Vísir - 29.11.1945, Blaðsíða 4

4
V I S I R
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VISIR H/F
Ritstjórar: Kristján _ Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentspiiðjan h.f.
Álit kjósendanna.
jLað cr ekki vandalaust að velja mcnn til að
vera í kjöri við bæjarstjórnarkosning-
arnar, og gera ]>að þannig að valdir séu beztu
mennirnir scm völ er á, en jafnframt svo að
kjósendurnir séu ánægðir með þá. Þetta
hvorítveggja tekst ekki nema álits kjóscnd-
anna sé lcitað á skynsamlegan hátt.
Við margar undalifarandi bæjarstjórnar-
kosningar hefur Sjálfstæðisflokkurinn valið
frambjóðendur til bæjarstjórnar, án þess að
leita álits kjóscndanna um fulltrúaval, nema í
þröngum bring. Fulltrúaválinu hefur að
mestu ráðið kjörnefn<i, scm til ])ess bcfur
verið skipuð, án mikilla breytinga á nefnd-
inni í hvert skipti. Þetta hafa ekki.að öllu
icyti verið heppileg vinnubrögð, enda hefur
gætt talsverðrar óánægjii mcðal lcjósenda
sem hafa ekki fqngið tækifæri til að láta í
Jjós álit silt fyrr cn við kjörborðið, og þá
aðeins til að hafna cða veita stuðning þcim
fulltrúum sem fram eru boðnir.
Nú hefur Sjálfslæðisflokkurinn tekið upp
lofsverða nýbreytni í ])essu efni. Mcð því að
gefa öllum kjósendum flokksins kost á að
velja mcnn er þeir vilja mæla með sem full-
trúaefnum. Á það var bent bér í blaðinu
fyrir skömmu, að sú prófkosning sem stofnað
var til innan í'lokksfélaganna eingöngu, næði
Jivergi nærri tilgangi sínum, vegna þcss áð
þeir kjósendur flokksifls sem ófélagsbundnir
«ru, ráða úrslitum í kosningunum. Þ('ss vegna
þurfti 'að ná til þeirra fyrst og fremst, og
Jeita þeirra álits. Nú bcfur þé’ttá' verið gert
og með því hefur verið tekið það tiilit til
Jijósendanna, sem þeir eiga hcimfingu á.
Rnginn annar flokki# Iiér hefuf áður Jeilað
úlits og tillagna kjósendanna á svo víðum
og frjálslegum jgrundvelli, cnda hefur siður-
Jnn verið sá og cr cnn bjá hinum flokkunum,
uð fulltrúarnir eru valdir af fáurn mönnum,
sem með völdin fara innan flokkanna og
jkjpsendum svo sagt að leggja blessun sína
ú útnefninguna.
En lýðræði og frjálsræði i þessu scm öðru
hefur sínar skyldur. Séu menn óánægðir út
sif því að þeir njóti ekki þeirra réttinda sem
þcim lær, þá eiga þeir líka að nota réttindin
þcgar þau standa til l)oða. Nú gcta allir sjálf-
istæðismenn í bænum látið í Ijós álit sill um
fulltrúaval l'yrir bæjarstjórnarkosningarnar.
[Því almennari sem þátttakan verður í þessari
þrófkosningu, því mciri líkindi eru’til að listi
flokksins verði skipaður eins og meginhluti
kjósendanna óskar, og því líklegra cr að
iflokkurinn standi sterkur og einbuga um
kosninguna.
; Allir kjósendur Sjálfstæðisflokksins í bæn-
lum eiga að taka þátt í þessari prófkosningu.
Heimilt er að bera fram nöfn, sem eru ekki
!á kjörseðlinum og verður tekið tillit til þeirra
gem hinna.
Al[íingi:
Rætt um hlutíeysi útvarpsins.
Mveíja
ti 1
UatUérÁ jóHMcnat
kaupmanns,
sem jarðsunginn verðurídag,
frá vinum.
Að skilja og kvéðjast veld-
ur ávallt sariiin söknuði —
þó er söknuðurinn þó beislc-
astur, þegar um annan eins
mann er nð ræða eins og þig,
Ilálldór. Vér vinirþínir, sem
horfum á cftir þér til sælu-
rikari heimkynna minnumsf
þín, þú dagfafsprúði faðir,
húsbóndi og vinur —. vér
minnumst þess, að í hvert
eitt sinn í öll þau ár, sem
kynning okkar náði vfir, var
sem birti yfir í heimkynnum
olckar, þegar þú leist inn. Með
slikum er gott að eiga sam-
leið. Aidrei í eilt einástá slcipli
relcitr olckur ntinni til að slíkt
ástand skapaðist eklci hícð
nærveru þinni. Við vitum að
þér líðitr vel, þvi þar scm þú
ert, eru góðar verur á sveimi.
I'jarlægár dælur oklcar
beggja lcveðja þig og þalclca
])ér fyrir allt, en hvað er eg
að fara, — ]>etla cr þér nú
milclu lcunnugra um en mér,
seirt aðeins veit um sorg
þeirra og sölcnuð af bréfum
frá. þeim.
Þú liryggist nú yfir so.rg
lieirra og sölcnuði okkar —
það lengra ert þú lcomin á-
leiðis en vér, síðan við lcvödd-
umst l'yrir tveim niánuðum,
en öll vitum vér með þér, að
sorg og sölcnuður skapar lteil-
brigt hugarfar og sælukend,
sem má hugga þig.
011 blölclcum vér til endur-
fundanna, sem áreiðanlega
eru framuhdan, þvi vér lifum
þótt vér deyjunn Verlu sæll,
Iíalldór, og þöklc fyrir allt!
Sigbjörn Ármann.
Breiðfirðingur,
tíniarit BruiðfirSingafélagsins í
Reykjavik hefir borizt btaðinu.
Greinar eru eftir: Jón Sigtryggs-
son, Vakleinar Björnsson,-Guð-
mund Thorðddsen, Hreiðar E.
Geirdal, Pétur Jónsson, Kristján
Iljallason, Guðrúun Jónsdótlur.
Kvæði eru cflir: ólinu Andrés-
dótlur, Hreiðar E. Geirdal, Krist-
ján Guðlaugsson, Jóhannes úr
Kötluni, frú Herdisi Andrésdótt-
ur, Jón Guðnmndsson, Snæbjörn
G. Jónsson. Sönglag eftir Gunnar
Sigurgeirsson, söngstjóra Brcið-
firðingalcórsins, viðtal við ritara
Breðfrðingafélágsins o. H. —Auk
])ess er ritið prýtt fjölda fallegra
mynda.
Heilbrigt líf
er nýkomið út. Efni ])ess er:
Xiels P. Dungal: Mænusótt. Al-
freð Gíslason: Ofdrykkja. Gunnl.
Claessen: Ritstjóraspjall (Berkla-
skoðunin i höfuðstaðnúm.
Drykkjumennirnir. Mjóllc og
mænusótt). Sigurður Thorlacius,
minningarorð. Sig. Sigurðsson:
Berklarannsóknin í Reyícjavik
(skýrsla). Jakob Sigurðssön: Um-
búðir og dreifing íiialvæla. Clfar
Þórðarson: Læknisskoðun íþrótta
manna. G. Claessen: Banalega
Jónasar Hallgrímssonar. Xiels P.
Dungal: Lækningar í hitabeltis-
hernaði. Vilm. Jónsson: Missögn-
um og getsökum hiiekkt. Rilstj.: Á
við og dreif (Heilsuvernd við
krabbamcini. •Þcgar mcnn rotast.
Lifatidi brenndir. Eaðir vitamin-
anna. Piltur eða stúlka?).
1 gær fóru fram í Samein-
uðu þingi eftirtektarverðar
umræður um hlutleysi ríkis-
útvarpsins, en Jýnas Jónsson
aiþm. hafði borið frarn þings-
ályktunartillögu um það efni.
Eftir tið Jónas hafði fylgt
tillögunni úr lilaði með
stuttri ræðu, töluðii þeir
Magúits JÓHsson, íormaður
útvarpsráðs, Stefán Jóhánn
Stefánsson og -Brynjólfur
Bjarnason. IJéldu þeir stnlt-
ar ræður bver fyrir sig. Því
næst tólc til máls Bjarni
Bencdiktsson borgarstjóri.
Benti hann á þá gagnrýni,
sem fram hefði lcomið að
undanförhu um fréttaflutn-
ing rílcisútvarpsins og virt-
ist hafa við aulcin rölc áð
styðjast. Taldi bann eðlileg-
ast, að fréttaþjónusta rílcis-
útvarpsins beyrði undir vald-
svið útvarpsráðs sjálfs og
um leið Alþingi, eins og aðr-
ir liðir ríkisútvarpsins, en
lyti ekki einungis yfirstjórn
útvarpsstjóra og viðlcomandi
ráðberra, eins og nú helði
tíðkazt um nolckurt slceið.
Var gcrður góður rómur að
máJi borgarstjóra.
En Brynjóll'ur Bjarnason
stóðst nú elclci lcngur mátið.
Hélt bann langlumdsræðu
mikla, eftir að borgarstjóri
hafði lolcið máli sínu, og taldi
m. a. að í ræðu borgarstjóra
befði I'aEzt vantraiist á sig
persónulega sem ráðherra og
yfirmann lréttastolunnar.
Ilafði ráðherrann í hótutíutn
um að menn slcyldu áthuga,
hvað slíkt gæti leilt af sér. j
Talaði ráðherrann noklcra!
stund og ásakaði útvarpsráðj
l'yrir að vilja hafa starl'semi
útvarpsins hlutdræga cftir
því sc.m það gæti því við
lcomið, en að því búnu höf
liann lestur upp úr ýmsum
bréfum, er höfðu farið milli
útvarpsstjóra og l'yrri yfir-
manna útvarpsins og cnn
fremur bréf, er úlvarpssljóri
liaí'ði ritað nafna sínum, Jón-
asi Jónssyni. Hlógu þing-
menn dátt mcðan ráðherrann
var áð lesa þessi hréf og
skutu inn ýmsum setningum
eftir því sem við átti. Er ráð-
herrann liafði lolcið máli sínu
var fundi slitið, en margir
þingmanna voru ])á á mæl-
endaskrá. Var umræðunni
frestað.
Ösannindum
hnekkt.
Ilermann Jónasson, alþing-
ismaður, hefir beðið Vísi að
leiðrétla ósanna frásögn
Þjóðviljans í gær um veit-
ingu bankástjórastöðunnar
við Landsbanlcann.
Jón Árnason sótti ekki
bankai'áðMundinn, sem veilti
bonum bankastjórastöðuna,
en í bans stað Ilermann Jón-
asson, sem er varaí'ormaður
bankaráðsins. Fundinn sátu
Magnús Jónsson, Jónas Jóns-
son og Jónas Guðmundsson,
auk Ilermanns. ólafur Tbörs
mætti cklci né héldur J,alcol>
Möller varamaður bans. Var
samþyklct mcð sambljóða
atkv. allra er viðstaddir voru,
að veita Jóni Árnasyni em-
]>ættið.
Kv'enfé'laíí Fríkirkjusafnaðarins
lierdur bazar á-morgun, föstu-
daginn 30. nóv. lcl. 2 e. h. í Good-
■templarahúsinu, uppi.
Fimnitudaginn 29. nóvember 1945
Hiti og kuldi. Slcrambi varð hann lcaldur .á
sunnudaginn. Það var heldur
varla von á öðru, þar sem Bergmál var húið
að prisá veðurblíðuna, sem hér hefir verið und-
anfarið. Þá þurfti hann endilega að sanna,
að hann gæti svo sem lcólluia harkalega meS
lillum fyrirvara. Hann var heldur elcki lengi
að breyta um aftur aðfaranótt mánudagsins, svo
að mér cr nær að halda, að þetta kuldakast
ltafi lcomið til þess að reyna að draga litið eilt
úr hitanum í prestskosningunni.
*
Veturinn. Já, vetuinn hefir»látið vita af sér.
Hann lét okkur rétt vita það á
sunnudag, að liann væri á næstu grösum, þótt
hann hefði elcki látið mikið til sin taka fyrr.
Og af því, hvað veður hefir verið milt i allt
haust, þá brá okkur ónotalega við, þcgar svelj-
andinn kom um helgina. Menn tóku fram vetr-
arúlpurnar, burstuðu þær og hristu og athug-
uðu, hvort mölurinn liefði komizl nokkuð ná—
lægl þeim í sumar, því að það getur orðið ó-
þægilega næðingssamt við götin eftir hann.
*
Styttist Það styttist óðum til jóla. Xú eru ekki
til júla. nenia rúmlega fjórar vikur,’þangað tit
hátíð barnanna og friðarins gengur í
garð, aðeins fjórar Vikur, sem verða fljótar að
líða. Og þá dagana taka menn sér hvild frá kosn-
ingaáróðrinum, ,sem nú er að hefjast fyrir al-
vöru, taka -sér hvíld til þess að safna kroftum
til enn meiri átaka. Já, það verður mikið unnið
á næstu tveim mánuðum, sem eftir eru til þess-
ara kosninga og ef til vill ekki allt cins gott og
drengilegt, svo sem oft Vill verða.
*
Fyrsti Það þykir alltaf tiðindum sæta, þegar
snjór. fyrst snjóar á haustin. Það cr meira að
n segja minnzt á það í fréttum, þegar snjó-
ar i Moskva eða Hálöndum Skotlands í fyrsta
sinn. Og það er í rauhinni engin furða, þótt þessa
sé getið eða menn tali um snjóinn, þegar hann
kemur í fyrsta sinn á haustin, því að hann cr
venjulega tákn þess, að htýindi öll sé um garð
gengin — nú( fari lculdarnir að setjast að mönn-
um og betra sé að vera við öllu búinn.
*
Er Ef nú vtrrður eins og venjuiega, þá hefir
stútt. fyrsti snjórinn okkar hér á suðvestur-
kjálkanum ekki langa viðdvöl. Hann
kemur oftast eins og þjófur á nóttu og fer jafn
þegjandi og hljóðalaust eftir fáeinar Ichlkku-
stundir götur alauðar, en blautar og sóðaleg-
ar, eins og við höfum löngum átt að vénjast i
vætunui á haustin. En þegar fram í sækir, þá er
liætt við að honum dveljist lengu hjá okkur og
þá er rétt að búa, sig undir vetraríþrótirnar.
Það er elcki ncma eðlilegt, að blöðin ræði tals-
vert kosningarnar í Austurríki, sem nú eru nýaf-
staðnar. Alþ.bl. segir í gær m. a.:
„Kosningaúrslitin i Austiirrílci vekja stór-
Icostlega athygli um allan heim. Þetta erii fyrstu
lcoshingarnar, sem fram hafa fárið í Mið-Ev-
rópu eftir styrjöldina og seni kunnugt cr halda
bandamenn Austurrílci herSelnu í sameinihgu —
]ió þannig, að landinu er slcipt í hernárassvæði,
eins og Þýzkalandi ....
Margir muhii hafa búizt við því, að návist
rússnesks sétuliðs í Austurríki og Vina'rbörg
myndi gcfa Icommúnistum þar býr undir báða
vængi, og hinar nýafstöðnu kosningar myndu
verða til þess , að styrkja stórkostlega aðstþðu
þeirrá. En úfköman, hefir orðið önnur.
í Austurriki1 gátu Rússar ekki látið. fram fara
rússneskar kosningar með aðeins cinum lislaí
hverju Icjördgemi eins og i Bállcanlömlúnum, sem
þeir halda nú undir hæl sínum, eins og nazislar
áður. í Austurríki og í Vínarborg nægði þátt-
taka amerískra og brézkra hersveita í hernám-
inu til'þess að lyggja frjálsar kosningar, eins og
þær, sem farið liafa fram fyrr i suiliar í Vestur-
og Norður-Evrópu. Og útkoman er sú, að lcomm-
únistar — slcjólstæðingar og erindrekar Rússsa
— liafa farið liina herfilegustn hrakför ....
Svo milcil er hrifningin af hinum rússnesku
crindrelcum, þar sem þjóðirnar hafa liaft tæki-
færi lil þess að lcynnast rússncslcum lier og rúss-
neskri ráðsmennsku og þó haft möguieika til
þess að lata skoðanir sínar og vilja í Ijós við
frjálsar kosningar.“
Já, það iná segja að hrifningin hafi vcrið
mikil! .