðvestur á bóginn í áttina til
þess staðar, þar sein landamæri
Póllands og Rúmeniu koma
saman skannnt frá Karpata-
fjöllum.
Rússar liafa sjaldan rofið
varnir Þjóðverja á jafnbreiðu
svæði og er það greínilegur vott-
ur þess, að þýzki lierinn hefir
ekki verið búinn að koma sér
upp miklum vörnum þarna.
Hafa lierir Rússa þegar tekið
um 500 bæi á þessum slóðum.
Hættan fyrir Þjóðverja.
af þessari sókn Rússa er með-
al annars fólgin í því, að þeir
ætla sér fyrst og fremst að rjúfa
Lwow-Odessa-brautina, síðustu
járnbraut Þjóðverja frá ‘ Pól-
landi, til herja þeirra austar í
Ukrainu. Iíafa Rússar þegar
farið yfir upptök Bug-fljóts og
skjóta nú á borg, sem stendur
við járnbrautina. Kemur liún
því að litlu lialdi fyrir Þjðóverja
úr þessu.
Þjóðverjar mundu verða að
flytja birgðir sínar um Ung-
verjaland og Pólland. Það
mundi ekki aðeins lengja sam-
gönguleiðir þeirra að verulegu
leyti, heldur bætist það ofan á,
að talið er, að Þjóðverjar liafi
ekki gert sér far um að bæta
verulega samgöngukerfi þessara
landa. Þeir notuðu aðallega
járnbrautanet Póllands til flutn-
inga til Rússlands og birtu lítt
um að bæta eða viðhalda járn-
brai'darnetinu sunnar, þvi að
þá grunaði ekki, að það mundi
siðar verða eins mikilvægt og .
borfur nú eru á.
Zukov stjórnar
Yatutin, sem liefir stjórnað á
þessum slóðum, er veikur og
hefir Zukov tekið við stjórn-
j inni. Hann lirakti Þjóðverja m.
! a. frá Moskva og átti mikinn þált
í sigri Rússa við Stalingrad. Þeg-
ar þeir umkringdu 8. berinn
þýzka við Koneff fyrir
skemmstu, kom Zukov einnig
við sögu og var þá nefndur vara-
yfirhershöfðingi Rússa. Stalin
er yfirhersliöfðinginn.
Rússar liafa sigrað 12 þýzkar
herdeildir í þessari sókn, 4 bryn-
deildir og 8 fótgönguliðsdeildir.
fyrir um það, að ítalir mundu
verða búnir að segja Þjóðverj-
um stríð á hendur í októberlok
s.l.
Nú liefir Smith komið með
enn einn spádóm — að þessu
stríði ljúki á páskadag næst-
komandi, 9. apríl. — Vér seljum
ekki dýrara en vér keyptum!