Vísir - 09.04.1945, Blaðsíða 7

Mánudaginn 9. apríl 1945.
VISIR
7
88
Skipið varpaði akkerum í Gazaflóanum um
dagsetur og Fúlvíus skaut mér á land með levnd
i léttibálnum. Eg bjó mig út með nokkurum
nauðsynjuní og fór síðan fótgangandi sömu
leið og herdeildin fór frá Mínóu til Jerúsalem.
í eyðilegu gili, um það bil tólf milur fyrir norð-
an Askalon, töku Bedúínar mig höndum og
rændu mig, en gerðu mér elckert mein og létu
mig síðan lausan. Kuldinn var mikill og eg var
fáklæddur. Þarna er strjálbýlt, eins og þú manst.
íbúarnir eru fátækir og fjandsamlegir útlend-
ingum. Eg lærði að gera mér spenvolga geita-
mjólk og frosið korn að góðu; og þeir grýttu
jnig þegar eg ætlaði að reita nokkura Iirakta
graslauka úr garðholu. Eg komst að þvi að lirá
egg eru ljúffeng og syfjuð kýr liefir ekkert á
móti því að lilýja þreyttum vegfaranda, sem
leitar liælis í básnum hennar. Nautgripirnir í
Júdeu eru gestrisnir. Síðustu nóttina, sem eg
var á ferð, var eg heppinn. Þá fékk eg að sofa
i liestliúsi við krá eina í Betleliem. Um morg-
Hninn sendi gestgjafinn þjón með disk af heitri
kjötsúpu og hveitibrauðshleif. Þjónninn sagði,
að það væri venja í kránni að hlynna að fá-
tækum ferðamönnum. Eg tók eftir því, að á
liorn klútsins, sem brauðið var i, var saumuð
mynd af fiski. Eg varð forvitinn, því að lík
mynd var brennd með járni á hesthúshurðina.
Á leiðinni frá Betleliem tók eg eftir þvi á tveim
vegamótum, að fiskur hafði vcrið teiknaður i
sandinn. Eg gat mér þess til, að einhver hafi á
þennan hátt viljað benda öðrum levnilega, sem
á eftir kom, i hvaða stefnu liann hefði farið. Eg
vissi samt ekki, hvað þetta þýddi, og var mér
líka sama um það, svo að eg hætti að hugsa
um þetla.
Þegar eg kom til Jerúsalem, svangur ag sár-
fættur, ákvað eg að fara til einhvers vefara i
í þeirri voii að fá vinnu við eitthvað smávegis,
svo að eg gæli feng'ið mat og húsaskjól. Ileppn-
in var með og á vinnustofu Benjósefs hitli eg
Stefanos, sem tók mér vel. Þegar hann heyrði,
að eg væri Grikki og hefði kembt ull og spunn-
ið lijá Renjamin i Aþenu, sem hann þekkti af
afspurn, mælti liann með mér við Benjósef og
eg fékk vinnu. Kaupið er lágt, en sanngjarnt,
því að verkið er lítilfjörlegt, og j>að nægir mér
íil þess að lifa af. Stefanos bauð mér að búa hjá
sér.
Auðvitað liefir hann samúð með mér fyrst og
fremst af því, að eg er Grikki. Fólk hans var
fvrir löngu í Filippí, en forfeður haris höfðu
flúið til Jerúsalem, þegar Makedónía var undir-
okuð. Það virðast vera hér liundruð Grikkja,
sem eins er ástatt fyrir. Þeir eru flestir ómennl-
uðir; og Stefanos, sem hefir lagt stund á liinar
sígildu menntir, langar til að umgangast menh
af sama flokki.. Hann var glaður þegar eg svar-
aði spuringum hans, að eg væri að minnsL kosti
eitthvað kunnugur grískum bókmenntum.
Fyrsta kvöldiðs sem við vorum saman og töl-
uðum margt eftir kvöldmat um veslings Grikk-
ina, teiknaði Stefanos fisk kæruleysislega aftan
á paþyrusspjald, ýtti þvi yf'ir borðið og lyfti
brúnum spyrjandi.
Eg sagði lionum, að eg vissi ekkert, hvað
þetta tákn þýddi, þótt eg hefði séð ])að áður.
Hann spurði mig þá, hvort.eg hefði heyrt um
Jesúm, Galíleumanninn. Eg sagðist liafa heyrt
dálítið um hann, en ekki mikið og langaði til
að lieyra meira. Hann sagði, að þeir, sem tryðu
kenningu hans, væru svo grimmilega ofsótlir,
að þeir hittust aðeins leynilega. Þetta fisk-
merki hefði verið tekið upp til þess að menn
gætu þekkt aðra sömu trúar og verið þekktir.
Hanli sagði 'mér ekki, livers vegna þeir tóku
þetta upp. Jesús var ekki fiskimaður heldur tré-
smiður.
Stefanos sagði mér líka, að Jesús krefðist
frelsis fyrir alla menn. „Yissulega ætti þræll að
ganga i lið með slikum málstað,“ sagði liann.
Eg' sagðist hafa áhuga á þessu og lofaði hann
því að segja mér meira um Jesúm, þegar færi
gæfist.
Eg komst að þvi, að hús Benjósefs er ekki
aðeins vefstofa helduí einnig leynilegur fundar-
staður fyrir þá, sem voru vinir Jesú. Slaða
mín liér er svo lág og þjónsleg, að þeir sjá mig
ekki þessir varkáru menn, sem koma hvorki til
að kaupa né selja, en læðast liljóðlega inn og
sitja hjá gamla manninum og livísla meðan
hanii her vefstólinn. (Stundum hló liann við
þennan vefstól).
I gær kom stór maður og sterldegur með
mikið skegg og tálaði af liljóði við Benjósef og
tvo unga menn úti í horni langa stnnd. Stefam
os sagði að þeir væru frá Galileu. Hánn sagði,
að hái maðúrinn væri kallaður „Stóri fiskimað-
urinn‘, og ungu mennirnir, sem voru bræður,
kallaði hann „þrumusynina“. „Slóri fiskimað-
urinn“ virðist vera kraftalegur karl. Ef til vill
er liann fóringi flokksins. En af hvcrju ætlu
þeir að liafa flokk eða svona mikla leynd, úr
þvi a'$ Jesús þeirra er dáinn, og inálstaðu^hans
er tapaður? Eg skil þelta ekki. Þeir láta allir
eins og væru þeir að bæla niður einhvern æs-
ing, ekki sýnist ínér j)að vera ótti, fremur er
það eftirvænting. Það er líkast þvi, að þeir hafi
fundið eitthvað verðmætt og séu að fela það. í
dag kom hár og geðugur maður utan úr syeit
inn i vinnustofuna og var lionum lieilsað hlý-
lega. Eg komst að því, að þeir liöfðu ekki séð
hann lengi. Þegar dagurinn var á enda, og Stcf-
anos og eg vorum á leiðinni- lieim til okkar,
sagði eg, að mér virtist þessi maður vera svo
ástúðlegur, að öllum geðjaðist að liomun, og
þá trúði liann mér Óvænt fyrir því, að þetta
væri Barrabas Júsius frá Sepforis i Galíleu. I?á
sagði hann mér ennfremur, að Jesús hefði út-
nefnt tólf vini til þess að vera nánustu læri-
sveina lians. Júdas frá Kerioth liafði komið upp
um dvalarstað Jesú við prestana. Eftir liand-
töku hieistara hans, fylltist hann samvizkubiti
og hengdi sig. Lærisveinarnir ellefu hittust
seinna til Jæss að kjósa eftirmann eftir þenn-
an Júdas, en Stefanos skýrði ekki fyrir mér,
hvers vegna þeim fannst það nauðsynlegt, úr
þvi að Jesús var dáinn.
Þeir kusu um tvo menn, sem höfðu fylgt
Jesú uni landið og hlýtt á hann, er hann talaði
lil fólksiiis og séð mörg furðuleg verk. Ef til
vill mun Stefanos segja mér frá þeim, þ'egar
bann fer að tala frjálslégagr við mig. Eg held,
að hann vilji fyrst ganga úr skugga um, að eg
virði trúnað hans. Annar jiessara manna, Matt-
hias að nafni, var kjörinn til þess að taka við
af svikaranum Júdasi. Hinn maðurinn cr Barra-
bas Jústus.
Eg leyli mér að stinga upp á þvi við yður,
herra minn, þegar þér komið til Jerúsalem til
til J)ess að spyrjast fyrir um lífsferil Jesú, að
þér gætuð ekki betra gert, en að komast í kynni
við mann eins og Barsabas Jústus. Það verður
ekki auðvelt. Hafðar eru strangar gætur á
þessum vinum Jesú, ef ske kynni, að þeir reyndu
að útbreiða kenningu lians. Prestunum cr það
bersýnilega ljóst, að i kenningu Galíleumanns-
ins er fóigið sáðkorn bvltingar gegn liinni við-
leknu trú, og sennilega liafa þeir á Kapri verið
sannfærðir um, að þeim mun.fyrr sem allir
gleymdú Jesú, þeim mun líklegra væri, að hægt
jn-ði að halda næstu páskahátíð án stjórnmála-
uppþols.
AKvdivvóKvmi
ósköp er að sjá þig, Pétur. Af hverjji ertu svona
þreytuíegur ?
Eg koni ekki heim fyrr en klukkan sjö í morgun, og
þegar eg ætlaði að fara að hátta, þá vaknaði pabbi
og sagði: Ansi ert þú árrisull i dag, Pétur minn. Og
til þess að losna við rifrildi, þá fór eg hara að klæða
mig aftur, og fór beint að vinna.
Sunnudagaskólakennarinn: Hvað verður um mann-
inn, sem hugsar aldrei um sálina í sér, en aðeins um
líkamann? ■
Tommi: Hann verður feitur.
Tvær barnfóstrur voru að tala saman:
Ætlar þú á hallið i kveld?
Nei, eg er hrædd um að eg geti ekki farið.
Nú, þér sem þykir svo gaman að dansa.
Já, en eg vil helzt ekki, skilja barnið eftir lijá móð-
ur þess.
Verkstjórinn: Alitur þú þig færan um að vinna erf-
iðisvinnu?
Sá atvinnulausi: Já, að minnsta kosti halda margir
dómaranna það.
Frá mönnum og merkum atburðum:
W. L. WIIITE:
FerSasaga fiá Bússlandi.
litlu lífsþægindi, sem eru hlutskipti flestra þegna ráð-
sljórnarríkjaima. Þess vegna cru útlendingum látin
i té þægindi, sem í Vesturheimi eru talin almenningi
sjáll'sögð, en eru fáheyrður lúxus í ráðstjórnarríkj-
unum. Fyrst og fremst fá útlendingar sérstakt gengi
á peningum. Rúblan er opinbcrlega álitin að vera
rúmlega 18 cents (kr. 1,17), cn útlendingar geta
keypt hana fyrir 8 cents. Með J)essu sérstaka gengi
er verðlagið í Moskvu nokkuð líkt því sem er í New
York. Hótelherbergi kostar 4—5 dollara á dag. Þegar
smjör cr fáanlegt, kostar það um 2 dollara kílóið.
Með sérstakri úthlutunarbók geta útlendingar einnig
keypt vörur í sérstakri „lúxus“-verzlun, sem lokuð
er öllum innlendum mönnum. Her er hægt að kaupa
matvörur, yefnaðarvörur, vín, cigarettur og vodka.
IV.
Eftir að eg hafði flutt á hótel Metropole, skipti eg
100 dollara scðli í 1200 rúblur og fór í göngutúr í
góðu skapi, eins og flestir, sem hafa stóran seðla-
bunka í vasanum og geta keýpt J)að sem J)eir girnast
í stórri boi’g. En eg rek nxig fljótlega á Jxað, að eg
get ekki keypt. Iíannske gömul föt, en þeirra Iiefi
eg ekki þörf. I London, Pai-ís.eða New York mundi
eg eyða tímanum með því að kaupa dagblað og lesa
það meðan eg fengi mér einhverja hressingú — Jxótt
ekki væri ncma Coca Cola í einhverri svaladrvkkjar-
stofu. Hér er ekki um slikt að ræða. Engin kaffihús
eða véitingastaðir eða aðrir. staðir, þar senx menn
eyða tómstundunx.------—
Nokkrum dögum síðar var okkur sýnd rússnesk
verksmiðja. Hún er í úthverfum Moskvu og smíðar
hinar frægu Stormovik Jlugvélar. Þegar þangað er
komið sjáum við risastór spjöld við innganginn og
cr á þau ritað liinar síðustu framleiðslutölur, nöfn
verkamanna sem unnið hafa yfir áætlun og stórar
myndir af Lenin og Stalin. Við sáum síðar að þetta
var cins i öllum verksixiiðjunum. Forstjórinn, Vasili
Smernov, sem í Ameriku mundi talinn formaður fé-
I lagsins, er 37 ára ganxall. Hann segist lxafa unnið að
flugvélasmíði í 24 ár, J)ar af 8 ár sem forstjóri. Skrif-
stofa hans er útbúin nxeð J)eirri prýði og þægiixdunx,
sexxx einkemxir skrifstofur forstöðúmanna íxiikilla
verksmiðja i Anxex-íku. Eric Jolmston spvr lxánn unx
vinxxuafl, lauix og vinnutíma og er sú mynd J)aixxxig:
Sextíu og fimm af liundi’aði eru konur. Vinnudagur
er 8 stundir, að viðbættum 3 stundunx i eftirvinnu,
senx l'ólkinu er greitt 50% íxxeira fyrir, eins og i flesl-
unx amei’ískuixx verksiniðjuxxi. Þetta gei’ir 66 stundir
á viku, J)ví að unnið er 6 daga vikunnar. Di’engir og
stúlkur undir 18 ára aldri vixxria 8 stundir 5 daga i
viku. Fyrir ákvcðin afköst er vei’kamanninum greitt
750 rúblur á nxánuði. Fari liann franx úr liinum á-
ætluðu afköstunx hækkar kaupið. Meðalkaup á
nxánuði mun vera unx 1000 rúblur. Þar sexxx rúblan
liefir kaupnxátt gagnvart rússneskum vörum er svar-
ar til 8 cents (52 aurar) í Amei’íku, þá* fær í’ússneski
vei’kamaðurinn fyrir 66 stunda vixxnuviku 20—40
anxei’íska dollara (130—260 kr.) virði. Að vísu er
þetta ekki alveg sambærilegt. Verkamaðurixxn gctur
keypt nxáltið i xxxatsal verksmiðjunnar og ef liann
kaupir þar allar nxáltíðir á dag, þá getur liann feixgið
þær fyi’ir 5 rúblur á dag.
Forstjórinn er spurður að livaða laun liann fái.
Hann fær grunnlauix 3000 rúblur á mánuði, exx viixni
verlámiðjaix framleiðsluverðlaun, fær hann 150%
meira, allt upp í 10,000 rúblur á mánuði. Hann
bx’osif og segir feimnislega, að hann haí'i ængan
tíixxa lil að eyða ölhim Jxessum peningum. Jolmston
spyr hann nú livernig sé farið íxieð kvartanir eða
óánægju hjá verkafólkinu. Forstjói’inn segir að
kvartanir séu scttar fyrir vei’kafélagsnefnd i liverrx
grein verlísmiðjunnar. Forstjórinn sjálfur lilustar á
umkvartanir tvisvar i viku. Ef fólkið vill ekkinna
hans úrskurði, þá geti það áfrýjað. Hvert? Alla leið
til Stalins? Já, jafnvel lil Stalins.
Við göngum í gegnxuxx verksmiðjuna. IJúix er illa
lýst og ótrúlega óhreinleg. Vinnulagið cr ekkert líkt
því, seixx er i stórunx verksmiðjum i Ameríku. Alls-
staðar er fullt af hixxum beztu amerisku verkfærum.
Gólfið er óslétt, í því eru holur. Haugar af úrklipp-
unx og úrgangi eru livarvetna. Enginn liirðir unx að
flytja þetta á brott. Stúlkurnar hafa nxargar poka