Vísir - 08.05.1950, Page 5

Vísir - 08.05.1950, Page 5
MáiRidaginn 8. mai 1950 V I S Í R kyr hók mum úw*eksts*£& é ff&Í'WttfíÍ'IM á'e9>$BBtff sólkeB'fuwtBtet. Xýlega er komiii iit merki- ' leg bók, sem lcalla mætti' „Árekstrai- í geimnum“ og' er eftir dr. Immanucl Veli-J kovsky. Rókin liefir vakið míkla athygli og fjallar aðal- lega um fæðingu liinnar fögru stjörnu, sem menn kalla Venus. Þegar liöfiuidur ræðir kenningu sina um það, hvernig slilmr atburður geti gerst, liefur fiann mál sitt í auðmýkt, eins og vísinda- manni sæmir ög viðurkerin- ir fáfræði vísindanná. Það sém maðurinn veit ekki er svo mikið, að það fýllti fleiri bækur en allar þær bækur, sem ritaðar hafa verið. Hahn á eftir að kynnast einföld- ■ ustu atriðum um margt það seni mikilvægast er, svo sem það livað líf sé og hvernig ]>að hafi kviknað. Hann veit e.kki hvöft lif i riökkurri mynd er til á öðrtnn stjörn-J rim i hiriuiri ótölulega stjörnu- sveimi liimingeimsins og vcil eldci, hvað er hið leynd- ardömsfulla afl, sem lcallað. er þyngdarlögmál. Fæðing sóikerfisins er enn ofar skiln-1 ingi visindamanna. Breytingar, setft géta orðið. Fvrsta verk visindamanns- ins ætti að vera að kýhria ser ^ það, sem næst liörium er — ]>á reilcistjörnu sem við býggjum. Og með því að^ vega og meta gétuf liarin svo heimfæft ályktahir sínar u | >p á aðrar stjörnur sóllcerf-J isins. Þetta reynir svo höf-( undur að gera og styðst þar við Iiiria nýju þeklcingu á raf- segulmagni og kjarnavisind- uni. Hanii lieklur þvi frarti að það sem gerist i himingeinm- lun sé sambærilegt við það, serii gerist irieð öréiridinni, þar sem rafeiedirnar sveima Icringum kjarna sinn eins og reikisíjörnur kringum sól- ina. Eri það ber við einstölcu- sinnurii, að rafeindirnar breyta aðstöðu sinni. — 1 öféindihni sveimar reilci- stjarnan lcringtim sól sína milljón sinnuni á sekúndu. Huri getur farið þúsund inilljónir bringferð'a (eða ör- eindárára) án þess að hvika fi'á braut siniii. En öreindin getur telcið við orlctiaukn- tð gáður guð gefi os's öllum >á blessuðu fró og þanu heil- íga frið til fylgdar hér á veg- 'erð lífsins og yfir landániær- n, þegar vér förum liéðan. Sigmundur Sveinson. ingu og flyzt þá rafeindin á Iiærri bfaut, þar sem árið er iengra. Öreiridin getuf lika orðið fyrir dábtlum oi'lcu- missi, og hrapar rafeindin þá á braut, sérii er riæf lcjarn- anum og ár henriár verður skemmra. Sé mælt á, liinri stórfenglega mælikvarða sólkerfisins, geta aldir og jafnvel þústindir álcla liðið, iriilli þess að sambærilegir alburðir gerist þar. Halastj.örnur geta verið hættulegar. Skilji riiérin þésáá hugmyrid höfrindaf — að snögg slys og breytingar geti i örsmáu gerst með öreindinni og hafi gerst á stórfenglegan veg og skyndilega með sóliim geiimins, reikistjörnum og Iialastjöfhlim — þá fer að í'öfa til og birla ýfir ýirisu, sém áðiir var myrkt og tor- skilið. 11 ver s t j örnuf ræðingur veit að nægilega þungui' himinlilcami gæti truflað' möndulsnúning og hrynjaridi jarðárinnar. MiUjónir bala- sljarna eru á reilci um geim- iiin og gela verið hættulegar. Það er ef til vill f jarlæg' hætta. en Iiiin ér þó lil. Það ér vit- anlegt að órelcstrar verði í geinimini og að glóandi loft- síeinar falli til ' jarðar. Sú þekking er þó riýleg. Fyrir fáeinitin mannsöldr- um trúðu menntaðir merin þvi eklci, að steinar gælu fall- ið áf liiiririuiri og'öfan á j örð- ina. .fafnVel niéritt eins og Kopefriikus, Galileo, Kepler og Newtoii efuðu það. En ár- ið 1803 rigridi loftsteinum í Frakklandi og vísindaaka- demíið franska rannsakaði niálið. Var þá loks við það kannast áf menntuðum riiönnum, að eittlivað, sérii vegillt væri í geimnum, gæti relcizt á jörðina. Þegar sólin stóð Icyrr. Höfuri'dur bókaf þcirrar cr hér um ræðir, telur, að í Biblíunni sé sannanir fyrir þvi, að halastjarna liafi Iconiið of nærri jörðu. Ef slikur atburður gefðist og kleþpur balasljörnu nálgáð- ist jöfðina, myndi loftsteina- brið falla á jöfðina. í Jósúa- bók er frá ]>ví ságt, að sólin hafi slaðið kvrr á bimninum, en nokkru fyrr stendur þessi setning< „Þá lét Drottinn stóra steina falla yí'ir ]>á af liimni“. Maður sá, er ritaði Jósúabólc, vissi élckert um samband milíi þess, aðsteinar félli af himni og að jörðiri stöðvaðist, en lianri lýsir þessu þó ljóst og af vísinda- légri nákvæmni, Velilc,pvskv heldur því fram að ýmisir furðulegir at- burðir sem lýst er í Bibli- unni, sé sannar frásagnir af atvilcum sem gerst hafi og stáðið í sambandi við stjarn- fræðilega stórviðburði. „Og sólin stóð lcyrr og tunglið slaðnaði'' stendur í Jósúabólc. Skýring höfundar er sú, að kæmi stór hala- stjarna riógu nærri jörðúnni, riiyridi þvilílcur atburður ger- ast. Jörðin liægði þá á snún- ingsliraða sínunx og það fólk, sem heldur að sólin gangi í lcringum jörðina, sæi ]>á furðulegu sýn, að sól og máni stæðu skyndilega kyrr i himingeimnum. Og liöfund- ur heldur því fram að þetta liafi áreiðanlega grzt. Ilann álítur, að stór balastjarna hafi tvisvar komið mjög liér nærri. Fyrst iim það bil 1500 árum fyrir Kr. b., er Gvð- ingar losnuðri úr ánauðinni á Egiftalaiidi og liafi riiyrlcur og plágiir, senx þá er lýst, staðið í sambandi við fvrr- ncfndan viðburð. Síðan liafi sa mbærilegu r viðburðu r gcrst eftir 52 ár, á dögum Jósúa. Venus vai'ð þá til. Þessi dularfulli útlagi fest- ingarinnar fæddist og kastað- isl xit í geiminn við eldgló- andi gos frá Júpiter. Hin nýja lcoiriéta æddi um himin- livolfið í margar aldir, cn var að lókum lcyrrsett og fckk stöðugan Sess í sölkerfinu. Hún gengur þar nú siná vissu brálit. Það cr reikisljarnan Venus. Höfundur leitar víða að frásögniim, sem lcömi heim við þessa atbúi'ði Biblíunnar. Hafi sólin ‘staðið lcyrr yfir vissum liluta hnáttái’ins, lilýt- ur mýrlcur að hafa rilct ann- arsstaðar. Og bann finnur fráságnirnar. Hann vitnar í Bibliuna, Talmud, egifzlc scfBlaðarit, stj örnuskrár Babyloníumanna, almanök Máya og Azteka og þjoðsög- ur öllum áttum. Þjóðir og þjóðflolclcar liafa skráð frásagnir uiii milcið myrktir, sem ríkt liafi lengi. Þess er minnst i Finnlandi, Babyloniu og Peru og af Ind- íárium í Amérilcu. Iíalástjárna, sém hefði klepp á stærð við jörðina, iriýndi hafa gífurleg álirif á útliöfnin. Og þvi er lýst í sögnum frá Japan, uni þessar mundir, einnig frá Perú, lijá Clioktaw Indíánum og kyn- flökkum þeim inegin á lmett- inum, að himinliáar flóðöld- ur liafi risið og fært allt í kaf. Kínverskar sagnir, frá þessum tíiiia, segja frá þVí, að sólin Iiafi ekki gengið til viðar marga daga, slcógar liafi logað og að liá flóðalda hafi riðið yfir landið. Jörðin stöðvaðist um hríð. Alls staðar má finna fornar sagnir frá þeirii tíiria, um furðuleg skoðunarspil á Iiimni. Halastjarnán lcom of nálægt 'sólu og kleppur lienn- ar vai'ð logandi. Skínandi og furðuleg sveiflaði liún sér inn á sporbraut jarðárinnar. Siðan flælctist liali liennar í kleppinn og þóttust menn þá sjá bardaga á himni, milli ljósguðs, serii sigraði, og ö- freskju í nöðrulíki. Jörðin stöðvaðist i rás sinni, en tók svo lil að snúást á ný. Samkvæmt fornum stjörnukortum Iiefir liún þó eldci ætíð snúist f rá vestri lil alisturs eins og nú. Plato segir svo: „Sól og aðrir liim- inlílcamr Iiafa stundum áð- ui’ gengið til viðar, þar sem þeir koma nú upp.“ Eimfrciú- ur: „Stundum liverfist sól- lcerfið þessa leiðina en á öðr- um tímabilum á liinn vegirin. Er það liin mesla og full- komnasta breyting, sem ger- ist í hiniingeminuiii.“ Velikovslcy leitar í náttúru- vísindunum að skýringu á þessu. Hann bendir á að jörð vor sc sfprfénglegur segull. Þegar þrumufléinn bittir segul, umturnast pólar lians. Norður verður suður og öf- ugt. Árelcstur niilli jarðar og anriars himinlíkama, svo sem lialastjörnu, gæti leitt af sér að segulpólar jai’ðarinnar skiptu um sæti jafnskjótt. Miklar breytingar á jörðinni. Við jarðfræðirannsóknir hefir ýmislegt koniið í ljós, sem bendir til þess að þetta liefi gerzt. Við vitum að mikl- ar breytingar liafa orðið á jörðunni. T. d. liefir hér á ís- landi einhverntíma verið gi'óðui’, sem nú vex suður við Miðjarðarliaf. En hvort þessi breyting hafi gerst af slcynd- ingu eða fyrir liæg'fara þróun vitum við eklci. * Velilcovsky lielclur því fram, að allir liinir furðu- legu atburðii' sem lýst er í fyrstu bólcum ganila testa- mentisins, hafi gerst í raun og veru og liafi stafað af þ\ú, að um þær mundir liafi liala- stjarna verið á reilci og fætt af sér liina fögru bláu Venus. Til sönniinai' getur liöfund- ur þess að fommemi, sem voru þó ágætir stjörnufræð- ingar liafi ekki þeklct Venus fyrir þann tíma og á stjömu- lcorti Hindúa frá árinu 3100 fyrir Ivr. b. sést hún elcki. Síðar er liún þó talin með | reilcistjömunum og Baby- loniumenn lcalla liana „hina j stóru stjörnu sem settist að lijá liinum stjörnunum stöi’u“. Mæðrafélagið fær garðland. Á þessu vori mun Mæðra- félagið bæta nýjum þætti í starfsemi sína og hyggur að þessi nýung geti orðið félags- konunum bæði til hagsbótar og yndisauka. | Félagið liefir fengið garð- land til ræklunar hjá Reykja- , víkurbæ og er liugmyiidin, að félagslconurnar fái þar styldci. sem þær bafi sjálfar til afnota. Öll jarðvinsla og annað sem mögulegt er að koma stórvirkum tælcjuiri að, verð- ur umiið með véluip. Holl [ ráð og leiðbeiiiiligar uin til- Iiögun og vinnubrögð mun j framkvæmdanefndiii sjá um að konurnar fá. mín er flutt í Austurstræti 9 IL hæV Myndatökum í heimahúsuiri verður haldiS áfram eftrr |>ví sem viS verSur komiS. — Myndatökur á ljósmyndastöfuir-ri Verða fyrst um | sinn aSeins teknar samkvæmt fyrirfram pcntuSúm tíma. ' Mjóswtti/iidusieBÍet JÞóruriwts SifjesB*ðssuttear ^ Austurstræti 9 II. hæS. Sími 1367.

x

Vísir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.