Vísir - 11.04.1949, Blaðsíða 4

V 1 S I H
Mánttdagitiit 11. apríl 1049
WISXR
D A G B L AÐ
Ctgefandi: BLAÐACTGÁFAN VlSIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Rénandi ófriSaróttl
Heimsófriðinum lauk fyrir fjórum árum. Gerðu þjóðirnar
þá sér vonir um að deilumálin tækist að leysa með
alþjóðasamstarfi og milliríkjasamningum, enda höfðu for-
ystumenn stórveldanna kornið sér saman um heppilega
skipan þessara mála og stofnun samtaka hinna sameinuðu
þjóða. Ekki leið þó á löngú áður en séð varð, að um raun-
verulegan frið var ekki að ræða, ]>ótt vopnin hefðu verið
slíðruð um stund. Atökin hófust milli austurs og vesturs.
Agreiningur reis um væntanlega friðarsamninga, hernám
hinna sigruðu landa og allmargir árekstrar hai'a orðið
milli stórveldanna, sem vafalaust hefðu leitt til stvrjaldar
þeirra á milli, ef reynslan af ófriðiniun hefði ekki talað
sínu máli á þann veg, að allir vildu allt til vinna að nýju
slríði yrði afstýrt.
A þeim fjórum órum, sein liðin eru frá því er styrjöld-
inni lauk, hefur ófriðaróttinn þráfaldlega gripið um sig um
allan heim. Þjóðirnar hafa litið svo á, að margvísleg deilu-
efni myndu leiða til styrjaldar, en vegna starfsemi sam-
einuðu þjóðanna hefur ófriði verið afstýrt allt til þessa.
Nú hefur viðhorfið gerbreyzt á þann veg, að þjóðirnar ala
friðarvonir í hrjósti, og her þar fyrst og fremst til, að
Atlantshafssóttmálinn hefur vcrið gerður og kemur mjög
bráðlega til framkvæmda. Engin efast um að vestrænar
þjóðir hyggja hvorki á árásarstríð né landvinninga. Þær
vilja hvggja upp lönd sín í fullkomnum friði, en það gátu
þær ekki gjört, meðan ótti við ágengni annarra stórvelda
gróf um sig, og það ekki að ástæðulausu. Eftir að lýð-
ræðisþjóðirnar luifa Inmdizt sterkum samtökum sín á
milli, sem ætlað er að vernda þær gegn ofbeldi, hefur mjög
dregið úr ófriðaróttanum um alla Evrópu, enda gera menn
sér vonir um að þáttaskipli verði nú i heimsmálunum.
Allt til þessa hafa stórar þjöðir og smáar vígbúist af
kaþpi. Þannig verja Ráðstjórnarríkin 79 milljörðum fúhlna
til landvarna, auk gifurlegra fjárveitinga, sem ekki eru
taldar til þeirra, en miðast þó við hervarnir eða hervæðingu.
Bandaríkin verja í sama augnamiði 15 milljörðum dollaga,
og Bretar % úr milljard sterlingspunda. Bandaríkjaþing
hefur 'riú nýlega samþykkt gífurlega fjárveitingu, sem
ætlað er að renni einvörðungu til flughers og heimavarna,
en það sannar að þetta stórveldi vill vera við öllu húið, en
svo mun vcra um flest lönd önnur, stór og smá. Acheson
utanríkisráðherra lýsti þó yfir því nýlega, að Bandaríkin
óskuðu ekki eftir styrjöld, og teldu að hún yrði umflúin.
Framlag jiessa stórveldis lil alþjóðamála, ætti að miðast
við friðinn, en mcira yrði ]>ó að gera. Ef að til árásar-
stríðs skylddi koma, yrðu Jjcssí ríki að vera við öllu húin,
jiannig að árásinni yrði afstýrt og hun að engu gerð.
Svipuð ummæli við liöfðu Jieir einnig Bevin og Schuman. I
Ráðstjórnarríkin ein virðast telja, að samtökum At-j
lantshafsþjóðanna sé beint gegn sér, ef dæma má af um-
mælum blaða þeirra, sem ætla verður að túlki einvörðungu
skoðanir valdhafanna. Moskva-útvarpið taldi að Atlants-
hafssáttmálinn væri einskonar stríðsyfirlýsing á hendur
Ráðstjórnarríkjunum og Isveztia lél svipaða skoðun í ljós.
Kommúnistar um heim allan, reyndu að túlka skoðanir
Ráðstjórnarríkjanna i jicssu efni, og hörðust scm þeir
máttu gegn samþykkt sáttmálans, og gegn framkvæmd
hans munu þeir einnig herjast, með öllum tiltækilegum ]
ráðum. Sum sólarmerki virðast ]>ó benda til, sem Ráð-
stjórnarríkia rinini hreyta um stefnu í meðferð utanríkis-
málanna, og verði hér eftir viðmælanleg, þar eð j>au sjá
að lýðræðisríkin hafa tekið á málunum með alvöru og
festu, og vilja vera við öllu húin. Yfirgangsslefnán hentar'
ekki lengur, en þá verður vafalaust gripið til annarra ráða,
sem talin verða heppilegri. Viðhorfin h.afa breyzt eftir sam-
þykkt Atkmtshafssáttmálans, og talið er uin allan heim,
að horfur séu nú l'riðvænlegri, en þær hafa verið allt frá
því er heimsófriðinum lauk.
Flugstöðvarbyggingin í Kefiavík
eins vönduð og frekast er unnt.
Ræða Harðar BJarnasonar
skipuSagsstjora við vígslu
hússins.
Svo sem Vísir hefir áður g-etið var hin nýja flugstöðvar-
bygging á Keflavíkurflug'velli tekinn í notkun s. 1. laugar-
dag. Við það tækifærí fluttu þeir Agnar Koefoed-Hansen,
form. Flugráðs og Hörður Bjainason, skipulagsstjóri ræð-
ur af hálfu innlendra aðila, en af hálfu Bandaríkjanna
töluðu Mr. Gribbon, forstjóri Lockheed-Airca-aft corp. og
Mr. Terrence May, eftirlitsmaður stjórnar Bandaríkjanna.
Að því loknu lýsti forsætisráðhenafirúin bygginguna tekna
í noíkun og gaf henni nafnið Keflavík. — Hér á eftir
birtist ræða sú, er skipulagsstjóri flutti við athöfnina:
byggingu aðalflugstöðv-
nauðsynlegra
Undirbúningur.
Ríkisstjórn íslands hefir
falið mér að hafa á hendi
hjyggingai'legt eftirlit með
húsi því, sem hér cr vígt til
starfa í dag, ásamt öðrum
þeim hyggi ngarfraníkvæm d-
um er ráðgerðar eru á Kefla-
víkurflugvelli, og nauðsvn-
legar j>ykja vegna reksturs
vallarins. Mcð hliðsjón af
| því, að íslendingar eiga að
nokkrum árum liðnum að
taka við mannvirkjum j>ess-
um, hefir að sjálfsögðu ]>ótt
rétt að fylgjast vel með smíði
þeirra, og samræma íslenzkri
byggingarlöggj öf.
Liðin eru tvö ár siðan sam-
ið var við ríkisstjórn Islands
um
arinnar og
húsa annarra hér á flugvell-
inum. Samþykki fyrir fram-
kvæmdum þessum var heim-
ilað eftir að Uppdrættir allir
höfðu verið hornir undir ís-
lenzka aðila, sem rikisstjórn-
in tilkvaddi, en það voru
flugmálastjóri Erling Elling-
sen, J>áv. lögreglustjóri Agnar
KofoedTIansen og skipulags-
stjóri. Stóðum við þrír að j
samningum við liina erlendu
amla, er völlin hafa til afnota
og' vorp óskir okkar um
ýmsar breylingar og tilhögun
teknar til greina, en upp-
drættir síðan samþykklir, að
fengnu áliti j>essarrar ráðgef-
andi nefndar.
Flugstöðin.
Smíði og' stærð.
ð'ildi eg mega leyfa mér, að
gefa liér örlitla lýsingu á Jiví
Iielzta, sem máli skiptir um
hina læknilegu hlið málsins.
Hin nýja flugstöð er ]>ríþætt
að notagildi. í fvrsta lagi af-
greiðsla millilandaflugs, í
öðru lagi gistibús, og í þriðja
lagí aðsetur flugvélaáhafna
og flugstjórnar.
Byggingarfýrirkonmlagið.
svo sem ]>essi skipting nota-
gildis, er hvortveggja nýj-
ungar, Einkum ]>ó smíði
hússins, sem teljast verður
mjög frábrugðin því, sem
við eigum að venjast hér á
landi, og raunar í Evrópu
allri. Er flugstöðiri tvimæla-
laust eitl vandaðasta hús
sinnar gerðar og fullkonm-
ast, miðað við flugstöðvar-
byggingar annarra landa til
þessa tíma.
Ilúsið er stálgrindarhús á
steyptum járnbentum grunni.
Fylling í veggi cru einkum
gips-plötur og auk þess slein-
ull til einangrunar, með tvö-
földu pappalagi. Allur viður
veggja er eldtrauslur, en það
er nýjung efnafræðileg.
Veggir eru ýmist klæddir við-
arþynnum, eða málaðir, en á
gólfi eru asjjhall flísar. I eld-
liúsi og snyrtiherbergjum eru
stálflísar á veggjum en stein-
fhsar á gólfi.
Gólf milíi Iiæða er gerl úr
sérstökum léttum samliggj-
andi stálbitum, en stein-
sleypulag á yfirborði. Frá
efra gólfi að lofli í afgreiðslu-
sal, er meters holrúm, en
loftið liengt i stálbitana. í
þessu í'úmi eru allar helztu
leiðslur um bygginguna, og
auðvelt að komast að cf á
þarf að halda. Gluggar eru
tVöfaldir, og sérstaklega
revnt að ganga svo frá, að
góð einangrun sé, svo eigi
berist truflun af hávaða flug-
véla inn í hiisið, eða ryk.
Klæðning utan veggja er al-
uminium þynnur, sömu gerð-
ar og flugvélaskrokkar eru
klæddir. Hitun liússins cr
oliukynding. Hefir hún nægi-
legt magn til þess að hita upp
sem svara mundi 31 venju-
legri fjölskylduíbúð, en eld-
húsið befir sérstaka liitun,
sem svara mundi í sama hlut-
falli liitun lianda sex fjöl-
skyldum.
Heilarslærð hússins er
17,500 rúmmetrar. Lengd
þess cr 111 melrar, en breidd
16 metrar. Tvær bakálmur
eru á húsinu, og er önnur
þeirra 33 metrar á lengd, en
hin 18 metrar. Ilæð Iiússins
er 11 metrar.
Helztu vistarverur.
Afgreiðsla flugfarþega.
Við skulum svo halda í
gegnum Iiúsið, nokkurn veg-
in ]>á leið, sem farið verður
héi’ á eftir, og lýsa því helzta,
scm fyrir augun ber.
í suðurenda byggingar-
innar eru þær dyr, sem flug-
farþegum er ætlað að ganga
um, þegar komið er á völl-
irin. Dyrnar hér, á miðri
hyggingu, verða venjulega
læstar, og éigi notaðar þegar
vélar eru inni.
Við suðurdyrnar skiplist
farþegahóþurinn, þannig að
]>eir sem hér verða eftir, fara
í gegnum rúmgóðan biðsal,
vegabréfaskoðun, gjaldeyris-
eftirlit og tollafgreiðslu. Þeir
sem áfram halda, og hafa að-
eins um stundar viðdvöl, svo
sem venja er til, ganga beina
leið inn í afgreiðslusalirin og
bíða þar, eða í veitingasölum.
Afgreiðslusalurinn, sem við
erum stödd í, en Iiann er 11
metrar á lengd, hefir innan
sinna veggja afgi’éiðslur
flugfélaga á hægri liönd, i
norðurenda umboðsmenn
gjaldeyrisyfirvalda íslenzkra,
póst og símaþjónustu, og að-
setur ferðaskrifstofu ríkisins,
minjagripasölu og hverskon-
ar leiðbeiningar ferðamanna.
Framan við véitingasali
verða veitingar ýmissra
drykkja fyrir flugfarþega, en
snyrtiberbergi karla og
kvenna þar í framhaldi. I
sambandi við snyrtiherbergi
kvenna cr komið fvrir sér-
9
stöku anddyri, cn þaðan er
innangengt í vcl einangruð
Iivilurúm fyrir þá kvenlega
flugfarþega, er kyririu að vera
lasnir og þarfnast sérstakrar
hvíldar meðan flugvélar
standa við.
Allur útbúnaður og tæki i
sambandi við afgreiðslusal-
inn erii hin fullkomnustu, og
ckkert lil sjjarað, svo sem um
önnur salarkvnni l'lugstöðv-
arinnar.
A veggjum cru og verða
myndir frá fögrum stöðum
hér á landi í landkvnningar-
skyni, en eigi hefir unnist
tími til þcss að ganga frá
þcim, svo sem ætlunin er, og
verða mun innan skamms.
Flugþjónústa.
I norðurenda er gengið
inn í afgreiðslu- og biðsali
flugvélaáhafna. Þar er lil
búsa flugþjónusta vallarins
og veðurstofur í álmu aftur
af. Þangað eru sérinngangar
utan frá, en ekki beint sam-
band við flugskálann þar
sem flugfarþegar dvelja.
Þar er einnig geymsla á
tollfarangri er fluttur verð-
ur milli landa, og af ein-
hverjum ástæðum þyrfti að
vcrða liér eftir um nokkurn
tima. Þar er og almenn
vörugeymsla.
Veitingarsalir,
eldhús o. fl.
Til austurs er gengið inn
í veitingasali. Er þar rúm
fyrir 150 gesti, og búið full-
komnustu tækjum veitinga-
liúsa af þeirri sérstöku gerð,
sem hér verður.
Þar innar af tekur cldhús-