Vísir - 12.11.1946, Side 2

2
VlSIR
Þriðjudagínn 12. nóvember 1946
Viðreisnin gengur fljótt
og vel hjá Norðmönim
Fyrir skömmu var máls-
melandi Norðmaður, sem
óskar þó ekki að láta nafns
síns getið, á ferð hér.
Tíðindamaður blaðsins
hitti hann að máli og spurði
frétta frá Noregi.
Hvernig gengur endur-
reisnarstarfið?
Yfirleitt vel. Helztu vanda-
málin eru erfiðar samgöngur,
efniviðarskortur og vöntun
á faglærðu fólki.
Eru samgönguörðugleik-
arnir sökum eyðilegginga á
vegum og járnbrautum?
Eyðileggingarnar eru ekki
einu vandamálin. Flutnings-
tækin eru orðin slitin og
strandferðaskipunum liefir
fækkað.
Á hvaða vörutegundum er
mestur skortur?
Trjávörum og ýmsum
heilbrigðisvörum. Trjávöru-
skorturinn stafar af vinnu-
aflsskorti. Æskulýðurinn
hópast til bæjanna eins og í
mörgum öðrum löndum.
Feitmetisskammturinn
er 50 g. á dag.
Eru margar vörur skammt-
aðar í Noregi?
Föt eru skömmtuð. Við
liöfum fengið nokkuð af
enskum fataefnum en ekki
nóg. Helztu matvörur, sem
enn eru skammtaðar, eru
mjólk, kjöt og feitmeti. Feit-
metisskammturinn er heldur
lítill eða 50 g. á dag. Af þess-
uin 50 g. er aðeins mjög lílill
hluti smjör, aðalhlutinn er
smjörliki. Kaffi er skammtað
en ekki te. Fiskur er ekki
skammtaður og fiskveiðarn-
ar hafa gengið vel. Norð-
menn svelta ekki lengur, þótt
matarmagnið mætti vera
meira. Lúxusmatur er að
vísu sjaldgæfur en góð á-
vaxtauppskera hefir bætt
mikið úr þeim skorti. Þótt
sumarið væri rigningasamt
varð mikil epla-, peru- og
plómu-uppslcera.
Á norskum veitingahúsum
er engin matarskömmtun.
Aftur á móti er kjöt, feiti og
brauð skammtað á veitinga-
húsum í Sviþjóð.
Áfengissala er takmörkuð
í Noregi, aðeins fáar tegund-
ir eru á markaðinum og hver
maður má ekki kaupa meira
en tvær flöskur ó sama stað.
Getur liann þá keypt aðrar
tvær í næstu búð?
Já, það gelur liann ef hann
vill og ])að tryggir auðvitað
þeim þorstlátu nægan svala-
drykk: .■!
Til hvaða landa selja Nórð-
menn einkuin fisk «nú?.- ó
Englands, Ítalíu og til
bandamanna i Þýzkalandm
Um tíma voru 450.000
Þjóðverjar í Noregi?
Eru margir Þjóðverjar í
Noregi enn?
Nei, í flóttamannabúðun-
um munu nú aðeins vera
1200 manns og þeir verða
liráðum sendir heim. Auk
þeirra eru Þjóðverjar, sem
vinna að slæðingu tundur-
dufla. Á stríðsárunum voru
oft 450.000 Þjóðverjar í
Noregi, sem við urðum að
fæða, þar af 70—-80.000 'í
Osló einni.
Eru líkindi til að Norð-
menn geti gleymt eða fyrir-
gefið Þjóðverjum aðfarir
þeirra á stríðsárunum?
Því er erfitt að svara. Þó
veitti eg því eftirtekt fyrir
skömmu, að norska stúd-
entasambandið lét þá skoðun
i ljós, að nauðsynlegt væri að
liefja samvinnu við lýðræðis-
öfl í Þýzkalandi.
Var norskur æskulýður
ekki lialdinn útflytjendaþrá
þegar stríðinu lauk?
Jú, um tíma ráðgerðu
margir að flytja úr landi en
eg held að flestir séu hættir
við að flytja úr landi fyrir
fullt og allt. Á liinn bóginn
eru talsvert margir Norð-
menn i Svíþjóð og Danmörku
um þessar mundir og stunda
þeir ýmiskonar vinnu í þess-
um löndum.
Hreinsunin gengur vel.
Er hreinsunin vel á veg
komin?
Það tel eg tvímælalaust, en
landhreinsun eins og sú, sem
gera þurfti í Noregi hlýtur að
taka tíma og henni verður
ekki lokið'fvrr en 1917.
Hvernig er stjórnmála-
ástandið?
Allt er rólegt. Verkamanna-
flokkurinn hefur lireinan
meirihluta i Stórþinginu og
aJla ráðherrana í ríkisstjórn-
inni.
íbúatalan kringum
3 nrilljónir.
Fækkaði fólkinu á stíðsár-
unum ?
Nei, og nú fjölgar því ört.
Margir liafa beðið með að
livongast þangað til stríðinu
lauk. Nú giftist fólk og eign-
ast börn sem aldrei fyrr. —
íbúatalan mun nú vera um
3 millj.
Hefir siðferðinu lirakað?
Það held eg ekki. Mér
finnst nútímaæskan hugsa
eðlilegar og líta heilbrigðari
augum á lífið en sú kynslóð,
sem nú er roskin orðin, gerði.
Stúlkur ráða sig í vist
til að fá húsnæði?
Er erfitt að fá ungar stúlk-
:ur í vist?
Um tima var það mjög
erfitt, en það liefir lagazt.
Ungu stúlkurnar ráða sig í
vist til þess að fá húánæði.
Er mikill liúsnæðisskort-
ur?
Já, og það er að vonum. A
stríðsárunum voru engin
íbúðarliús byggð og Þjóð-
verjar tóku margar bygging-
ar, sem auðvitað vpru i mis-
jafnlega góðu ástandi, þegar
þeir skiluðu þeim.
Þessi ár reyna mjög á
dugnað og hugvilssemi
kverinanna, þær verða að
vera snillingar í að bæta og
stoppa, ef þær og þjónustu-
menn þeirra eiga að vera
sæmilega til fara. Ullarsokka
er t. d. ómögulegt að fá. Sam-
kvæmiskjólar eru að kalla
ófáanlegir svo dömurnar
verða oft að búa sér til sam-
kvæmiskjóla úr tveim mis-
litum efnum.
Hversu langur er vinnu-
tími yfirleitt í Noregi?
Á flestum skrifstofum er
unnið frá 9—4 að frádregn-
um hálftíma til árbíts. Mið-
degisverður er víðast snædd-
ur milli kl. 4 og 5 og er það
fyrr en í Reylcjavík og Kaup-
manriahöfn. Sumarleyfi eru
venjulega þrjár vikur. Börn-
in hafa frí frá 24. júni til 18.
ágúst, auk þrriggja vikna
jólaleyfis og 1% viku páska-
leyfis.
Hefir útbreiðsla landmáls-
ins aukizt?
Það Iield eg ekki. Lands-
málið er jafn rétthátt og rík-
ismálið og allir stúdentar
verða t. d. að geta skrifað
stil á landsmáli.
Hvernig er afslaða Norð-
manna gagnvart hinum
Norðurlandaþjóðunum ?
íslendingar eru a. m. k.
mjög vinsælir í Noregi, en
okkur þykir leitt, að þið skul-
ið elvki hafa sendiráð í Osló.
Eru Norðmenn yfirleitt
bjartsýnir?
Eg held, að þjóðin sé á-
kveðin í að skapa sér eins
hamingjusama frariitíð og
kostur er á.
réttapistlarfráAknreyrí
Nýbyggingarráð heíir
aflað tilboðs í Bretlandi
um annan togara fyrir Ak-
ureyrarbæ, af sömu gerð
og þann, sem bænum heb
ir áður verið úthlutað.
Samþykkti bæjarstjórn
með 8:2 atkvæðum að taka
tilboðinu, þó að því tilskildu,
að bærinn nyti eigi verri
kjara um lán og verð en aðr-
ir kaupstaðir, er úthlutað
hefir verið togurum á vegum
ráðsins.
Knattspyrnumót.
Haustmóti Akureyrar í
knattspyrnu er nýlokið.
Kepptu félögin K. A. og Þór í
4 flokkum, og sigraði K. A. í
þeim öllum. I meistaraflokki
vann K.A. með 4:2 mörkum,
í I. fl. með 4:2, í II. fl. með
3:1 og í III. fl. með 6:0. Vetr-
arstarfsemi íþróttafélaganna
í fimleikum, knattleikum og
badminton er núú að hefjast
með góðri þátttöku. Sérstak-
lega fer þátttaka í badminton
mjög vaxandi.
Umferðarmál.
Bifreiðaeign Akureyringa
eykst mjög óðfluga á þessu
ári, og befir verið skipuð
nefnd í umferðarmálin, er
skilaði áliti fyrir nokkru.
Lagði hún m. a. til, að ein-
stefnuakstur yrði fvrirskip-
aður um fleiri götur en verið
hefir, Ijósa- og símastaurar
færðir til á hættulegum horn-
um o. s. frv., og er nú þegar
farið að framkvæma ýmsar
þessar tillögur. Þrátt fyrir
þröngar götur, mörg hættu-
leg horn og sivaxandi bila- og
bifhjólamergð, eru umferðar-
slys sjaldgæf hér í bæ og ná-
grenni. Tvö slys hafa orðið
hér í sumar, af því að börn
hafa hlaupið fyrir bíla. Lær-
brotnaði drengur í öðru
þeirra, en barn handleggs-
brotnaði í liinu.
Gamall Akureyringur
heiðraður.
Steingrimur læknir Matt-
Iiíasson kom Iiingað fyrir
nokkrum dögum en liafði
svo stutta viðdvöl, að margt
gainalla vina hans gat ekki
hitt hann. Nokkrir þeirra
efndu þó til fagnaðar með
honum að Hótel IŒA, og
stjórnaði Sigurður Guð-
mundsson skólameistari hóf-
inu. Tóku þar margir til máls,
þ. á m. forseti bæjarstjórnar,
er las heiðursgestinum þakk-
arávarp frá bæjarstjórn fyrir
störf hans fyrr og siðar í
þágu bæjarins og tilkynnti
honum fyrirliugaða gjöf frá
bænum, sem vera ætti mál-
verk af Akureyri. Steingrim-
ur læknir naut hér mikilla
vinsælda, og myridu flestir
Akureyringar kjósa, að hann
ætti eftir að hverfa heim aft-
ur og setjast að á meðal
þeirx-a.
Samið um sölu
Tunnuverksmiðjunnar.
T unnuverksmiðjustj órn
rikisins liefir boðizt til að
kaupa tunnuverksmiðju bæj-
arins fyrir 140 þúsund lcrón-
ur, og hefir Aliiireyrarbær
gengið að tilboðinu, þó með
skilyrði varðandi greiðslu-
skilmála.
Krossanesverksmiðjan
keypí.
Eins og áður liefir verið
getið um í blöðum barst Ak-
ureyrarbæ i haust tilboð um
kaup á Krossanesverksmiðj-
unni, sem talið var bænum
liagstætt. Ilefir bæjarstjórn
nýlega samþykkt uppkast að
kaupsamningi að verksmiðj-
unni. Innifalið i sölutilboðinu
er land jarðarinnar Syðra-
Krossanes, en að því hefir
Glæsibæjarhreppur forkaups-
rétt. Noti hann ekki forkaups-
réttinn, verða Akureyrarbæ
kaup þessi enn liappasælli.
Viðbótarvirkjun Laxár.
Bæjarstjórn og Rafveitu-
nefnd Akureyrar liafa sam-
þykkt kostnaðaráætlun uin
viðbótarvirkjun Laxár, sem
verkf ræðingarni r Eiríkur
Briem og Sig. Thoroddsen
hafa gert. Er viðbótin áætluð
9500 hestöfl og kostnaður við
að koma henni í framkvæmd
11.6 millj. krónur. Rafmagns-
ekla er þegar orðin nokkur í
bænum, svo að ekki hefir þott
fært að lofa rafhitun í ný-
byggingar, fyrr en nývirkj-
unin er upp konu'n, en ný-
byggingar í bænum bafa
aldrei verið fleiri en nú.
þingið sett
19. þing Alþýðusambands
Islands var sett í fyrradag í
samkomusal Mjólkurstöðvar-
innar. Um 250 fulltrúar sitja
þingið frá yfir 100 félögum.
Forseti sambandsins, Her-
mann Guðmundsson setti
þingið með ræðu og minntist
m.a. á tvo félaga sem látist
liöfðu á milli þinga, þau
Laufey Valdimarsdóttir og
Sigurður Jóhannsson skip-
stjóri, sem fórst með Borgey.
Síðan fluttu tveir hinna
erlendu gesta þingsins, sem
komnir eru, þeir Alfred Skar
frá Noregi og Albin Lind frá
Svíþjóð ávörp og kveðjur
landa sinna. Voru þær svo
lesnar i þýðingu Hendriks
Ottossonar að þeini fluttum.
Síðan ávörpuðu gestir þings-
ins þingheim, Ottó N. Þor-
láksson fyrsti forseti Alþýðu-
sambandsins, Guðjón B.
Baldvinsson fyrir hönd F.S.
R.B. og Lúthcr Grímsson fyr-
ir Farmanna og fiskimanna
sambands Islands og Sigurð-
ur Guðgeirsson fyrir Iðn-
nema sambandið.
Forseti þingsins var kjör-
inn Þóroddur Guðmundsson
frá Siglufirði með 131 at-
kvæði. Hannebal Valdimars-
son alþingismaður fékk 84
atkvæði. Vara-forsetar voru
kjörnir þeir Guðgeir Jónsson
og Steingrímur Aðalsteins-
son. Loks var kjörið í fasta
nefndir.
í gær var svo til umræðu
skýrslur stjórnarinnar. Var
líka skipuð nefnd til að rann-
saka brottrekstur Verka-
kvennafélagsins Framsókn
úr sambandinu.
BEZT AÐ AUGLYSAIVISI
Stúlka
vön kápusaum, óskast á
verkslæði; einnig önnur,
sem getúr saúmáð kápur
héima. Uþpl. í síriia 5561.