Vísir - 10.01.1950, Page 5

Þriðjuduginn K). janúar 195CT
V ÍS1R
í>
N'- '- •. f \
tilrtntn Srítt
meö ifvtjntsln ítintjti.
Bæði vísindi rtg tih aunir Aí þciiri eru 30 lokuð 'fang-
er snerta begningarlöggjöf elsi með lúOO föngum og 23
jnnsra þjöða bafa fyrir löngu fangalueli með 500 föngum.
sannað, a§ glæpir, og sérstak- Orsök þcss, að ekki eru f léiri
lega þó ítrekun afbrota, vcrð- fangar geytndir í langahæf-
ur ekki læknuð lil fullnustu unum, er sú, að ekki þykir
með begriiugu, er grundvall- tímabært að brjóta að öllu i
ast á ótta'tijfinningu; l'relsis-’bág vig aldagamlar venjur
skerðiagu þvingun. blygðun uin hegningu afbrotamanna. óróiegastur.
1 að .sú spurnibg hyort ekki
sé luetta á iloftalilnnmuni úr
. þessmn fangabúðum, þar
. . i sem tivorki erú rimlugrind-
1 ur fyrir. gluggum né háir
i múrveggir umhverfis bygg-
í ingarnar.
Að sjálfsögðu má gera ráð
fyrir að cinbverjír rcyni að
slrjúka, en þág gera tíka
fangai- i liiuum .ramm 1 >yggi-
Jegu fangelsum sem búin eru
öllum hugsánféginn öryggis-
um.
Atjtisi JBL Hjjttrnnsan
Ákveðinn aldur
eða riiðurlægnmgartilí’inn-i
ingu. | álarg\ isleg
Sviar bafa gert einstæðár fangahæli.
titraunir vai’ðandi hegningu! | Sviþjóð em tij ýmis af-
afbrotamanna og gengið í brigði 1‘ángaliæJa, fyrst og um, þ. e. tnenn á aldrinum
berhögg við hinn ádmenna:-frcmst landbúnaðarstofnanir, 18- 24 ára. Til þess að reyna
1 Sviþjóð ltefir komið i
Ijós, að -það eru aðallega
metm á ákveðnum aldri, sem
reyna að stfjiika úr fangels-
refsigrurKlvöU og þau sjónar-
mið, að brennd born forðist
eldirrn. Þess t stað- líemur
mann-úðarsjónarmið,
í nýrri löggjöf, er gekk í
giklí 1. júli 1940 segir, að
en Iilca braggahveríi ag að koma í veg fyrir þeíta
tjaldbúðir. Þær síSastnefndn befir þeim föugum, sem
eru þó aðeins starfræktar að sfroksamaslir eru, verið
sumrinu. jsafnað saman í bópa, með á
Fangahælin bafa fátt ag gizka 25 ínaims í hverjum
starfslið og bdca að meðallali j hóp. Þeir eru síðan hafðir i
skerðing 4 frelsi sé þyngsta :.25é—30 fanga hverk Vinnu-; samfélagi með eldri og ró-
begning sem til sé, og stunadfjöldi á viku er 40j Ivndari föngum, mönnum,
megi á cngan hátt þyngja þá
Iiegningu, miklu beldur a‘ð
stundir Tómstundir og fé-!sém dæmdir hafa verig fyrir
lagslegt samneyti er mjög i j trassaskap og væg aí'brot, og
reyna að draga úr benni að hlutfaUi viK það, sem fi'.jáls- <>fl eru þar á rneSal meimta-
svo miklu leyti, sem það sé ú' menn hafa. llvcr farigi fær , menri, verzlunarmenn, lcenn-
hægt.
Opin fangahæli.
Á þrcmur undangcngnum
árum bafa Svíar gcrt tii-
raunir með afbrotahæli fyrir
æskuiýð og iágt mai'gvislega
riýtt bégningarkeríi, ef svo
mætti að orði kvéða, þav sem
þungamiðjan er lögð á opin
bctnmariiæli. A’ð sjálfsögðu
kemst sænsk begningariög-
gjöf ekki hjá þvi að hafa lok-
kaup miðáð við afköst sín, arar o. s. frv. Þctta hefir yfir-
scm er svo liátt, að hann á að, leiU gefizl ágætlega 'og löng-
geta unriið fyrir fjölskýldu un binna yngri fanga tij að
sinni -cða a. m. k. aðstoðað flýja stnám stvman liorfið.
bana. Þárinig ieggja Sviar.Auk þessa baí'a þeir vamzt
áherzlu á það að slita ekki.betri licgðun og afkasta
terigslin milli fanganna ogað- meiri yinnii. Þannig liefir
vimui áð því að undirbúa. standcnda. Jjcirra. En þetta þa'ð sýril sig. að það hefir
kemiir þó enn Ijósar fraui J
öðru, scm sc'jþví," að sérhvér
fangi, sém ekki er ialinu
iKÚnliuis-.luettulegur og hefir
begðað sér vel í fangelsinu,
fær et'lir 6—10 máriaða
rið fángaliús, til að geyma fangavist og úr þvi árs-
hætiulega glæpamenn, -sál-! fjórðungslega ákveðiiv heim-
sjúklinga með gláipahneigð ferðarléyfi.
og jiakborninga, sem eru und-
ir .yfirheyrslum. En smáin Fáir misriota
saman fælikar þessum ranv traustið4
b\7ggilegu, kastalabyggðu ^ Hið fyrslá Icyfi varir, auk
fangclsum, semjiverl um sig thftatís sem fer í ferðina, tvp|um erft engan veginn nýjar
geymir mörg lmndruð fangá, sólarhririga á ákvörðunar- j af náliflnj. Mcðal anriars eru
en i þeirra stað koma lítil.stað. En;úr því. er leyfið lcngt j tilraunii' Max Aiebborn’s i
bæ.Ii íyrir 8(k—90 fanga hvert, í þrjá sólarhringa á ákvörð-1'Wien i þessá 'átt þekktar.
og það sem einkennir þau jnnarstað. Aðeins örlilill Sömuleiðis Iiefir Ma 11 Os-
er ekki fyrst og fremst að- jhundraðsbluti fanganaa lici- boni»réynt að koriia á eins-
konar Jjálfræði meðal fang-
anna i binu alræmdá stór-
gkepáma n na-f angélsi Si ng-
meiri upjjeklisfega Jiýðingu
gágnvayf föngumim að hafa
þá i leíkgslegu samneyti við
aðra. syo freirii seni þeim er
skipt rétt niður, heldur cn
bin algcra eiuangrun, sem
yérijuíeg er í himun lokuðu
fangélsum.
í*eUa.ey
réyjftt v ðar.
Betn nartilraunir og upp-
eldisáðferðir gagnvarl föng-
búnaðurinn, miklu heldur jr misnðtað það traust, sem
frelsið sem þeir njóta — hin-, {xdm hefir verið sýnt Og þar
ar opnu faiigaklefadyr og fé-jsem fangarnir verða að bera
lagslegt samneyti, sem þeir.! fcr’ðakoáínaðinn og dvalar-
njóta fyrir bragðið. jkostnáðirin aðíöllu léyti ájálf-
Sing. 'j’ilsvarandi tilraunir
hafa vcrið gerðar í Englandi
Svíar, sem hafa fillölulega ir og diiaga frá kauj)i sínu.^og viðaf, en aðéins i Sviþjóð
luifa þadr náð þvi að verða-að
haldgóðu, föstu kerfi eða
skipulagi, sem uær að meira
eða minria leyí i til réI Inrör-
yggisins í heild. ög að þctla
reyndist frekar framkvæm-
litið al' afbrotum og áfbrola-
mönnum að segja vcgna
góðs réttai*fais og frámúr-
skarandi
samtals
bcfir þctta þótt eitt hið
hepjúlegas ta upj leldismeðal
og vauið faugana á að stunda
löggæzlu, geymajvinnu áína dyggiléga trl áð
2000 hegniugar-jvinna séx serii mest kaup.
fanga í 53 begningarstöðvum. i Nú gæti hjá flestiuu vakn-
//
Sá, sem þessar línur ritar,
minnisl þess að i æsku sinui
kómst liaun yfir tvær bækur
cftir .Vgúst II. B.jarnason pró-
fessor. Ilét önnur „Vcstur-
lönd’t en liin „Austurlönd”.
Urðu bækur Jiessar Jiinum
unga inanni að mörgu leytij
hreiri ojiiriberun. Og enn þá
er eg þakklátur Iieimspek-
irignuni og fi'æðimanninum
íýrir þessar bækur, elcld sízt
fyrir „Austuilönd’t Þvi að
þar er lirugðið birtu yfir
svæði, sem mörgum hcr á
Vesturlöndum hefir verið
myrkri lílttið ög enn þá ríkja
liinar fáránlegiLstu hugmynd-
ir um. Áliugamenn um krist-
indómsmát Jwort sem vigðir
eru eða óvígðir, eru ckld allt-
af saungjarnir gagnvart
ausframum frúarbrögðum og
austrænni lieimspeki. Þeir,
scm lesa „Austurlönd'1 Ág-
úsls II. Bjarnasonar, komast
naumast hjá þvi að sjá og
sannfærast' um, að sum frúar-
brögð liinna ausb ænu þjóða,
I og þá ekki sízt hin æðstu
I þeirra- Búddhatrúin, muni
vel þola dagsins ljós, pg að
I „yfirburðir ‘ kristindómsins,
sem sumir játendúr lians
gerg svo mikið úr, kunni
jafnvet að geta orðið dálítið
vafasamir, sumir Uvérjir að
minnsta kosfi.
Nú befir útgáfufyrirtækið
Hlaðbúð ráðist í að gefa úl á
ný áður ncfndár bækur pró-
jfessorsins, og er það veL
jFyrsiu tvö bindi hiris fyrir-
Jmgaða ritsafns eru korain út
og néfnast: „Forsaga manns
og menningar44, og „Austur
lönd“. Fvlgja bókum þessuni
eftirtektai'verðar myndir. Er
nú þess að vænta, að fróð-
lcilcsfúsir menn og sannleiks-
hpiíii' í'agni útgáfu þessari og
notfæri sér það tækifæri, sem
aulegt í Sviþjóð en arinárs-
staðar, slafar fyrst og frcmst
af því, aft þar eru það ekki
örfáir einslaklingar úr hópi
embætismánna, sem berjast
fyrir slikum umbótum, held-
ur er það þjóðin öll, sem
jheí’ir áhuga fyrir þvi að af-
j brotamenn þjóðfélagsins j
sé aldir upp til baldbetra1
j líi's og siða, én réttarfarið
jhefni sín ekki ekki á þeim
i l
j né skapi lijá þeim ótta fvriw
í lögum landsius.
(Þýtt) '
#1
liéi* býðst, til ]>ess að auðga
'arida sittn og aflá' sér' þess„
seni veí má kalla nauðsynleg
an þátt almennrar menntun
ar, én það ér að vita éittíivaö"
um þróuri trúðarhugmynda.
og andlcgs lífs á jörðu liér,
Þegar mri það er að ravða
að segja sögur, má lengi dcila
urri, livernig þær séu bezir
og skerrnn tilegast sagðar. Eg.
bygg', að prófessor Ágústi
Jiafj yfirleitt tckizt að segja
sögu mannsandans vel. Hann
liefir gert .sér far.mn að fjaila
um efnið á hlutlægan Uátt og„
með fylLstu sanngirni, en þó~
er þvi miðm* eldki Jaust viö'-
að smtis slaðar kenni nokk—
urrar hvatvksi i dómum, t. ó—
er Iiöfundurinn ræ'ðiw m>u
stjömuspekiua, bls. 255 ogz
256. Satt að segja eru röíc
hans gcgn þessumgömlu liim -
invísindum barla litið sarin •
fairandi, og fullyrðing lianá
um það (á bls. 256), að „Irrá
þessi’* (þ- e. stjömuspeldn)
sé „að mestu undir lok li’ðnt
ncrna í höfðum nokkurra sév *
viriinga44, fær ckkt staðhrá
En hvað sem þessu líður oj't
suniu öðru, seiri óska mætti,
að öðru visi hefði verið.á tek -
ið, eru bækur þessar lúð'
þarfasta verlc, og ber að
þakka sögumanninum vel
fyrii'. Iiér er stefnt i rétta átt:
Það, setíi aílur þorri manna.
þarfnast, er fræðilegt yfirlit
yfir þroskaferil mannsaiKí •
ans, yfirlit, sem er óliáð
ölhuft sérskoðurium og trú-
aráróðri og ölu öðru en boll-
ustu við sannleikann. —
1 - Gretar Fells.

VEGG-
BORÐ-
RUM-
LAMPAR
VÉLA &
RAFTÆKJAVERZLUNIN
Tryggvag. 23. Sínii 81279.
HafsuSttvél
(Transfonnator)
ný, eða nýleg, óslcast kéýt.
Blikksmiðjan Faxi,
Hraunteig 14.
Sími 7236.
|l dag er sí&astí endurnýiunardagur, síðasti daguriiin sem viðskipta- i
D U-
*
m ,,
m
ímenn eiga rétt á sömu númerum sem þeir bafa feaft, Vitjld mímeraf
5 £
* . • tr
m ■ m
iy&ur strax í dag. Happds>æfti Háskéla . Isfands. I