Vísir - 13.12.1948, Page 4

4
V I S I R
Mánudaginn 13. desember 1948
171SIR
DAGBLAÐ
Dtgefandi: BLAÐADTGÁFAN VISIR H/F.
Ritstjórar: líristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm linur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Staðreyitd slysfaranna.
pjáHög voru lögð fyrir Alþingi, nokkru cftir að það sett-
* ist á rökstóla. Námu áætlaðir útgjaldaliðir þeirra 240
milljónum króna, en á síðustu árum hafa slík útgjöld
iiækkað frá ári til árs um kr. 20—30 milljónir. Svo að
segja öllu þessu fé er svo ausið í Jaunagreiðslur, þannig
að ætla má að hlutur þeirra einna nemi 80 -90 af hundraði,
en það hefur að sjálfsögðu áhrif á verðhólgu og vísitölu-
hækkun í landinu og slcal ekki skýrt nánar.
f fjárlagafrumvarpinu er gert ráð fyrir að varið verði
kr. 35 millj. til niðurgreiðslna og verðupphóta, en á árinu
1947 hefur samtals verið varið til slíkra greiðslna kr. 60,1
millj. Til niðurgreiðslna á innlendu afurðaverði hefur
verið vai’ið kr. 20 millj., en útflutningsuppbætur á fiski
nema kr. 21 millj., en aðrir liðir lægri upphæðum. Með
verðjöfnun milli lýsis og fisks, sem liæpið er að vísu laga-
Jega séð, var ætlunin að draga verulega úr áhættu rílcis-
sjóðs, með því að lækka raunverulegt lýsisverð, æn hækka
Jiskverðið að sama skapi. Lýsisverð Iiefur nú lækkað um
ea. 20—30 £ tonnið á erlendum marlcaði og fiskvcrð um
2 £ tonnið á brezka markaðinum. Til verðjöfnunar vcrð-
ur því eklci gripið á sama liátt og í fyrra, en eigi að
Jialda áfram uppbótargreiðslum er ekki ósennilegt að afla
þurfi ríkinu telcna í þvi skyni, er nema j)yrftu um kr. 70
mílljónum, en heildartekjujrörf ríkissjóðs ætti þá að nema
ca. kr. 300 millj. Auk þess hvíla svo útsvör til hæja- og
sveitafélaga með sínum Jmriga á almenningi, en þegar j)ess
er gætt að heildar útflutningsverðmæti afurðanna er á-
ætlað ca. kr. 350 millj., ætti að fara að renna upp fyrir
mönnum ljós að þvi er varðar tekjuþörf rikissjóðs og
annars opinhers rekstrar.
Alj)ingi stendur uppi ráðþrota og almenningur sleg-
inn skelfingu. Menn vita að síldin hefur hrugðizt að
nokkru levti undanfarin ár, en þeir liafa elclci viljað horf-
asl í augu við verðfall á erlendum markaði, þótt þráfald-
lega hafi verið við því varað. Menn hafa eklci viljað skilja
að vélhútaútvegurinn hefur þjóðhagslega miklu meiri
])ýðingu en stórútgerðin. Við vélbátaflotann hafa ca. 40—50
þúsundir manns lífsframfæri, heint eða óbeint, en við
botnvörpungana alla ca. 4000 -5000 manns. Botnvörp-
ungarnir hafa sumir hverjir hagnast, en vélhátarnir verið
reknir með halla ár frá ári. Lágmarksvcrð vais setl á is-
fisk, er nam lcr. 0,65 á kg. Það jmtti of lágt og vildu út-
vegsmenn fá hærra verð. Fislctökuskipin hættu kaupum.
Þá var fislcurinn saltaður, en landvinna var svo óhófleg
og dýr, að talið var að útvegsmenn fengju kr. 0,45 fyrir
Icg. af saltliski, en gátu selt fiskinn í flutningaskip fyrir
kr. 0,65 upp úr sjó. Þannig hefur ráðslagið verið.
Samkvæmt uppgjöri og athuguri þingskipaðrar nefnd-
ar nema skuldir vélbátaflotans milclu hærri fjárhæðum,
cn eignir, þannig að segja má að flotinn allur sé gjald-
jtrota. Annað hvort verður að láfa flötanri liggja í höfn,
(ða leita til þjóðarinnar um stuðriing, en það .sýnist ærið
skref í þjóðnýtingar átt, eins og þt’áfaldlega hefur verið
sagt fyrir. Jafnvel j)ótt nýir skattar væru lagðir á j)jóð-
ina, sem nema jjyrftu kr. 50 •100'millj. á ári, eyðist jægar
af er lekið og hætt cr við, að þjóðin geti elcki risið undir
hyrðunum til lengdár. Aljjingi er því í vanda, en j)að
má sjálfu sér og lyrirhyggjuleysi sínu um lcenna. Þjóðin
hefur verið hlekkt og hlinduð með árqðri og umsigslætti,
meðan teflt hefur verið á tæpasta vað og stóUið á „sildar-
l:appdrætlið“ við strcndur landsins.
Sjálfstæði j)cirra þjóðar, scm er fjárhagslega ósjálf-
s!a-ð, hyggist ekki á traustum gunni, en vonandi forða
guðirnir íslenzku þjóðinni frá, að til hennar verði miklar
lcröfur gerðar. Vegna óstjórnar liðinna ára er aðstaðan
jegileg, hvernig scm úr rætist, en hörgaraflokkarnir hafa
iJdrei átt við slík erfiðleika að stríða, vegna jæirru eigin
yfirsjóna.. Slíkt er dapurt hlulskipti, en ekki veldpr sá, er
víuar. Línurnar hafa ávailf verið hreinar hér í btaðinu.
Sannleilcann kunni þjóðin ekki að rrieta, en nú starir hún
ráðþrota á staðreyndir slysfara síðustu úra.
Ritstörf Ara
Amalds.
Ari Arnalds, fyrrverandi
sýslumaður, flutti nýlegá
skemmtilegt erindi í Rílcis-
útvarpinu, varðandi vanda
j)ann, sem livilir á höndum
emhættismanna, og þó einlc-
um sýslumanna við meðferð
opinberra mála. Séu sýslu-
menn mannúðar- og dreng-
skaparmenn geta þeir miklu
góðu til leiðar komið, svo
sem saga Ara Arnalds sýndi.
í sambandi við erindíð hefir
eftix*farandi bréf borizt frá
einum víðlesnasta og inerlc-
asta listamanni i sinni grein:
Er það í’itað til Ara sýslu-
manns Arnalds:
„Sögukaflinn er stuttur, en
efni hans stórbi'otið og sí-
akandi í meðvitund islenzlcu
þjóðarinnar. Það er því ekki
á allra fxeri að gera j)ví góð
skil. En þér varð ekki slcota-
slculd úr j)ví. — Samtöl, lýs-
ingar á liugarstriði fólksins,
umhverfi og náttúrulýsingar,
allt þetta fengum við hlust-
endur í fáum, en óvenjulega
áhi'ifamilclum oi'ðum, sem
misstu elclci marks, heldur
æslu sig djúpt í lmgskot oklc.
ar.
Flutninguinn var hægur,
en elclci um of. í næstum
hverri setningu var talað til
tilfinninga hluslandans og
hugmyndaflug hans valcið
og úhugi fyrir efninu. Yissu-
lega þola elclci mörg útvarps-
erindi svona hægan flutning,
en hér vai'ð hann til jxcss að
gera efnið enn áhrifameira.
Eg þalclca jxér kærlega l'yr-
ir þessa stultu kvöldstund, —
sögukafla, sem var þrunginn
af lifsspeki og skáldskap.“
Þeir, sem jxekkja ritsnilli
Ara sýslumanns Arnalds,
sem og erindaflutning, munu
vissulega laka undir J)essi
orð, enda cr þcss að vænta,
að sýsíumanni gefist lcostur
Sími 5113
•uigp|SB[iqTpu3g
Notið sendifei’ðabila.
Hjólkopppr
hefir tapazt af Austin-híl
s.l. laugardag. Vinsamleg-
ast skilist í FiskhöJlina.
SPYRJIÐ eftir spákon-
unni í kjallaranum á I_auga-
vegi 27 B. Hún spáir i spil.
á að iielga sig ritstörfuni liér eí’tir, frelcar en hann liefir átt Icost til J)essa.

VÉLRITUNAR- KENNSLA. Viðtalstími kl. 6—8. — Cecilia Helgason. Sími 2978. (603
MatreiðsIunGfiii óskast nú þegar. MATARBDÐIN Ingólfsstx'æti 3.

SKÁTAHEIMILIÐ. Les- stbfa íyrir börn er opin dag-
á verkuin ellelu kunnra listamanna stendur yfir og
er opin dagléga frá lcl. 2 10.
Allar myndirnar, sem sýndar eru, eru til sölu og er
verð þciri-a frá 100—1000 kr. Er hér prýðilegt tæki-
íæri til j)css að karij)a ódýr eu góð listaverk.
ti tt titiB' S V&iti SStÞftiSt'
Freyjugötu 41.
lega frá kl. 4—6.
(327
B Æ K U
: AN.TIQtfÁRlAT
HEIMILISBÓKASAFN.
— 40 bækur fyrir 160 kr. —
Frestið ekki atS gerast félag-
ar. Bókaútgáfa Menningar-
sjóðs og Þjóðvinafélagsins.
(154
fmt
MENN teknir í fast faeði i
prívathúsi. — Uppl. Bergs-
staðastræti 2. (374
I dag
er mánudagur 13. dcsember, —
347. dagur ársins.
Sjávarföll.
Árdegisflóð var kl. 3,05 í morg-
un. Siðdegisflóð verður kl. 15,25.
Næturvarzla.
NæturvörSur er í Lyfjabúðinni
Iðunni, sími 7911. — Næturlæknir
cr í Læknavarðstofunni, sími
5030. Næturakstur annast Hreyf-
ill, simi 6633.
Veðrið:
Djúpt og viðáttumikið lægðar-
svæði yfir austanverða Atlants-
hafi og norður á inilli íslands og
Noregs. Hæð yíir N-Grænlandi.
Veðurliorfur fyrir Faxaflóa:
NA hvassviðri, lieldur liægari
með kvöldinu, sums staðar dálit-
il snjókoma.
Mestur liiti í Reykjavík i gær
var 2 stig, en minnstur hiti í nótt
0 stig.
Vetrarhjálpin
hefir sérstaka skrifstofu í suð-
urenda Varðarhússins, sími
80785.
Bæjarráð
hefir ítrekað [)á ákvörðun sína
afi leyfa ekki endm'byggingu
liússins nr. 4 við Kirkjustræti, en
[>að brann svo sem lcunnugt er í
fyrra. — Verður Tjarnargatan
breikkuð þarna og raun mcsli
hluti liúsióðarinnar fara í breikk-
unina.
Kvennadeild Slysavarnafélagsins
heldur fund í kvöld kl. 8,30 í
Tjarnarcafé. Til skemmtunar:
Upplcstur, Skuggnmyndasýning
og dans.
I vetur 1
ríjóta ellefu íslcnzkir nem-
éndiir og éinrí dánskur ókeypis
slióláviS'tar í lýðháskóhmi víðs-
vegar 4 Nórðisrliindum í , boði
N orain 4 . ljél á gs i n s.
Jólablað Æskunnar
er nýlega komið út, i'jölbrcytt
að efni og prýtt l'jölda mynda.
Bridgef élag íReykjavíkur
heldyy.spjlaíund í Breiðfiiýi-
ingabim i . itvtild:.": / -;\
|«r. -4 ' V ■ - í • ‘f* v: •
ió'- tx Í>1i v> f|
Leiðréitiríg.1
I frásögn Visis um skipbrots-
mannaskýli var það ranglierini
að Slysavarnaféiagið laafi keypt
luis á Hórni, lieldnr var það á
Höfn í Hornvík. Ennfremur skal
það tekið fram að vegarlengdin,
stm stikulögð befir verið austur
á Spndupuiu er saintals 70 km.
iöng og hafa kvennadeildir Slysa-
varnafélagsins i Revkjavik, Hafn-
arfirði og Keflavík lcostað þær
framkvæmdir............. .........
Sölusýning
Ásmundar Sveinssonar mynd-
liöggvara var opnuð í fyrradag i
sýningarsalnum við Freyjugiitu
41. Sýningin er opin frá kl. 2
—10.
Ivvenfélag Hallgrímskirkju
lieldur fund í kvöld kl. 8,30 í
Aðalstræti 12. Ólal'ur Ólafsson
kristniboði sýnir kvikmynd, en
síra Sigurjón Þ. Árnason flytur
jólahugleiðingu.
Útvarpið í kvöld:
Kl. 18.30 íslenzkukennsla. 19.00
Þýzkukennsla. 19.25 Þingfréttir.
20.30 Útvarpshljómsveitin: Ensk
alþýðuiög. 20.45 Um daginn og
vcginn (Árni G. Eylands ísijórn-
arráðsfulltrúi). 21.05 Þrísöngur
(Guðriin .Ágústsdóttir, Ingihjörg
■iónasdóUir og Björg Rjarnadóil-
ir): a) í dag er glait í döprmn
hjörtum (Mozart) b) Ave, niaris
steila (Haydn). c) T’unga mín af
Iijart liljóði (Mozart). d) Agnus
Dci (Gluck). 21.20 Erindi: Hisp-
ursbraut og helvegur (Páil G.
Kolka, héraðslæknir). 21.40 Tón-
jeikar (plötur). 21.45 Lönd og
lýSú’: Ib'aziJía (Ástvaldur Eydal
liccixsiut). 22.00 Fréttir og vcð-
urfregnir. 22.05 Biinaðarþáttur:
Frá Vesturlandi (Páll Hafstað
rá&unttuturj.