Vísir - 06.07.1946, Blaðsíða 4

4
V I S I R
Laugardaginn 6. júlí 1946
VISIR
DAGBLAÐ
* Utgefandi:
BLAÐAUTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Húsmæðiakennuium héi boðið aft-
ui til námskeiðs í Áiósaháskóla.
Allii unnu, sem iyn.
’ffrslit kosninganna um land allt eru almenn-
^ ingi kunn. Allir virðast flokkarnir ánægðir
■og nóg hefur sá, sem nægja lætur. Engum
hlandast hugur um að Framsóknarflokkurinn
iiefur tapað, einn allra flokka, og kom það
engum á óvart. Flokkurinn er frá upphafi
þannig byggður, að fylgi hans miðaðist við
valdaaðstöðu, en ekki stjómarandstöðu flokks-
ins, en slíkir fylgismenn eru trauðir óg í engu
treystandi. Þegar séð er að flokkurinn liefur
enga aðstöðu til að ná verulegum vöklum í
þjóðfélaginu reitist af honum fylgið, en þvi
hrörnaði um 4,1 af hundraði frá j)ví, «cm
það var i Alþingiskosningúnum 1942. 1 l)æj-
unum fengu Framsóknarménn 500 atkvæð-
um fleira en þá, og bendir það til að fólks-
flutningur úr sveitum hafi verið verulegur,
■enda er sú raunin, en annarstaðar að getur
flokkurinn ekki aflað sér fylgis. Um allt land
tapar Framsóknarflokkúrinn aftur á móti 797
atkvæðum og verður ])að að teljast herlileg
útreið, með þvi að stjórnarandstaðan öðlast
oft drjúgan stuðning í óánægðum flokksmönn-
um stjórnarflokkanna, svo og frá hinum, sem
líta á það, sem horgaralega skyldu að vcra á
móti öllum ríkisstjórnum. Fylgishrun flokksins
sem er mjög tilfinnanlegt, ber þó vafalaust
að skýra með því, að málefnaharátta Iians
falli almenningi ekki, stjórnarandstaðan hafi
verið ýmist of fálipandj eða of öfgafull, en
flokkurinn lagt lílt til jákvæðrar málefna-
.haráttu.
I'ylgf kommúnista og Sjálfstæðisflokksins
hefur auldst í sömu hlutföllum, Þ. e. a. s. um
10 af hundraði eða vel j)að. Hefur þó SjáHstæð-
isflokkurinn aðeins orðið drýgri. Hinsvegar
felst aðaltap kommúnista í því að. Alþýou-
fíokkurinn hefur unnið stórfefldan kosninga-
sigur og óvenjulegan miðað við kosningar
.hér á landi. Alþýðuílokkurinn jók fylgi sitt
um 36 af hundraði, og er j)að mikil aukning.
Þegar j)ess er gætt, að sá flokkur hefur frek-
;st átt í vök að verjast gegn kommúnistum,
boðar sigur hans í rauninni enn frekari ósig-
ur kommúnista i framtíðinni og þá einkum
innan verkalýðshreyfingarinnar. Myndu lair
harma, þótt nokkur l)reylilig yrði á stjórn
verkalýðsmálanna, scm að ýmsu leyti hefur
verið með endemum síðustu árin og þjóðinni
Jafnvel stórskaðleg# Kosningaáróður kommún-
ísta var þess eðlis, að ef þjóðin hefði tekið
mark á málgögnum flokksins, liefði hann not-
ið óskipts stuðnings almcnnings_ Væntanlega
fá þeir ekki færi á í framtíðinni að leika sama
íeikinn, og kann þá svo að fara að eðli jieirra
sé almenningi ljósara, en það er í dag.
Sjálfstæðisflokkurinií' hefur horið Iiita óg
þunga dagsins i stjórnarsamvinnu allra. Ilann
hefur enn sýnt að hann nýtur trausts allrar
þjóðarinnar og er langsterkasti flokkur, sem
starfandi er í landinu. Á flokkurinn j)ó vafa-
laust enn fyrir sér að aukast og að j)ví ir.unu
f>11 ])jóðholl öfl vinna. Þótt flokkurinn hafi
«‘kki aukið J)ingmannatölu sína frá þvi, sem
áður var, getur hann vel unað úrslitunum, og
mannval hans á júngi er þannig, að aðstaða
••r til að hamla gegn ójiarfa áleitni vinslri
flokkanna og j)á einkum kommúnista, með-
íin stjórnarsamvinnan varir. Er lienni lýkur
má telja sennilegt að flokkurinn komi sterkur
úr j)eim hreinsunareldi.
Próf. Skúli Guðjónsson
kemur og' — kona hans að
líkindum éinnig' — með
Drottningunni, sem fer frá
Höfn 1. júlí.
Visir hefir fengið þessar
upplýsingar hjá Ilelgu Sig-
ufðardóttur, skólastjóra IIús-
mæðrakennaraskóla Islands,
en svo sem kunnugt er, hefif
próf. Skúli getið sér mikið orð
erlcndis fyrir rannsóknir sín-
ar á mataræði og næringar-
gildi matvæla. Sérstaklega
liefir liann lagt stund á að
rannsaka Iiollustu og ágæti
þeirra fæðutegunda, sem áð-
ur voru á borðum íslendinga.
Langt cr nú síðan próf.
Skúli liefir komið hingað lil
lands og er skemmlilegt og
.fróðlegt að eiga von á svo
góðri heinisókn.
Eins og kunnugt er, er
prófessor Skúli Guðjónsson
fyrir deiíd þeirri í Aaahus
Universitet, sem er sérstalc-
lega fyrir liúsmæðrafrs^Sslu
(Specialkurser í Huslioldn-
ing). Aðeins eitt námslceið
hefir verið haldið í Jæssari
deild og var gríðarmikil að-
sólcn frá Norðurlöndum að
undansltildu Islandi. Um-
sóknir voru miklu fleiri en
mögulegt var að taka á móti.
Þó var prófessor Skúli svo
vingjarnlegur að æskja Jæss
sérstaklega, að íslenzkir hús-
mæðrakennslukonur gætu
tckið J)átt í þvi námskeiði.
Nú liefir prófessor Skúli Guð-
jónsson aflur 'skrifað til
Helgu Sigurðardóllur skóla-
stjóra II. K. í. og tilkynnt, að
næsta námskeið hyrji 1. nóv.
og nú gefst islenzkum liús-
mæðrakennslukonum aftur
tækifæri á að taka ])átt í þeim
ágætís og fróðleiks nám-
skeiðum, sem jiar eru haldin.
Er ])etta framlialdsnám fvrir
liúsmæðrakennslukonur við
háskóla, sem ekki er annars-
staðar kostur á að sækja á
Norðurlöndum. Æskilegt
væri að nokkrar liúsmæðra-
kennslukonur sæju sér fært
að sækja jietta námskeið og
hefir ein þegar sótt um J)að.
Allar uppl. viðvíkjandi nám-
I skeiðinu gefur frk. Ilelga Sig-
urðardóttir.
1 tilkynningu, um ofan-
greind námskeið, segir svo:
Með samj)ykki Mennta-
málaráðuneylisins mun
námskeiðstímahilið fyrir hið
15-mánaða sérnámskeið i hús-
mæðrafræðslu við liáskólann
í Aarhus, hreytast. Það verð-
ur j)ví haldið á tímahilinu
nóvemher til márz. Næsti
þáttur námskeiðsins liefst j>ví
um 1. nóvember 1946.
Eiitis og við hið fvrra nám-
slceið munu jafnframt verða
lialdin 3 mismunandi nám-
skeið ef næg j)átttaka fæsl og
skiplast i eftirfarandi deildir:
A. Næringarcfnafræði, B.
Alhliða liúsmæðrafí'æðsla, C.
Búreikningafræði.
Kennsla mun í aðalalriðum
fara fram á j)ann hátt sem áö-
ur er húið að skýra frá i nám-
skeiðsáæ t luninni. Fv ri rva r i
er þó.gerður á um nokkrar
breytingar sem tilkynntar
munu verða í sumar.
Námskeiðið er ókeypis. Ut-
skrifaðar liúsmæðra- og
skólaeldhús-kennslukonur
gela verið þátttakendur. Að-
cins er liægl að veila móttöku
ákveðnum fjölda J)áttakenda
i hvern námsflokk.
Umsóknir óskast sendar
hið allra fvrsta, en í seinasta 1
lagi 1. septemher, til: Special- J
kursus i Huslioldning ved
Aarhus Universitet, Spanien
61. St., Aarhus. Umsókriinni
skulu fylgja greinilegár upp-
lýsirtgar um fvrri störf sem
húsmæðra- eða skólaeldhus-
kennslukonur, ásamt stað,-
festu afrili af prófskírteini og
meðmælum cf fyrir hendi
eru.
Ef J)átttakendur óslca getur
stjórn námskeiðsins verið
J)eim hjálpleg með áhending-
ar um húsnæði.
Í.R.R. skipar átta
landsdómara og
14 L flokks.
NÁdega hefir Í.R.R. útnefnt
átta landsdómara í frjálsum
íþróttum. Er þetta gert sam-
Ikvæmt nýrri reglugerð um
dómaraprðf í frjálsum íþrótt-
um.
Samkvæmt þessari reglti-
gerð mega aðei’ns landsdóm-
arar gegna eftirtöldum störf-
um, á landsmótum eða milli-
landamólum: Yfirdómara-,
leikstjóra-, ræsi-, yfirtíma-
varðar-, vfirmarkdómara-,
hlaupstjóra-, stökkstjóra-
og kaslstjóra-störfum.
Þeir sem útnefndir liafa
verið eru: Þorsteinn Einars-
son, iþróltafulllrúi ríkisins,
Benedikt Jakobsson, íjwótta-
ráðunautur Reykjavíkurbæj-
ar, Ólafur Sveinsson, Stein-
dór Björnsson, .Tóliann Bern-
hard, Sigurður Ólafsson,
Skúli Guðmundsson og Guð-
mundu r S i gu rj ónsson.
Auk ])ess voru eftirtaldir
menn skipaðir 1. fl. dómarar,
en j)eir mega gcgna aðstoðar-
dómarastörfum við áður-
grcind mót:
Brynjólfur Ingólfsson, Har-
aldur Matthíasson, óskar
Guðiriundsson, Þórir Guð-
mundsson, Sigurlaugur Þor-
kelsson, Ingólfur Steinssön,
Badlur Kristjónsson, Sigurð-
ur G. Norðdahl, Þórarinn
Magnússon, Jens Guðbjörns-
son, Ingvar Ólafsson, Garðar
S. Gislason, Jón Kaldal, Kon-
ráð Gíslason.
Afmælí í Mér var bent á það af hafnfirzkum
Firðinuni. kunningja niinuni í gær, að nú uni
helgina ætluðu Hafnfirðingar að
halda hátíðlegt afmæli — aldarfjórðungsafmæli
— félágs eins, sem þar hefir starfað og verið
mjög til l'yrirmyndar. Sjálfur afmæiisdágurinn
er að vísu liðinn lijá, því að hann var í desem-
bermánuði, en það á samt að halda liann há-
tíðlegan á morgun í Hellisgerði, skemmtilesasta
blettinum í Hafnarfirði og þótt víðar væri leitað.
*
Magni. Það er málfundafélagið Magni, sem á
þetta aldarfjórðungsafmæli og það
heldur afmælishátíðina í Hellisgerði, af þvi að
þann reit liefir félagið látið rækta og lilynna
að svo sem bezt h'efir mátt verða. Af því er
sýnilegt, að þótt félagið lieiti „málfundafélag",
þá lætur það sér samt ekki nægja það eitt að
tala, heldur getur það staðið í framkvæmdum
líka. Það er góður kostur og færi vel á því,
að ýmis önnur félög tæki sér Magna til fyrir-
myndar að þessu leyti.
*
Úr öllum Margir .niunu víst hakla, að Magni
flokkum. sé pólitískt félag, þar sem það nefn-
ist málfundafélag, og að það sé þá
bundið við einhvern vissan flokk. En það er það
ekki. 1 því cru menn úr öllum stjórrimálaflokk-
um og málin, scm þeir ræða á fundum sinum
eru fyrst og fremst ýmis mennirigarmál ITafn-
firðinga. Hellisgerði er fagurt dæmi um það,
sem félagið liefir tekið að sér að framkvæma
og gerðið þekkja allir, sem komið hafa til Hafn-
arfjarðar eða heyrt um fallega bletti i bæjuni
landsins.
Ekkert Ilér í Reykjavik er ckki til neitt
hliðstætt. liliðstælt félag, að minnsta kosti ckki
félag, sem karlmenn eru í. Öðru máli
gcgnir hinsvegar um konurnar, þvi að þær
Jiafa fjölniörg félög, sem sameina konur úr öll-
um stéttum og flokkum til starfa um áhugamál
sín. Þar er einkum um mannúðarmál að ræða,
svo að e. t. v. er ekki rétt að segja, að þar sé
um alveg hliðstæð félög við Magna að ræða.
Þó má gera ráð fyrir, að þessi félög hafi mál-
fundi við og við.
*
Söng- „Áluigasamur lilustandi" hefir ritað
flokkar. Bergmáli eftirfarandi bréf um einn
þáttinn í dagskrá útvarpsins: „... .F.g
er einn þeirra, sem sitja sig ekki úr færi til að
hlýða á þáttinn „Lög og létt hjal“ í útvarpinu.
Það er einhver frískleikablær yfir lionuin oftast
og hann cr góður innan um allan hátíðleikann,
sem þar ber mest á. Og mér finnst söngflokk-
arnir —• kvartettarnir eða hvað þeir nú heita —
sem þar koma fram, oft mjög skemmtilegir.
*
Eitt Þó er það eitt, sem mér finnst að þess-
er að. um. flokkum og mér finnst sá galli mik-
ill. Það er, hvað ’þeir virðast leggja
miklu minni álierzlu á flutning islenzkra söngva
en erlendra, sem menn eru þó alltaf að heyra i
útvarpinu, bæði í tíma og ótima. Þarna eru
])á eftirhermur í meðferð eða söng crlendra
kvartetta, sem náð hafa vinsældum í útvarpi eða
kvikmyndum. Frmnleikann vantar, en liann held
eg að slíkir söngleikar gætu skapað, ef þeir
legðu meiri rækt við að syngja á móðurmáli sínu.
*
Hlutföll. Fg vil leyfa mér að stinga upp á því
við útvarpið, að það geri slíkuin
söngflokkiim að slcyldu að syngja vissan fjölda
islenzkra söngva, ef þeir hafa hug á ]>ví að
fá ;rð syngjá i útvarp. Ríkisútvarpið á að varð-
veita þjóðleg' verðiuæti, að þvi er mönniun
skilst, og cg held, að undir það mætti lieim-
færa, að islenzkir söhgflokkar, sem fá að syngja
í útvarpið, syngi fyrst ogfremst íslenzka söngva.
Fn eg vil talca það frani, að að öðru leyti þykir
mér oftast gaman að þvi að hlýða á þessa söng-
fugla,“