Vísir - 10.12.1945, Blaðsíða 3

Mánudaginn 10. desember 1945
V I S I R
3
Listaverk austurrískrar
IlfiÞfftýMn gn eí ir eftir frú
3'íefittu MJrbantsehitsch.
Það mun naumast tekið of
djúpt í árinni, að flestir Is- [
lendingar, sem komnir eru til
vits og ára, kannist við dr.!
Urbantschitsch og þann
skerf, sem hann hefir lagt til
íslenzkrar túnlistarmenn-
ingar. Hitt mun færri kunn-
ugt, að kona hans er fjöl-
hæf listakona, skáld og
myndhöggvari..
Nýlega rakst tíðindamað-
ur Vísis inn á vinnustofu frú
dr. Melittu Urbantschitsch,
Það er ekki béinlínis hægt að
segja, að þar sé um mörg eða I
stór vei'k að ræða. Verkin eru ]
fremur fá, en þau eru fögur.
og stórbrotin á sinn hátt. Þau
eru túlkun á skapgerð m'anná
og sálarlífi þeirra i gegnum
andlitsfall og svip. Listakon-
an er „naturalistisk“ í list
sinni og fylgir gamla skól-
anum í ytri búningi verka
sinna.
Á bak við verk hennar
liggur ákveðin skoðun, eða
réttara sagt trú á hlutverki
listarinnar fyrir menningu
vora. Listin á að hjálpa okk-
ur til að gera okkur stór og
sterk, kærleiksrík og góð-
lijörtuð í þeirri miklu
neyð, sem nú hvilir eins og
mara yfir öllu mannkyni.
Formið verður hér ekki að
tilganginiun, heldur að með-
ali til að túlka ákveðna hug-
sjón. Og verk frúarinnar eru
í senn kvenleg og fögur, mót-
uð af innsta næmleik og
slcyggni kvenlegi'ar sálar.
Eitt veigamesta verk frú
Urbantschitsch er mynd af
Job, mynd af hrjúfu manns-
andliti i ólýsanlegri sálarang-
ist. En þrátt fyrir hina hróp-
andi neyð, sem lýsir út úr
svipnum, er andlitið samt
magnað af þrótti, lífsvilja og
trúarkrafti. Þessi Jobs-
mynd er boðskapur til allra
hrjáðra og allra nauðstaddra
að gefast ekki upp, heldur
fyllast biðlund, innri krafti
og trú á það, að þjáningarn-
ar taki einhverntíma enda.
Þessi boðskapur á því aldrei
brýnna erindi til mannkyns-
ins en einmitt nú.
Frúin hefir gert fleiri
Biblíumyndir, xn. a. mynd af
Rut á akrinum, táknmynd af
draumlyndi og innstu og feg-
urstu þrám hinnar kvenlegu
sálar. Þá er Magdalenumynd,
sem ef til vill má segja um,
að sé fyi'st og fremst mynd
af fórnandi ást konunn-
ar. „Sendiboðinn“ er tákn
hins ofurmannlega skilnings,
réttsýnis og buggunar.
Tvær hliðstæðar. myndir
eru „Mæðgur“ og „Móður-
ást“. Á báðum myndunum
eru konur með börn sín, og.
á báðum er það móðui'ástin,
sem einkennir þær framar
öllu. Síðarnefnda myndin er
gerð eftir kvæði Jónasar
HaÍÍgrínasspnar. 1 henni kem-.
ur fram almætti móðurtil-
finningarinnar, þeirrar til-:
finningar, sem lætur sjálfs-
hvötina hverfa fyrir um:;
hyggjunni fyrir barninu. Enn
ein konumynd er „Eldspýtiia-í
stúlkan“, gerð eftir ævintýrij
H. C. Andersen, sýnir stúlk-.
una dána, sitjandi tómhenta’
i ís og lculda, en með brbs’
á vör sem fylgir henni inn i
eilífðina.
Af persónumyndum má
nefna myndir af Jónasi Tóm-
assvni á Isafirði, dr. Urbant-
schitscli (manni listakonunn-
arl, og Ádolph Busch fiðlu-
leikara. Síðastnefnda mynd-
in svnir listamanninn hlusta
á innri rödd sína, hlusta á
æðaslög sinnar eigin listar.
Loks skal svo getið myndar
af íslenzkr^ konu — norð-
lenzkri konu í íslenzkum
þjóðbúningi. Þetta er að vísu
mynd af einstaklingi, en er
þó mynd al’ heilli þjóð. Ut
úr þessu andliti .stafar hlýja,
virðuleg alúð, en þó alvai-a,
sem einkennir hina íslenzku
þjóð. Listakonan sagðist
hafa reynt að móta í þelta
eina andlit allt, sem hún elsk-
aði, dáði við þjóðina í heild,
þessa kjarnmiklu, en þó
hjartahlýju þjóð, sem hefði
reynzt sér svo vel. Þetta væi'i
vottur þakklætis síps við Is-
lendinga. Myndina kallar hún
„ömmu“.
Dr. Melitta Urbantschitsch
er austurrísk Hún er fædd í
Vín, laulc stúdentsprófi, .las
heimspeki við háskólana í
Vín og Heidelbei'g, og hlaut
þar doktorsnafnbót. Hún var
mikilsmetið • ljóðskáld í
heimalandi sínu og fékkst
einnig nolikuð við mótun í
leir. Það skal tekið fram, að
hér heima hefir frúin ort;
ljóð í heila bók’um ísland
og islenzk efni, end.a þótt
ljóðin séu ort á þýzku. En
auk jiess liefir hún tekið sér
fýiir hendur að „yrkja“ ý
islenzkum Jeir — án þess að
vera „leirskáld“.
í sambnadi við þetta má geta
þess, að frúin notar eingöngu
íslenzkan leir í höggmyndir
sínar í stað þess að venju-
lega nota myndhöggvarar
vorir ei’lendan leir.
Það væri æskilegt að frúin
fengi tækifæri' til þess að
halda sýningu hér sem fyrst,
þótt i þrengri húsakynnum
sé. Verk hennar eru fyllilega
þess virði.
Þeir fálagor i
Máifundafélaginu Óðni
sem hafa í hyggju að útvega sér lóðir undir
sumarbústaðarhús, og óska að einhverju
leyti aðstoðar félagsstjórnar við það, eru
bcðnir að gefa sig fram við formann félags-
ins, Axel Guðmundsson, á skrifstofu Sjálf-
stæðisflokksins, Thorvaídsensstræti 2, fyrir
18. desember 1945.
Félagsstjórnin.
Nýr
skíðaskáli.
Starfsfólk Landssmiö j-
unnai iiej.r komið sér upp
fidikomnum skíðaskála í
Hueradr lum, skammt fyrir
austan skiðaskóla Skíðafé-
lagsins.
Á laugardaginn var skál-
inn vigðui', og bauð félag
starfsmanna blaðamönnum
til þess að skoða skálann.
Farið var npp efúr um eftir-
mxðdaginn, og voru i förinni,
auk blaðamanna, um 50
s lai'fsm enn Landsmiðj unn-
ar.
Ásgcir Jónsson, formaður
Vetrarhjálpin
í Hafnarfiröi.
Vetrarhjálpin í Hafnarfirði
er tekin til starfa að þessu
sinni, og er hún, eins og und-
anfarin ár, starfrækt á veg-
um begja safnaðanna.
Síðastliðinn vetur söfnuð-
ust alls kr. 17.500.00 — á
vegum Vetrarhjálparinnar
og var það nokkru hærri
fjárupphæð, en safnaðist
næsta ár á úndan. Fóru liafn-
firskir skátar um bæinu með
söfnunarlista, og átti þeir
drjúgan þátt í hinum góða
ái'angri. Aúk jiess styrkti
bæj arsj óður Haf narf j arðar
söfnunina með 12 þúsund
ki'óna framlagi.
102 heimilum og einstak-
lingum va rveittur styrkur,
aðallega gömlu fólki og
heimilum, sem illa voru á
vegi stödd vegna langvar-
andi veikinda.
Nú, eins og áður, er margt
af slíku fólki, sem býr við
þröngan liag, og væntir því
Vetrarhjálpin. góðra undir-
tekta bæjarbúa eins og und-
anfarin ár.
Skátar munu innan
skamms fara um bæinn með
söfnunarlista eins og undan-
farin ár.
siarfsinannafélags Lands-
smiðjunnar, skýrði frá, í
ræðu, er hann liélt undir
borðum, livernig á skála-
byggingunni stæði og sagði
liann, að lxér liefði verið að
verki íþróttadeild félagsins.
Að byggingu skálans bafa
engir unnið aði'ir n starfs-
menn Landssm-, og er það
voltur þess, hve miklu má
fá áorkað nreð góðum sam-
tökum.
Skálinn er „braggi“, og
hefu' liann verið innréttað-
ur og málaður og færð í liann
öll þau þægindi, sem lnigs-
anleg eru. í honum er arin-
eldur og auk þess olíukyntir
ofnar. Slærð skálans er um
100 ferm., og er hónum skipt
í tvö hcrbergi, eldliús og út-
skot, þar sem hægt er að
geyiíia skíði og annað, sem
þeirri iþrótt tilhevrir.
Skálinn er raflýstur, og er
ljósamótorinn svo sterkur,
að skiðafólkið ætlar sér að
lýsa upp skíðabrekkuna fyr-
ir ofan skálann með kast-
ljósi. Skáli þessi er einhvcr
sá vandaðasti og fullkomn-
asti, sem hér liefir verið
byggður.
er komið.
Heildsala og smásala. Gjörið pantanir straX,

Renault-bílasmiðjurnar
frönsku eru teknar til starfa
aftur, þrátt fyrir mikinn hrá-
efnaskort.
Renault eru nú undir stjórn
nefndar, sem er tilnefnd af
ríkisstjórninni og verka-
mönnum og er saxnvinra
góð. Er framleiðslan komin
upp í nærri lielming þess,
sem var fyrir stríð. Vegna
skorts á stáli, kolum og
gúnnní er ekki gert ráð fyrir,
að framleiðslan vei'ði orðin
eins og fyrir strið fyrr en
' * - o - ^.11 u t h a, koinaknnupvj.r •> -» ■. . - ■ eítú v.ar, ... •v.. .. - ■" ■ v1;. .... •. »—,—., - ■ v
Smíiatól og
útsögunaztæki
lianda drengjum.
Heníugar jólagjafir.
Níels Cazlsson
& Co.
Simi 2946 — Laugavegi 39
Cítrónur
Klapparstíg 30. Sími 1884.
Mámaz Salomons
fást nú í flestum bókabúð-
um landsins.
Þetta er mjög skemmti-
leg og spennandi saga,
sem allir ungir og gamlir
eru sólgnir i að lesa.
Bamasfiólar,
klæddir, fyrú’liggjandi.
Bankastræti 10. .
Sikinganeta
slöngur
1” — 2”
Kolanetaslöngur
70— 85 min.
Kolanetakork
Kolanetablý
VERZLUN
0. ELLINGSEN h.f.
Borðbúnaður
Borðhnífar,
Matskeiðar,
Gafflar,
Dessert skeiðar,
Dessert gafflar,
Teskeiðar.
y!fl//
&gBBS ’
rm&tmœenf
REYHJAVÍB j
Búrfell
Skjaldborg. — Sínú 1506.
út.