Vísir - 17.07.1950, Síða 5

Mánudaginn 17. júlí 1Ú50
rersiun er etna
in mé úr é>(§öngnnmim
IfVsii Stefiir 1‘cviiæí okSísir Jbeæt
og miiit gera |taH Sramvegis.
I gömlum annálum les uin, dg getið er um hér að
maður, að til var í verzlunum framan? Er verzlunarfyrir-
brennivín og tóbak þó naiið-1 kómúlag ókkar ekki í ætt við
synjavörur væru óí'áanlegar! einokunarverzlunina dönsku,
og mannfellir stæði fyrir dyr-j sem mest hefir verið skömm-
Um. Sjálfsagt liefir fleirumí uð og það sannarlega ekki að
en mér fundizt þetta vera' ósekju? Eg get ekki að því
einkennileg stjórn á blutun-
um og jafnvei þótt ólíklegt,
að rétt væri hermt. Svo mun
þó vera. Hefir verið keunt uni
verzlunarfyrirkomulaginu
sem þá var, einokunai*verZl-
unmni dönsku, og þær afsak-
anir látnar nægja. Danir sáu
á þenna hátt fvrir mörland-
anum. Ófagurt var það, en
livernig er þáð nú?
„Sagan endurtekur sig.“
En nú er sú breyting á orðin,
að nú.er eldd bægt að kenna
Dönum lengur uin ósómann.
Þeir eiga þar engan hlut að.
Nú verðum við áð kenna
okkur sjálfum. Engin undan
brögð eru iriöguleg.
stjórnum oklair sjálfir og
verðurn að taka afleiðingun-
um af stjóm okkar á hlutun-
um. Bera skömmina eða
njóta beiðursins, eftir því
hvernig tekst i jxið og það
skiptið.
Enn hefir ekki hevrzt talað
um skort á brennivíni. Tó-
baki hefil* einnig verið reynt
að sjá fyrir, þólt tóbaksteg-
undir hafi ekki verið eins
fjölbreyttar eins og á vel-
gengnisárununi. Hvoru-
tveggja eru þetta einkasölu-
vörur rikisins og seldar á
gert að mér finnst, að svo
xnuni vera.
Það er annars óskemmti-
legt að liugsa til þess, að
margir ágætir synir þjóðar-
innar, með þjóðhetjuna Jón
Sigurðsson í fararbroddi,
skuii hafa eytt thna og kröft-
tun til þess að losa verzlun
íslentlinga úr fjötmin ein-
okunarinnar dönsku til þess
að íslendingar sjálfir settu
hana svo á ný í fjötra cinka-
sölu og allskonar liafta, eftir
aðeins noldtra áratugi, Það
er því óskemmtilcgra að
hugsa um þetta, þegar það er
viðurkennt af ölium, að fyrst
Við hafi farið að böia á framför-
um hér á iandi, eftir að verzl-
unin var gefin frjáls og að
framfarirnar liafi stöðugt
farið vaxandi, eftir því, sem
verzlunin færðist meira á is-
iepzkar lieriÖúr. En nú pre-
dika sömu menn uni kosti
haftavcrzluriar, sem áður
töldu frjálsa verzlun það eina
rélta.
Jón Sigurðsson verður
vafalaust áð teljast sá niaður,
seiri mest og hezt váriri að því,
áð koma á frjálsi verzlun á
íslandi. HönUlri liafa rétti-
lega vcrið færðar þakkir fyrir
verði, sem ekki væri talið| jjað fvrr og síðar. En livaða
sæmandi, ef ríkið ætti ekki álit skyldi liann hafa á verzl-
hlut að rnáli. Verzlunin með’ unarháttum íslendinga, sem
þessar vörur er sem kunnugt riú eru? Eg ei' eldvi i váfa um
er rekin til ágóða fyrir ríkis-j það. Honum myndi ekki get-
sjóð og það er sjálfsagt litíÖ(ast að hÖfturiUm og einka-
svo á, „að tilgangurinn lielgi' sölunum. IÍonum myndi ekki
meðalið“, því að það er ekki getast að svartamarkaðinum
um áð ræða neina venjulegajog allri saurverzluninni, sem
ýverzhmarálagningu á þessar | þrifst i skjóli haftanna. Eg er
vörur. Álagningin er langtj sannfærður um að liann
fvrir ofan allt velsæmi, efjiuyndi ráðleggja okkur að
taiað er um éðliiega („nor-J gera verzhmina alfrjálsa
mar-) verzlunarhætti. En ' strax. Og því ekki það?
sleppum þvi. Meðan við er-| Félag stórkaupmanna hef-
Uiri svo heimskir að láta ir lýst sig fvlgjandi frjálsri
bjóða okkur þetta, já meira verzlun og sömUleiðis Sam-
að segja gleypum við þvi, eig- hand isl. samvinnufélaga.
um við sjálfsagt ekki betra Einn af aðalmönnum „social-
skilið. j ista“, Einar Olgeirsson, kom
livernig verzlun landsmanna
skuli hagað.
Það vita allir, að verzlun
íslendinga getur ekki iialdið
áfram i þvi foririi, sem hún
er nú. Allt sem þrífst i skjóli
haftanna og allskonar banna,
er orðið landi og lýð til stór-
skammar. Þeir sem gæta eiga
laganna, ráða ekki við neitt
lengur. Þeir sem eiga að
skannnta hafa elckert tjl að
skammta og Iiafi þeir eittlivað
þj'kja ’ þeir skammta illa og
órétt. Allt veður í lögleysum
!
og hver krafsar sem bezt
liann getur, án tillits til nökk-i
urs annars en að bjarga sjálf-,
um sér. Svona er ástandið og
þetta vita allir.
En fyrst svona er komið,
er þá noklcuð fyrir liendi en
að reyna annað fvrirkomu-
lag? Og er það þá ekki frjáls
verzhln. Auðvitað er það frjáls
verzlun og ekkert annað.
Þetta er líka skoðuri rneiri-
liluta íslendinga og í lýð-
frjálsu landi á meirihlutinn
að ráða.
Frjáls verzlun hefir reynst
okkur bezt.
Frjáls verzlun mun reyn-
ast okkur bezt.
K.
Ákæran á fjárhagsráð
Opiö hréf tii rífois-
stjórnarinnarm
Það er viðurkennt af öllitin
þorra landsmanna, að í riiíis-
stjórn landsins sitji nú þeir
beztu mcnn, sem þjóð vor
hefir á að skipa. Þótt ríkis-
stjórnin liafi losað sig við
ýmsar nefndir, sem voru
orðnar þjóðarplága, er ]k>
ein eftir, ef til vill sú versta
— Fjárhagsrað.
Það er margsannað af mér
og Sölumiðstöð liraðfrysti-
húsanna í Mbl. í gær og að
visu mörgum öðrum, að
þetta „ráð“ slcaði þjóðina uin
margar milljónir króna ár-
lega vegna skilningsleysis,
stirðbusaliáttar og embættis-
mennskU. Fámenn þjóð, og
á móti fyrir sig. Einstaka
menn geta þó koiriið á öllum!
tímum. Eg skal fúslega við-1
urkenna, að eg vermi sjaldan -
beldci skrifstofu ráðsins meðj
setu minni þar, vegna þess,
að sliict er það náðarbrauð,1
sem fáum er hægt að hjóða
upp á.
Þau fáu skipti sem eg hefi
komið þar, hefi eg séð, að at-(
liafnamenn þessa lands liafa
orðið að bíða, oft lengi, eftir
samtölum við þessa „lierra“
og hefi eg hugsað mér, að þeir
hefðu annað að gcia en ej'ða
degituim í slíka bið, eftir oft
sér minni mönnum.
Yldcur, lésendur góðir, skal
jafnvcl cngin, liefirekkiefniáj eg upplýsa, að á fyrra ári aug-
sliku, og er það ákveðin krafa, Iýsti Viðskiplanefndin (sem
allra framleiðenda í landinu, er deild úr Fjárliagsráði)
að þessir menn eða þetta eftir bezla tilhoði í iiriifluln-
,,ráð“ verði leyst frá störfumj ing á kaffi, og varð ekki ann-
nú þegar. Þó skal það viður-J að séð á auglýsingunni, en að
kennt, að 2 til 3 hæfir menn (lægsta tilhoði i þeim flokki,
eru i f járhagsráði, 'það er þcir ( sem kaupa skyldi, yrði tekið.
Jón IvarssÖn, Sigtrvggnr Nei, það var eklci gerj, hcldur
Ivlcmensson og jafnvel Oddur j venjuleg úthlutun án tíllits
Gnðjónsson, liinir tveir M. J. til verðs.
og B. J. eiga þar ekki lieima, J Smásmuguháttur þessara
eg sem háskóla- hlutdrægu manna lýsir sér í
frekar en
prófessor, enda myndi eg
aldrei taka að mér slikt em-
öðru svo htlu máli, að eldci
j má i þagnargiídi liggja. Slcó-
hætti. Það er eldcert grinmál (verlcsmiðja nolckur liér í bæ,'
að þurfa að benda á þelta, en sem notar dálitið gúmisóla,
þjóðarIíagsmunir verða að hafði safnað sanian afklipp-
ráða öllu, en eldci lclíkuslcap- ingunum af gúmí, sennilega
ur, sem oftast liefir ráðið fyrir mín orð, þvi að eg vil
mörinum og málefnum. Um elcki lcasta neinu, heldur
næstu áramöt hcfi eg fengizt lcoma ölln í verð og verðmæti,
við eigin verzun i 20 ár og senx mögulegt er. Þcssi verlc-
ofl orðið að horfa upp á ým- smiðja sendi gúmaflclipþmg-
Samt sem áður er það nú með
svo, með brennivín, lóbalc og lögu
uppástuugu, flutti til- islegt, sem ó]>ægilegt væri að ana til Englands og féklc fvrir
a
síðasta Alþingi, að slcrifa um, þó getur farið svo.þá lcr. 1ÍIA1,14, en hað F
ar-
jafnvel bíla og fleira af því gefa verzlunina frjálsa. Eg (að eg slcrifi um citthvað af, liagsráð um að fá að ráðslafa
tægi, sem hægt 'er að'vera án,; néfni þessa aðila m. a. aí' því, því síðar.
gjaldevrinum til kaupa á
smávél i verksmiðjuna, cn
þessu var hátiðiega neitað.
Milclir menn erum við, Magn-
ús minn. (Nú er orðið Hrólf-
ur úrelt). Eg veit elcki, livort
það er rétt eða rangt liaft
eftir, en heyrt liefi eg, að B.
J. liafi orðið „stoltur“ af að
neila þessu.
Eg hefi orðið þess var, að
gagnrýni yfirleitt er að ráð-
ast á allt og rífa niður, en eg
vil gera meira, eg vil líka
byggja upþ aftur það, sem eg
ríf niður, og ])á traustara en
áður var byggt. En það eru
of fáir, sem koma með vilja
sinn í dagsljósið. Ef oldcar
góðu rikisstjói’ii þylcir nauð-
synlegt að hafa þetta Fjár-
liagsráð, slcal strax leysa tvo
til þrjá menn úr ráðinu frá
störfum, þá sem eg liefi bent
á, og skipa í þeirra slað á-
hyrga athafnamenn t. d. frá
fiskframleiðendum, það er
stærstu ■alvimiugrein þessa
lands, og svo skal strax end-
urslcipuleggja ráðið, svo að
það daglega veiti mönnum
viðtöl árdegis, en oftirmið-
dagar verði til fundarhalda.
Óþarfi er a'ð talca það fram,
að staða þessi er svo vel borg-
uð, að elclci má reilcna með
30—40 stunda vinnuvilcu,
heldur mirinst 48 til 50
stunda, eins og svo margir
verða að liafa nú til dags, og
er elclcert við það að athuga.
í greinum mínum liefi eg
oft bent á hlutdrægni og ó-
svíi’ni nefndanna, en eg skal
taka það fram, að eg hefi
aldrei orðið var við mútu-
þægni.
Að síðustu vil eg geta þess,
að þau svör, sem íormaður
Ejárhagsráðs hefir látið frá
sér fara, eru frekar ómerki-
legt blaðamannsblaður, raka-
lausir útúrsnúningar, en
staðreyndir, scm liver llefir
lcröfu til að jnaður ]iessi láti
frá sér fara, enda munu
margir þeir, sem lesið hafa
greinargerðir eða svör lians,
jafnvel vorkenna honum. Nei,
liér verður að nema staðar.
Þjóðarlieill lcrefst þess, og er
það lcrafa allra þjóðhollra Is-
lendinga, livar svo sem þeir
eru í stjórnmálafloldci. Þjóð-
arheill verður að ganga fyrir
floldcshagsmunum og klíku-
hætti. Lifandi og starfandi
menn verða að fá að vinna, og
deyjandi að falla. Klikustarf-
semi að liætta með öllri, og
heiðarlegt verzlunar- og at-
hafnalif að myndast í stað
þess sjúlca, sem rílct hefir.
13. júlí 1950.
Þóroddur Jónsson.
að manni finnst þar vera af-
lcáralegt og óeðlilegt, að
að að þeim standa, eða þeir
standa að fremur af fjórum
Fóllcið veit eldci, að þessir
„herrar“ sem starfa í Fjár-
gnægð slciili vera af þessum stjórnmálaflokkum landsins., hagsráði, gefa venjulegum
vörum, á sama tíma, sem og tveir fyrslnefndu aðilarn-
hörgull er á mörgum nauð- (ir hafa yfir að ráða langsam-
synjavörum og alger vöntun lega mestum innflutningi til
á sumum, t. d. kartöflum, landsins. Það sýnist því elclci
ávöxtum o. fl. | vera óeðlilegt að nolckuð til-
Ei' þetta ekki eitthyað svip- lit sé tekið til vilja þessara
borguruni aðcins lcost á sam-
tali eina lduklcustund annan
livern dag, eða frá lcl. 2. til 3,
og láta oft bíða eftir sér, ef
þeir þá mæta, og lcunnugir
telja, að formaðnrinn láti oft
að og sagt er frá í annúhm- aðila, við ákvörðun um skrifstofumann ráðsins talca
Nýtízku amerískar mub!ur
Lítið notað fyrsta flolcks sófasett, tvö borð, tveir
lampar til sölu og sýnis á Vesturgötu 19. eftíi' Id. 5.
Eigandinn á förum til útlafuía. Hæsta tilboði tekið.