Vísir - 11.12.1948, Blaðsíða 4

%
V I S I R
Laugardaginn líl. desemlicr 1948
ITÍSIR
ÐAGBLAÐ
Dtgefandi: BLAÐAOTGÁFAN VlSIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Hlutleysi á „atomöld".
Merkir sérfræðingar í liernáðarlist liéldu því fram, áðúr
en styrjöld skall á árið 1914, að ef til hennar lcæmi,
hlyti styrjöld að reynast skammvinn, veg'na þess að tækni-
leg meiining væri á svo liáu stigi, að þjóðirnar myndu ekki
handa eyðinguna út, nema skamman tíma. Raunin sannaði
að þótt engin styrjöid hai’i orðið mannskæðari, léiddi tækn-
in engan veginn til þess að hún yrði skemmri en aðrar
styrjaldir, ef frá er talið 30 ára stríðið og aldarstríð Breta
við Frakka á sinum tíma. Nú munu allir sérfræðingar
horfnir frá þeirri kenningu, að aukin tækni leiði til
skepunri styrjalda, en munu frekar hallast að gagnstæðri
skoðun.
Eftir að kjarnorkusprengjan kom til sögunnar, var
margt um hana ritað í upphafi, og töldu súmir að kjarn-
orkan hlyti að leiða til gereyðingar lieims. Nú hefir málið
.skýrst fyi’ir mönnum, og ræða sérfræðingar það af meiri
róscmi. Er talið að kjarnorkan þurfi ekki að leiða til
skemmri styrjaldar, verði hún notuð í hernaði, en hins-
vegar hljóti öll hernaðartækni að breytast frá því, sem
hún er nú, og ef til vill eigi smáskæruhernaður franftíðina
fyrir sér, en herfylkjaátölc hverfi með öllu. lTt í slíka sálma
skal ekki farið, enda ekki á amiarra færi, en sérfræðinga.
Fyrir nokkrum dögum birti Þjóðviljinn grein eftir
hrézkan visindamann, sem blaðið taldi ágætasta sérfræð-
ing Brcta í kjarnorkurannsóknum. I greininni var því haldið
i'ram, að kjarnorkan gæti eldci komið að verulegum notum
við eyðingarstarfsemi, ef varnir lands þcss, sem sótt yrði
að; reyndust haganlegar. Sérfræðingurinn taldi að þar,
sem lóftvarnir frá landi og í loíti, væru tryggar, myndu
flugvélar ekki getað varpað farmi sínum örúgglega á þá
staði sem ætlunin væri að sækja heini. Ekki væri lieldur
imnt að skjóta kjarnorkuspréngjum yfir órahöf í árásar-
skyni, með þeirri tækni, sem þjóðirnar búa enn yfir. Mætti
þvi ætla að kjarnorkan hefði ekki úrslitaþýðingu í liern-
aðí, nema því aðeins að landvarnir væru veikar, cða þjóð-
iriiar byggju í nábýli, þannig að skjóta mætti kjarnbrku-
sprengjum á svipaðan hátt og Þjóðverjar skutu sprengjum
sínum á Bretland í síðustu styrjöld.
Efist menn um að Island hafi liernaðarþýðingu, sökum
þess að flugtækni fleygi fram, þannig að lendingarstöðva
þurfi ekki lengur með í Nörður-Atlantshafi, mætti benda á
að fjarlægðir geta haft verulega þýðingu fyrir stórþjóð-
irnar, að því er orkueyðslu snertir, cn auk þess eru aðrir
hagsmunir í húfi, sem ráðið geta úrslitum um líf eða
dauða milljónahers. Leiddi hlutleysi Islands til þess, að
landið yrði hernumið af stórveldi, sem ékki hefði yfirbúrði
á höfunum og einnig í lofti, myndi það leiða til að þjóðin
vrði étin út á gaddinn, meðan ætileg vara /fyrirfyndist í
Jandinu, cn að lokum yrðu blóðug átök um landtöku, sem
leitt gætu til tprtímingar þjóðarinnar að einliverju leyti
eða öllu. Rökín, sem fram eru færð fyrir hlutleysi þjóðar-
innar eru staðlausir stafir, sem pkkcrt er byggjandi á, |)ótt
þau séu af hcilum huga fram sett og virðingarverðri
ættjarðarást.
Hér er hinsvegar of mikið í hú'fi, til þess að teflt verði
í tvisýnu. Þjóðinni verður að skapa það öryggi, sem fyllst
má fá, án þess að sjálfstæði hennar né tilveru sé stpfnt
i voða. Alþjóðasamvinna er nú með öðrum liætti, en hún
var fyrir stríð, og viðskipti þjóða, — smárra sem stórrá, -—
miklu nánari á flestan vcg. Allt stefnir að því að heims-
stjórn komist á, þótt emi sé hnötturinn áhrifasvæði tveggja
íindstæðra afla. Það cr einnig eina lausn vandans, sem
imnt er að greina og eiúá voh mannkynsins í l'ramtíðinni.
Innan slíkra alþjóðasamtaka gefur hvert íand notið fulls
.sjál'fs^pðis og frelsis, að öðru leyti en því að ofbeldisað-
gerðuni.geta þau ekki beitt sín á milli. Meðan síik þróun
er skammt á veg komin, vérður hver þjóð að treysta
óryggi sitt, svo sem við verður komið, annaðhvort sjálf,
cðn i samvinnu yið aðray, vinveittar stórþjciðir.
Sagt frá af
bersögli.
Endurminningai
Gunnars Olafs-
sonar.
Það ér venjulega bæði
róðlegt og' skemmtilegt að
esa endurminningar at-
hafnamanna.
Gunnar Ólafsson ræðis-
maðúr og kaupmaður í Vest-
mannaeyj’um hefir nýlega
lokið við að skrá ýmsar end-
urminxúngar sínar og eru
þær að koma út þessa dag-
ana á forlagi Guðjóns Ó.
Guðjönssónar. A Gunnár
langán feril margvislegra
starfa að balci. Hann verðúr
85 ára í febrúarmánuði næst-
komandi og þótt hann hafi
vitanlega af miklu að taka,
fjallar þessi bók mestmcgnis
um þau ár, sem hann dvaldist
í Vik í Mýrdal. Segir Gunnar
svo um þetta í eftirmála sín.
um með bókinni: „Þetla end-
u r m i n ni ngaliraf 1, sem hér
kemur fyrir almenningssjön-
ir, er ef svo mætti segja, sín
ögnin af liverju og langt frá
því að geta kallazt ævisaga
eða nokkuð þvi líkt.“
En þótt liér sé aðeins um
endurminningahrafl að ræða,
cins og höfundurinn kenist
að orði, er þar þó tæpt á
nörgu og ekki er Gunnar rag-
ur við að segja skoðanir sín-
ar á mönnum og málefnum.
Fyrir það yerður bóldn
hressilegri en ella og vafa-
laúst sannari mynd af því,
sem höfundur vill segja frá,
en ef hann hefði kæft slcoð-
anir sínar í silkiumbúðúm,
eins og nú er tízka. Hefir
jafnvel þótt fulldjúpt tekið í
árinni í endurminningum,
cins og' Gumiar segir sjálfur i
eftirmálanum, en hann hefir
ekki Viljað breyta stafkrók
hvað þá meira. „Eg tók fram
við útgefanda,“ segir Gunn-
ai’, „að liann mætti engar
breytingar gera á handritinu
éða úrfcllingar aðrar en ])ar,
sem um beinar málvillur
væri að ræða, og svo lestrar-
merkjum, sem sagt er, að fáir
geti sett, svo að öðrum líki.“
Það er hressandi að lesa
slíka bók sem Endurminn-
ingar Gunnars Ólafssonar og
vafalaust verður hún i
nargra höndum, áður en var-
ir. Og senniléga vilja peir.fá
,meira að heyra“ að lestri
loknum.
Rauða telpna-
bókin komin út.
Bókfelisúlgáfan fíefir nú
séiit telpnajóiabók síríá á
markaðinn, en það cr „Sigga
Vigga“ úr flokki „Rauðu
telpnabókarina“.
Höfundur bókarinnar er
sænsk skáldkona, Lisa
Euren-Berner, og liefir hún
getið sér mikinn og góðan
orðstír fyrir þessa bók.
„Sigga Vigga“ héfir komið
út í mörgum útgáfum i Sví-
þjóð á örskömmum tíniá og
er það ærin sönnum fyrir
því hve bókin þykir góð.
Sagan segir frá fjörugri
og kátri stúlku, skólaárum
h'éúnar, skíðaferðúni,
skemmtunum, ferðaævin-
týrum í öðrum löndum og
fyrstu ást liennar. Siðar
mún BókfeHsúfgáfan senda
fleiri Siggu-Viggu-boékur á
markáðíiin.
Tékknesku ráðherrarni r,
sem staddir eru í Moskva
gengu í gær á fund Stalins.
JÖLABÓKÍN
1 © •
er jor
'eftir Ármann Kr. Einarsson
kemur í dag í
~3sajotdí
'okaverztun
ar
I das
er taugarclaf
dagur ársins.
:ur 11. des.
Sjávarföll.
Árdegisflóð er kl.
degisl'lóð kl. 13,41).
1,10
345.
síð-
Næturvarzla.
Næturvörður er i l.yfjabúð-
inni Iðunni, sími 7911. Nætur-
iæknir er í Læknavarðstofunni,
sínii 5030. Næturakstur annast
Hreyfitl, sími 0033.
Veðrið:
Fyrir vestan Bretlandseyjar cr
djúp lægð á hreyfingu A-eftir.
Háþrýstisvæði yfir Grænlandi.
Veðurhorfur fyrir Faxaflóa:
Nórðaustan gola eða kaldi, hjart-
yiðri.
Mestur liiti í Reykjavik i gær'
vár -ý-1.7 stig', en minnstur liili i
nótt ~;-8.2 stig.
Hetgidagslæknir
á morgun er Friðrik Einars-
son, Efstasundi 55, siihi 6565.
í fyrradag
kom upp eldur í félagslieiinili
knattspyrnufélagsins Fram og
tókst slökkvlliðinu að koma í veg
fyrir, að skálinn lirynni til ösku.
IvviknaÖi í út frá miðstöðvar-
klefa og skemmdist liann áll-
mikið.
Leikfétag Iteykjavíkur
ifefir sýnt leikritið Galdra-
Loftur alls 11 sinnum í liaust við
prýðilega aðsókn og frábæra
dóma. Vegna brottfarar leikenda
^eru aðcins nokkrar sýningar eft-
’sr á þessu vinsæla teikriti.
Messur á niorgun:
Dómkirkjan. Messað ld. 11 síra
Bjarni Jónsson (altarisganga).
Ekki messað kl. 5.
Nesprestakall. Mcssað í kapellu
liáskólans kl. 2 e. h. — Aðalsafn-
aðarfuhdur verður lialdinn eftir
messu. Sr. Jón Thorarehsen.
Hallgrímskirkja. Kl. 11 há-
messa. Sr. Jakob Jónsson. Kl. 1,30
barnaguðsþjónusta, sr. .Takob
Jónsson. Kl. 5 síðdegismessa. Sr.
Sigurjón Árnason.
Laugarnésprestakall. Messað kl.
2 c. h. Sr. Garðar Svavarsson.
Barnaguðsþjónusta kl. 10 f. li.
Fríkirkjan. Messa kl. 2. Sr.
Árni Sigurðsson. Barnaguðsþjón-
usta kl. 11. Sr. Árni Sigurðsson.
ElliheimiliíS. Guðsþjónusta kl.
10 f. h.
•Njarðvíkurkirkja. Mcssa kl.
2,30. Barnaskólinn í Ytri-Narð-
yiktim. Messa kl. 5. — Sóknar-
presturinn.
Fullkomið
simasamhund komst á þann
des. við ísafjörð. Hafði laiids-
sianalínaii slitnað niður víða i of-
viðrinu 1. des. — BúLst er við að
símásamband komist á við Stykk-
isliólih og aðrar
Snæfeilsne.si nú í
siinastöðvar
kvöltt;
Fundur
í fulltrúaráði Sjálfstæðisfélag-
anna verður haldinn í Sjálfstæð-
ishúsinu í dag kl. 5 síðd. Árí'ðandi
mál er á dagskrá. Framsöguræð-
ur flytja þeir Ólafur Thors, form.
flokksins og Bjarni BenedikLs-
son utanríltisráðherra. Er nauð-
synlegt að fulltrúarnir mæti vel.
Brezku
skipbrotsniennirnir af togaran-
um Sargon fara fiugleiðis til
Englands n.k. nnðvikudag. Þeir
búa á Flugvallarhótelinu.
Útvarpið í kvöld.
Kl. 18,30 Döhskukéniisla. 19,00
Enskukennsla. 19,25 Tónleikar:
Samsöngur (plötur). 19,45 Augl.
20,00 Fréttir. 20,30 Léikrit: „Ó-
vænt heimsókn“ eftir .1. B. Priest-
ley (Leikcndur: Brynjólfur Jó-
liannessóh, Rcgíná Þórðardóttir,
Hildur Kalman, Einar Pálsson,
Róbert A'rnfinnsson, Guðrún
Stephensen og Valur Gíslason. —
Leikstjóri: Valur Gíslason). 22,20
Fréttir og veðurfr. 22,25 Danslög
(plötur). 24,00 Dagskrárlok.
Útvarpið h morgun:
Kl. 13,00 Með togara á Hala-
miðuln; samtöl og frásagnir á
stálþræði (Slefán Jónssoh frétla-
niaður). 14,00 Messa i Frikirkj-
unní (sr. Árni Sigurðsson). 15,15
Ttvarp tit íslendinga erlendis:
ðg erindi (Vilhj. S. Vil-
hjálinssón ritstj.). 15,45 Miðdegis-
tónléikar (plötur): a) Gellosón-
atá í e-moll opp'.'38 eftir Brálims.
h)‘,;Kijé liðsforingi", svíta eftir
Prokofieff. 15,25 Veðurfr. 10,30
Skákþáttur (Guðni. Arnlaugsson).
18,25 Vcðurfr. 18,30 Barnatimi
(Þorst. Ö. Stepheiisen o.fl.). 19,30
Tónleikar: Valsar cfti'r Chopiu
(plötur). 19,45 Augl. 20,00 Fréttir.
20,20 Samteikur á fiðlu og píanó
(Þórarinn Guðnuindsson og Fritz
Weisshappel): Sónata i g-moll
eftir Tartini. 20,35 „Blandaðir á-
vextir“. 22,35 Danslög (plötur).
23,30 Dagskrárlok.
^'Fréttii