Vísir - 12.07.1950, Side 4

‘V I S i R
INÍiðvikiHlaginn 12. júií 1950
WISSH.
D A 6 B L A Ð
Utgefandi: BLAÐAUTGAFAN VISIR H/P
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson,
Skrifstofa: Austurstræti 7.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm linur).
Lausasala 50 aurar,
Félagsprentsmiðjan h.f,
Sjötugur:
sendiherra*
Friðnn Þingvalla.
Þingvellir eru helgastir allra staða í auguna þjóðarinnar
og þeir hafa verið gerðir að friðuðum þjóðgarði, girtir,
svo að þeir verði ekki fyrirNÍgangi búfjár og gróður geti
dafnað þar, svo sem sjálfsagt er. Þangað leita menn um
helgar og aðra daga, leita sér andlegrar næringar og
hressingar á sögustöðum eða til að sýna aðkomiunönnum
þann stað, sem söguríkastur er á þessu landi. En oft virðist
þeim, sem þarna eiga leið um, að staðurinn sé alls ekki
íriðaður á þann hátt, sem vera her, þótt ltvikfénaður eigi
ckki að geta leikið þar lausum hala og unnið spjöll á gróðri.
Það virðist vera orðin hefð ,að ýmiskonar mót sé
haldin þar á völlunum. Eru það fyrst og fremst félög hér
í Reykjavik, sem fyrir slikum samkomum standa, en
víðtækari félagasamtök, sem ná yfir landsfjórðunga eða
landið allt, hasla sér þar einnig völl, þegar hátíð fer í hönd.
I fljótu bragði virðist eldeert við því að segja, síður en
svo, að menn komi saman á þessum fornlielga slað, en
sé þetta nánar athugað, hegðan niai’gra manna á slíkum
samkomum, umgengni, viðskilnaður fjöldans að þehn
loknum og fleira í því sambandi, virðist sjálfsagt, að
banna slílcar samkomur með öllu eða að minnsta kosti
að draga mjög úr þeim.
Það er á allra vilorði, að á hverskonar skemmtanir,
sem haldnar eru hér sunnanlands, sækir allskonar lýður,
sem er sjáífum sér og öðrum til leiðinda og skammar.
Slíkur söfnuður hirðir ekki um það, livort liann iðkar
skrxlslæti sína á helgasta stað þjóðailnnar eða annars
slaðai’. Honum er aðalalriði að geta stundað hina þokka-
legu iðju sína, dnikkið fi'á sér allt vit og stofnað til
leiðinda og jafnvel illinda. Þeim, sem halda samkomurnar
og vilja kappkosta að þær fai'i sem bezt fram, veitist oft
erfitt með að halda uppi reglu svo sem þeir æsktu og
um þetta er sjaídnast að sakast við þá.
Auk drykkjuskapar, sem oft verður vart á samkomym
ó Þingvöllum, er og annað, sem kemur til gi'eina, þegar
athugað þarf hvort eigi að taka fyrir þær. Það er um-
gengni manna á þessum stað, umgengni á dvalai'stað,
þegar tjöld eru felld og haldið heimleiðis. Fjölmargir
hirða ekkert uin það, þótt þeir hlaupi frá allskonar um-
búðum, pappíi', dósum, kössum, og öðru því líku, sem er
öllum siðuðuxn niönnum hinn versti þyrnir í augum. Sé
slíkur sóðaskapur og hirðuleysi hokkurs staðar í'efsivei'ðui',
því þá ekki á Þingvöllum, hjnum helga stað?
Hér skal enginn tekinn út úr, því að mai'gir éiga hlut
að máli, en Jxað þarf. að kenna mönnurn að ganga uíft'
Þingvelli. Það er sjálfsagt að friða staðinn fyrir kvik-
fénaði, en eins og umgengni margra er um hann, virðist
ekki síður nauðsvnleg einhver fi'iðun fyi'irmannfólki.
Síldaisöltunin í snmar.
jíkess hefir vei;ið getið hér í blaðinu, að skortur væx-i á
* kvenfólki til að vixma við söltun síldar í sumár. Gcrðir
hafa vei'ið eða í þann veginn verið að gei’a samninga um
sölu á 180,000 tunnum Norðurlandssíldar við ýxnsar þjóðiré
Við gei'um þessa samninga nxeð það fyrir augum að standa
við þá, selja umsamið magn sáltsíldai' og fyi’ir þær fáum
við mai’gvíslegar nauðsynjai’, senx nú eru af.skornum
skammti i landinu. A það hefir vei'ið minnzt hér i blaðinu
í þessu sambándi, að márgt verksmiðjufólk muni vcra
alvinnulaust eða því scm næst vcgna hráefnaskort scm
háir iðnaðinum til muna. Þess cr að vænta, að úr honjira
rætist að elnhverju leyti, ef umsamið saltsildarmagn
kemst til kaupenda. Það er því ekki úr vegi fyrir það
starfsfólk iðnaðarins, sera lítið hefir fyrir stafni um þess-
ar mundir og sér ekki fram á aukna atvinnu, að það geri
sitt til að afla gjaldeyi-is fyrir hráefnunujii með því að
fara norður og stai-fa við síldarverkun. Með því mundi
Jxað slá tvær flugur nieð einu höggi.
t dag er sjötugur eiiin
þeirra manna, sem mest hafa
komið við stjóiinnálasögu Is-
lands síðustu áralugina,
Jakob MöIIei', sendihei'ra í
Kaupmannahöfn.
Eg þykist vita að Jakob
Möller væi’i Jjúfást, að þessi
dagur á ævi lians, þótt merk-
isdagur sé, liði eins og flesth'
aðrir dagar, að hans væri að
litlxx eða engu getið. Hann
hefir engar tilhneigingai' í þá
ált að láta á sér bei'a, en vegna
þeii’i'ar vináttu, sem eg hefi
fengið að njóta af honum og
þess, að hann var um skeið
í’itstjóri Vísis, vil eg ekki láta
lijá líða að senda honum
kveðju, þólt hún verði bæði
stutt og fátækleg.
Þess er ekki að vænía, að eg
þekki gerla til æsku Jakobs
Möllefs, en þó veit eg, að
haiin liefir haldið tiyggð við
jáfnaldrái', urðu vinir í æsku
norður í Húnavatnssýslu og
liéldu tryggðum meðan þeir
lifðu báðir. Geri eg raunar
ráð fyi'ir þvi, að svo sé uhij
alla, sem Jakohi liafa kynnzti
og átt einhver skipli við, aði
hann liefir reynzt þeim vel,
þá„ þólt hann hafi vei'ið ogi
sé fáskiptinn að eðlisfari. i
Stjórnmálaferill Jakohs t
Möllex's hefir einnig vei’ið' á,
sama veg að hann hefir aldrei i
haff hátt uxn sig, og ckki'
hefir liann skort áræði i neinu|
máli. Hann er málafylgju-
maður, enda er hann ágætlega
máli fai'inn og rökfimur, svo
að fóir voru jafnokar hans að
þvi leyti, meðan Iiann slóð í
styr stjói'nmálanna. Hánn
fékk áhuga fyrir landsmál-
um, meðan liann var enn í
skóla og bai'ðist frá upphafi
fyrir málstað Islands. Var
hann góður liðsmaður í þeirri
baráttu, eins og ætið, þar sem
hann hefir lagt lxönd á pfóg-
inn.
Ái-æði luxns má liká marka
af því að þegar hajin hauð sig
fyi’st fi’am til þings órið 1919,
i'éðst hann ekki á garðinn,
þár sexn hann var lægstur,
heldur gaf kost á sér hér í
Reykjavík, bauð -sig fram.
gegn Jóni Magnússvni for-
sætisráðherra, sem var i senn
vitux' maður og vinsæll. og
bar sigurörð af honum. Það
liefir enda verið einkenni
Jakob Möllei's, að hann stælt-
ist, þegar hann hefir þurft áð
sækja á brattann. Var hann
síðan lengi ])ingmaður Picyk-
víkinga, þótf með nokkuru
liléi væi’i og einnig starfaði
hann lengi og vel í bæjar-
stjórn Reykjavíkur. Iiann
hefir ævinlega lagt gott til
málanna, hvar sem hann lxef-
ir næi'i'i komið og hæði and-
stæðingar hans og vinir hafa
kunnað að rneta hann meira
eftir því sém þeir hafa átt
þess kost að starfa lengur
ineð lionum.
Jakob Möller hefir nú uxid-
anfarin ár gegnt starfi seinli-
herra íslands i Káupmanna-
liöfn. Var þar vissulega góður
maður valinn til stai'fs, sem
vænla mátli að yrði að leysa
af liendi með lagni og einurð
efth' skilnaðinn við Dani og
vegna þess, hvei'nig margir i
Danmörku hafa brugðizt við
í því máli. Iiefir hann heldur
ekki brugðizt á þeim vett-
vangi frekar en öðrum. þar
seni liann hefir valizt til að
inna vandasöm störf af hendi
fyi'ir þjóð sína. Semlii'áð ís-
lands, hvar sexn eru, eru ólík
sendii’áðum annai'ra þjóða að
því leyti, að þar telur lxver ís-
lenzkur ferðalangur óhætt að
leita athvarfs eða heili’æðis,
livort sem er i smáu máli eða
slói'ti. Ilinn íslénzki ferða-
maðixr væntir góðs beina af
húsráðendum og Jakob Möll-
er hefir ævinlega leyst vanda
þeirra, sem til hans hafa leit-
að í ýmsum efnum fyrr eða
Framh. á 7. sx'ðu.
ERdrM
Mér hefir borizt bréf frá
„G- l.“, þar sem fram kemur
uppástunga, sem er hvort-
tveggja í senn skynsamleg
og mjög athygliverð. Hún
fjallar um moldrok ofan úr
óhyggðum, sem allir, sem
eitthvað hafa ferðazt, eink-
um hér sunnanlands, kannast
við og vildu losna við. Bréf-
ið er svona:
„Fyrir nokkur var eg stödd á
Þingvöllum og var þar þá mik-
iö moklrok, sem oft sést á þess-
um slóðunk Moklarskýin þyrl-
uöust ofan úr sandkluftunum í
þykkum mekki. Kom mér þá í
hug, hvort ekki niætti hefta
moldrok ofan úr óbýggöum
með því að Ieggja þar hvannar-
fræ í jörð. Átli eg síðar tal við
konu hér í Reykjavík, sem ferð-
ast oft í sumárfrfi síuu og
ræddtun við um þetta. Sagðist
hún vera þess fullviss, áð ferða-
fólk, sem ferðast um ólryggöir
í sumarfni sínu. mundi vera
fúst til og hafa ánægju aí því
aö hafa með sér fræ. sem því
væri íengiö og dreifa þvi eöa
leggja í jörð í óhyggðum, þar
sém það þætti 'æskilegt-
*
Ilfr í Reykjavík vex víða
hvönn, sem ber mikið fræ-
Mætti vel biðja þá, sem
hvönn hafa í görðum sínum
(og hún er víða óvelkomin
af því að hún dreifir sér út)
að safna fræi af hvönninni
og láta það í té ferðafélögum
eða öðrum þeim, sem vildu
gera gagn með því að leggja
fræ í jörð. Fræ af njólamætti
vafalaust líka nota- Gæti
þetta orðið að miklu gagni,
er stundir líða og þyrfti ekki
að kosta neitt með þessum
hætti.“
I Þetta var þá bréf „G. I.“ —•
Hugmyndin er ágæt, og eins og
| réttilega er á bent, þyrfti ekki
' að rexa í styrkjum frá einum
eöa neinitm um framkvæmdir í
þessu máli, sem áreiöanlega á
mikinn bljómgrunn meðal aílra
þeifra sem unna ' ferðalögum,
en kunna betur við að hafa sitt
útsýni óhindrað um undrafall-
egt íslenzkt landslag aö sumar-
lagi, aö maöur tali ekki um þá,
sem síöur vilja hafa „vitin ftíll
af mold“, eins og speking'urinn.
sagöi- Finnst inér vel til fallið,
er t d- Ferðafélagið, Farfuglar
og aðrir áðilar, sem víðast fara,
athuguðu þetta mál og beittu sér
fyrir þessari merkilegu htig-
rnynd um heftingu hins viö-
bjóðslega moldroks. — Þessu er
hérmeð skotið íranx til víiisam-
legrar afgreiðslu og- urahugsn-.i-
ar. .