Vísir - 01.07.1948, Blaðsíða 4

VI S I R
Fimmtiídagirm 1. júlí 3948
VfSIK
DAGBLAÐ
Ctgefandi: BLAÐAUTGÁFAN YISIR H/F.
Rdtstjórar: Kriatján Guðlaugsaon, Herstemn PátoMo.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunsi.
Afgteiðsia: Hverfisgötu 12. Simar 1660 (fimm línur).
Félagsprentamiðjan iuf.
Lausasala 60 aurar.
I dag
Skattskrá Reykjavíkur.
Bókin, senr allir óttasl, en vilja þó eiga til að rýna i um
eigin hag og annarra, kom á márkaðinn í dag. Er það
skattskrá Reykjavíkur, sem áður nefndist útsvarsskráin,
en nafnabreyting hefttr fram farfð ttl að gefa henni rétt-
nefni, sem allir geta vel við nnáð. Hér áður og fyrrum
var skattskráin í meiri inetum en hún er nú. Fullyrt var
að bankastjórar veittu mönmun lán því aðeins, að nöfn
þeirra væru í útsvarsskránni og viðunandi fjárhæðir stæðu
aftan við nafn lántaka. Nú er skattskráin ekki lengur til
slíkra hluta nytsamleg, en el' til vill má þó hafa hana
nokkuð til hliðsjónar ttin efnahag manna og tekjur, án
jiess að slíkt geti ráðið endanlega úrslitum. Sá siður er
cinnig horfinn úr landi, að menn slái upp i skattskránni
til jiess að bera álög sín saman við annarra og kæra yfir,
jiætti þeini þeirra hlutur skertur.
Að Jiessu sinni Iiefur hærri útsvarsfjáþhæð verið lögð
á en nökkru sinni áður. Hinsvegar hækkar þetta ekki lit-
svörin almennt og eru þau lægri enn í fyrra, miðað við
sömu tekjur. Nýir skattgreiðemjur eða hátekjumenn fylla
upp í jiær eyður, sem fylla þarf, en auk Jiess munu fram-
tölin réttari en áður hefur tiðkazt, vegna eignakönnunar
jæirrar, sem fram fer jiessa mánuðina og væntanlega lýkur
ekki fyrr cn eftir alllangan tíma. Skattgreiðendur þurfa
þvi yfirleitt ekki að kvarta undan auknum álögiun, þótt
jieir kunni að verða hart úti, seni skellt ltafa skuld sinni
á aðra á undanförnuin árum, og ekki.látið öll kurl koma
til grafar, er þeir hafa’ talið fram tekjur sínar og eignir.
Þeir hafa við enga að sakazt, nema sjálfa sig, en sá er
'eldurinn sárastur er á sjálfum brennur, segir máltælcið
Hinsvegar er Ijóst, að eins og nú er högum háttað i
Jandi hér, hlýtur innheimta opinberra gjalda að reynast
erl'iðari frá ári til árs, og”fyrr en varir brestur gjaldslofn
sá, sem á er lagt vegna hrakandi afkomu atvimiuveganna.
Innflutningshömlurnar munu segja til sín þegar á næsta
ári. Tekjur verzlunarstéttarinnar munu vart hrökkva fyrir
nauðsyplegum útgjöldum og í flestuni tilfellum verður
um beinan hallarekstur að ræða. Sama má segja um iðn-
aðinn. Þar munu menn vart gera betur, en verða mat-
vinnungar. VélbátafJbtinn Tiefur verið rekinn með stór-
felldu tapi á síðasta ári, cu hagur hans liefur að litlú leyti
batnað nú í ár. þrátt fyrir uppgrípa afla á sildarvertíð í
vetur. BregðiSt þessar atvinnugreinar allar, verður að
leggja útsvör og önnur opinlier gjöld á aðra skattgreið-
cndur, nieð jiví að hið opinbera, — hær og ríki, — hcimtar
sitt og verður að fá nægjanlegar tekjur til að halda upþi
rekstrinum. Sparnaður á opinberum útgjöld’um kemur að
sjúlfsögðu einnig til greina.
Seni <læmi komandi ófremdarástands mætti nefna Ak-
ureyri. Kaupfélagið þar liefur svo til alla verzlun í sínum
höndum og veltir 68 ínilljónum króna á síðasta ári. Hins-
vegar greiðir kaupfélagið aðeins kr. 140 þús. í útsvar, en
af þyí leiðir að borgararnir verða að taka á sig þær byrð-
ar, sem kaupfélagið ætti eðli málsins samkvæmt að bera.
Kr nú kominn slikur kurr í lið skattgreiðeúda, að þeir
krefjast Jiess almeunt, alveg án tillits til hvar í l'Iokki þeir
:;tan<la, að bréýtt verði skattalogum á þann veg að sam-
Yinnufélögin njóti ekki lengur hinna óeðlilegu skatlfríð-
nda, sem þau hafa notið. alll til jiessa.i Samvinmunenn
tijá, sem er, að það horgar sig ekki fvrir þá að safná sjóð-
:mi hjá kaupfélögum, ef þeir verða að greiða liæfrí fjár-
hæð en jieirrí auðsöfnun nemur í útsvör eða skatta, vegna
likattfríðinda samvinnufélaganna. . Virðist svo, sem síga
muni á sömu ógæfuhlið hér í liænum fyrr en varir.
Mönnum gefst nú tóm til að athuga skatta sína í næði
ug vonandi greiða þá allir með glöðu geði. Hitt er svo
kvíðvænlega hvað framundan kann að vera. Bregðist
* verzlunin, iðnaðurinn og útvegurinn að verulegu lcyti,
mega menn Jiakka fyrir skatta síua í ár, en kvíða því næsta.
Heilar atvinnugreinar verða ekki að velli lagðar, án þess
að það vatdi nokkrum óþægindum fyrir þá, sem ljf^mark
leynist með og einhverja atvinnu hafa ineð höndum.
er fimmtudagur 1. júli, — 133.
dagur ársins.
Næturvarzla.
Næturvörður er í Lyfjabúðinni
Iðunni þessa viku, sími 7911.
Næturlæknir hefir bækistöð i
Læknavarðstofunni, sími 5030.
Næturakstur i nótt annast Hrevf-
ill, sími 6033.
VeSrið.
Mestur hiti i Reykjavík í gær
var 12 stig. Sólskinsstundir voru
tæptega 4.
Vcðtirlýsing: Grunn lægð yfir
Grænlandshafi á braðri hreyf-
ingu norðaustur. Hæð frá siandi
til Azoreyja.
Veðurhorfur: Sunnan og síðar
suðvestan g'ola eða kaldi, skýjað
og smáskúrir.
VISIR
ix
'&B
FYRIR 35 ARUM,
Menn kunnu lika að skemmta
sér fyrir aldarþriðjungi, þótt ef
til vi 11 hafi ekki verið eins róstu-
samt þá og oft vill verða nú þeg-
ar mann-„fagnaður“ er. Svo seg-k
ir til dæmis i fregn í „Vísi“ frá
þeiin liina:
„Grímudansleikur var haldinn
i liótei Reykjavík í fyrrakveld.
l’ar var hinn niesti mannfagnað-
ur og vínteiti. Á götunum fram
undaii veitingahúsinu s’áfnaðist
hópur forvitinna manna og lenti
þar í inesta þvargi. Lögreglan
komst i að stilla til friðar. Einn
maöur eða svo var settur inn.“
'Pá er einnig kálteg auglýsing
urn skeinmtun i Báruþúð, þar sem
s.vngja átli „Grútarbræðslusal-
crnahreinsunarmálabrag“ og
menn livattir til „að hafa ineð
sér krampameðnl, ef allt ætlar
Mest lesna bók ársins,
Útsvarsskráin, kemur út í dag' að verða vitlaust i hlátri.1
og hafa margir heðið komu henn-
ar með mikilli eflirvæntingu.
V estur-ísleiidingurinn
Kristinn Guðnason og Mr.
Narramoore, fræðimaðurinn frá
Cólumbia-háskólanum, flytja síð-
ustu fyrirlestra sina i K.F.U.M.-
liúsinu annað kvöld kl. 8 e. h.
Norsku frjálsíþróUamennirnir
foru héðan heim loftleiðis í gær
Láta þcir mjög vel af dvöl sinni
hér og róma viðtökurnar.
Læknablaðið,
( h). tbt. 32. á’rgangs, er nýkomið
út.-Etni þess er: Greining lungna-
■ herkla, eftij' Ólaf Geirsson, Úr
erlendum Jæknaritum, Frá Al-
I þjóðaíæknafétaginu o. fl. Aðal-
ritstjóri er Ólafur Geirsson.

Finnsku knattspyrnumeiinirnir
köma hingað i dag með „Heklu“
og þreyta fyrsta kappleik sinn
við íslenzka landsliðið á morg-
un. Ennfreinur er svo ráð fyrir
gert, að þeir keppi tvo leiki í
viðbót, við úrvai úr Frani og K.
R. og Víking og Val.
Útvarþið í kvöld.
19.25 Veðurfrcgnir. 19.30 Tón-
leikar: Óperulög (plötur). 19.40
Lesin dagskrá næstu viku. 20.20
Útvarpshljómsveitin (Þórarinn
Guðnnindsson stjórnar): a „Al-
ceste“ — fórleikur eftir Gluck.
h) Danssýningarlög úr óperunni
„Faust" eftir Gounod. 20.45 Frá
útlöridum (Axel TThorsteinsson).
21.05 Tónleikar (plötur). 21.10
Dagskrá Kvenréttindafélags ís-
tands. Erindi: Kvenveldi býfhign-
anm^ (dr. Melitta Urbantschitsch)
21.35 Tónleikar (plötur). 21.40
Búnaðar])áttur: Unr búfjársjúk-
dóma (Ásgeir Einarsson dýra-
Jæknir). 22.00 Fréttir. 22.05 Vin-
sæl lög (plötur). 22.30 Veður-
fregnir.
Lúðrasvéitin Svanur
lcikur á Austurvelli ikvöld kl.
9.
Tilraunáfélagið „Njáll“i
seni Sigurjón á Áiafossi stofn-
aði, opnar i dag minningarsýn-
ingu um aidarafmæli spiritismans
i Listamannaskálamun.
„Dauðadansinn“
eftir Strindberg, verður leik-
inn í kvöld og annáð kvöld og þá
sennitega í síðasta skipti. Hefir
orðið að sýna leikinn oftar en
áætlað hafði verið, vegna gífur-
legrar áðsóknar.
Útihúsin
brunnu.
Menn virðast bollaleggja
talsvert um komu Tékkanna,
sem blöðin birtu viðta! við
í vikunni sem leið, ef dæma
má af þeim fjölda bréfa, sem
eg hefi fengið um þá. Er eng-
in leið að birta þau, þar sem
þau cru alltof mörg, en ekki
sakar, þótt eg gefi mönnum
kost á að kynnast efni þcirra.
Flestir virðast vcra þeirrar
skoðunar, að visindamenn þeir,
sem hér eru, sé eitthvað i ætl
við vísindamenn þá og ferða-
menn, sem fórp viða um Evrópu
fyrir stríð, en þcir voru flestir
af ]>ýzku bergi brotnir og marg-
ir með einkennilega hárklippingu
sem kölluð var sérstöku nafni.
Koma slikra ferðamanna til
lands, þótti jafnan fyrirboðl þess,
að þar mundi eitthvað sögulegl
gerast áður en nokkurn varði. .
í sumum bréfunum er minnzt
á það, aö nú sé ekki auðhlaup-
ið að því að fá leyfi til að
fara frá Tékkóslóvakíu og sé
það því síður eu svo eðli-
legt, að svo stór hópur manna
iái að fara þaðan nema þar
sé um vaiið lið að ræða. Hafa
vissulega bórizt fregnir út um
heim, að erfitt sé að komast
úr landi í Tékkóslóvakíu.
f
Fjós, hlaða og geymsluluís
brtumu um helgina á Ketils-
slöðum í Hörðudal.
Allt var með kyrrum kjör-
uni, þegar sonur bóndans,
Eysteinn Eyvindsson, koni
heini um. klukkan jnjú uin
nótlina, en þegar í'ólk fór á
fœtur um fimm tímum siðar
var allt brunnið og fallið.
Sex nautgripir brunnu inni
í fjósinu.
Eg skal nú ekki hafa eftir
1‘leira af þvi, sern í bréfum þess-
uin stendur oggeri líka ráð fyrir
því, að ríkisstjórnin hafi gengið
úr skugga um það, hvaða mönn-
uni hún hafi teyfi að koma hing-
að til langdvalar fjirri manna-
býggðimi. Þjóðverjum þótti ís-
land giruilegt fyrir striðið, sem
lokið er fyrir rúnium þremur ár-
um og horfur eru ekki svo frið-
vænlegar í heiminum um þessar
mundir. Svo mikið er víst, að
riiárgir Iiuglejða nú þetta og ein-
mitt með lilliti til túristanna
þýzku fyrir stríð.
líf þig langar lil liess að
verða 140 ára gamall skallu
bægja frá þér ölluin þunguni
þönkum og fara i langar
fjallgönguferðiv, segir Sai])
Oglu Veli, sem er, samkvæmt
Jiví er hlaðið Yatan j Istanbúl
heldur fram, orðinn rúmlega
140 ára. Fréttaritari Vatan
fór fvrir blað sitt til fjalla-
jjorpsins Maganeura í Austur-
Tyrklandi til þess að eiga tal
við Tyrkja nokkurn, er þar
býr.
„Eg ráfa um í fjöllunum 8
stuudir á hverjuin dcgi“
sagði Saip Oglu Vel, er frétta-
ritarinn fór að spyrja liann
uitt livórt liaiin gæti frætt
hann um hvernig stæði á því,
að liami væri órðinn svona
gamali og liéldi ennþá fullri
heilsu. Veli gamli bauð frétta-
manninum að koma með sér
í, daglega gönguferð sína um
f jöllin, en fréttamaðurinn af-
þakkaði hoðið og taldi sig
ekkj vera l'æran í að ganga í
8 stundir um ógreiðfæran
fjallaveg. Veli sagði þá, að
liann nivndi vera farinn að
eldást talsvert fyrstý liann
treysti sér ekki i 8 ldukku-
tíma gönguferð.
Veli segist hafa lifað 6 sold-
ána og 2 forseta j Tyjrklandi.
Hann segist hafa bai-izt við
Nizip gegn Egiptum árið
1839 og síðan verið í bardög-
unum til jiess að leysa Scarp-
anto úr umsátri 1853. E. D.
Allen blaðafulltrúi Breta í
Islanbul, sem fyrstur ralvst á
þenna öldung, dró í fyrstu í
efa aldur mannsins, en er
liann hafði lagt fyrir liann
ýinsar spui’ningar um við-
burði þessa timabils sann-
færðist Iiann um, að Tyrkinn
væri i raun og veru a. m. k.
140 ára gamall.
Veli hefir einu sinni kvong-
azt og fór liann með konu
sina upp í fjöllin en þar lifðn
þau hamingjusömu lifi þang-
að til hún andaðist eftir 15
ára hjónaband. Einasta á-
hyggjuefni Velis er nú, að
hann hefir engan kvenmann
til jiess að hugsa um sig. Hann
segist vera ákveðinn í því að
kvongast aftur, ef hann rekst
á einhvcrja konu er honum
lízt á og vill flytjá úpp yfjÖJI-
in og búa nieð honum þar. f