Vísir - 21.01.1947, Blaðsíða 8

Næturvörður:
Ingólfs Apótek, sími 1330.
Næturlæknir: Sími 5030. —
Þriðjudaginn 21. janúar 1947
Lesendur eru beðnir að
athuga að s m á a u g 1 ý s-
i a.g a r eru á 8. eíðu. —
dfébtiuttimn frawmmtu BreiÖa-
mö hrería.
9 er nú
I
i_agidss¥æði9 sesn
hefir iegið undir JökEi
kosniö fragni að ný|ya
ökulhaftið sem legið hefir 'n- Fyrir rúmum tveimur
framan við Breiða-,^111111 'vymlist jökulliaftið
i £-ii i • tvera 700 metra breitt, og voru
merkurriall um nær þrigsia1, , , , . ..... , , ,.
n , .jf ] *.• OOJ | þa a tveimur stoðum a hatt-
afda skerð og lagði m a. |inu niðurföll á jöklinum> þar
jarðirnar Fell og Breiða i1 sem sá í aur.
Þann ‘22. okt. i liaust er
leið skrifaði Björn áKvískerj-
um Jóni Eyþórssyni um það,
að nú væri orðið jökullaust
fyrir framan Breiðamerkur-
jökul — í fyrsla skipti í
rnargar aldir. Björn segir að
enn sé að vísu nokkur gam-
all jökull undir grjótinu,
nema þar sem kvislin rennur
uls eystri í Austur-Skaffa- fra f ja]]inu. Yirðist hún renna
fellssýslu. Til forna var gras- á aur en ekki á jökli. .Tökull-
lendi allmikið sunnan undir jnn ge(ur haldizt býsna lengi
auðn, er nú horfið, og
hurfu síðustu leifar þess í
haust. Hefur Jón Eyþórs-
son veðurfræðingur skýrt
Vísi frá þessu.
BreiðamerkurjökuII stend-
ur sem kunnugt er sunnan i
Valnajökli, á mótum Breiða-
merkurjökuls og Hrútárjök-
Breiðamerkurfjalli og byggð-
ust þar tveir bæir, svo vitað
sé með vissu, Fjall, sem er
landnámsjörð og' Breiðá eða
Breiðamörk, bær Kára Söl-
mundarsonar. Á Breiðá var
kirkjustaður fraln á 14. öld,
en talið að bærinn hafi
byggzt fram um miðja 17.
öid. Árið 1712 er hann með
vissu kominn í eyði, en sást
þar þó vel til tótta. Sagt er
að Breiðá bafi ált skógarítak
í Breiðámerkurfjalli.
Siðast er getið um Fjall
sem byggl ból seint á 14.
öld, þremur öldum síðar
sjásl þar þó tóttarbrot og
ennfremur sást fyrir túni, en
fáum árum síðar, eða i byrj-
un 18. aldarinnar var allt
undir jökul komið.
Eru líkur lil þess að jökl-
arnir bafi byrjað að ganga
fram beggja vegna Breiða-
merkurfjalls um eða fýrir
1400 og haldið síðan stöðugt
áfram. 1 byrjun 18. aldar er
talið sennilegt að jökulálm-
urnar hafi náð saman fyrir
f ra m an Bréiðam erk u r f j a 11,
cn löngu áður munu jarðirn-
ar þó hafa verið farnar að
spillast af ágangi vatna ogj
jökla.
Árið 1 ()C!
frainan Við
fjall rún'ilega 2ja km. brcilt
og þýki” líklc d, áð þá lrafi
]>áð vcrið hváð bréiðást, frá
Jjví er jöku’llinn tók áð gánga
íram. Siðán hefir jökullinn
Iiráðnað og slýtzt iheð ári
liVerju, þar til jökúlháftið
Iivárf mcð öílii s. 1. háusl og
hefir jökullinn þannig stytzl
um rúmlega 2000 metra síð-
ustu 40 árin.
Björn Pálsspn bóndi að
Kviskcrjum í Öræfuni og
sýriir lfans hafa hVælt breyt-
jngar á jöklinuin síðustu ár-
undir auröldunum, einkum
ef aurlagið er þykkt ofan á
j jöklinum.
Jón Eyþórsson sagði, að
jökullinn við Breiðamerkur-
fjall væri slórmerkilegt
dæmi um það hvernig jökul-
brevfingum hafi verið varið
hér á landi. Fvrir hálfri
þriðju öld virðist jökullinn
ná hámarki og tekur fyrst
að evðast aftur, svo nokkuru
nemur, um siðustu aldamót.
Á siðustu árunum verða
breytingarnar svo stórkosl-
legar að 2ja krn. breiður jök-
ull bráðnar, og land, sem áð-
ur var grasi vaxið og byggt,
kemur 1 dagsljósið aftur.
Reyndar verða rústir hinna
fornu landnámsjarða, Fells
og Breiðár, huldar aur og
grjóti, og ekki líkur til að
nokkuru sinni sjáisl fyrir
þeim framar, en hinsvegar
mun nýr gróður festa þar
rætur og landið e. t. v. verða
bvggilegt að nýju ef það fær
frið fyrir ágangi íss og vatna.
Tveir hafa látizt af mænu-
veiki á Rangárvölium.
34 httfít sýkzt þnr o«/ í
Át'nessnjslu.
Mænuveikin geisar nú ájsnögglega, að hann gat ekki
Suðurlandi og hafa 34 karlar komizt heim til sin og varð
og konur tekið veikina. Tveir að sækja hann og bifreiðina.
Stúlka slasast
Nýlega vildi það slys til
upp í Borgarnesi, að ung-
lingsstúlk?. féll fram af háum
vegkanti og slasaðist alvar-
lega við fallið.
Slys þetta skeði um mið-
nættisbil þegar búið var að
slökkva á götuljósum. Var
stúlkan á leið heiin til sin.
Var lcröpp béygja á veginum
sein hún fór eftir og féll hún
fram af vegbrúninni þar á
beygjunni og niður i grjót-
urð. En vegurinn er þarna
meira en mannhæðar liár.
Við fallið slasaðisl stúlkan
mikið. Kjálkabrotnaði Iiún
og fékk heilahristing.
Er líðan liennar nú sæmi-
leg eftir atvikum. Stúlka
þessi er dóttir Andrésar
bónda á Saurum í Helgafells-
sveit.
hafa látizt af völdum hennar
en að öðru leyti er veikin
fremur væg og lítið um lam-
anir.
Til þessa hafa 20 tilfelli
kómið í ljós i Árnessýslu, én
þar liefir veildn verið frem-
ur væg, lítið um lamanir af
völdum hennar og engin
dauðsföll. Lamaðist bóndi i
Flóa nokkuð, en liann er nú
á góðum batavegi, en bifreið-
arstjöri við Kaupfélag Ár-
nesinga hefír lamazl mikið í
fótum. Kenndi liann lasleika
að kvöldi en hóf vinnu morg-
íínirih cftií’ víð riijóikurflutn-
Gefur þetta dæmi ljósa mynd
af, hvernig farið getur í þess-
um tilfellum, ef fyllztu var-
úðar er ekki gætt.
í Rangárvallasýslu varð
veikinnar fyrst var í des.
s. I. Hefir hún reynzt þar yf-
irleitt frekar væg og virðist
miðaldra fólk næmast fyrir
henni. Hafa 14 manns tekið
veikina þar í sýslu og tveir
látist af völdúm hennar.
Umferðarsiys.
var jiikulliafliðýng- Lainaðist hann
Brciðamérkúr- “—
2ja
svo
Sl. láugardag várð Salvör
Ölafsdóttir til lfeimilis ;á
’Víðiihei 70. fyrir bifreið á
gáthámétum Hringbráutár
bg Bræðrabiirgárstígs.
Hiih 'ltérbrotnaði ‘ög liláut
skúrð 'á 'liöfði. Stalýöi Vör.
flult i LániIákotSspitaTa.
Á Töátúdag várð álýs á
gatiiáíhótúih Sjíítálástigs og
Itigölfsstrætis. Þá varð Jó-
hárihes'Kr. Jöhánnesson, Sól-
vailágötu 20, fvrir bifreið.
Nefbrótnaði hann og fékk
Gurinar Möller vann Halldór) langan skurð á viristrá liarid-
300húsnæiis-
lausir komast
í Knox.
Um 300 manns munu rúm-
ast í braggahverfinu Camp
Knox, sem ameríski flotinn
er að rýma þessa dagana.
Húsaleigunefnd hefir sótt
um húsnæði fyrir 58 fjöl-
skyldur í hverfinu, en bæjar-
ráð hefir tilnefnt Valgeir
Björnsson, Jóhann Ólafsson
og Jón Axel Pétursson lil að
hafa á hendi ráðstöfun á
þessu liúsnæði.
I Camp Knox eru m. a.
nokkrir stórir salir, sem
íþróttafélögin munu hafa
hug á að leigja til starfsemi
sinnar og félag fæðiskaup-
enda hefir einnig óskað eftir
liúsnæði til matsölu þar.
iátusn tifáipal
til lands.
í S.I.’sunnudagsriótt bilaði vél-
! in í vb. Öklunni frá Akranesi
er báturinn var að koma af
i veiðum. Tókst ekki að koma
i honum í höfn fyr en í fvrri-
nótó
j Strax og kunnugt var um
ivélbilun bátsins, fór vb. Að-
albjörg frá Akranesi af stað
i honum til hjálpar og fann
. Ölduna undan Skógarnesi í
Hnappadalssýslu. Tók Aðal-
björg Ölduna þá í drátt, en
|þar sem veðnr var vont, sót-
ist fremur illa ferðin. Er
jnálgaðist land töldu þeir ó-
lendandi á Akranesi sökuni
veðurs. Fór þá Fanney bát-
unum til aðstoðar og kom
með þá til Reykjavíkur í
fyrrinótt. Voru ])á vistir skip-
verja þrotnar og höfðu þeir
verið matarlausir um nokk-
nrn tíma. Leið þeim þó vel
eftir atvikum.
Þá biluðu vélar tveggja
annarra bála, sem vorú að
koma af veiðum. Voru það
bátarnir Skiði frá Reykjavik
sem Fanney veitti aðstoð og
Ágústa frá Akranesi, sem
v.b. Hrefna hjálpaði til lands.
Þá kom einnig lijálpar-
beiðiii frá v.b. Þorsleini, sem
lá við bryggju i Sandgerði
með bilaða vél, en þar sem
sjógangur var mikill við
bryggjuna, var óttast að bát-
urinn myndi brotna. FÓr
Fanney til Sandgerðis og dró
Þorstein til Reykjavíkur.
Þéiðja umférðih í brigdé-
keppíninni fór þannig í fyrra-
dag:
Sveil Láriisár FjélHsted
vann sVeit Ilarðar Þórðar-
soriái’ með vinitirig,
Eiriái’ B.'Guðmundsson váriri
'Lártis Kái’lsson rii'éð '3—-1,!
Jóhárin Jóbánrissön varin
Gunngeir Pótursson og
Dungal.
Handknattleiks-
mótið.
Á handknattleiksmótinu í
gærkveldi var keppt til úr-
slita í tveimur flokkum,
meistaraflokki kvenna og 1.
flokki karla og vann Ármann
báða leikina.
í meistarflokki kvenna
sigraði Ármánn lið K. R. (5:1
og í 1. flokki káéla 'Vann Ar-
mann 4. R. méð 8:4.
Aðrir leikir inötsins í gær-
kveldi var í 3. fl. karla mílli
K. R.a. og í. R. í á-riðli, en
þau höfðu áður gert jafn-
'téfli. Nú sigraði K. R. 9:2.
í 2. fl. karla í arífðii vann
Árntárin a. K. R. 6:4, Víking-
ur a. vánn K. R.b. 8:3.
í 1. fl. karla vann Víking-
ur Frarn 8:3.
legg.
V ý i r kaupendur
fá blaðið ókeypis til mánaða-
móta. Gerist áskrifendur strax,
hringið í síma 1660 og pantið
blaðið.
Þriðfa umferð
Skákþingsins.
Þriðja umferð Skákþings
Reykjavíkur var tefld í gær.
I meistaraflokki vann
Guðjón M. Sigurðsson Renó-
ný Benediktsson, Magnús G.
Jónsson vann Jón Þorsteins-
son og Gunnar Ólafsson vann
Aðalslein Halldórsson. Jafn-
lcfli gerði Lárus Jónsen við
Eggert Gilfer og Stefán Pét-
ursson vi'ð Jón Ágústsson. —
Biðskák varð á milli Péturs
Guðmundssonar og Guð-
mundar Pálmasonar.
í fyrsta flokki vann Sigur-
geir Gislason Eyjólf Guð-
brandsson og Eirikur Bergs-
son vann Böðvar Pétursson.
JáfHtefíi gerðu Ingimundur
Guðmundsson og Skarphéð-
inn Pétursson. Biðskákir
Urðu á milli Ólafs Einarsson-
ar og Hafáteins Ólafssonar og
á inilti Guðintittdar Guð-
ritundssonar og Þórðar Þórð-
arsonar.
Næsta umférð verður tefld
á sunnúdagihn kcmur.