Vísir - 10.07.1951, Síða 4

&
V I S I R
wisize.
DAGBLAfi
Rltstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa Austurstræti 1,
Otgefandi: BLAÐADTGÁFAN VISIR H.F,
'Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 75 aurai
Félagsprentsmiðjan h.f6
Samnorræna sundkeppnin.
||ú fer að verða hver síðastur vilji menn taka þátt í sam-
norrænu sundkeppninni, en til hennar er stofnað í
þvi augnamiði að kanna hversu víðtæk sundkunnátta er i
hverju landi. Ýmsir þeir, sem ekki hafa stundað sund
ura lengri eða skemmri tíma, telja tilgangslaust cða veigra
sér við að leggja upp í að synda þessa vegarlengd. Sann-
Jeikurinn er sá, að þetta er þó barnaleikur einn, enda er
hér ekki undir hraðanum komið og ekki þarf mikið þol
til að ljúka rauninni. Það getur hver sá gert, sem einhvern-
tima hefur lært að fleyta sér. Sund gleymist ekki frekar
en ýmsar aðrar íþróttir.
Engri þjóð er meiri nauðsyn á almennri sundkunnáttu,
en okkur Islendingum. Til þess ber öðru fi’ekar að við
erum eyþjóð, sem verðum að stunda siglingar og sjó-
róðra til þess að fleyta fram lífinu. Hér fyrr á árum voru
þess mörg dæmi, að bátar fórust við landsteina, en engum
manni varð bjargað, af þeim sökum einum að sund
kunnu menn ekki. Enn í dag ber það við að ósyndir
menn lenda i lífsháska, sökum þess að þeir hafa ekki átt
þess kost að læra sund, cða ekki viljað sinna því, en
ótalin eru dæmi þess að sundmenn hafa bjargað þeim frá
druknun. Fyrir skömmu bar það við á togara einiun,
að ósyndur maður féll útbyrðis. Félagi hans varpaði sér
þá fyrir borð, tókst að ná á honum traustu taki og'hélt
honum ofansjávar þar til báðum var bjargað upp í skipið.
Slík dæmi mætti mörg rekja, en öll sanna þau að sund-
kunnátta er hverjum einstakling nauðsyn.
Þegar stofnað er til slíkrar sundkeppni, sem hér um
ræðir, mega menn ekki liggja á liði sínu, eða stuðla að
því að íslendingar tapi í keppninni fyrir tómlætis sakir.
Hér í blaðinu var þess getið i gær, að Skaftfellingar hafa
sýnt þann dæmafáa áhuga, að bua til sundpoll, án þess
að hafa heitt vatn til umráða, og æfa þar sund til þess
eins að þeirra hlufur gkyldi ckki eftir h'ggja í kcppninni.
Þetla er skemmtilegi" fordæmi, enda ættu þá þeir, sem
gréiðan aðgang eiga að sundlaugum ekki að láta undir
höfuð leggjast að þreyta sundið og leggja þar með lóð
sitt á metaskálarnar. Framkvæmdanefnd sundkeppninnar
hér í bæ, skoraði í gær á Reykvikinga að Ijúka keppninni,
og gat þess að takmarkið væri að Reykjavík leggði til
jafnmarga þátttakendur og öll önnur byggðalög landsins.
Haldið uppi heiðri höfuðstaðarins og ljúkið keppninni,
þótt á síðustu stund sé.
Úrslit í Mýrasýslu.
|£osningaúrslit í Mýrasýslu eru nú kunn og fóru leikar
svo, að Andrés Eyjólfsson, bóndi í Síðumúla var kosinn
með fárra atkvæða meiri hluta. Frambjóðandi Sjálfstæðis-
flokksins, Pétur Gunnarsson, jók fylgi sitt mjög’ ýerulega,
en Andrés tapaði allmörgum atkvæðum, ef miðað cr við
fylgi fráfarandi þingmanns héraðsins. Sýnir þetta hvert
straumurinn liggur, sem og að frávillingar njóta hvorki
trausts né fylgis, þótt ávallt sé kastað á þá nokkrum
atkvæðum. Bergur Sigurbjörnsson naut stuðnings kom-
múnista og þjóðvarnarmanna, cn betur hefði verið héíma
setið cn af slað farið.
Andrés í Síðumúla er gáfaðitr drcngskaparmaður, vin-
sæll og vel látinn af öllum i héraði. Þrátt fyrir það tapar
hann fylgi því, sem fúlltrúi Framsóknar riaut áður. Pétur
Gunnarsson er utanhéraðsmaður, en kunnur að dugnaði
og drengskaþ í baráttu og hefur hann því aflað sér trausts
manna og kjörfylgis. Nu er jiað vitað að menn kjósa frekar
innanhéraðsmann en aðvifandi frambjóðanda, sc þess
nokkur kostur, en af ölluin þeim sökum mun Andrés hafa
fcngið meira fylgi en Framsóknarflokkurinn nýtur í hér-
aðinu. Hitt er aftur vist, að ef stjórnarsamvinnan rofnar
og hinar pólitísku línur skýrast, þá er frambjóðandi
FramsÖknar, hver sem Iiann verður, kolfallinn, eri SJálf-
stæðisflokkurinn vinnur sýsíuna.
20 ára haiaraafmœli:
Veriö meðal fiska í fjöngla
skógum um 20 ára skeið.
Viðtal við Oskar JóiiaisisoiB.
Tuttugu ára kafaraafmæli
á í dag Óskar Jónasson,
gamalkunnur Reykvíkingur.
En öll þessi ár hefir hann
starfað á skipum Skipaút-
gerðar ríkisins, lengst af á
varðskipinu Ægi.
I tilefni afmælisins hefir
Vísir átt stutt viötal við
Óskar varðandi störf lians á
hafsbotni. En Óskar er fædd
ur í svokölluðum Brunnhús-
um við Suðurgötu fyrir 53
árum.
— Hvenær lærðuð þér að
kafa? '
— Það lærði eg á danska
björgunarskipinu Geir á ára
bilinu 1920—’24. Samt vann
eg aldrei sjálfstætt að kaf-
arastörfum á meðan eg var
i danskri þjónustu. En þann
10. júlí órið 1031 réðst eg
sem kafari á varðskipið
Ægi og hefi nú unnið að
þessu siðan.
— Alltaf á Ægi?
— Það raá heita svo. Um
tveggja ára bil vann eg til
skiptis á Ægi og Óðni og1
auk jiess var eg lánaður um •
stund til Bretanna á her-J
námsárunum ,en annars hefi
eg alltaf verið á Ægi.
— Eigið þér ekki starfs-
met í yðar grein?
j — Ekki þori eg að segja
neitt um það. Eg hygg að.
sumir kafaranna séu eins
gamlir í lietlunni og eg, en|
liinu býsl eg ekki við að
neinn íslenzkur kafari hafi,
unnið jafnmikið að viðgerð
og björgun skipa sein eg. [
— I hverju hafa þessar að-
gerðir verið fólgnar? j
Ýmsu. Gert við leka í
bátum og skipum, losað víra
úr skrúfum, Bætt göt á
sokknuni skipum og þar
fram eftir götunum.
— Hafið þér hugmynd um
hvað þér liafið kafað oft?
— Nei, eg hefi ekki nennt
að skrifa það niður og það
er svo oft að enginn dauð-
legur maður myndi leggja
það á minnið. Vikum sam-
an kafa eg stundum oft á dag
en svo líða aftur tímar, sem
eg þarf ekki að fara niður.
Annars er það mikill fjöldi
skipa, sem cg liefi bjargað,
og það ekki aðeins íslenzk
skip, lieldur af ýmsu þjóð-
erni, og hæði stór skip og
smá.
— Er ekki misjafnlega
erfitt að fást við störf á hafs-
botni?
— Mjög. Það fer eftir
ýmsu svo sem dýpi, botni og
veðri. Eg hefi t. d. oft kafað
á 20 mctra dýpi og þar yfir,
en til þess þarf bæði sterkari
loftdælur og fullkomnari út-
búnað að öllu leyti. Svo fer
það eftir botninum liversu
erfitt er að fást við vinnu
Þriðjudaginn 10. júlí 1951
neðansjávar. í lcðjubotni
þyrlast leðjan upp og því
erfitt að sjá, ef maður þarf
nokkuð að hreyfa sig að
ráði. Auk þess er erfitt að
komast áfram ef leðjan er
mjög mikil.
— Er ekki hættulegt að
kafa?
-— Það eru svo mörg störf
hættuleg, og ekki hættulegra
[að kafa en hvað annáð. Eg;
lliefi aðeins einu sinni orðið
jfyrir óhappi við köfun. Þá
,var eg að kafa við belgiskt
skip, stærðarbákn, sem
strandaði vestan við Hjör-
leifsliöfða. Brim var mikið
og' það kastaði mér á skipið.
Eg meiddist töluvert en gat
samt gefið merki og var
, dreginn upp.
— Hvernig er um að lit—
ast á liafsbotninum?
— Það er heimur út af
fyrir sig og allmjög' frá-
brugðinn þvi sem við sjá-
um dags daglega. Þarna eru
undarlegustu litir og lit-
brigði, fiskarnir í sjónum
skoða mann sem nýstárleg-
an kunningja og synda allt
i kring um mann. Og þar
sem mikill þönglagróður er,
sýnist hann sem fegurstí
skógur. Allt verður þetta þó
miklu ævintýralegra við Ijós,
en við verðum oft að vinna
við ljós þar niðri.
— Það er mikil ábyrgð,
sein livilir á ykkur köfur-
jum.
| — Já, það er nú einmitt
það. Sjómönnum er sama
lum fárviðri og stórsjói, en
jþeim verður ekki um sel ef
Iþeir hafa grun um að fleyt-
'an sé lek. Okkur köfurunum
er því lagt líkt á lijarta að
inna verk okkar vel og sam-
jvizkusamlega, þvi að bæðl
jverðmæti og mannslif eru í
jhúfi ef við bregðumst skyldu
okkar. Og það vona eg að:
'enginn kafari láti um sig;
spyrjast.
Þannig fórust Óskari kaf-
Framh. á 7. síðu.
♦ BERGMAL ♦
Margir hafa orðið til þess
að veita því athygli, hve
litla rækt við íslendingar
leggjum við ýmis menningar-
verðmæti forn á þessu landi.
Alkunna er, að umgengni
okkar flestra um fornhelga
sögustaði er raunalega ábóta-
vant, og nægir það, sem
skrifað hefir verið um það,
til þess að fylla gilda hók.
Meðal þeirra staða á íslandi,
sérii hæst ber i sögunni og vit-
und almennings, auk Þingvalla,
má vafalaust telja Reidíholt í
Borgarfirði, þar . sém frægasti
Islendingur f.yrr og siðar og
mestur snillingur í meðferð
tungunnar, bjó og lct lif sitt. —
Fyrir fáum árum sýndu NorS-
inenn okkur það vinarbragð,
aö reisa þar styttu af Snorra,
er gerð var af mesta mynd-
högg.vara. þeirra, Gustav Vige-
Jand. Eg heföi ekki komig í
Reykholt siðan styttan var
reist, og brá mér þangað um
daginn. Um lei‘5 fýsti mig að
skoða þau mannvirki eða vegs-
ummerki, sem talin eru frá tíS
hins mikla sagnaritara, Snorra-
laug og' jarðgöng, sem talin eru
hafa legið frá bæ hans.,
íj: *
Laugin var þarna á sínum
stað, en virðingarleysið og
vandalisminn hafði sett sinn
stimpil á laugina og þarmeð
þenna fornhelga stað. Ýmis-
legu rusli hafði verið kastað
í laugina, og var ekki annað
sjáanlegt, en að önnur sorp-
geymsla væri ekki á staðn-
um.
*
Vatnssósa tunnustafir lágu á
botni laugarinnar og þaS glitti
ógeSslega í ræksni af smurn-
ingsolíudós. Engin skilti eSa
merki voru þarna ferðamönn-
um (sér í lagi útlendingum) til
leiðbeiningar, sem sjálfsögS
hefSu verið talin með öðrurn
þjóðum, sem flestar kunna betur
að varðveita fornhelgar minjar,
þótt margar liafi ekki af slík-
um að státa eins og höfuðbólí
Snorra ogalaug hans. Trúlegt
þætti mér, aö Norðmenn gengju.
betur um EÍðsvöll eða Bretar
um hús Shakespeares en við um.
Reykholt.
*
Það er skýlaus krafa allra.
sæmilegra manna, að betur
sé gengið um slíka staði á ís-
landi. Hafi t. d. krakkar eða
aðrir óvitar fleygt rusli í
Snorralaug, her staðarins
fólki að sjálfsögðu að þrífa
hana, en jafnframt ættu þeir
aðilar opinberir, sem um
þessi mál f jalla, að láta setja
upp smekkleg upplýsinga-
spjöld eða skilti, á íslenzku
og einhverju öðru eða ein-
hverjum erlendum tungu-
málum, þar sem greint er
stuttlega frá, hvað þarna sé
að sjá o. s. frv. En sjálfir
getum við kappkostað að um-
gangast slíka staði með
þeirri virðingu, sem við á
Annað er viUimeimska.
ThS.