Vísir - 05.12.1946, Blaðsíða 4

3
VISIR
Fimmtudaginn 5. desciYlber 194G
VISIR
DAGBLAÐ
títgefandi: BLAÐAUTGÁFAN VlSffi H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Sírnar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Einkennilegt lýðræði.
<Jenn hlýtíir að því að draga að ríkisstjórri verði mynciuð,
*• cnda mun fléstum þykja tíriii til kominri. Sumir telja
að dráttur sá, sem orðið hefur á mýndun stjórnárinriar
stafi fyrst og fremst af því að AiJjingi lial'i viljað bíða
•eftir ályktunum noklcurra flokksþinga, sem haldin hafa
verið hér í bænum síðasta mánuðinn. Sé svo vcrður ekki
arinað sagt, en að Alþingi hali setl tilfinnanlega ofan.
Forsjá þess í stjórnmáluiri og æðsta vald til stjórnar-
myndunar virðist þá ekici vera lengur hjá því sjáífu,
lieldur öllu frekar hjá flokksþingunum.
Ýmsir liafa fundið lýðræðinu til forátlu, að það væri
ekki nógu vikaliðugt, enda seinagangur á allri afgreiðslu.
Einkum lieyrðist þcssu oft fleygt fram, meðan einvaldar
álfunnar stóðu á hátindi valda sinna, og vissulega urðu
Jýðræðisþjóðirnar að brcyta starfsháttum sinurii eftir að
styrjöldiri liófst, en það var gert af óhjákvæmilegri nauð-
svn vegria styrjaldarrekstrarins. Hitl scgir sig sjálft að
e \ eðli Iýðræðisiris er ekki það, að öllum málum sé skotið
tii þjóðarinnar, heldur eigi hún sér kjörna fulltrúa, sem
j'áði ráðum sínum í anda henriar, og urint sé að velja
nýja fulltrúa á fárra ára fresti, eftir því sem kjósendur
inlja jiörf á.
Flcstir munu viðurkenna að liorfur séu ískyggilegar
|iessa stundina, og J)á jafnframt að aldrei hefði þjóðinni
verið meiri þörf á einbeittri og öruggri stjórn, en einmitt
nú. Sýnist Jiá á engan hátt verjandi, að Jángflokkar pg
raunar Alþingi í heild, afsali sér stjórnartaumunum, en
segi að liætti Ilænis: Ráði aðrir. Samkvæmt stjórnskip-
unarlögum eru þingmenn eklci öðru háðir í störfum sín-
um, cn eigin sánnfæringu. Nú virðisl flokksaginn vera
orðinn slíkur, að Jjingriienn irinan hvers flokks eru settir
þar út af sakramcnti, brjóti þcir í nokkru í bág við trúar-
lærdóm meiri hlutans, ea síðan eru þingflokkunum lesnar
lífsreglur á flokksþingunum, en eftir Jieim reglum verða
Jjcir sér að hegða, jafnt við stjórnarmyndun, scm aðrar
skyldur sínar á löggjafarþingi lýðræðisþjóðar.
Einkenitileg leynd.
¥Tér sýnist aftur brjóta í bága við,. hversu mikil leynd
verður að ríkja gagnvart J)jóðinni í óverulegum mál-
um, og lítil líkindi eru til að lausn vandamála gefist
J)eim mun greiðlegar, sem menn Jækkja minna til þeirra.
Utanríkismálin þekkja allir. Þau eru talin viðkvæm mál,
hvers eðlis sem þau eru, -— og það eru J>au að vísu oft, cn
ekki alltaf. Um innanrikismál virðist sama lcyndin oft háfa
rílct, og er Jiár skemmst að minnast hagfræðingaálitsins.
Hvað getur réttlætt að yfir slíkum málum sé stein-
])agað, eirimitt Jiegar Jjjöðin er albúin að hlýða |>unnu
■eyra, og veit hver vandi henni er á höndum. í hagfræð-
ingaálitinu er ekki ein setning, sem J)jóðin hefur ekki
Iieyrt fyrr og engin leið rædd, sem menn hafa ekki áður
velt fyrir sér í ræðu og riti. Óvissa og ótti gcta lamað
einstaklinga og heilar J)jóðir miklu meir en blákaldar
staðreyndir, sem mcnn verða að horfast í augu við. Menn
mega ekki falla í J)á freistni að segja aldrei sannleikann,
])ótt Jæim kunni að hafa orðið á að gera J)að ekki í kosn-
ingabaráttu er }>eir börðust fyrir pölitisku lífi sínu.
Lýðræði metur frelsið öllu öðru mcira. 1 anda J/éss
er að ræða málin á opínberum vet'vangi og lil |)ess er
mönnum fryggður réttur í stjórnskipunarlögum. Því ber
vitni um einræðishneygð er ríkissijórnir eða löggjafinn
fjallar um mál J)jóðarinnar, sem sín einkamál, sem eng-
um öðrum komi við, en J>egar jafnframt er kropið frammi
fyrir háttvirtum kjósendum, og þcim talin trú um að
þcir eigi öllu að ráða, J)á fer tvískinnungurinn að ve.rða
lielzt til skeynuhættur leggjum Jæirra, senv um ófærurnar
eiga að halda.
Mæðrastyrksnefnd hjálpaði hundruð-
um bæjarbúa fyrir jólin í fyrra.
fíeitir á bæjarbúa að bregðast enn vel
við fyrir þessi jói.
Mæðrastyrksnefndin hjálp-
aði mörg’ hundruð manns
fyrir jólin í fyrra um mat-
væli, peninga og íatnað.
Frú Guðrún Pétursdóttir
flutli ávarp fyrir hönd nefnd-
arinnar í útvaipið i fvrra-
kvöld og sIývtöí þar frá hjálp-
arslarl'i nefndarinnar á vetr-
inum sem leið.
Skýrði húu meðal annars
frá þvi, að nefndinni hefðu
verið gefnar 43,300 krónur i
peningum í fvrra, en auk
J)ess hefði henni áskotnazt
niikið af nýjum og noluðum
fatnaði og matvælum. Fyrir
})elta var hjálpað 105 ekkjum
eða fráskildum konum eða
konum, sem áttu sjúlía eigin-
menn og höfðu Jiessar konur
samlals um 270 maims á
framfæri sínu. Þá nutu og 85
ógiftar mæður með samtaLs
98 börn aðstoðar nefndar-
irinar, auk 105 gamahnenna
og einstæðinga.
Þessu fóíki vár hjálpað
með peningagjöfum, en auk
þess fengu 250 heimili fatn-
aðar- og matargjafir.
Reynist vel!
1 Nú heitir nefndin enn á
blæjarbúa og vonast til J)ess,
að J)eir stvrki hana og reyn-
ist vel fyrir Jjessi jól, J>vi að
sízt mun þörfin minni nú cn
í fyrra. Nefndin hefir sent
söfnunarlista i flestar skrif-
stofur hæjarins o'g vonast til
að mikið háfi safnázt á J)á, er
þeir verða sóttir aftur um
miðján mámiðinn. Það éykur
erin á árangur söfnunarinn-
ar, ef gjafirnar berast svo
tímárilégá, að hiriir þm fandi
geti notið þéirrá á sjálfri
jóiáháliðinni.
SKAK nr. 10.
Frá einvíginu urn titilinn
„Skákmeistari íslands 1946“.
Hvítt: Guðm. Ágústsson.
Svart: Ásmundur Ásgeirsson.
Drottningárbragð.
1. d2—d4 d7—d5
2. Rgl—f3 Rg8—f6
3. c2—cl d5xc4
4. e2—e3 e7—eG
5. Bflxc4 c7—c5
(i. 0—0 Rh8—cG
7. Ddl—e2 a7—aG
8. Rhl c3
Eðlilegt var 11 dl
8 cóxd4
9. e3xdl RcGxdl
10. Rf3xd4 Dd8xdl
11. Bcl—e3
Til greiria k eiririr einriig
H—dl og livítt hefir nokkura
sókn fyrir peðið.
11 Dd4—g4
12. Í2—f3 Dg4 h5
13. g2—g4 Dh5 a5
14. De2 f2 Bf8—e7
15. a2—a3
1(). Rc3—el
17. b2 -b4
18. Bc4—b3
19. Hal—cl
20. g4—g5
21. Df2—h4
22. I)h4—li5
Freistandi væri R fG-|- t. tk
23. gXfG, en þá leikur svart
R gG og stendur, að J)ví er
virðist allvel.
22......
23. Í)b3—cf.
24. f3—f4
25. Ré4—c5
2G. b4xc5
27. Bc2—dl
28. Bdl—c2
29. a3xl)l
30. Hcl—c4
31. Bcl—d2
32. Hc4—b'4
33. Bd2—e3
34. Hb4—d4
35. Be2—d3
36. Hd4xd3
37. Dh5—dl
Svart lék biðleik.
ABCDEFGH
Stáðari eftir 37. leik hvíts.
GARÐUR
Garðastræti 2. — Sími 7299.
BERGMAL
Rf6—d7
b7—b5
Da5—c7
0—0
Dc7—1)8
aG—a5
Rd7—e5
Bc8—1)7
Re5—gG
Hf&—c8
Be7Xc5
Db8—c7
Bb7—e4
b5—b4
á5xb4
Dc7—b7
bl—1)3
Db7—d5
Iía8—1)8
I)d5—a8
Be4xd3
Da8 -c4
Veðurfregnir enn.
Axel Thorsteirison, scni ann-
ast mbrgunfréttir útvarpsins i
vetur, hefir sent Vísi eftirfar-
andi bréf: ,,í blaði vðar í fyrra-
dag er skýrt frá viðlali við Veð-
urstofustjóra, J>ar sem svo er
jað orði komizt:
Lestur veðurfregna hvílir al-
gerlega á starfsmönmmi út-
varpsins og verða þvi þeir ann-
markar, er á honum éru, að
skrifast á reikning ]>ess.
Frá Veðurstofu til útvarps.
I tilefni af þyí, sem hér heíir
verið aö vikið, vil eg taka fram:
VeÖurstofufregnir eru sendar
Fréttastofu útvarþsins gegmun
tæki, se.m nefnist ,,teleprinter“,
sem á er skriíað likt og ritvél
og veðurfregnirnar, sem skrif-
aðar eru á þaö í Veðurstofunni,
koma fram á tækiuu í Frétta-
stofunni.
Enginn alíullkominn.
Ná er það svo, að engiun cr
alfullkominn og ekki heklur
stárfsmenn Veöurstofunnar O'g1
|>að kemur fyrir, að plagg það,
scm við Jjulirnir tökum úr
,,t( leprinternum" er ekki villu-
laust. Svo aö dæmi sé nefnt,
var veöurhæð nú fvrir nokkuru
talin 13 stig (misritun) og
varð ]>á þulur að sleppa vinck
stigafjöldanum vegna villunn-
ar. þar eð veðurfregnirnar voru
ekki tilbúnar fyrr en komiö
var fram yfir þann tíma, sent
lestur þeirra átti að hefjast, en
það liefir alloft komið fyrir og
þá vitanlega ekki unnt að leita
upplýsinga um váfásöm atriði
eða það, sem augljóst er, að
misrítázt hafi en ekki verið
leiðrétt.
Ekki þul aö kenna.
Þetta tek eg fram til að sýna.
að í slíkum tilfellum getur ver-
ið úm að ræSa annmarka, sem
ekki eiga aS skrifast á, reikn-
ing þuls. Eg nefndi hér aðeins
dæmi um bagalcga villu, en
stafvillur i handritum ])essum
eru legio og gætu hæglega villt
litt vanan mann.
Staðgengill við lestur.
Fg Vtl að siðu/tú taka fram,
að eg sá ekki ástæðu tíl að
óska leiöréttingar á þvi, að i
margumræddu bréfi í Vísi var
talað ttm mistök t lestri veður-
fregna mánudag (í fyrri viku),
átti að vera þriöjudag, er eg,
sem vanalega les morgunfréttir,
átti fri, en staSgengli urðtt á
mistök í lestri. Mistök geta
alla hent, en hitt þykir mér rétt
að kotni fram, aö ef þulir fá
ekki óaðfinnanleg veðurfregna-
plögg í hendur, er ckki rétt-
uiætt aö saka ])á um mistök,
sem kunna að stafa af slíkum
ástæSum.
Með þtikk fyrir 1)irtinguiia.“
Nokkur orð til viðbótar.
,.Kuldaheltisbúinn“, sem
kontið hefir af staS þessum
veSurfregnapistlum, hefir heSið
Bérmál að korna því á fram-
færi við Veðurstoíustjóra, að
liann muni ekki betur, en að
veSurfræðingarnir hafi sjálíir
lesiö veðurfregnirnar fyrir
stríð — a. m. k. aðalveöur-
frégnirnar — og voru þeir þó
færri þá en nú. En mætti ekki
hafa hcint talsamband frá Veð-
urstofunni og til útvarpsins?