Vísir - 28.03.1945, Blaðsíða 7

7
Miðvikudaginn 28. marz 1945
VISIR
Qs
<s

3Z/oyd c(o. ^SÖoug/ai
ö7v//rí/lí/////

82
„En þú ællaðir þér að segja mér allt.af lctta,
var það ekki?“ sagði hún. „Nevius er ekki venju-
leg kjaftakerling. Hann getur verið mjög þög-
ull. Það er stundum erfitt að veiða upp úr lion-
um livað er að gerast í höllinni.“
Senatorinn brosti og liló lítið eitt. Ilann var
að því kominn að spyrja hana, hvort liún liefði
verið að hugsa sér að gerast stjórnmálakona.
En málið var of alvarlegt til að gera að ganmi
sinu. Hann varð allt i einu alvörugefinn.
„Úr þvi að þú veizt, hvernig komið er fyrir
Marsellusi, þarf eg ekki að segja þér allt um
þetta viðkvæma mál.“
„Það er mjög einkennilegt,“ sagði Díana og
leil niður. „Að þvi er Nevius segir mér, þá var
það aftaka manns, sem liafði þessi áhrif á Mar-
sellus.“ Hún leit upp og virti fyrir sér svipbrigði
senatorsins. „Það hlýtur að vera eitthvað að
balíi þessu. Marsellus befir séð grimmdarverk
unnin. Hver hefir ckki séð það? Eru leikirnir i
hringleikaliúsinu ekki nógu blóðugir ? Ilvers
vegna ætti Marsellus að láta bugast af sorg og
þunglyndi, þótt hann hafi neyðzt til að taka
niann af lifi? Það er sama liver maðurinn er,
eða hvernig liann var tekinn af lífi! Ilann hefir
séð menn deyja!“
„Þetta var krossfesting, Díana,“ sagði senator-
inn stillilega.
„Hún liefir vafalaust verið hryllileg,“ svaráði
bún, „og Nevius segir, að maðurinn liafi af
niörgum verið talinn sýkn. saka. Nú — el>ki var
jiað Álarsellusi að kenna. Ekki var það hann,
sem stjórnaði réttarnÖldúnúrii, eða ákvað með
hverjum hætti maðurinn skyldi deyja. Eg get
skilið, að hann hafi ekki fýst að gera þetta —
en hitt er eins víst, að hann getur ekki kallað
Gyðinginn til lífs, hversu rajög sem hann harm-
ar þált sinn i lífláti lians. Það er emhvér íeyrid-
ardómur að baki þessu. Nevius var að tala um
einhvern dularfullan kyrtil, myrkur um hádag
og eittlivert tal um Messias, eða eitthvað á þá
leið. Heldur Marsellus, að hann hafi tekið af lífi
eitllivert mikihnenni? Er það að lirelía hann?“
„Eg skal segja þér það litla, sem eg veit um
þetta, Díana, og þú getur dregið af því þær á-
lyktanir, sem þér sýnast líklegar. Ilvað sjálfan
mig áhrærir, þá hefir mér veitzt erfitt að kom-
ast að nokkurri niðurstöðu. öldum saman hafa
spámenn Gyðinga spáð koiriu einskonar frelsis-
lietju þeirra. Hann á að gera þá að sjálfstæðri
þjóð á nýjan leik og Tiberius, sem veit mikið
um slíka liluti, segir meira að segja, að þvi sé
spáð, að veldi lians éigi að verða miklu meira en
aðeins i Gyðingalandi einu.“
„Hann á þá að vera einskonar Sesar
Diana.
„Að minnsta kosti það,“ svaraði Gallió og
glotti fyrirlitlega. „Jæja — margir Gyðingar
þóttust liafa ástæðu til að ætla, að þessi ungi
Galilei, sem rómversku embættismennirnir og
prestarnir dæindu fyrir landráð, hafi verið
Messias sá, sem spáð hafði verið —“
„En — auðvitað,“ greip Díana fram í, „leggur
Marsellus ekki trúnað á slíkt! Hann er manna
ólíklegastur til þess!“
„Það er satt,“ svaraði Gallíó. „Harin er ekki
hjátrúarfuUur. En að þvi er Demetrius segir og
liann var viðstaddur allt, sem gerðist, þá var
ekki allt með felldu. Framkoma Gyðingsins, er
hann var til yfirheyrslu, var mjög einkennileg.
Demetríus segir, að það hafi verið, eins og allir
aðrir en liann hefðu verið leiddir fyrir dómar-
ann. Hann segir, að hann hafi verið eins og
hetja, eftir að búið var að festa liann á krossinn.
Og Demetrius er enginn hugleysingi og liann er
ekki vanur að skrökva.“
„Hvað heldur þú um kyrlilinn ?“ spurði Diana.
„Eg veit ekki, hvað eg á að halda um hann,“
játaði senatorinn. „Marsellus hafði átt erfiðan
dag, er þetta gerðist. Hann var óstyrkur á taug-
um, skammaðist sin fyrir hlutdeild sína og var
úrvinda af þreytu. Vera kann, að hugmyndaflug
hans liafði náð of sterkum, tökum á honum. En
— þegar liann fór i kyrtilinn — þá hafði hann
einliver áhrif á hann! Það er staðreynd, þótt
erfitt sé að skýra hana. Þú heldur auðvitað, að
það sé barnalegt, að halda að eitthvað óhreint
hafi verið við kyrtilinn og þar er eg á sama máli.
Mér finnst það fyriríitleg fjarstæða að halda þvi
fram. Eg trúi því ekki, að neitt slíkt geti átt sér
stað um dauða hluti. Hvað söguna um Messias
áhrærir, þá legg' eg engan trúnað á slíkt. Hvorl
sagði
Galileinn var hafður fyrir rangri sök eða ekki,
kemur mér ekki við heldur. En hvað sem satt
er í öllu þessu, þá er það vist að áhyggjur Mar-
sellusar eru að gera hann sturlaðan. Það veit
eg að minnsta kosti, að er sannleikur.“ Gallíó
strauk sér um ennið og stundi þungan.
„Nevius segir, að keisarinn vilji að Marsellus
komi lil Kapri sem kennari og fræðimaður,"
sagði Díana cftir stutta þögn, „Það er ekki ósk
okkar, er það.?“
„Eg á bágt með að hugsa mér Marsellus i þvi
hlutverki,“ sagði Gallíó. „Hann ber ósköp litla
virðingu fyrir þeim fræðigreinum, sem keisar-
inn hefir meslan áhuga á.“
„Ileldúr þú, að liann muni samþykkja þelta?“
„Það er óvíst, hvort liann á um annað að velja.
Hann getur verið um kyrrt i Aþenu fyrst um
sinn. En þegar hann kemur heiiri aftur, verður
hann að lilýða boði keisarans, hvort sem það er
honum ljúft eða leitt.“
Allt i einu liallaði Diana sér nær honum, á-
hyggjufull á svip.
„Segðu lionum að koma ekki lieim! Hann má
ckki koma heim!“ Hún reis á fætur og Gallíó
vissi ekki, hvaðan á sig stóð veðrið. „Eg verð að
segja þér frá dálillu,“ sagði hún síðan. Hún
benti honum á raðir af litlum stöngum, sem
mynduðu ferliyrning og blakti lítil veifa á
hverri stöng. „Þarna ællar keisarinn að reisa
nýju höllina. llann vinnur að teikningum um
þessar mundir. Þegar hún verður fullgerð, ætlar
hann að gefa mér hana.“
Gallió rak upp stór augu. „Átt þú að eiga
hana?“ sagði hann hljóirilaust. „Ætlar þú að
segja mér, að þig langi til að1 búa liér — undir
el'tirliti þessa grimmlynda, geðveika öldungs?“
Hvarmar Díönu fylllust tárum. Hún liristi
höfuðið og leil undan, en hélt dauðahaldi i liand.
legg hans.
„Ilann stakk upp á þvi, þegar eg bað liann um
að láta Marsellus koma heim,“ sagði hún með
grátstafinn i röddinni. „Það var ékki beinlínis
skilyrði fyrir þvi, að hann gerði þetta, en —
hann virðist kominn á þá skoðun núna. Eg
vonaði, að liann muridi gleyma því. Hann gleym-
ir næstum öllu. En — nú er eg orðin hrædd um,
að hann ælli sér að framkvæma þetta. Þess
vegna vill hann, að Marsellus flytjist liingað.
Þelta á að vera höllin okkar.“
„Nú, jæja,“ sagði Gáilió og revndi að liug-
hreysta hana. „Hvers vegna ekki? Er það ckki
rétt, að þið fcllið hugi saman?“
Diana kinkaði kolli og beygði höfuð silt.
Faðirinn: Lcztu liana Siggu hafa eintak af bók-
inni: „bað, sem hver stúlka þarf að vita“?
Móðirin: Já, og nú er hún að skrifa höfundinum
bréf, þar sem hún stingur upp á að bókin verði lengd
uni þrjá kafla.
A. : Eg hefi aldrei séð hana frú X svona föla fyrr.
B. : Hún hlýtur að hafa verið út í rigningunni án
þess að hafa regnhlíf.
Lögrégluþjónninn: Þegar eg sá yður aka fyrir
hornið þá sagði eg við sjálfan mig „Minnsta kosti
45“.
Hún: Hvernig dirfist þér! ó, það er náttúrlcga þeSsi
hattúr, sem gerir það.
Mér þótti leiðinlegt að heyra að konan þin skyldi
lilaupast á brott með bilstjóranum þinuin.
0, það var allt i lagi. Eg ætlaði hvort sem var að
reka hann.
-—o—
Eigininaðurinn (sem kemur seint heim): Getur þú
ímyndað þér hvar eg hefi verið í nótt?
Frúin (syfjulega): Já, en það er alveg sama. Haltu
bara áfram með s 'guua.
---o---
Litla dóttirin: Hvað gera englarnir, mamma?
Móðirin: Þeir sþila á hörpu og syngja.
Dóttirin: Hvað! Ilcfir guð ekkert úlvarp?
Ó mannna, þú meiddir mig í lánni, kailaði lítil
stúlka.
í hverri þeirra, væna min?
í þeirri yngstu, svaraði sú litla.
Frá mönnum og merkum atburSum :
Pestin 09 bruninn mikli í London.
til bardaga við varðmennina. Og stundum voru varð-
mcnn drepnir köldu blóði.
Mannslifið var ekki mikils vírði og réttindi manna
lítils virði.
Það er talið sannað, að það hal'i iðulega komið
fyrir, að þeir, sem gæta áttu gamalmenna og fatlaðs
fólks, scm lá rúnifast, greip til örþrifaráða, og kæfði
það fólk, sem annast átti, í transti þess, að ekki
mundi upp komast, er ökumenn líkvagnanna kæmu.
Þessir hjúkrunarmenn og konur hirtu svo allt verð-
mætt, einkum peninga og skartgripi, og héldu svo
líkræningjar þessir áfram iðju sinrii annarsstaðar.
Og víða, þar sem ekki var flýtt fyrir neinum inn í
éilífðina, var gripum og öðru verðmæti rænt.
Mennirnir, sem önnuðust líkvagnana, hirtu og
mikið af verðmæti, en þeir munu margir hafa talið
réttmætt, að slíkt féll i þeirra hlut, vegna hættunn-
ar, sem þeir lögðu sig í. ■
Ekkert setti óhugnanlegri blæ á allt á þessum tíriiti
en líkvagnarnir og almenningsgrafirnar og líkránÍB;
og það er erfitt að gera sér í hugarlund, að annað
eins og þetta skuli hafa átt sér stað i höfuðborg Eng-
lands.
Engar greftranir voru leyfðar milli sólaruppkomu
og sólscturs.
Nótt eftir nótt var líkvögnunum ekið um stein-
lögð strætin. Þau voru lögð nibbóttum steinum og
var því skröltið svo mikið, að til líkvagnanna heyrð-
ist úr þó nokkurri fjarlægð. Ekillinn var klæddur
úlpu, brúnni á lit, gerðri úr strigadúk, sem huldi
hann næstum, og hafði steypt lietti yfir höfuð sér.
A undan líkvagninum gekk kallari, sem hrinjgdi
bjöllu og kallaði: .
„Berið út líkin! Berið út líkin!“ , .
En margt líkið fundu þeir við dyr og í l'orstof-
um og húsagörðum. Stundum var búið að ráma
líkin, stundum voru þau hálfnakin. En öll voru
jiau hirt, lögð á vagnana án nokkurs hátíðleika cða
viðhafnar.
Fyrstu grafirnar voru grafnar í kirkjugörðum
og í fyrstu var einhver vottur þeirrar virðingar
hafður í frammi, — vottur þcirrar virðingar, sem
skylt er að sýna minningu látinná manna. Nokkur
bænarorð voru lesin, eða sunginn sálmur. En þessu
var fljótlega liætt, er fólkið var að brynja riiður.
Og jiá var farið að grafa langar grafir, þar sem
bægt var að koma fyrir tugum líka, lringað og
þangað, jiar sem auð og óbyggð svæði voru. Og er
nokkur tími var liðinn, voru þcssar grafir svo stór-
ar, að ætla mætti að þar væri verið að grafa fyrir
grunni stórra húsa.
Vögnunum var ekið að grafarbarmi og við daufa
skímu frá ljóskerum líkmannanna var líkunum
dengt í grafirnar, stundum hundruðum líka í eina
gröf. Þau voru svo lögð þar í raðir, og mokað ofa:u
á mold eða sandi.
Það kom fyrir, að bæn var lesin, er slíkri gröf
var lokað, einkum ef einliver varðmaðurinn sá aum-
ur á syrgjandi ástvini, lofaði honum að ganga að
gröfinni og jiylja nokkur bænarorð, eða standa þar
í þögn og bæn stundarkorn.
En þetta kom sjaldan fyrir. Mcnn forðuðust það
meira en heitan eldinn, að koma nálægt gröfunum,
meðan þær voru óbvrgðar. Ódaun mikinri lagði
upp úr þeim og menn héldu, að þeir mundu fá pest-
ina, ef þeir önduðu að sér gufunni, sem lagði npp
úr gröfunum.
Menn forðuðust vitanlega eftir megni alla liá,
sem veikzt höfðu af pcstinni, en jiað var enginn
hægðarleikur. Margir, sem ekki höfðu veikzt, vora
nærri gengnir af vitinu af liræðslu. Ymsir höfðu
viðað að sér því, sem þeir gátu yfir koiriizt af mat-
vælum og safnað drykkjárvatni, og svo gerðu menn
sér raunverulega virki, hlóðu húsvögnum fyrir dyrn-
ar á íbúðum sínum, lokuðu gluggum, og lóru ekki
út fyrir dyr vikum, jafnvel mánuðum saman. Marg-
ir leituðu hælis i skipum á Thames.
Þcir, scm gengu á götum úti, héldu vasaklútum
jiétt fyrir nefi og munni. Þeir, sem gátu, vættu jiá
rsótthreinsandi efni. Vinir forðuðust að lieilsa bver
öðrum með handabandi. Smákaupmenn, sem höfðu
sölubúðir opnar, neituðu að taka við peningum.
Kaupendurnir voru látnir henda þeim í lötur, sem