Vísir - 10.12.1945, Blaðsíða 4

í4
V I S I R
Mánudaginn 10. dcscmber 1945
VISIR
DAGBLAÐ
Ctgefandi:
blaðaDtgáfan visir h/f
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.í.
Svo mæla börn sem vilja.
Ein af kennisetningum kommúnista hljóðar
eitthvað á þá leið, að í puðvaldsheimin-
ran hljóti kreppur að vera óhjákvæmilegar,
en einkum gæti þeirra eftir styrjaldir og séu
hcin afleiðing Jieirra. Þannig spá þeir nú, að
sagan muni endurtaka sig frá því, sem gerð-
ist eftir fyrri heimsstyrjöldina, þannig að at-
vinnuleysi og hörmungar híði alls verkalýðs.
Enginn vafi er á því, að þetta er heitasta ósk
kommúnista cn antiað mál cr hvort hún rætist.
öll framþróun liyggist á því cinu, að rnenn
læra af reynslunni. Kreppa sú, sem skall á
cftir fyrri heimsstyrjöldina, var óþekkt fyrir-
Jn-igði, sem fjármálamenn réðu ekki við. Að
vissu ieyti skapaðist hún af því, að liver þjóð
hugsaði'mest um sig, cn hirti ckki svo sem
skyidi um samvinnu við aðrar þjóðir. Þótt
íriður ríkti í orði kvcðnu, var það ekki ncma
á yfirhorðinu, cn þjóðirnar háðu baráttu mcð
fjármunum í stað vopna. Algert verzlunar-
stríð var ríkjandi mcstan hluta friðartímans,
og 1 stað alþjóðagamvinnu í fjármálum mynd-
uðu þjóðirnar með sér liagsmunaJieildir, sem
leituðust við að kveða niður og loka úti með
öllum ráðum samkeppni annarra þjóða. Ný-
afstaðin lieimsstyrjöld var bcin aflciðing af
jicssu vcrzlunarstriði, þannig, að með fullum
rétti má segja, að styrjöJd hafi staðið þjóða
á milli allt frá árinu 1914.
Heimurinn hefur lært af þessari rcynslu,
og hera samningar Breta og Bandaríkja-
manna, sem nýlega hafa vcrið gerðir í Wash-
irfgton, ljóst vitni um að viðhorf þessara þjóða
er nú annað cn það var ef-tir fyrri licims-
styrjöldina. Þær hafa ásett sér að taka upp
fulla samvinnu á fjármálasviðinu við aðrar
þjóðir, en þá má einnig vænta, að í stað liafta
og liamla vcrði verzlunarfrclsi ríkjandi á
næstu árum eða áratugum, komi ckki til ó-
vænts ófriðar. Kommúnistar geta ekki liyggt
kenningar sínar á reynslunni eftir fyrri heims-
styrjöldina, cn svo skyni skroppnir ætlu jieir
ekki að vera, að algerlega færi það fram hjá
þeim, sem nú cr að gerast í alþjóðamálum
og beinlínis miðar að sköpun heilbrigðs’ at-
Jiafna- og fjármálalífs þjóðanna. Hitt cr aft-
ur ljóst, að þær þjóðir, sem hafa verið svo
fyrirhyggjulausar, að vinna ekki gegn vax-
andi dýrtíð á* stríðsárunum, hljóta að súpa
ítf því scyðið. Stórfelldar truflanir geta orð-
ið þar á atvinnu- og fjárhagslífi, og reynzt
þeim mun erfiðari viðfangs sem kommúnisl-
ar ciga ríkari'ítök í þjóðunum, enda er lolca-
mark þeirra eilt og aðeins cilt: Hrun lýð-
ææðisríkjanna og sköpun ráðstjórnareinræðis,
samfara fjárhagsþvingun sósíalismans.
Fái kommúnistar vcrulegan hyr liér á landi,
Jivort sem cr í kosningum til sveita- og bæjar-
stjórna eða til Alþingis, má fullyrða að erf-
iðleikar íslenzku þjóðarinnar í atvjnnu- og
fjárhagsmálum muni aukast stórlega, en hafni
þjóðin niðurrifsstarfscmi kommúnista, verð-
ur liún vel á vcgi stödd. Þá mun hvorki hrun
né atvinnuleysi framundan, cn allir einstalc-
Jingar eiga fulltryggða sæmilega afkomu og
stöðuga atvinnu í frjálsum heimi lýðræðis-
xikjanna. Samstarf og samhjálp þjóða mun
koma í slað samkeppni fyrri ára, en þó
kommúnistar spái kreppum og hörmungum,
mækr þar hörn það eitty eb þáil viljd:
I
1
fiBíl
PLÖTUBLY
..1 — 11/2 — 2 mm. ..
VERZLUN -
0. ELLINGSEN h.f.
Svissneskt
Crepé de Chine
georgette og taft.
VERZL.
2285
SJOIMAUKAR
Við höfum fengið nokkur stykki af amcrískum Woll-
ensaksjónaukum, Sjónaukar þcssir cru mcð þeim
licztu og vönduðuslu, sem hingað hafa flu.tzt. Þeir eru
rykþéttir, léttir og þannig frá þeim gengið, að þeir
sýna mjög skýrt við slæmt skyggni.
Bezta jólagjöfm handa vinum yðar er
WOLLENSAK-SJÓNAUKI.
Verzlun
jJeteróen
^anó
Bankastræti 4.
Ný Ijóðabók
Sól tér sortna
^ólianneá tír Játl
ef-tir
inm
Það er allt af viðburður á sviði bókmenntanna, er ný
bók kcmur út eftir Jóhannes úr Kötlum, cnda hafa les-
endur hans lengi heðið mcð eftirvænlingu eftir nýrri
hók frá honum.
Að þessu sinni hefir liðið langur tími milli hóka Jó-
hannesar, en þeim mun meiri mun glcði unnenda lums
vcrða vfir þessari nýju bók.
Sót tór swtn&i
cr sjálfkjörin jólabók allra vina íslenzkrar ljóðlístar.
Kr. 28,00 ób. — kr. 30,00 innh.
Fæst í öllum bókaverzlunum.
MáS §g menning
Laugavcg 19.
Sími 5055.
** Stór bók um líf og starf og samtíð listamannsins mikla
Leonardo da Vinci
eftir rússneska stórskáldíð Dmitri Mereskowski, í þýðingu
Björgúlfs tækni’s Olafssonar.
er komin í bókaverzlanir
Leonardo da Vinci var furðulegur jnaðxir. llvar sem. hann er uefndur i bókuih,^£z
eins og menn skorti orð til þess að lýsa atgerfi hans og yfirbvrðum. í „Encyclofjcedia
Britannica" (1911) er sagt, að sagan nefni engan rnann, sem sé hans fafningi d sviði
visinda og lista og óhugsandi sé, að nokkur maður hefð(enzt lil að afkasla hundraðiista
parti af öllu.þvi, sejn hann féfikst við.
r
r t l.eonardo da Vinci var óviðjáfnanlegur málari. Eri hann var lika uppfinningamaður
.d við Edison, eðlisfraðingur, starrðfraðilkgur, stjömujraðingur og hcrvélafrivðingur. —
Hann fékhst við rannsóknir i Ijósfraði, lifftrrafraði og stjórnfraði. andlitsfall manna og
fellingar t klaðum athugfiði hann vandlcga.
Söngmaður vat Leonardo. góður og lék sjálfur
kynslrin öll af dagbókum, en —
hljéðfari. Enn fremur ritaði hann
*
list hans hefir gefið honum orðstír, sem aldrei deyr.
Þessi bók trm Leonardo da Vinci er saga urn manninn, tr fjölhafastur og afkasta-
mestur er talinn allra manna, er sögur fara af, og einn af meslu listmnönnum veraldar.
j bókinni eru um 30 myndir af listaverkum.
H.F. LEIFTUR, Reykjavík.
. • • > • ■ .O

Veðurfræði. Frá „Snjólfi" hefi eg fengið eftir-
farandi bréf um einstök orð í veð-
lirfregnuyum. Hann segir m. a.: „Eg þarf að
fá að skjóta inn nokkurum orðum um veður-
fregnirnar, svona ef vera kynni, að þeir, sem
þær semja, vilji taka einhverjum bendingum
hvað orðával snertir, því íið nú er hér svo
mikil hreyfing i þá átt að hreinsa. málið. Ekki
geri eg ráð fyrir, að þaö hafi nokkur áhrif
í þá átt að bæta sjálfar spárnar, enda eru
l)£er nú óðum að skána og vcrða áreiðanlcgri.
* • •
Iíljagangur. Eilt orð, ,sem eg kann alls ekki
við, er „snjóél". Eg veit ekki bet-
ur en að þegar talað sé um él, sé ævinlega
átt við snjó. Ekki hefi cg heyrt þcss getið, að
til sé regnél eða rigningarél. En þegar talað
er um, að „sjóél“ kæmi við og við um dag-
inn — eða nó.ttina — þá er g.amall íslenzkur
siður að tala um éljagang. Það orð ætti wður-
stofan að nofa j fregnmn sinum. Þá er þar
daglega og ofl á dag annað orð, sem mér
finnst óþjálla en orð, eitt, sm nota má og
mér finns.t jafnframt betra. Sagt er „veður-
útlit“, en veðurhorfur væri miklu hetra að
segja, og það ætti veðurstofan að taka upp.
*
Veðrið og Til að slá' hotninn i þetta, langar
Iieitsan. mig til að senda dr. Helga Tóinas-
syni „tóninn“. Eg hefi alltaf haft
n.okkurt hngboð um það, að samhand væri mitli
heilsufarsins og veðursins, en með erindum
sínum hefir dr. Helgi gert mér margt ljósara
éh áður — og eg býst við fleirum •— og vil
eg þakka honum fyrir fróðteikinn. Það eru
slík fyrirlestrarefni og þarna er um að ræða,
sem eg held, að séu vinsæliust hjá ölliyn þorra
manna, fróðleikiir en skemmlun um leið.
*
Nokkur orð Eg er ekki alveg húinn að hila úr
til J. .4. nálinni fyrir að biria hréf Jóns
Arnfinnssopar garðyrkjumanns í
síðuslu viku. Til viðhótar því, sem eg hafði
eftir Stefáni Pálssyni á laugardaginn, hirti eg
liér hréf frá .1. G. úl af bréfi Jóns Arnfinns-
sonar. J. G. segir: „Mig furðaði stórum, er eg
las i Eergmáli tillögu Jóns Arnfinnssonar um
a'ð rrjáislyndi söfnuðuinn ætti að gefa Hall-
grímskirkju cignir sinar, Er eg þessu, mjög
Tmdvigur og svo mun vera iim fleiri me'ðUmi
Frjálslynda safnaðarins.
*
Hittast Tel eg fé þessu. betur varið til að
síðar. styrkja byggingarsjóð Sálarrannsókna-
félagsins, en finnst það óviðeigandi
á þéssu stigi málsins, að gjöra nánari grein
fyrir skoeðun minni. Tel eg miður, ef meðlimir
Frjálsiynda safnaðarins fara að deila um það
í hiöðunuin, livernig vcrja skuli sjóðum.safn-
aðarins, en geymi mér að tala nánar við nafna
minn, þar trf er við hitiumst á safnaðarfundi,“
*
Fleiri En mótmælunum gegn tillögu .1. A.
mótmæli. er ekki Jokið með þessu bréfi, því
að hér kejnur annað möimælahréf,
og er það frá „S. A,“, sem scgir m. á.: „Eg
skil ekki, hvaðan Jóni Arnfinnssyni kemúr sú
vizka, að Frjálslyndi söfnuðurinn muni ekki
slarfa áfrani. Eg hefi- hve.rgi lieyrl þess getið, að
ákvörðun hafi verið um það tekin, eða raddir
verið uppi um það og tel eg jnig fylgjast sæmi-
lcga nieð málefnum safnaðarins. Finnst mér það
þvi anzi hart, þegar .1. A. fer að kveða upp
einskonar dauðadpm yfir þessum söfnuði, scm
starfað hefir af krafti, svo sem bezt sésl af
því, liversu miklu lionum hcfir tekizt að safna.
*
Þarfnast Eg hcld, að J. A. þáfi heldur ekki
úmhugsunar. hugsað málið fullkomiega, er
hann slær þvi fram, að sjálf-
sagt sé að leggja féð til Iiallgrimskirkju.' Eg
sagt, að koma henni upp um leið og ieiðir eru
tei Jiana að vísu alls góðs maklegu og sjálf-
færar i því máli, en iýðræðisiegra váeri, að
safnaðarnienn fengju ;ið sýna vilja sinn í þessu
máli með þvi til dæmis, að stjórn safnaðarins
gerði liiiögur um, hvað gera skyldi við féð
og síðan færi' fram allshcrjar-aikvæöagreiðsla
iim það. Þá held eg, að allir ætlu að geta vcr-
ið áiiægðir.“
*
Frekari Eg tel það alveg rétt hjá .1. G„ seni
umræður. ritar fyrra bréfið um þessi safnað-
armál, að þau sé ekki gerð að deilu-
niáium í hlöðum. Allt, sem viðkemur trúmál-
um, er mjög viðkvæmt og það er sízt lil farn-
aðar, að gera þau mál mikið að umtaiseíni á
opinberum vettvangi, sem söfnuðir eiga að „'gera
upp“ innan vébapda sinna.