Vísir - 30.10.1947, Blaðsíða 4

4
V í 5 ;I R
Fimmtudaginn 30. oklóber 1947
VBSIR
D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Ötímabærar kröfur.
■|*vær stéttir manna liafa séð ástæðu til að gera verkfölí,
* til þess að knýja fram kjarabætur sér til handa. Eru
það járniðnaðarmenn og klæðskerar. Rökin fyrir slíkum
tiltektum, eru aðallega þau, að aðrar stéttir njóti betri
kjara, hafi fengið kauphækkanir á síðasta vetri, meðan^
menn héldu enn þá að stríðsveltan og stríðsgróðinn yrði
varanlegt fyrirbrigði í þjóðfélaginu. Þessir aðilar hafa
enn ekki gert sér ljóst, að tímarnir eru breyttir, — svo
breyttir að liggur við stöðvun alls athafnalífs.
Járniðnaðarmenn starfa beint eða óbeint í þágu út-
vegsins. Þessir menn eru, sem aðrir þegnar þjóðfélagsins,
alls góðs maklegir, enda er vinna þeirra að sumu leyti
erfiðaðri og áhættusamari en gengur og gerist í öðrum
atvinnugreinum. Skilyrði fyrir fullnægjandi afköstum af
þeirra hálfu, sem og viðhlítandi verðlagi, er að þessir
menn ráði yfir fullkominni tækni og heppilegum starfs-
skilyrðum að öðru leyti. Hvorugu þessu er fyrir að fara,
ef borið er saman við fullkomnar skipaviðgerðastöðvar
erlendis. Af þessu leiðir aftur að vinnan verður dýrari,
en hún þyrfti að vera, alveg án tillits til hvort iðnaðar-
mennirnir sjálfir eiga sök á þessu eða ekki.
Mergurinn málsins er hinsvegar sá, að það, sem gera
mátti að meinfangalitlu í fyrra, verður ekki gert í dag,
án stórfellds tjóns fyrir þjóðfélsvgið í heild. Eigi járn-
iðnaðannenn rétt á kauphækkun, samanborið við aðrar
stéttir, hafa þeir sett kröfur sínar of seint fram, eða
„misst af strætisvagninum“, með öðrum orðum. A mikl-
um vellutímum er eðlilegt að kaupgjald sé samræmt upp
á við, en á krepputímum verða menn að sætta sig við að
það sé samræmt niður á við. Þetta er einfalt lögmál, sem
styðst við auðsæjar staðreyndir og ætti ekki að þurfa
að útskýra nánar fyrir hugsandi mönnum.
Velji menn krepputíma til verkfalla í því augnamiði
að knýja fram kjarabætur, kernur þeim það sjálfum í
koll. Þeir njóta ekki þeirra samúðar af hálfu almennings,
sem þeir ella myndu njóta, með því að kröfur þeirra
þykja ósanngjarnar, jafnvel þótt réttlæta megi þær með
samanburði við launakjör annarra stétta. Slík verkföll
geta einvörðungu miðað að niðurrifi eða reynzt hrein-
ræktuð skemmdastarfsemi, en kjarabætur leiða þau aldrei
af sér, nema að síður sé. Verkföllin leiða aftur af sér
beint og óbeint tjón fyrir atvinnurekendur og launþega,
sem seint verður unnið upp og ef til vill aldrei. Jafnvel
þótt kauphækkanir eða kjarabætur fengjust fram, myndi
slikt hefna sín í ótryggari og minnkuðum verkefnum.
Beri útvegurinn sig ekki, eins og sakir standa, gerir
hann það þeim mun síður, sem meiri reksturkostnaður
hleðst á hann, og verði honum mn megn að halda skipum
sínum sómasamlega við hljóta þau að grotna niður.
Ómöguleiki er engin skylda, en það lögmál gildir jafnt
í þessu efni, sem öðrum.
Þær stéttir, sem nú eiga í verkföllum, verða að sjálf-
sögðu að horfast í augu við þá staðreynd að kauphækk-
anir eiga ekki rétt á sér, enda munu þær ekki fást fram,
þótt kaupgjald megi vafalaust samræma niður á við,
samkvæmt kröfum þessara manna. Báðar ofangreindar
stéttir lúta forystu kommúnista og njóta því enn minni
samúðar, en þær ella myndu gera. Þetta verða þeir menn
að skilja, sem verkfallsréttinum beita og geta ekki harmað
örlög sín né barmað sér frammi fyrir alþjóð, þótt illa fari.
Auðvelt hefði verið að varast slík viti, ef þessir menn
hefðu fylgzt sæmilega með því, sem fram fer og er að
gerast umhverfis þá, hér á landi, sem annars staðar.
Þótt varað sé við slíkum verkföllum að þessu sinni, er
það frekar gert af umhyggjusemi, en andúð gegn þeim,
sem efnt hafa til þeirra, og hafa látið stjórnast af áj-óðri
kommúnista, sem eru ógæfusamlegir leiðtogar og óheilla-
fuglar, hvar sem þeir koma nálægt. Kommúnistar geta
gert ótímabærar kröfur sér að skaðlausu, en það geta
atvinnustéttirnar ekki, án þess að undan svíði.
SJÖTUGUR í DAG:
Próf. Matttiías Þórðarson.
Þegar það heyrðist í út-|
varpinu, að próf. Matthías
Þórðarson væri að láta af
embætti seni Þjóðminjavörð
ur, þá varð ýmsum fyrst á
munni sú spurning, livort
nokkuð hefði komið fyrir
Matthias eða hvort hann
hefði snögglega misst heils-
una, því að á liinu eru menn
ekki enn búnir að átta sig,
að embættismenn verði að
láta af störfum í fullu fjöri
og við svo g'óða heilsu, sem
Matthías á enn að fagna, þótt
liann eigi nú sjötugsafmæli
í dag.
Já, það er sízt að furða,
þótt menn eigi erfitt með að
hugsa sér Þjóðminjasafnið
og próf. Matthías Þórðarson
sem aðskilin hugtök, að síð-
arnefnduin heilum og lif-
andi, enda kann nú að vera,
að í þessu tilfelli muni
tengslin ekki slitna alveg fyr-
ir það, þót lög mæli svo fyr-
ir, að islenzkir embættis-
menn skuli láta af starfi við
sjötugsaldur.
Allur almenningur, sem og \
sjálf stjórnarvöldin, finna tilj
þess, að einmitt*nú, þegar
að því kemur, að konia safn-
inu endanlega á laggirnar
í nýjum og véglegum húsa-
kynnum, þá megi sízt vera
án starfskrafta þess manns,
u
sem varið hefir ævistarfi
sinu til uppbygginagr þessa
ómetanlega minnisvarða
þjóðmenningar vorrar. Og
liverjum mundi þjóðin líka
betur unna að setja kórón-
una á þetta verk, en éinmitt
sjálfum aðalhöfundi þess.
Próf. M. Þ. köm að safn-
inu árið 1907, eða fyrir 40
árum, um likt leyti og ný
lög voru sett um skráningu
fornminja og stofnun sér-
staks embættis Þjóðminja-
varðar. Áður var safngæzlan
í höndum ýmsra manna sem
aukastarf, en nú var Matthí-
asi falið það sem aðalstarf.
Varð það brátt að ahnennu
orðtæki, að þar væri kom-
B E
Ekki ei' öll vitleysan eins.
,,Sjálfstæöismaður“ hefir rit-
að Bermáli bréf og gert aS um-
talsefni hin stórfuröulegu skrif,
scm kommúnistablaöið hér í
bæ hefir birt undanfariö í sam-
bandi viö þá ákvöröun dóms-
málaráðherra aö synja trúöleik-
urum um dvalarleyfi hér til
skemmtanahalds, eins og nú er
komiö gjaldeyrismálum þjóöar-
innar. —, Bréfiö hljóöar svo:
„Flestum sæmilega sanngjörn-
um mönnum mun finnast á-
kvörðun ráðherrans, um að
banna skemmtanahald trúöa,
eölileg, eins og nú er ástatt.
Munu fæstir leggja á það-trún-
að, aö hinir erlendu skemmti-
kraftar komi hingað af ein-
skærri vinsemd og vilji ekki fá
neitt íyrir snúö sinn og vissu-
lega er gjaldeyri okkar betur
varið til margs annars en slikra
„skemmtana“.
„Kynþáttahatur“.
Þó kastar fyrst tólfunum, er
kommúnistaræksnið fer að
brigsla dómsmálaráöherra um
kynþáttahatur vegna þess, að
blökkumannahljómsveit fær
ekki að koma hingað til lands,
eins og ráðgert hafði verið.
Telur blaðið, að bann þetta
verði ekki skilið á annan veg,
en að ' Bjarni Benediktsson sé
RG
-----------
haldinn ofboðslegu kynþátta-
hatri, sem einkum birtist í full-
um fjandskap við blökkumenn.
Nú getur hver meðalgreindur
maöur séð, hversu heimskuleg-
ar slikar fullyrðingar eru og
því raunar ástæðulaust aö ræöa
þær á prenti í viðlesnu dag-
blaði. En það er gert til þess, að
mönnum geti oröið enn ljósari
lítilmannlegar bardagaaðferöir
hinna „þjóðhollu“ manna, sem
að skrifum kommúnistablaðs-
ins standa.
Hver trúir þessu?
ITvers vegna eru þessir mann-
garmar, sem fylla dálka „Þjóð-
viljast", aö bera slika firru á
borð fj’rir almenning? Halda
þeir í alvöru, að óspillt fólk
leggi trúnað á slíka fjarstæðu?
Ekki held eg það. En skrif, sem
þessi, eru af .sama toga spunnin
og fullyrðingar kommúnista um,
að rikisstjórnin vinni að því
vitandi vits að koma á atvinnu-
leysi í landinu og rýra lifskjör
almennings. Hvaða hagur gæti
stjórninni veriö að því, að leiöa
atvinnuleysisbölið yfir þjáðina?
Heimskan og ósvífnin í slíkum
skrifum er alveg dæmalaus.
Skýtur skökku við.
Kommúnistablaðið hefir öðr-
um þræði verið að reyna að
lauma því inn hjá almenningi,
inn „réttur maStir á rétían
stað“, og hefir það orðtæki
'haldizt síðan. Því að öllum
hefir verið ljós sú nákvæmni
og samvizkusemi, sem Mattli.
hefir jafnan sýnt við starf
sitt, er fólgið var, ekki að-
eins í skráningu og söfnun
fornminja, sem um skeið
kráfði mikil ferðalög um alit
landið,, heldur og röðun
munanna og sýningu á þeim,
að ógleymdu geysimiklu við-
gerða- og viðhaldsstarfi, við
hin þröngu skilyrði. sem all-
ir þekkja. Þar til er ráðizt
var í liina nýju safnbygg-
ingu, voru fjárveitingar til
safnsins jafnan mjög skorn-
ar við nögl, og má þá nærri
geta, hvers virði öll liin per-
isónulegu liandtök Mattliias-
ar liafa verið, til varnar því,
að mölur og ryð fengi grand-
að liinum dýrmætu safn-
munum. Ferigi hann nú upp-
bót fyrir alla sína eftirvinnu,
næturvinnu og sunnudaga-
vinnu, eins og slíkt er nú
metið, mundi það vera dá-
laglegur afmælisglaðningur
og koma sér vel. Því að ekki
liefir Malthías „spunnið gull-
,ið“ um dagana, og fráleitt,
'að hann hafi fengið sína
uppbót i stórum stríðsgróða-
lilut.
I ýmsum tilfellum, þar
sem skortur er á embættis-
mönnum, svo sem er t. d. um
presta, liefir verið gefin
framlenging á starfstíma til
Framh. á 3. síðu.
ÁL
aö núverandi stjórnarvöld væru
aö vinna aö því, að bandarísk
áhrif yröu sem mest á þessu
landi. Nú kveðitr viö í öörum
dúr, er bandarískri jazzhljóm-
sveit er neitaö um aö koma
hingaö. En aö þessu sinni er
hér um blökkumenn aö ræöa,
og því hefir þótt sjálfsagt á
ritstjórnarskriístofu kommún-
ista, aö gera úr því „kynþátta-
ofsókn“. Heföi í íyrstu mátt
ætla, aö kommúnistablaöiö yröi
fegið því, að bandarískir þegnar
og tónlistarmenn, „trúðar“, eft-
ir atvikum, fengju ekki að sýna
lisir sínar hér. En svo er ekki.
Nú finst ritsnápumkommúnista.
blaðsins utanrikisráöh- liggja
vel viö höggi og þvi sjálfsagt
aö hefja árásir á hann í sam-
bandi við þetta, árásir, sem
telja verður algerlega ómak.
legar.“
Sammála.
Eg er sammála „Sjálfstæöis-
manni“ í bréfi hans. Almenn.
ingur mun vafalaust fordæma
skrif sem þessi og telja aö betur
heföi verið heima setiö en af
staö fariö. Slík skrif eru
heimskuleg og munu falla ó-
merk. En látum vera, aö þau
séu heimskuleg. Þau eru í meira
lagi rætin í þokkabót og það
er öllu verra.