Vísir - 21.08.1946, Blaðsíða 4

4
V I S I R
Miðviluidaginn 21. ágúst 1946
v
VÍSIR
DAGBLAÐ
Utgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunnl.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Vegur á alla vegu.
^jóðfíflin viðurkenna, hvað þá aðrir, —
að einangrun Islands hafi l'yrr á öldinn
Ncrið þcss höfuðböl. Þeir verða að viðurkenna
og þreifa ratinar á stáðreyndum, að uni leið
og einangrun landsins var rofin hófsí nýtt
framfaraskeið með Jijóðinni. Ættum við enn
við einangrun að búa, stæðum við líkt að vigi
og Grænlendingar, sem taldir eru standa á
álíka menningarstigi og frumþjóðir gera, að
því er flesta atvinnuvegi varðar. örar sam-
göngur og vaxandi viðskipti við aðrar þjóðir
eru undirstaða allra varanlegra framfara, og
sú raunin ekki aðeins í nútíð, heldur verður
sagan hin sama um alia framtíð. Afkoman
verður þeim mun hetri, scm við fleiri þjóðir
í r skipt, enda geta viðskipti við eina þjóð þvtt
tdgjöra einangrun. Þessa her að minnást, en
þá gera inemr sér jafnframt ljóst, að í sam-
göngumálunum megum við ckki dragast aft-
ur úr vegna vclferðar þjóðarinnar um allan
íddur.
Á Reykjanesi er flugvöllur, sem nokkuð
vr um deilt. Sumir þykjast vilja leggja hann
niður, eða jafnvel spréngja hann i loft upp.
< íllum ætti að vera l.jóst að samgöngum við
útlönd verður ekki uppi lialdið, nema því að-
cins að flugvöllur sé fyrir hendi, sem hentar
millilandaflugi. Reykjavikurílugvöllurinn cr
lil jiess of lítill, en auk þess hvimleiður flest-
nm horgarhúum. Skilyrði til stækkunar Iians
•eru lítil -og engan veginn fullnægjandi fyrir
millilandaílug. Keflavíkurlugvöllinn má not-
ast við, en ]ió ekki án verulegra cndurhóta,
að þvi er talið er al sérfræðingum. Kommún-
istar hafa barizt gegn því að sá flugvöllur
verði starfræktur áfram, en sú harátta er háð
af óljósum ástæðum. Um þetta er mikill há-
vaði gen c'n sá hávaði hefur varað um langt
skeið. A þcssum tíma hafa samningar farið
J'ram um aljijóðaflug og milli einstakra þjóða.
Ovissan um Keflavíkurflúgvöllinn hcfur Icitt
iil jiess, að nokkur flugfélög, sem höfðu við-
komu í luiga hér á landi, hafa horfið frá
])vi. Má jiannig nefna að Svíar munu lnigsa
scr að haía hækistöð fyrir. flugvélar sinar í
Skotlandi, en nokkur stór flugfélög hafa lagt
leið sína um Irland. Fer Jní Jiá J'jarri að ís-
land sé óhjákvæmilega nauðsynleg millistöð
í flugferðum, þótt slík stöð hljóti að hafa
marga kosti umfram aðrar stöðvar, sem not-
;ist verður við. Við Islendingar verðum að
xkilja að á flugleiðinni verður ekki kínversk-
ur múr um okkur hlaðinn <jg við eigum hcld-
nr ekki að leitast við að gera þáð. Slíkt er
incnningar og skilningsskortur, JjjóJðinni
‘isamhoðinn. Við eiguin að nota okkur að-
ntöðúna og styðja millilandáflug af frekasta
kappi, Jiannig að Jijóðirnar forðist ekki að
Ieggja leið sína um landið. Barátta kommún-
Isla gegn notkun Keflavíkurflugvallarins
hyggist á miðaldaheimsku og nútíma hlindu
■'cgna aljijóðlegrar flokksþjónustu. Þessir
menn mcga ekki skaða landið meir cn þeir
hafa gert. Þeim verður tafarlaust að víkja úr
1 rúnaðarstöðum, þar sem aðstaðan, ef mis-
hcitl er, getur leitt til þjóðartjóns inn á við
og út á við. Á flugleiðinni er vegur á álla vegu
í kringum Island. Það mega öll Jjjóðfífl vita.
Skipulag
Höfða-
kaupstaðar.
Skipulagsstjóri, Hörður
Bjarnason, hoðaði tíðinda-
menn útvarps og blaða áfund
sinn til að sýna lílcan og upp-
drált af Höfðakaupstað og
sýra frá fyrirhuguðum fram-
kvæmdum þar. En á síðastl.
vetri -var samþykkt á Al-
þingi, að þar til skipuð nefnd
færi með skijnilagningu og
upphyggingu þessa Jiorps.
Illaut nefnd þessi nafnið:
Nýhvggingarnefnd Höfða-
káupstaðar, og skipa liana
þessir menn: Hörður
Bjarnason, skipulagsstj óri,
sein cr tilnefndur af ríkis-
stjórninni, Gisli Halldórsson
arkitekt, sem er tilnefndur
af Nýbj'ggingarráði, Jóliann-
cs Zoega verkfræðingur, til-
nefndur af stjórn Síldar-
verksmiðja rikisins, Gunnar
Grimsson, kaupfélagsstj.,
lilnefndur af hreppsnefnd
Höfðahrepps, og auk Jiess
Ólafur Lárusson símstjóri
í Ilöfðakaupstað.
En saga Jiessa máls er i
stuttu máli Jiessi: Árið 1912
voru lög samjjykkt á Alþingi
um síldarverksmiðju í
Höfðakaupstað, og tveim ár-
um síðar var J)ví Iireyft á
fundi Nýbyggingarráðs, að
ríkið tæki að sér skipulagn-
ingu og upphyggingu Höfða-
kaupstaðar og i Jieiin tilgangi
fór Nýhyggingarráð, ásaml
samgöngumálaráðlierra,
vitamálastjóra, Jjingmanni
héraðsius, Jóni Pálmasvni og
Sveini Benediktssyni skipu-
lagssljóra sem fór fyrir
hönd stjórnar sildarverk-
smiðja ríkisins, til Höfða-
kaupstaðar vorið 1915, til að
skoða þar landkosti og önn-
ur skilyrði til nýhyggingar.
Jarðir Jiær, sem land áltu
að kauptúninu, liafa verið
kevjitar, og eins og fvrr er
frá sagt, er húið að reisa ])ar
síldarverksmiðju og hygging
hafnar hafin. öfan við liöfn-
ina er svo fyrirliugað iðn-
aðar- og verzlunarhverfi, en
Jiar fvrir ofan skal reisa
ihúðarhús.
Eflir líkaninu að dæma,
verður • Höfðakaupstaður
hyggður eftir Jiví fúllkomn-
asla skipulagi, sem enn lief-
ir verið gert yfir bæ á ís-
landi. Milli iðnaðarhverfis-
ins og íhúðarhverfisins er
um 100 m. svæði, sem lysli-
garðar eru fyrirhugaðir á.
Þar er líka fyrirhugað
íjiróllasvícði og sundlaug og
öll Jiau skilyrði, sein Jnirfa
til að sk-apa athafnir og
menningu.
Að lokum gat skipulags-
stjóri Jiess, að úllit .væri fyr-
ir að fagmenn vanlaði til-
finnanlega til Ilöfðakaup-
staðar, og ef ekki yrði ráðin
Reykjavíkurmótið lokið:
Valur varð
meistari.
Síðasti leikur Reykjavíkur-
mótsins var háður á Iþrótta-
vellinum í gærkveldi. Iíepptu
K. R. o^ ð'alur um meistara-
tililinn. Leikar fóru Jiannig,
að félögin gerðu jafntefli,
1:1, og sigraði Valur mótið.
Ilafði félagið I stig en K. R.
ekki nema 2, er leikurinn
hófst, svo að jafnlefli tryggði
sigurinn.
Leikur Jiessi var mjög
harður og spennandi, en ekki
að sama skapi vel leikinn.
vindur var snarpur. að sunnan
og háði leikmönnum. Attu
jiéir oft og tíðum fullt í
fangi með að hemja knött-
inn á vellinmn. Var Jæss
vegna mjög lítið um fallegt
samspil, - mikið um liáar
spvrnur og annað, sem lcið-
inlegt er að horfa á i knatt-
spyrnu.
Sveinn Ilelgason í Val
skoraði markið, sem lians fé-
lage gerði í fvrri hálfleik úr
aukaspyrnu. Var j)að överj-
andi skot. Hafliði Guðmunds-
soii gerði mark Iv. R.-inga
einnig úr aukaspyrnu.
Stóðu markmenn heggja
félaganna * sig með prýði,
vörðu af mikilli leikni. Nokk-
uð har á ])ví, að leikmenn
K. R.-inga hlypu á markvörð
\'als og er það Ijótt að sjá.
Það er ekki drengilegt i knatt-
spyrnu og færi vel á því, að
])að. yrði lagt niður.
P. J.
Síaj SmSth efnir
ISE cSagissýnirigar
List og danssýníng. .....
Kaj Smith dansmeistari
efnir til Ballet og danssýn-
ingar fimmtudaginn 22. þ. m.
kl. 9 e. h. í Sjálfstæðishúsinu
með nokkurum af nemönd-
um sínum ‘ sem lært hafa í
dansskóla hans.
Efnisskráin er mjög fjöl-
hrevtt og mun hann m. a.
sýna sólódans, barnaballet,
Énsemedans m. m. sem Iiann
sjálfur‘hefir samið. Þá mun
og frk. Gudrun Kragh sýna
„Zigeunerdans", „Tyroler-
dans“ og „Step“.
Alls munu verða uppfærð
11 mismunandi dansatriði,
og að J)eim loknuni verður
dansleikur, sem standa mun
til kl. 2, cn inn á milli mun
dansmeistarinn sýna sam-
kvæmisdansa s. s. „Tango“,
„Victory-wals“, „Rumha“ og
„Wicnervals“.
Það er vcgna áskorana
hinna mörgu nemenda hans
að liann Iieldur lisl- og dans-
sýningu þcssa áðúr en hann
opnar dansskóla’sinn í bvrj-
un næsta mánaðar.
hót á því, mvndi Jfað standa
upphyggingu staðarins mjög
í vegi. ' yÆ
I‘að ber alltaf við, annað slagið, að ungling-
ar héðan úr bænum eru teknir fyrir það að
vera með byssur að skjóta til rnarks í nágrenni
Reykjavíkur, og ofl í Reykjavíkurlandi, sem er
algerlega bannað í lögreglusamþykktinni. Ung-
lingunum, sem eru að leika sér með riffla og
skjóta tii marks, finnst það auðvitað vera mesta
meinbægni, að vera að banna þetta, þegar þeim
finnst þeir vera komnir í hæfilega fjarlægð frá
bænum, eins og út á Seltjarnarnes eða út í Or-
firisey. Samt hefir reynzlan sýnt það, að aldrei
er of vel brýnt fyrir ungum sem gömlum, að
fara varlega með skötvopn, jafnvel þótt aðeins
sé verið að æfa sig í því að skjóta til marks.
Slys hljótast af.
Þar sem umferð er talsverð, er alltaf hætta
á að skot geti hitt mann, sem skotmaðurinn
hefir ekki minnstu hugmynd um, að hafi verið
í nálægð. Getur þar margt komið til greina, svo
sem hæðir, eða skotið er gáleysislega á land
upp og kúlan þá hitt manneskju í mikilli fjar-
lægt og sært hana, þótt dauðaslys liljótist ekki
af. Það er of seint að byrgja brunninn, þegar
barnið er dottið ofan í hann, og það verður
ekki aftur tekið, þegar slysið hefir skeð. Það
er hörmtilegt til þess að vita, er einhver verð-
ur kunningja sínum að baiia í gáleysi, eins og
komið hefir fvrir hér oftar en einu sinni, og
það meira að segja ekki alls fyrir löngu.
Útlendingafaraldur.
Ekkert lát virðist verða á straumi útlendinga
hingað til landsins og er nú svo komið, að sé
komið inn á sunt veitingahúsin í bænum, gæti
maður gjarnan haldið, ef maður vissi ekki bet-
ur, að maður væri staddur erlendis. Um mat-
málsleytið á ýmsum helztu greiðasölustöðuni
bæjarins, virðist íslenzk tunga minna töluð en
ýmsar aðrar tungur. I5er þar bæði á dönsku og
ensku og svo jafnvel ýmsum öðrum niálum. Að
undanteknum herinönnunum, seni vitað er hvað
eru að gera hér, er svo fjöldi manna frá Dan-
mörku og öðrum nágrannalöndum. Manni verð-
ur á að velta því fyrir sér, hvort allt þetta fólk
hafi hér atvinnu eða sé í atvinnuleit.
Hvað skal ssgja?
Það er reyndar ekkert við því að segja, hvað
þeirn Dönum viðvíkur, sem komnir voru fyrir
þann tíma, sem þeim var heimilt að^leita sér
atvinnu hér. Hins vegar er það ljóst, að þeir
þyrpast hingað til lands ennbá og virði^t ekk-
ert lát á þeim straumi. Eg veit ekki hve útlend-
ingaeftirlitið er hér strangt, en það er full á-
stæða til þess að athuga það hyerju sinni, hvern
mann hver einstakúr innflytjandi hefir að geyma.
Margir eru vafalaust á flótta úr eigin föðurlandi
til þess að forðast réttvisina, þótt engin sér-
stök dæmi séu kunn. Um þessar mundir fara
fram réttarhöld í þeim löndum, er hernumin
voru af Þjóðverjum, og er ekki ólíklegt, að sum-
ir þeirra manna, er þar myndu eiga að svara
til saka, hefði tekizt að flýja land í tíma.
Upplýsingar.
Hvort eftirlitið hér með útlendingum notar
þá sjálfsögðu leið, að útvega sér upplýsingar
frá hlutaðeigandi yfirvöldum heimalands þess,
er hingað leitar til þess að setjast að eða út-
vega sér atvinnu, veit eg ekki ,en sjálfsagt virð-
ist það vera á þessum tímurn, er ýmiskonar
óþjóðalýður hefir fulla ástæðu til þess að forða
sér að heiman og fara þangað, sem enginn þekk-
ir hann. Það er ekki ólíklegt, að sumum þeirra
manna, er hingað hafa kornið, hafi þótt rétt
að fara eftir talshættinum alkunna, „þar sem
enginn þelckir mann, þar er gott að vera . . . .“