Vísir - 05.06.1948, Blaðsíða 11

Laugardaginn 5. júní 1948
V I S I R
II

70 fír aö hahi:
i it •'ft
, verkamaður, kennari.
Friðrik Rjörnsson fyrrum
skipstjóri, nú til heimiiis í
Ingólfsstræti , er sjötugur n.
k. mánudag, 7. júní. Hann er
fæddur að Þverfelli í Luhda-
reykjadal, sonur hjónanna
Ástr únar Friðriksdóttur og
Björns Sveinbjörnssonar, er
bjuggu þar um 40 ára skeið.
Bæði voru þau hjón af góð-
um og gegnum b.ændaætlum,
hann úr Borgarfirði en hún
af Suðurnesjum.
.. Vísir hitti Friðrik. að máli
nú i vikunni og innli hann
noJy|cjífra afojjSaúr æyi-i.ians.
Friðrik sagðist liafa. úfej.
ttí0
vænlegri nieð vinmi í Kah- íblað uni skeið bg vóru aílir
ada. Það varð samt ekkert af
þvi að eg færi vestur.“
„Ilvað tókuð þér yður þá
fyrir hendur?“
„Sitt af hverju. Fýrst tók
eg aftur lil við sjómennskuna
og stundaði hana um nokk-
urra ára skeið, aðallega á
mótorbátum. Á þeim árum
fór eg tvívegis til Danmerk-
ur, sá þar um smíði tveggja
mótorskipa og sigldi þeim
hingað hcim. Síðar var eg við
tollgæzlu, ívö ár var eg á
varbbát. þegar . Ferðaskrif-
íLlílfa rikisins, ^ar .•stpftíu^. jyð
'rim% *
skyldif áð skrifa í það. Nú er
Neisti daúður, én Lahdsbóka-
safnið erfði blaðið, fuiidar-
gerðir óg önnur gögií.
Ey5a orbfltiy
Ríkisstjcrnin og Þingyaiia-
nefnd hafa boðið þeim ,£rú
Önnu Borg og-Paul Reumert,
að dvelja í ráðben abúÖstaðn-
luht á Þingyölluut í .Smuar pg
jfflíiíá'tþar stlíöi44leyifiiUí.»íbC'U; i
fj,:uta,ðiH’.bem>af*og.-ferðaðistþ)á
m a. rnikið með útlending- ÞeUa m&' lÁikkunt og; letú
um Siðustu árin hef eg lesið l>au svo uunu*U i gær,,að.þair
etisku og dönsku með skóla- Wökkuðu nijþg til bviíílar-
fólki og liaff af því lífsviður- ,Unar hel' W fUnfrepiur að
væri mitt. Á þvi byrjaði eg Þ-eim ^ mjögnrikil ánægja-
j reyndar fyrir mprgum ájrum,' * ' að ^a hehha ih Þess að
en lengi vel aðeins i lijáverk-
um. — Þeta er nú lifsferili
Endurminningar Churchills.
Framh. af 2. síðu.
«4.;* ’ • * , * 5
cg skipaði svo fyi'ir, að bætt skyldi við öll verk, sem tefðu
sniiði. nauðsynlegustu skipanna. Var vinnu hætt við öll
slör skip, sem ekki var liægt að ljúka fyrir árslók 1940
hyort sem var. Jafuframl mælti eg svo fyrir, að margfalda
skyldi kafbátavarnaflota okkar með þvj að smíðuð pkyldu
skip, seni Ijúka mætti á 12 mánuðum, helzt átta.
Fyvri gerðimii var gefið gamla nafnið korvetta. Fimmtiu
og átta slik skip liöfðu verið pönluð rctt l'yrir stríð, en
viima ekki liafin við þau. Síðari endurbætt gerð, sem pönt-
uð var 1940, var nefnd ffeigáta.
Áuk þess var fjöida smærri skipa, svo sem togurum,
breytt i flýti og þau búin Asdic-.tækjum, fallby.ssum og
lijúpsprengjum. Vélbálar af nýrri gerð voru einnig inikið
notaðir; ipeð •síröudum fram.
Royal Sovereighiskipunum var ekki breytt,
* jaymt >par M
- i^dhiij^íþíáighéitóteþííglðhnsilOF’í
hefiíi rne«. bökkum oe léfú 11vói;u ge.r^ar k)g fytyrmæli gefin un
upp hgiiiia ,og hafa yerið þa«
af og til fram uui tvilugsald-
ur, Þó kvaðst , hann , lipfa
hyrja,ð að stunda §jó strax á
, ferhiingarakhi. Fyrst .géri
liaiip. sex yerjtíðir á áfabát ípá
Akranesi, en réðist siðan á
skútu. Skipstjóraprþf tók
Friðrik um atdaniólin, var
einn af fyrstu nemendiini
Páls sk.ólastjóra Halldórsson-
ar. Að því lpknu varð hann
um nokkurra áya skej.ð skip-
stjóri á skútum, einkum hpr
fyrir Yesturlandi.
„Eftir þetta greip mig off
flöltkulöngun14, sagði Frið-
rik. „Eg fór til Englands og
var þar í eitt ár ýmist á tog-
ara eða við fiskveþkun. Þar
munaði minstuað dagar mín-
ir væru taldir. Eg lenti i
„spili“ á togara og það þótti
mikhim tíðindum sæta að eg
skyldi ekki hafa bútast sund-
ur. Eg slapp hinsvegar furðu
lítið nteiddur.
Frá Englandi fór eg til
Ameriku, fyrst tii New-York
og vann þar i eitt ár, siðan
yar eg um fintm ára skeið í
Winnipeg. Þá. sá eg, áð i
Aineriku komast allir áfrant
■sem djarfsæknir eru og
treysta á sjálfan sig, sem
nenna að vinna og hafa til
jjess heilsu.
Vorið 1915 kom eg aftur til
íslands með fyrstu ferð Gull-
foss.að vestan. Þá var ekki
um annað að ræða fyrir mig
en að fara í stríðið éða missa
atvinnuna ella. Mig langaði
ekkert tii að berjast, átti enda
eldvi sökótt við neinn, og at-
vinnulaus gat eg ekki verið.
Þess vegna fpr eg lieim, en
ætlaði strax út og horfur yrðu
,i«" I-Vi: ^ ..is’ÍA J: t
minn í hpfuðdrátum. Hann
er sízt merkilegri eða við-
burðaríkar en ævi megin-
þorra fólks og þvit i vauninni
ekki frásagnarverður. Hitt er
liægt að lifa án þess að skilja
eftir einhyer spor. Víðas.t
hvar hafa ,þessi spor sarnt
liorfið í sandinn“.
„Lentpð þér gldrei i syaðil-
förum á sjó í gamla daga?“
„Ekki . get eg sagt það.
Miklu fremur hitt, að allar
mínar ferðir' á sjó og Ipndi
á jmsu, en verulegar íjvaðil-
farir eða mannraunir voru
það ekki. Við fengum ofl
langar driftir, sem kallað er,
þ. e. a. ,s. þegar rifa verður
seglin og Iáta reka undan
vindi. Einu sinni dreif okkur
í 4 sólarhringa sámfleytt án
þess að geta nplekuð aðliafst.
Þá vorum við undan Jökli.
En þegar yið byrjuðum að
sigla aftur, fengum viþ brot-
sjói og brutum lilunninguna..
Ekki hlauzt. þó af þessu íiéitt
slys. Þetta veður gerði rétt
fyrir vetrarvertíðarlok og
var kallað Fálkaveður, éfiii’
skipi frá Rvík, sem fórst í
því. Þó tók lítið betra við
þegar veðrið lægði. Þá slétt-
lvgudi og við komtimst
hvorki aftur á bak né áfram
í liálfan mánúð.“
„Þþi’ hafið starfað mikið
að félagsmálum?“
„Nokkuð svo. Eg gekk
siiemma í Sjómannafélagið
Báruna og starfaði þar eftir
föngum. Bindindismaður hef
eg verið aila ævi og starfað
allmikið í Regiunni. Með-
limur Taflfélags Reykjavik-
ur liefi eg verið yfir 30 ár og
var kjörinn heiðurSfélagi þess
nú á síðasta aðalfundi. Rétt
eftir aldamótin stofnaði eg
ásamt nokkurum ungupi
mönnum málfundafélág, sem
nefnist Neistí. Við gáfum út
leika Iiér. Þau dvelja hér á
vegum Norræna félagsius og
munu leika hér í tveim lcik-
ritum, •Refununi eftir Hel-
mami og í Dauðadansinum
eftir Strindberg. Hafðar verða
•sex sýningar á livoru leikriti,
en að því lokiiu taka lijóniu
sér livíld, sem fyrr segir.
Þann 12. þ. m. kemur
Iiingað til lands danskur leik-
ari, jHogens ■Wieth að nafni.
Er haun einn af fremstu
yngri leikuruni; Dana og hef-
ir gelið ..spr frábæran orð-
stir bæði fyrir leik sinn í
kvikniyndum og ennfremur
hafi .ggngið óhpppalaust. Á
skútuárunum gekk reyndar a hhhsvh''h hhun hann ^e,ha
með Reumert-hjónununi í
Dauðadansinum. Tveir ís-
lenzkir_ leikai'ar leika með
þehn í því verki, þær Soffía
Guðlaugsdóttir og Jtóra Borg
Einarsson.
Reumevts-hjónin eru mjög
þakklát Nomena félaginu
fyrir hið rausitarlega boð
þess og lita á það sem niikinn
lieiður að liafa verið boðið til
íslands.
ítíBk
^5íóólfsstrætiL
Veiz&umatur
Smurt brauð
Snittur
Steikur, álegg, saiöt
og allar tegundir
hrámetis.
Tiibúnir smáréttir.
MATARBÚÐIN
IngóKsstræti 3, sími 1569.-
um fram-
kvæmd breylinganna. En síðan kom margtfyrír,,sem leiddi
lil .þess, að l'ranikvæmdum var freslað og reyndist sumt á
.góðuiii rökum reist. Bent var. á pð þörf kynni að verða fyrir
Royal Soyereign-skipin til að yerndá skipalestir, ef þýzk
vasaorusluskip færi í viking. Þá var bent á, að breyting-
aniar mundu tefja stórkostlega aðrar lífsnauðsynlegar
framkvæmdir og var liægt að færa nokkurar sönnur á, að
hagnýla mætti manuafJa okkar og brynslál betur með öðr-
mn hætti.
Eg harinaðj mjög. að mér lóksl aldrei að skapa deiid
skipa með injög þykkum biwnvörnum á þiljum, er kæmust
aðeins 15 hnúla, liefðu óteljandi loftvarnabyssur og gætu
slaðizt loftárásir og tundurskeyti betur en nókkur skip,
sem sniíðuð liöfðu verið. Þegar allt var undir því komið,
að liægt væri að koina birgðum til Möltu 1941—42 og við
þurftum náuðsynlega að gera árásir á liafnarborgir ítala,
en þó um frain allt á Tripoli, þá fwndu margir, að gott
hefði verið að eiga deild slíkra skipa. En þá var öf seint
að láta til skaiar skríða.
Allt sríðið höfðuni við áhyggjur og eiutóih útgjöld af
Royal Sovereign-skipunum. Ekkert þpirra hafði verið endur-
bætt cins og systurskip þeirra af Queen Elizabeth-flokki og
þegar möguleiki var á því að beita þeim gegn Japönum, ér
þeir hættu sér inn á Indlandsliaf í apríl 1942, þá fannst
flotaforíngjanum þar um slóðir, Pound og landvarnaráð-
herarnum það ráð vænlegast, að forða þeim' eins mörg
þúsund mílur undan fjandmanninum og tök voru á.
KAUPHðLLIN
er miðstöð vérðbréfavið-
skiptanna. — Simi 1710.
ViSIR
f Ý.fTÍ. ,VÍ , é-.S'V t. rfw'l
-\hj-i ,3|t
iruiiýqKthnpijÁs
Fljótur til.
BÍVRkitiynd af
HR-mótÍBMi
' f uiigerð.
Óskar Gísiason, ljósmynd-
ari, tók kvikmynd af íþrótta.
móti Kilt. s. I. laugardag og'
sunnudag, er hinir nafnkunnu
brezku íþróttamenn þreyttu
kapp við íslenzka íþrótta-
rnenn.
Sá hluti -kvikmyndarinnar,
sem tekinn var á laugardag,
virðist ■ hafa tekizt prýðilega,
enda þótt véðurskílyrði til
myndatöku hefðu verið með
lakasta móti, rigning og
dimint i i iofíi. Á sunnudag
var sólskin og blíða og er sá
hiuti myndarinnar, sem tekin
var þann dag, mjög skemmti.
legur.
Fréttamynd Óskars var
sýnd i Tjarnarbió á mánu-
dag í fyrsta sinn og má
kalla það íslands-niet í kvik-
nmidaframköliun, að kvik-
mynd skuli vera frumsvtid .... , . , ...
eftir einn dag. Oskar á lieiðui heir vitru sögðu. Gamán og al-
skilið fyrii' þessa kvikmynd. vara. Nýjar bækur o. in. Í1.
•■•V I,n. .■:.iUÚ 'hl .1?! Ól, ,
FYRIR 25 ARUM.
Úr Vísi fyrir 25 árum.
„Enskur loftskeytamaður, mr.
S. A. Lord að nafni, dvaldi hér
um jólin og fór lieimjeiðis mcð
Leifi hcppna i gær. Áður en
Íiann fór áttu ýmsir blaðamenn
og aðrir tal við liann úm „Broad-
casting“ þ. e. a. .s dreifingU
frétta, hijóðfærasláttar o. fl., sem
nú er farið að tíðkast svo með
loítskcytastöðvlim crlendis. —
Taldi mr. Lord vet gerlegt að
koma sliku fyrirtæki á hér í
Reykjavik ...... Margir vita ef
til vill ekki gjörla hvað „Broad-
casting“ er, cn það mun Vísir
•útskýra fyrir mönnum nánar
seinna.
Samtíðin,
júniheftið, hefir blaðjnu bor-
izt. Efhi: Bókasöfnin og stríðið
(nitstjórnargrein). Gamalt unn-
ustubréf (kvæði) eftir Auðun Br.
Sveinsson. Séra Friðrik Friðriks-
son áttraeður eftir Magnús Uun-
ólfsson. Fyrsta flugið hans (saga)
eftir Liam O’Flaherty. ísland séð
með augum Englendings eftir
Thomas A. Buck. Vikudvöi í
Strafford-on-Avon eftir Sigurð
Skúlason. Bréfadálkurinn. Rókar-
fregn eftir Aron Guðbrandsson.