Vísir - 17.07.1950, Blaðsíða 4

9
s b
Mánudaginn 17. júlí 1950
wisixs.
DA6BLA9
Otgefandi: BLAÐAOTGAFAN VISIR H/R
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Heísteinn Pálsaon.
Skrifstofa Austurstræti 7,
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm iinur),
Lausasala 50 aurar,
Félagsprentsmiðjan h.f.
Karfaveiðai og frysting.
Til skamms tima voru allmargir togaranna á karfa-
veiðum. Aflinn fór að mestu leyti til verksmiðja,
sem síðan liafa unnið úr honum mjöl og lýsi. Látið eitt
liefir þó verið fryst og hluti þess þegar verið sendur
vestur um haf, þar sem ætla má, að mjög viðunanlegt vcrð
fáist fyrir þessar afurðir, ef þær eru að öðru leyti sam-
lieppnisfærar að þvi fer snertir gæði og vöruvöndun.
Þess var getið hér í blaðinu ekki alls fyrir löngu, að
þetta væri í fyrsta sinn, sem karfi hefði verið frystur hér
að nokkru ráði og þótt margir menn hafi gert sér grein
fyrir því hérlendis, að slikt mundi mega gera með nokkrum
árangri, voru það þó ábendingar sérfræðinga Marshall-
ðstoðai-innar, er hér voru á ferð í vor, sem rálcu á eftir
því, að reynd var þessi nýbreytni. En sá er gallinn á
írystingu kai-fa, að þau skip — vélbátarnir — sem brað-
frystihúsin fá hráefni sín frá, geta ekki sótt þenna afla á
miðin. Karfinn er á miklu meira dýpi en þau geta stundað
veiðar á og því var gripið til þess ráðs að setja hið
nýjasta af afla togara í hraðfryrstihúsin.
Þegar karfaveiðarnar eru hinsvegar athugaðar öKii
nánar, virðist ekki annað sýnilegt, en að hægt ætti að
vera að frysta karfa í mildu stærri stíl en gert hefir verið
að þessu sinni. Karfinn gengur í torfum, eins og síldin,
og þegar togarar eru búnir að finna þau mið, sem hann
heldur sig á, geta þeir mokað honum upp nokkurn veginn
jafn og þétt, án þess að hætta sé á, að aðrar fisktegundir,
sem ekki er ætlunin að veiða, slæðist með að néinu ráði.
Togarar hafa koinið að landi méð fullfermi, 350—400
smálestir eða jafnvel meira, eftir viku til tíu daga veiðiför
svo að tiltölulega mikið magn aflans er nýtt og nothæft
til frystingar. Ef veiðiferðir eru slcemmri, en afli tiltölu-
lega jafnmikill, ætti megnið af honum að vera svo nýtt,
að það mætti frysta allt. Væri þá til dæmis ekki úr vegi,
að frystihúsin hér í Reykjavík tækju höndum saman um
að kaupa afla af einum togara, sem veiddi einungis fyrir
þau og gengju þannig úr skugga um, hvort þessi leið er
ekki fær til að auka fjölbreyttnina í hinni einhæfu fram-
leiðslu olckar á frystum fiski. Þetta er tilraun, sem sjálf-
sagt er að gera fyrr en siðar eða jafnskjótt og skipin fara
á veiðar að loknu verkfallinu.
Sogsvirkjunin væntanlega.
fk laugardag gafst bæjarbúum lolcs kostur á að sjá grein-
argerð stjórnar 'Sogsvirkjunarinnar á athöfnmn henn-
ar við undirbúning verksins. Hér skal málið ekki rætt ítar-
lega að sinni heldur beðið svars við þeim spurningum, er
lagðar voru fyrir Sogsvirkjunarstjórnina sama dag. Von-
andi koma þau fvrr en greinargerðin.
En mönnum skal bent á það, að staðfest er í greinar-
gerðinni, að gjaldeyrisþörf útlendinganna er miklu meiri
en hinna íslenzku aðila, sem buðust til að vinna verkið.
I öðru lagi skal á það bent, að hvergi er minnzt á það
atriði, sem mest hefir fyllt menn gremju í þessu máli og
það er, hver eigi að verða örlög þeirra störvirku vinnuvéla,
sem við fáum fyrir tilstilli Marshall-aðstoðarinnar. Þær
vilja verktakar eiga-en gefa þó kost á að selja okkur þær
aftur. Hvers vegna er Sogsvirkjunarstjórnin að hliðra sér
hjá að gefa skýringu á. þessu?
Og loks — þess sjást engin merki í greinargerðinni, að
Sogsvirkjunarstjórnin hafi reynt að ganga úr skugga um,
hvort lækkunin á innlenda tilboðinu gæti staðizt. Hver er
orsök þess? Er hún umhyggja fyrir hinu erlcnda fyrirtæki
eða hagsmunum þeirra, er eiga að borga brúsann hér á
landi?
Eins og gi’einargerðin var úr garði gerð, var hún
allsendis ófullnægjandi fyrir allan hávaða manna. Og að
endingu. Hvenær verður hafizt handa? Og hvenær verður
.verkinu Iokið? .
lán ríkissjéðs.
Síöastliðinn laugardag
var dregið í B-flokki Happ-
drættisláns ríkissjóðs og
fara hér á eftir númer hæstu
vinninganna:
75000 krónur:
70196.
40000 krónur:
81179.
15000 krónur:
80579.
lOOOOkrónur:
92395 — 109Ö99 — 130046.
5000 krónur:
2680 — 8187 — 30377 —
113883 — 144397.
2000 krónur:
1006 — 24837 — 28156 —-
83428 — 83817 — 89958 —
92820 — 102225 — 115791
120882 — 123807 — 141170
141764 — 143977 — 145973.
16591 -
40042 -
59580 -
75447 -
89262 -
104857
120371
132405
145142.
1000 krónur:
- 23464 — 29869 —
- 40260 — 52811 —
- 71651 — 75298 —
- 75518 — 80191 —
- 97242 — 104397 —
- 108422 — 115193
- 121606 — 124552
- 133907 — 138533
(Birt án ábyrgðar).
17 bílum hlekkist á
v í kappakstri.
Róm ,(UP). — Hœttuleg-
asta kappakstri ítalíu lauk
á dögunum og hlekktist alls
17 bílum á, en einn maður
beið bana.
Kappakstur þessi er kall-
aður Mille Miglia —þúsund
mílur — og er milli Brescia
á Norður-Ítalíu og Róma-
borgar og aftur til Brescia
aöra leið. Liggur leiðin um
suma hættulegustu fjalla-
vegi landsins — yfir Apenn-
inafjöll — enda slasast ár-
lega margir menn 1 honum
og oft farast nokkrir.
Þátttakendur voru alls
383 að þessu sinni og sigraði
ítali á Ferrari-bíl, sem ók
leiðina á 13:39,0 klst. eða á
123 km. meðalhraða.
SUmaMin
GARÐIiR
stræn Sími 7299
Til sölu:
Dodge herbifreið
í fyrsta flokks lagi, með drifi á öllum hjólum, sætum
fyrir sjö, mjög tilvalinn fyrir heildverzlanir til sölu-
ferða út um land, emnig liyerskonar sendiferða og
sportferðalaga. Til greina ltæmi skipti á litlum sendi-
ferðabíl. — Til sýnis á bilastæði framan Hótcl Vík.
Upplýsingar Hótel Vík, lierbergi nr. 7, eftir kl. 6 e. m.

Malbikun og gatnagerð.
J^attgavegurinn tók skjótum
breytingum nýlega, er hann
var lagfærður með hinni stóru
nýjtt malblkunarvél bæjarins,
þeirri er frægust varð við
stækkun Lækjargötunnar- Þessi
viögerð Laugavegar gekk meö
afbrigðum fljótt og vel, og fær-
ir heirn sanninn um þaö, hverjtt
fæst áorkaö nteö fullkomnum
vinnutækjum, sent ertt farin aö
ryðja sér braut hér eins og ann-
arsstaðar.
jgitthvert dagblaöanna gat ný-
lega þessarra síöustu fram-
kvremda, og þá um leiö vega-
geröar á Keflavíkurflttgvelli,
sem gengiö heföi álíka fljótt.
Byggjendur þar suöttr frá mat-
bikuött í desember s. 1- fjögttrra
kilómetra leiö af 6 metra’ breið-
um vegi á fjórum dögum- Not-
ttött þeir nákvæmlega samskon-
ar malbiktmarvél og Rcykja-
víkurbær befir til ttmráöa, og
lögöu malbikunarlag ofan á
gantla veginh sem fvrir var, líkt
og gangdregli er lagt á gólf, án
þess að nokkuö sérstakt væri
gert viö undirstööuna, en vegur-
inn var áöur malarþraut; eins og
gerist og gengur hér á landi-
*
jjð vísu ertt þar engar gang-
stéttir, heldur aöeins ftk-
braut. Nýbygging vega i bæj-
um er háð ntargskonar erfiöleik-
um og kostnaði, sem kornast
má hjá við lögn utanbæjar
brauta. A eg. þar viö állskonar
leiöslur og tæknilegar fram-
kvæntdir, sem byggingu gatna
verötir aö fvlgja, svo og fyll-
ingum, hallajöfnun og gang-
stéttum. En reynslan sem nú er
fengin af hinni nýju malbikun-
arvél, færir heint sanninn ttm
það, aö viöhald ntalbikaðra
gatna á eftir aö veröa til muna
einfaldari og fljótvirkari en áð-
ttr var.
Svo er aítur annað ntál meö
þjóöbrautirnar, og hin glæsilega
von í því aö géta nú fengið lagð-
an malbikaðan veg á aðeins 5°
dögum austur í Ölftts eöa til
Þingvalla. Hver veit nenta sú
stund sé nærri.
❖
Bæjarhúsin við Bústaðaveg.
Jjg gat nýlega um hin nýjtt Bú-
staðavegshús hér í pistlun-
ttm, og hversu vel væri frá þeim
gengiö hiö ytra, því þau ertt
jafnóöutn og þau rísa, málttö
björtum lit-
Allir þeir, sem þar hafa lagt
hönel aö verki, eiga þakkir skil-
iö fyrir smekkvísi, og vonondi
veröttr lóöuntim ttmhverfis bús-
in gerö sörntt skil, jafnskjótt og'
unnt veröitr, því sú hliö málsins
er sízt veigaminni—
1 fyrri grein minni hefir
þrentvillpúkinn gert mér.þann
grikk aö rangherma höfltnd
þessarrar byggðar. Þaö var Sig-
mundiir Halldórsson arkitekt,
sem gert hefir uppdrætti, en
ekki húsameisari bæjarins. Er
það hérnteö leiörétt, og hlútaö-
eigendur beönir afsökunar á
mistökunum.
*
Verndun fornminja í Reykjavík-
Mokkru áöttr en þingfundttm
lauk á síöasta Alþirtgi, var
þar til ttmræöu bæjarstæði
Ingólfs landnámsmanns, og
hvar þaö mundi hafa veriö í
bæjarlandimt.
Flestir, sem ttm málið hafa
fjallaö fyrr og siöar, telja lik-
legast, að'Ingólfur hafi reist bú
sitt í Grjótaþorþinu, eða þvi
sem næst þar sem gamli Vikur-
bærinn stóð síðar.
Mér finnst við ekki þurfa aö
deila ttm það lengttr, eða vera
með óljósar getgátur unt hugs-
anlega staöi aöra, — heldur
skera úr ttm þáö, að i Grjóta-
þorpintt hafi Ingólfur reist bæ
sintt, og haga okkttr eftir því,
ef við á einhvern liátt viljurn
minnast íyrsta bæjarbúans, svo
sem sjálfsagt er.
JPn ltversú margir Reykviking-
ar skyldtt hafa heyrt sagnir
ttm legstaö Hallgerðar lang-
brólcar, konu Gunnars á Hlíðat-
enda ?
Sagnir herrna, að hún liafi
veriö grafin í Láugarnesi, og
hefir verið bent þar á ákveöið
leiöi í gamla kirkjugarðinum,
íraman viö húsin. í Laugarnesi
mun vera að finna einn elzta
kirkjttgarö í kritsnum sið hér á
landi-
Eftir fall Gunnars má telja
liklegt, aö Hallgerður hafi sezt
að í Laugarnesi, og vitað er aö
hún tök kristna trú-
JJallgeröur var þrígift. Glúm-
* ur Óleiísson, sá er hún var
gift næst á undan Gunnari frá
Hlíöarenda, hafði ásamt bróöttr
s'inttm átt Engey ög LaUgarnes-
iö. en bjó sjáífur a'ð Varmalæk
í Borgaríirði. Er Glúmur var
veginn, skiptu þatt meö sér
eignttm, Hallgerður og rnágtir
hennnar, en hún flutti þá að
Laugarnesi.
Þykir allt benda til þess, að
þar-hafi hún einnig verið síð-
ustu ár ævinnar, og jarðsett þar.
JJm þetta vita fornminjafræð-
ingar okkar vafalaust eitt-
hvaö meira- En því skyldum viö
ekki staöfesta þessar sagnir, og
vernda hinn litla reit andspænis
I.augariiesbænum, sem nú ligg-
ur i órækt og afskiptaleysi, en
geyntir bein merkrar söguper-
sónu. Við eigum svo litiö af
„tradition“ i okkar ástkæra bæ,
að viö verðum áð'hampa því
sem til er, og leggja rækt við
þaö, en ekki láta verða moldu
orpið fyrir ágreining um hugs-
anlega, smávægilega skekkju
„innan giröingar“.