Vísir - 11.03.1946, Blaðsíða 4

I
4
í » r h
Mánudaginn 11. marz 1946
VISIR
DAGBLAÐ
Otgefandi:
BLAÐAOTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsso o
Skrifstofa: FélagsprentsmiðjunnL
Afgxeiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur),
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
65
ara
Furðulegar vamir.
Morgunblaðið skýrir frá vornum llússa fyr-
ir atom-njósnunum á þessa lurit]: „Við
gerðum ekki neitt, og þótt við hefðum gert
það, þá var það ekki neitt, sem við hefðum
gert, og þótt það hefði vcrið einhvers virði,
þá sýndu Kanadamenn skort á háttvísi, að
vera hafa orð á þessu. Og þegar maður fer
að hugsa meira um þetta, þá kemur í Ijós,
að þetta er hrein og bein uridirbúin árás á
okkur.“ Svo mörg éru þau orð og eiga að
skýra viðhorf Rússa til ofangreindra mála,
en i ritstjórnargrein getur að líta sama efni,
að því er hezt vérður skilið, en sá er þó
munurinn, að þar veitist Morgunblaðið að
Vísi fyrir skrif uffi opinberar ráðstafanir. —
-Morgunhlaðið lýsir yfir því, „að ríkisstjórnin
hafi ekkert gert í dýrtíðarmálunum og engú
lofað varðandi lausn þeirra, og þótt hún hefði
eitthvað gert væri það ekki neitt, sem rílds-
stjórnin hefði gert, en þótt það hefði verið
einhvers virði, sé skortur á háttvísi að vera
að hafa orð á þessu.“ Ríkisstjórnin standi
utan og ofan við alla gagnrýni. Svona til
húggunar fyrir kjósendur lætur blaðið þó þess
getið, að ef ríkisstjórnin eigi eftir að sitja
lengi, hljóti að relca að því, að hún sinni eitt-
hvað dýrtíðai’máluniim. Morgunblaðið lýsir
svo þeirri trú sinni, að núverandi stjórn sé
líklegustu til að finna þama farsæla lausn,
og virðist svo sem blaðið byggi þá trú sími
-á þátttöku kommúnista í ríkisstjórninni. En
íleiri hafa fundið, að illt er að eiga þræl fyr-
dr einkavin.
Morgunblaðið heldur því fram, að ritstjóri
])essa blaðs hafi lýst yfír því, er fyrrverandi
TÍkisStjórn settist að völdum, að hann mundi
styðja ríkisstjórnina, álveg án tillits til afstöðu
flokksins. Að því leyti er þetta rétt, að rit-
jstjóri þessa blaðs gerði fulla grein fyrir því
á flokksfundi, að hann mundi frekar styðja
utanþingsstjórn, sem sýndi sanngirni í stjórn-
arstörfum en stuðla að stofnun vinstr; stjórn-
ar, sem vafalaust mundi bylta sér í völdun-
um og láta kné fylgja lcviði. Meiri hluti Sjálf-
stæðisflokksins mun einnig hafg litið svo á
málið og gaf um það ótvíræða yfirlýsingu, en
er fram í sótti brást forysta flokksins innan
'Alþingis þannig við, að hún reis gegn hverju
máli, sem ríkisstjórnin bar fram, spillti þeim
■eða felldi þau, og átti rika sök á, hversu lít-
dð vannst á í dýrtíðarmálunum. Hitj, mátli
hverjum’ manni vera ljóst, að fyrrverandi rík-
dsstjórn inátti ekki og gat ekki gripið til neinna
aóttæka ráðstafana í þessum málum, einfald-
dega af því, að afgreiðsla sjálfstæðismálsins
varð að sitja í fyrirrúmi og ekkert mátti tefja
oða spilla framgangi og endanlegri afgreiðslu
þess máls. Ritstjórn Vísis hefur þá, eins og
stöðugt síðan, tekið þá eina afstöðu til stjórn-
análanna, sem samrýmzt liefur hagsmunum
íþjóðarheildarinnar og miðað hefur að bættum
Iiag hennar. Seta kommúnista í ríkisstjórn er
þjóðhættuleg frá fleiru en einu sjónarmiði,
og jafnvíst er hitt, að í dýrtíðarmálunum eiga
þeir ekki eftir að vinna nein afrék, en múnu
ídgerlega bregðast þeim trúnaði, sem þeim
iftéfur verið sýndur af Mörgunblaðsliðinu, jafn-
vcl þótt þetta lið gangi ótrúlega langt í þjón-
ustu sinni við kommúnistana.
Qlóti J). JoL

í gær varð Gísli J. John-
sen, stórkaupmaður, sextíu
og fimm ára gamall. Hann
er fæddur í Vestmannaeyj-
um árið 1881, sonur Jólianns
Jörgens Johnsen, veitinga-
manns og konu hans, Sigríð-
ar Árnadóttur frá Hofi í Ör-
æfum.
Gísli var aðeins 12 ára
gamall er liann missti föður
sinn og varð þess vegna
snemma að treysta á mátt
sinn og megin. Er liann var
19 ára hóf hann sjálfstæðan
atvinnurekstur í Eyjum, en
til þess þurfti hann að fá sér-
staka undanþágu. Setti hann
sér það markmið, að lirinda
ríkjandi verzlunaránauð
Dana þar. Gerðist Gisli ötull
forv ígismaðúr Eyj arskeggj a
úm allt livað snerti framtak
og úrbætur er liorfðu til at-
vmnubóta og betri afkomu
manna þar. Fyrir lians at-
beina batnaði hagur manna í
Vestmannaeyjum til muna
og má segja, að menn þar
búi að því enn.
Þau eru mörg framfara-
málin, sem Gísli liefir látlð
til sín taka og er ekki hægt
að gera þeim nokkur skil í
svo stuttri g'rein, svo marg-
vísleg eru þau, en fullyrða
má, að liann mun vera einn
framsýnasti og djarfasti at-
hafnamaður sinnar samtíð-
ar.
Gestkvæmt var á heimili
Gísla Johnsen í gær. Barst
honum fjöldinn allur af
skeytum og blómum.
Gisli var kvæntur Ásdísi
Gísladóttur, hinni mestu á-
ætiskonu. Hún lézt í febrú-
ar 1945.
Gisiihús í Reykjavík
Nokkurar athugasemdir frá
Húsameistarafélagd íslands.
Dagblöðin hafa nýlega
flult þær fregnir, að nú sé
verið að gera ráðstafanir af
hálfu liins • „opinbera“ lil
þess að reisa hcr i bænum
allstórt gistihús og er talið
að það muni kosta 15 millj.
kr.
I Ennfremur var þess getið,
jað amerískur húsameistari
.mundi verða ráðinn lil þess
Jað gera uppdrætti af þessu
iliúsi.
j Stjórn Húsameistarfélags
ísknds telur ástæðu til þess,
að géra noklcurar athuga-
semdir við þessa ráðagerð,
ef rétt er frá þessu sagt.
Gistihús eru að visu vanda-
söm h'ús, én þau eru þó
hvorki svo óvenjuleg, né
slíkum annmörkum hundin
frá tæknilegu sjónarmiði, að
engum íslenzkum liúsameist-
urum sé treystandi lil þess,
að talca þetta verk að sér.
Ilin fyrirhugaða úvarps-
stöð var falin ameriskum
húsameistara. Um þá ráð-
stöfun munu vera sldptar
skoðanir. En þar koma svo
margir sérfræðingar til, að
þeirra mun ekki liafa verið
kostur hér, nema að litlú
leyti og verður þetta þá skilj-
anlegra. Svona sjaldgæf
verkefni verður að telja til
undanlekninga.
Hitt er lítt skiljanlegt, að
seilast yfir í aðra heimsálfu
eflir uppdráttum af gislilnisi
lianda okkur, jafnvcl þótt
það eigi að vera stórt og
vandað.
Hvaða trygging er fyrir
þvi, að einhver amerískur
húsameistari geri þetta betur
en íslenzkur?
Hvað veit hann um stað-
hætti hér og hveiimg yrði
liáttað samvinnu hans við
iðnaðarmennina hérna i
Reykjavík og aðra, sem að
þessu standa. Það cr sannar-
lega ekki nóg, að fá með
póstinum uppdrætti að ein-
hverju gistiliúsi og borga
fyrir nokkura tugi þúsunda
dollara.
Um g,jaldeyririnn mundu
nú sumir segja, að honum
væri hetur varið lil efnis-
kaupa — ef einhverjir doll-
arar verða afgangs.
Vera má, að eitthvað skorti
hér á um tækni á þessu sviði
sem öðrum. Uppdrættir af
liúsi nægja ekki til þess af
bæla úr því. Hitt er miklii'
vænlegra til framfara, að
leitað sé aðstoðar út fyrir
landsteinana um þá tækni,
seni ekki er völ á hér, en
landsmenn fjalli að öðru
leyti um það, sem þeir eru
færir um.
Það er eðlilegt og sjálf-
sagt, að við notum okkur að-
sloð erlendra sérfræðinga og
hana sem bezt, þegar heiin-
ar er þörf. En hitt sýnir lit-
inn þjóðarmetnað, að stjórn
ríkis og bæjar sniðgangi
hæfa íslendinga, eins og
stundum hefir brunnið við,
þegar komið hefir til meiri-
háttar framkvæmda.
SendikennarÍBin
Framh. af 3. síðu.
— Jú, eg ætla að þýða
Snorra-Eddu og íslenzk úr-
valsljóð. Eg hef einnig hugs-
að mér að þýða citthvað af
íslenzkum skáldsögum á
dönsku. s
Hvernig lízt yður á ísland?
' —- Mér finnst Island vera
nýtt Land, þar sem ungu fólki
er gott að búa. En eg veit
ekki nóg um Ísland ennþá til
að geta dæmt um kosti og
galla. Eg vona að eg fari
ekki til Danmerkur fyrr en
eg veit nóg um landið og
þjóðina, til þcss að kenna
Dönuiii um bókmenntir ís-
lands. Ög þá vona eg, að eg
lali málið miklu betur en nú.
létt hjal. Sú nýbreytni var tekin upp ekki alls
Lög og fyrir löngu hjá Ríkisútvarpinu, að
hafa ávallt á briðjudögum þátt, er
nefnist „Lög og létt hjaí“. Þessi þáttur á að-
allega að vera til þess að kynna fyrir hlust-
endum létta tónlist og leggja áherzlu á kynn-
ingu jazz og annara danslaga. Eins og öll ný-
breytni vakti þátturinn talsverða athygli í fyrstu
og þótt niörgum hefði ekki fundizt upphafið
lofa góðu, þá fyrirgáfu menn það almennt, þvi
vitað var, að ungir menn áttu i hlut og þá frek-
ár von á áð hann batnaði er fram í sækti.
*
Hann er Bergmáli hefir borizt bréf frá
leiðinlegur. ungri stúlku, er gerir þáttinn að
umtalsefni og verða hér birtar
nokkrar linur úr bréfinu. Stúlkan segir: „..Það
scm ég sizt get fyrirgefið drengjuin þeim, sem
stjórna þættinm „I.ög og létt hjal“ er að mér
fir.nst þátturinn vera leiðinlegur. Það eru þó
oft spiluð mörg góð danslög inn á milli, en
allar útskýringar sem fylgja eru þrautleiðin-
legar og gangá oftast út á það eitt, að reyna
að segja „billega“ fyndni, sem ekki á heima á
þeim stað sem hún er sögð.
%
★
lög bezt. Eg hefi sjálf mjög gaman að dans-
Umbeðin músík, en þó verð eg að segja að
í þau skipti er eg hefi hlustað á þátt-
inn, þá hefir mér fundizt hann skemmtilegastur
þegar spiluð hafa verið klassisk lög eftir beiðni.
Eg veit það vcl, að það er ekki vel þegið, að
raaður sé alltaf að kritisera allt nýtt sein fram
kemur, en ég get ekki látið hjá líða að minnast
á, þetta þvi ég er cin af þeim ungu, sem þátt-
urinn er ætlaður fyrir. Annað atriði er, að mér
finnst belgingurinn vera full mikill hjá þess-
um ungu mönnum og þcir láli sem þeir hafi
í rauninni meira vit en þeir hafa.“
Sönnu Svo'mörg voru þau orð ungu stúlk-
nær. unnar, sem snérust um þáttinn „Lög og
létt hjal.“ Það er að líkindum sönnu
nær, að þátturinn hefir orðið mörgum til von-
brigða og almenningur, sérstaklega unga fólk-
ið, hafi búizt við meiru en raun hefir orðið á.
Það má vcl taka undir það með ungu stúlk-
unni, að þátturinn hefir að ýmsu leyti mistek-
izt og véldur. þar, að viðvaningsbragur er
nokkur á honum, og svo einnig að hlustendum
leiðist þessi sjálfglaði tónn, sem er yfir honum.
Það yrði því hlustendum mikill léttir, ef „Lög
og létt hjal“ tæki breýtingum til batnaðar á
næstunni, ef þá þátturinn verður ekki lagður
niður.
*
Herrar Kona nokkur kom með bréf það er
og frúr. birtist hér á eftir til blaðsins og bað
um að það yrði birt í „Bergmáli“.
Bréfið fjallar um hvort rétt 'sé að breyta til
hinum hefðbundnu titluin á konum og körlum
eins og hingað lil liafa tíðkazt. „Það er töluvert
talað um það nú, hvort réttara sé, að kalla allt
kvenfólk frú, eins og'Jónas Jónsson alþingis-
maður stakk upp á um daginn 'eða frú og fröken
eins og hefir verið. Einstaka smágreinar hafa
verið í blöðum um álit á þessari breytingu og
langar mig til þess að segja mitt álit á málinu.“
*
Frú cða Það er mitt álit, að allar konur
fröken. og stúlkur eigi að ávarpast með
orðinu „frú“ og allir karlmenn, ungir
sem gamlir kallaðir „herrar“. Mér finnst við-
kunnanlegra, að kalla 20 ára gamla stúlku frú,
heldur en 60—70 ára gamlan kvenmann fröken,
ungfrú eða jómfrú, sem jafnvel stundum hcfir
átt eitt eða fleiri börn án þcss að giftast. Einn-
ig kann eg alltaf vcl við gömlu titlana á hj'óna-
fólki, húsbóndi og húsfreyja. Annað ætlaði eg
ekki að leggja Jil málanna óg vorta svo að guð
og lukkan vaWýveltl'4^tktir Áll,•1,ffóðú frúr og
herrar."