Vísir - 09.06.1949, Blaðsíða 5

5
Fimmtudagiim 9. júni 1949 V I S I R
Med fyrirwnyndarþýáð:
I Bern eru stjórnarskrifstof-
urnar opnaðar kl. 7 árdegis.
Þjóð, sem á hvorki nýlendur né hráefni
en er þó hin auðugasta í heimi.
Basel, 26. maí.
Þa6 mætti segja mér, að
starísmenn ríkisstot'nana
lieima yrðu súrir á svipinn,
ef jieir ættu að vera mættir
til vinnu kl. 6,45 árdegis.
Þannig er }>að þó í Bern,
liöfuðborg Svisslads, að þar
veðra starfsmenn stjórnar-
ráðsins að vera komnir á
vinnústað 15 min. fyrir kl.
sjö á hverjum morgni og
skrifstofurnar eru opnaðar
kl. sjö. Aðrar opinberar
stofnanir þar og annars stað-
ar í landinu munu taka til
starfa klukkan álta og 'þá er
borgarlífiö fyrir löngu kom-
ið i fullan gang.
Við íslendingar lirósum
okkur oft af því, hvílik dugn-
aðarþjóð við erum og eigum
það áreiðanlega skilið að
ýmsu leyli, þótt varla sé við-
eigandi eða ástæða til að litel-1
ast um af því, að við scum
ekki það, sem skammarlegt
er, ónytjungar og letingjar.
En þrált fyrir kappið á
mörgiun sviðum, er sleifar-
lagið á hinn bóginn ofl svo
mikið, að úr liófi keyrir.
Á Islandi skainma allir bina
opinberu starfsmenn fyrir
værukærni og finnst, rétti-
lega, að þeir og stjórnarhevr-
arnir æltu að ganga á undan
almúganum með góðu for-
dæmi, en það er liarla fátitt.
Tlév i landi er hinsvegar rétt
farið að. Hér byrjar liið op-
inbeia vinnudaginn á undan
öllum öðrum og gerir mest-
ar kröfur til sjálfs sin. Það fer
ekki lijá þvi, að í slíku þjóð-
i'élagi er t'lest cða allt til i'yr-
irmyndar.
Stendur eins og
stafur á bók.
Eg veit ekki, hvort Sviss-
lendingar eru svo lánssamir
að ciga nokkraviðskiptanefnd
eins og við heima, en þó er
það óliklegt, því að þótt þeir
cigi livorki nýlendur nc hrá-
efni í jörðu og flýtji inn
helmingi meira en þeir selja
öðrum, auka þeir samt inn-
stæður sínai erlendis og gcta
aflað sér alls, sem hugurinn
girnist. Eu jafnveí þótt þeir
lieí'ðu setl á laggirnar hjá sér
cinhverja innflulningsnefnd
með islenzku sniði, þá er
barla ósennilegt, að bún léli
það boð út ganga, að ekki
væri hægt að ná tali að þeim
háu herrum í heilan mánuð,
livað sem við lægi. Hér lita
nefnilegá opinberir starfs-
menn á sig fyrst og fremsl
sem þjóna þjóðarinnar en
elvki herra.
Af þessu mættum við ís'-
lendingar mikið læra og hinu
líka, að ef Svisslendingur
lofar einhverju, þá stendur
það eins og stafur á bók. I’að
á við um aUa, sem einliver
skipti eiga við náungann,
hvort sein þar er um opinber-
an starfsmann cða til dæmis
kaupsýslumann að rieða.
Menn bera of mikla virðingu
fyrir sjáJfuxti sér til þess að
vilja verða ósannindamenn.
Hreinlæti og
snyrtinxennska.
I hreinlæti eru Svisslend-
ingar einnig til fyrirmyndar.
Manni hregður við, að er
maður kcnnir úr ryki og ó-
hreinindunum heima í
Revkjavik og hingað suður
eftir. I fyrstu gæti maður
haldið, að Svisslendingar
gættu breinlæiisins hvað
mest i slærstu borgum lands-
ins Busel er önnur slaTsla
bor'gin — þar sem ferða-
mannastraumuiinn er mest-
ur, en jiað er siður en svo
rétt tilgáta. Eg hefi haft læki-
færi til að fara um mörg
þorp og smábæi hér í grennd
og alls staðar er hið sama
uppi á teningnum — allt er
hreint og lagað, slétl og fellt.
Snyrlimennskan erekki siður
aðalsmerki Svisslendinga en
árvekni og orðlieldni.
Landsuienn leitast lika við
að vera vel til fara. Þeir
hlaða ekki utan á sig glysi og
slcrauti, svo- að þeir verða
eins og jólatré þóll sára-
fáar undantekningar kuuni
að finnast lieldur virðast
þeir velja flíkur sínar eftir
því hve hentugar þær eru og
stcrkar. Þeir hafa ekki látið
það stíga scr til höfuðs, þótt
þeir sé rikasta þjóð í heimi
og eigi sem svarar tiu mill-
jörðum króna i erlendum
iimstæðum. Þeim finnst
meira að segja lítið til um þá,
sem borast mjög á í hópi
hinna erlendu ferðamanna,
þóll framkoman sé ævinlega
mótuð af kurlcisi og alúð.
Gistih ú sarekstur
er hér háskólanám.
Ferðameun þeii', scm
leggja leið sína um Sviss,
kymiasl vitanlega einna liclzl
gisli- og veitingastöðum
lnndsins. Þeir, sem viða hai'a
larið, lelja Svisslendinga
allra þjcVða lrcmsta á því
sviði. Eg get ekki gert sam-
anburð á mörgurn löndum,
en hitt veit eg, að hvert það
gistiluis liér í landi, sem tæki
ujxp islenzka liætti i um-
gengni við gesti sína, gæti
iokað dvrum sinum á fyrsta
degi. Á „menningu“ land-
anna i þessum efniun er því
likur reginmunur, eins og
á svo mörgum sviðum öðr-
um.
Hótelrekslur er líka sér-
stök lcennslugreiu við sviss-
neska háskóla og hótelsljóri
þekktasta gistihússins hér í
Hascl — Ilotel I)es Trois
Puiis, hólel konunganna
þriggja -— er prófessor í
gistihúsamennt, kennir þeim
ungu niönnum. sem liafa hug
á að verða gestgjafar lands-
ins. Hotd Des Trois Rois er
búið að starfa ósliLið frá
1026, eða i meira en niu ald-
ir og aliir heimskunnir menn,
sem lil Basel koma, húa þar
og kemur eklci til hugar að
lcita annað, þótt mörg ágæt
og viðurkennd gistihús sé í
borginni. Ljónxinn mundi
fljótlega fara af nafni þess,
cf það gætli eklci virðingar
simiar í hvívetna og iiefði að
einkuixixarorðuni, að ekkcrt
sé of gott í'yrir geslina.
Síminn er
undratæki.
Kveklið áður en cg fór að
heiman fyrir rúmri viku
hringdi eg á Landssím-
amx og spurífi, hvorl hægt
mundi að fá aðstoð simans
til að valcna kl. (i næsta mox'g-
uiux. „Við skulunx rcyixa
þaðV' svaraði rödd simavarð-
arins og samtalinu var siilið.
Mér gafst ekki einu sinni
tækifæri til að þakka fyrir
ínig. enda kom á daginn, að
elcki var fyrir neitl að þakka
Landssíminn liringdi
aldrei lil að vekja mig, svo
að senniiega liefði eg orðið
sti’andaglópur, ef eg hefði
ekki viljað liafa vaðið fvrir
neðan nxig og bcðið kunn-
ingja miixn einn á Slökkvi-
stöðinni um að lningja til
mín, er liann færi af verði.
Ilaixn stóð við orð sin og hafi
hamf þökk fyrir — en lximi
skömm.
En þrátt f'yrir svona ..sixiá-
vægilega" óorðheldni Lands-
símans heima er liann þarft
tælci og nauðsynlegt. llér í
landi er síniinn lúnsvegar
hókstaflega undratæki. llann
ITann gerir allt sem nnnl ev,
fyrir símanotendur og telur
það sjálfsagt.
Hvernig viðrar
heinxa á Fróni?
Með því að hringja í sér-
stakt númer er lil dæmis
hægt að fá upplýsingar uxxi
flest það, sem nieiin þurfa
að vita - skemuxtauir, sam-
lcomur, vpðurfar, veðurspár,
járnhrautaferðir o. s. frv. Að
gamixi míiiu liringdi eg rétt
áðan og spurði, livorl liægt
væri að gefa mér upplýsing-
ar um, hvernig viðraði i’iti á
Islandi. Mér var svarað —
Icurteislega — að þetta væri
dálítið óvenjuleg spurning,
cn ef cg' vildi hafa dálitlá híð-
lund, ]xá skyldi veðurlýsingar
aflað þaðan. Það yrði lii’ingt
til min, jafnskjótt og upplýs-
ingar væru fyrir licndi. Fú'
liriixgt vcrður, áður en cg lýk
þessunx pistli, ætla eg að
skevta veðurlýsingumxi liér
ai'tan við, svo að lesendur
geti gengið úr skugga um,
hvort rétt var frá skýrt.
Það cr lílca liægt að lialda
altt að 18 ínanna fund með
aðsloð sínxans hér. Fundar-
menn mega vera á misnxun-
andi stöðunx í landinu eða
öðrtmi löndum aulc Sviss.
Gerir ekkert til — símatæki
Ixeirra eru öll tengd þannig,
að eimx heyrir til alh’a og,
allir i einum, rétt eins og
i þeir sætu allir í sama lier-
bergi.
llugsum okkur, að íslencl-
ingur, sem hér er staddur,
þyrt'ti íxauðsynlega að slcjóta
á fuiuli nxeð tíu löndunx sín-
um, sem staddir væru út um
lxvippimx og hvappimi hér á
megiixlandiuu — þeir væru
á Ítalíu, Fraklclandi, Bret-
landi. Niðurlöndum og
Norðurlöndum. 1 Iann
hringdi bara á simann, til-
lcyixnli xxöl'n og dvalarstaði
fuixdarmaxma og eflir mxkkra
slund væri allt klappað og
klárt. „Eg segi hé'r með þenna
Stjórnarskrá landsins jhiæhr
svo fyrir, að ef 30,00(3f kjós-
endur og fulltrúar 8 kantóna
Ici’efjast þjóðaratkvæðis um
einhvcr frumvörp, sem þing-
ið hefir samþykkt, þá slculi
það frani fara. Bæði lögin,
sem að fi’aman gctxu’, voru
i'elld af þjóðiuni Ineð mikl-
um atkvæðamun.
Þeir, sem hörðust gegn
hei’klaskóðuninni, bentu á að
]>ar væri um þvingun að ræða
og allt, seni á nokkuð skylt
við þvingun er>eitur í bein-
um Svisslenctinga, Andstæð-
iixgar lxinna laganna bentu á,
að tekjuafgangur ríkissjóðs á
síðasta ári hefði numið fhnni
til sex nxilljónum franka, svo
að ]>að ætti að lældca skattana
en ekki að leggja á nýja.
Þjóðin samþvkkti lxvor-
tveggja x’ökin.
Nokkuru eftir sti’íðið fór
og fram þjóðaratkvæða-
greiðsla. Tildrögin voru þau,
að hcr er ein sykurverlc-
snxiðja i landi, sem getur þó
elcki lceppt við svkurfram-
leiðslulönd heimsins og nýtur
því ríkisstyrks. Á stríðsárun-
unx hjuggu Svisslendingar við
sýlciirskort og vildu þvi ýnis-
ir vera belur undíir annað
stríð búnir að þessu leyti —
vildu láta reisa aðra verk-
smiðju lil sykurgerðar. Þetta
varð að bera uiidir allcvæði
fund settan —- —- —“
Svisslendingar
erii ekki ánægöir.
Eg lxefi hér talið xi]>]> íatt
eilt af ]>ví, sem fslendingur
getur lcynnzt á skamnxri
dvöl hér og ]>jóð hans lært af
Svisslendinguin. \'ið nxund-
um vitanlega verða liarð-
ánægðir, ef við fengjunx að
njóta þess, sem hér hefir
verið talið og er þó liitl marg-
falt fleira, senx ótalið er. En
Svisslendingar gagnrýna ]>ó
stjöru sína og stofnanir rétt
eins og þeir, sem við miklu
verri kjör. húa. Mér lielir þö
vei’ið sagt, að þeir skamnxi
N'eðiu.stofuna sína mest af
öllu og haldi því fram, að liún
sé vitlausasta veðurstofa i
lieimi. Elclci vcit eg, hvað
satt er i ]>vi, en hún afsalcar
sig með þvþ að Alpafjöllin
i geri henni ákaflega erfitt fvr-
ir ii i ii allar spár. Það kann
vel að vera. Slíkur f jallgarður
hlýtur að gera vart við sig
með einhverjix móti.
Aniiars var s]>áð góðu veðri j
í dag, en það eru liorfur á
því, að hann gangi á nieð
slcúrum við og við. Það er
dumbuixgur eins og á liaust-
degi lieima.
! þjóðarinnar, því að rílcið xná
; elclci stofna fyrirtælci án
heimildar hcnnar. Urskurður
þjóðai’innar var sá, að hún
vildi lieldur húa við sykur-
slcorl aftur ef til annars
stríðs lcænxi, en hera hallann
af óai’ðhæru fyi’irtæki.
För til Rómaveldis.
Hér verður látið staðar
numið að sinni. Það er upp-
stigningardagur í dag og
sjálfsagt að nota hann til að
skoða sig unx. Veðurlýsingin
að lieiman er enn ólcomin og
veðurhoi’fur liér eru eklci sem
heztar. En ekki er lil setu
boðið. Einu íslenzlcu lijónin,
sem húsett cru hér í Basel,
Aima Ásgeirsdóltir og Ing-
óll'ur Arnason, liafa hoðið
konu minni og mér að skoða
merka slaði liér í grenndinni,
meðal annars menjar frá
dögiun Sesars og Ágústusar,
cr Rómaveldi slóð nieð livað
mestum hlóma. Þegar slilct er
1 að slcoða, situr enginn heima,
j jafnvel þótt veðurstofunni
hafi slcjátlast í spá sinni.
H. P.
iNámskeið í föndrii
« «
• m
■ •
j ©g leikfangagerð j
Berklaskoðun
og skattamál.
A sumiudaginn fór hér
fram ]>j óðara tkvæðagreiðsla
um tvenn lög, sem sambands-
]>ingið hafði samþykkt. Önn-
ur voru um skyldu mamxa tit
að láta gegnlýsa sig, liin fjöll-
uðu um skattalagningu á
hlutafélögum, þar senx hluta-
bréf eru clcici skráð á nafn.
Einn námsflokkur fyrir*
kemxara. Tveir námsflokk-:
ar harna (5—(i ára og 7 9 j
•ára). Kennsla byi’jar n.k.j
ílaugai’dag og lýkur 27. ■
■ • » ' «
I juní. Þa hefst annað nám-:
■ M
• skeið, er stendur til 15.:
■ «
jjúlí Umsóknir sendis t •
■skólastjói’a Handíðaslcól- *
Sans, Gi’undai’stig 2 A. —:
■ ° •