Vísir - 23.07.1948, Blaðsíða 2

V I S I H
Föstudáginn 23. júlí 1948
ISLAND í AUGUM ENGLENDINGS II
Reykjavík verðskuldar titilinn
„sóðalegasta borg heimsins.64
En andrúmsloftið er tært og
hressandi sem kampavín.
Fyrstu kynni mín af
Reykjavík voru fremur dap-
urleg af þeirri einföldu á-
stæðu, að eg var ákaflega sjó-
veikur alla leið frá Grimsby
og var nær dauða cn lífi,
þegar er steig af skipsfjöl.
Við fengum ekkert sérstak-
lega vont sjöveður á leiðinni,
það er að segja ekkert verra
en venjulegt má teljast, —
og skipið var togarinn Júlí,
sem smíðaður var í Englandi
árið 1945 og er eitt liið nýj-
asta og fullkomnasta skip ís-
lenzka fiskiflotans. En það
vildi nú bara svo til, að eg
er ákaflega lélegur sjómaður.
Samt sem áður held eg það
sé góð hugmynd að ferðast i
til Islands með togara til þess
að fá ofurlitla nasasjón af
lifnaðarháttum ísl. þjóðar-
innar. Skipstjórinn á Júlí,
Benedikt Ögmundsson, og
allir skipverjarnir reyndust
mér ákaflcga góðir og vin-
gjarnlegir. Flestir þeirra töl-
uðu enslui. Þeir komu til mín
og töluðu við mig um ísland,
og þai’ komst eg fyrst í
lcynni við hina alúðlegu
geslrisni, sem gert liéfir
ísland .frægt og það með
réttu.
Togarinn Júlí, sem harði
nýse.lt afla siun fvrir 12.000
sterlingspúhd, sigldi frá
Grimsby 7..aprjl kl. sex og
kom tií ; Hafnarfjarðar
snemma morguns 11. april.
Loftskeytamaðurinn á togar-
anum hafði gert mér þann
greiða að senda vinum mín-
um skilaboð og segja þeim,
að við værum að koma, svo
að þeir voru komnir til að
taka á móti.mér og óku mér
V
slcilið eftir utan við húsin í
ljótum hrúgunv og alls
konar brak annað var á víð
og dreif. Síðan hef eg van-
izt við að sjá slíkt og því-
líkt í Reykjavík, en sanit get
eg ékki skilið, hver vegna
lslendingar þurfa að spilla
fegurðinni í kring um sig á
þennan hátt. Stórir hlutar af
Reykjavík, einkum svæðið
umhverfis Sjómannaskólann,
eru næstum samfelldar rusla-
hrúgur.
Það er nú svo, að allar
andi deyr hann ekki út á Is-
landi. Mér þykir líka gaman
að kvöldkaffiboðunum. Mér
hefir verið boðið inn á mörg
íslenzk heimili, vegna þess að
eg á hér ættingja. Hér get
eg ekki talið upp nöfn hinna
l'jölmörgu gestgjafa minna,
en eg er þeini öllum mjög
þakklátur.
Það er auðvitað mesti
munur að eiga vini á Islandi,
áður en þangað ef komið.
Ef svo er ekki, er hætt viðj
að menn verði mjög leiðir og
einmanna fyrstu vikurnar,
og það getur liaft óheppileg
áhrif á allar sköðanir manna
á landinu. Eg tel sennilegt,
borgir vilja vera frægar fyrir að þannig hafi farið fyrir W
eitthvað. Sem siendur getur
Reykjavík geri kröfu til að
bera beitið óþrifalegasta borg
heimi. Hún verðskuldar
þann titil vissulega.
Yondir vegir —
fagrir bílar.
Eg hafði búisi við, að veg-
irnir væru slæmir. — satt að
segja hafði eg haldið, að
iþeir væru verri en raun var
á, — en mér fannst þeir
.samt mikil mótseining við
allan þann inflda fjölda af
iglæsiíegum amerískum bíl-
úm, sem. hvaryetna gat að
líla. Eg er ennþá að velta
fvrir mér, hvernig það geti
átt sér stað, að svo. margir
geti kevpt svona dýr farar-
tæki í landi, sem talið ’er fá-
í bifreið til Reykjavíkur.
„Kampavínsloft.44
Fyrstu dagana var eg svo
slappur eftir sjóveikina, að
eg veitti því litla athygli,
sem fyrir ínig har, Pg auk
|)css komst eg að raun uim
lið eg þoldi ekki matinn, sem
ég var óvanur, En suiátt og
smátt náði eg fúflri heilsu og
fór að taka, cftir því, sem í
jcringum mig var.
; Hið fyrstá, scm' eg veitti
btygli, þegar eg kom til Is-
lands, var það, hve loftið var
sérstaklegá hreint. Eg kallá
það „kampavínSloft“. Þessu
veitti eg sérstaklega athygli,
og Esjumii, þessu undra-
fjalli, tignarlegu og snjó-
rákóttu. Ryík sjálf virtist
einstaldega óþrifaleg. Svo
sýndist scm götur og hús
hefðu .verið gerð án nokk-
urrar fyrirfram áætíunar,
— hending ein látin ráða.
vík. Mér hefir skilizt að um
hana væru mjög skiptar
skoðanir.
1 Englandi er það næstum
að segja föst venja, að
tækara en svo, að þar verði j menntamennirnir séu í and-
Íagðir góðir vegir. En ef geri sföðu við hverja þá stjórn,
H. Aúden, þegár hann koín
hingað 1937. Ef lionúm hefði
verið boðið inn á íslenzk
heimili eins og mér, mundi
hann varla hafa skrifað um
land ykkar jafn ófagra Iýs-
ingu og hann gerði.
Úr því minnzt er á bælcúr,
skal eg geta þess, að eg kom
til Islands rétt eftir að Atóm-
stöðin, hin nýja bók Halldórs
Laxness, kom út. Eg lcann
ekki íslenzlcu, svo að eg hef
ekki getað lesið hana sjálfur,
en eg veitti því sérstaka
athygli, hvilika ólgu hún
vakti meðal fólks í Reykja- handahófslegt, — sumirlilut-
byggingarnár í Oxford og
Cambridge. Einnig leizt mér
vel á sumar aði’ar nýtízku-
byggingai’, til dæmis Sjálf-
stæðishúsið. Nýlega gerði
Kristján Eldjárn þjóðminja-
vörður mér þann greiða að
sýna mér Þjóðminjasafnið,
og eg hafði mikið gaman af
að sjá hluti þá, sem þar eru
saman kornnir. Einlcum þótti
mér’mikið til koma minja
fi’á vikingatimanum og liins
fallega tréskurðar. En eg
verð að játa, að ennþá hef
eg ekki séð allt, sem vert er
að sjá í Reylcjavík og mun
verða að skoða marga fleiri
staði, áður en eg fer.
Gefið illt auga.
Það er gaman að koma til
Islands og sjá kunnar brezk-
ar vörur til sölu í mörgum
búðum, sömuleðis að sjá svo
margvíslega hluti, — til
dæmis skó og nýlenduvörur,
— á boðstóhun í sömu verzl-
unum. Flest allt íslenzk búð-
arfólk hefir verið kurteist og
vingjarnlegt við mig, en þó
finnast þeir, sem gefa manni
illt auga, eins og þeir litu á
það sem persónulega rnóðgun
við sig, að komið væri inn
i búðina til þess að kaupa
eitthvað. Þetta er skemmti-
leg mótsetning við tungu-
mýkt enska búðarfólksins,
sem hegðar sér eftir máltæk-
inu: „Viðskiptavinurinn lief-
ir alltaf á réttu að standa.“
Verðlag sýnist hér rnjög
and the Icelanders" ættu við
nokkur rök að styðjast. Þegar
eg kom liingað aftur 10. júní
eftir liálfsmánaðar dvöl í
Grímsey, sá eg að allt var
breytt. Nú er glanxpandi sól-
skin, sjórinn er fagurblár,
gi-asið stéi’kgx’ænt og stráð
fíflurn á flötinni ki’ingum
hiisið, þar sem eg bý, og
jafnvel rauð járnþökin gera
umhverfið glaðlegra með lit
sínum. Á þessum tínxa árs á
Reykjavík fegurð, senx sjálf-
ur óþx’ifnaðurinn getur ekki
spillL
Alan Moray Williams
7500 börn
bólusett.
Alls hefir likn nú fram-
kvæmt á þessu ári 7500 bólu-
setningar á börnum gegn
barnaveiki.
Hafa 3500 börn verið bólxx-
sett í fjæsta sinn, 400 börn
í annað sinn.
Afköst Líknar við bólu-
setninguna eru unx 120—130
börn á dag. Pantanir til bólu-
setningar eru teknar alla
vii'ka daga nema laugai'daga
milli kl. 10—12 í sínxa 2781.
Bai’naveikitilfella hefir ekki
oi’ðið vart síðan liér á dög-
unxun, en bólusetningin held-
ur samt áfranx.
seu
gi'óða
ráð fvrir, að bílarnii
leifar frá stríðs
úrunum.
Fyrstu dagana komu vin-
ir mxnir mér í kynni við ís-
lenzka siði og íslenzkan mat.
Eg læi'ði að skilja orðin
„gerið svo vel“ og segja
„taklc fyrir matinn“ eftir
máltíðir, og eg reyndi skyr,
hangikjöt, pönnukökur og
aðra rammíslenzka í'étti,
sem mér smökkuðust allir
vel, að undanteknum harð-
-fiski. Eg er þeirrar slcoðunar
ennþá, að hann sé á bragðið
eins og birkibörkur.
Ánægjulegur
siður,
Þeim, sem kcmur frá Eng-
íandi um þessar mundii’,
finnst íslenzki nxaturinn
ixxjög góður. Við söknum
auðvitað grænmetis og á-
vaxta, en þið eruð langt um
betur staddir en við að
mörgu leyti. Með okkar
knöppu matarskömmtun,
getum við til dæmis eklci
fengið nándarnærri eins
mikla mjólk, rjóma eþn- eg
Mjög ánægjulegur , er s;
siður að bjóða gestum ævinr
senx fer nxeð völd, Þar xxiundi
það elcki valda neinum undr-
un, þótt skáldsagnahöfundur
réðist gegxx stjórninni jafn-
vel i slíkri deilu sem flug-
vallarnxálinu í Keflavík. Við
teljunx að gagnrýni sé nauð-
synleg til prvunar stjórn-
málaleiðtogum hverrar þjóð-
ar. En svo virðist sem þið
Islendingar lítið þessi mál
alvarlegri augum,
Það er þá að minnsta
ir éru furðulega ódýrir, en
flest er undarlega dýrt. Eg
lield að verðlag á gistihúsunx
og greiðasölustöðunx sé ó-
skynsamlega liátt.
Sem rithöfundur. er eg
hrifinn af hinunx nxilda
fjölda' af bókabúðuixx, sem
getur að líta i Reykjavík, og
ágætri prentun og bandi á
bókum hér og fjölbreytni
góðra íslenzki’a tímarita og
fréttablaða, senx hér eru á
boðstólum. Allt sannar þetta
hið háa menningarstig Is-
lendinga. Hins vegar er það
í’aunalegt, að svo xxxörg
kvikmyndahús skuli vera í
Reykjavílc, sem sýna algjöx’-
lega einskisverðar myndir,
lega kaffi og kökur, hvenær
fffni b^ggþággmaún^a^j.l^m þá ber að garði, og voií-
t,
kosti ekki nema gott um það myndir, sem eru gagnstæðar
að segja, að bökmenntirnar allri nxcnningu og liafa að-
skuíi eixnþá hafa svöíxa mikil eins óholl þjóðfélagsleg áhrif.
áhrif á Islendinga, og vöii-
andi verður Atómstöðin þýdd
á enslcu eins og Sjálfstætt
fóllc og Salka Valka (síún
hafa orðið mjög vinsælar hjá
okkur) jafnvel þótt efni
Slcmabúim
GARÐIiR
Garðastræti 2. — Sími 72S9.

<o*xAr
bcíf<»Aiv»afí\v
RUGL^SINGHSHRirS'rorn
þessarar. bókar kxmni að
vei’a fábreyttara en Ixhúia.
: :;í :. iý jji LJfi :
I li.
: . paj'
Mmna á Oxford
Andstæðurnar
í borginni.
Þetta tvennt, bókavérzlan-
irnar og bíóin, virðist mér
einkenni tvennskonar lífs-
hátta, sem mætast hér í
Reykjavík, andlegs og efna-
legs efnis. Vonandi víkur
ekki liið gamla Island forn-
sagnanna hægt og sígandi úr
Islandi í
og Cambridge.
Mér geðjast xnjög vel að sessi fyrir nýju
þx’ifalegri Iilutum Reykjavík-1 Hollywoodstíl.
ur, og mér hzt vel á nýjju Þegarí;eg, kom fyrst til
pteinhúsin með rúmgóðum Reykjavíkur, var grasið enn-
herbergjumogstórum glugg- þá gulleitt á lit, og kalt veð-
unx. Háskólinn og Stxidenta- ur og rigníng. Eg átti érfitt
garðurinn eru prýðilegar með að trúa því, að hinir
byggingar og minna mig dá- skærú' litír í myndunum |
lítið á sumar nýrrf 'háskóla- bók Helgá Brie’m „Iceland
herranærföt
ernxalausir bolir, stuttar
buxur
VERZL.
Rafmagns-
KLUKKUR
fyrir cldlxús, verkstæði,
o. fi. Yerð frá lcr. 135,00.
tíÍOiCflg! 13 . • sií
VÉLA- OG ■
RAFTÆKJAVERZLUNIN
Tryggvag. 23. Sími 1279.