Vísir - 21.11.1951, Blaðsíða 4

V I S I R
Miðvikudaginn 21. nóvember 1951
D A G B L A Ð
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hei’steinn Pálsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Dtgefandi: BLAÐAIJTGÁFAN VlSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Síinar 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Verður fengið „spítalaskip“
fyrir Homstrandir ?
gær var tekið fyrir til 1. umræðu frumvarp það, sem
þ*r Ólafur Thors, Eysteinn Jónsson og Stefán Jóh.
Stefánsson flytja um breytingu á þingsköpun Alþingis.
Frumvarpið er þannig borxð fram af þremur leiðtogum
lýðræðisflokkanna. Fjallar það um kosningu þiiggja manna
undirnefndar í utamíkismálanefnd, er skal vera ríkis-
sf jórninni til ráðuneytis lun utannkismál, og er fi'am komið
vegna þess, að reynslan hefir sýnt íujög áþi-eifanlega, að
kommúnistum er ekki að ti-eysta þegar um sjálfstæðis- og
oryggismál landsins er að ræða.
I framsögux-æðu komst Ólafur Thors svo að orði, að
með frumvarpinu væri staðfest sú almenna skoðim, að kom-
múnistum væi-i ekki að ti'eysta í þessxun efnum.
Eins og að líkmn lætur bera kommúnistar sig illa undan
því, að þeim verðm nú enginn trúnaður sýndur í þessum
viðkvæmu málum. En þeir geta sjálfum sér um kennt, því
:að með framkomu sinni hafa jxeir sýnt, hér eigi síður en
erlendis, að það eru ekki þjóðarhagsmunir, sem þeir setja
ofar öllu, þótt þeir sjálfir telji sig hina einu sönnu ætt-
jarðarvini, heldur ei-u það hagsmunir RáðstjómaiTÍkjamia,
sem þeir bera fyrir brjósti, þess stórveldis, sem framfylgir
stefnu nú á tímum, sem friði og öx-yggi i heiminxun stafar
hin mesta hætta af. Sjálfstæði þjóða og frjálsræði hvers
einstaklings i öllmn löndum hins lýðfrjálsa heims er í
hættu vegna þessarar stefnu, Islendinga eigi síður en ann-
ara þjóða, og það er því vel, að Islendingar hætti að ala
slíka snáka við barpa sinn sem kommúnistar era.
Frumvai-p það, sem hér um x-æðir, er sönnun þess að
leiðtogar lýðræðisflokkanna eru sér þess fyllilega meðvit-
andi hver ábyrgð hvílir á þeim í þessxmx efnum.
Og alhr lýði-æðissinnar í landinu munu fagna yfir þeirri
bi-eytingu, sem nú verður gerð.
En þjóðin öll þarf að vakna til meðvitundar imi þá
hættu, sem af því stafai’, að fjölmennur flokkur í landinu,
berst fyrir stefnu, sem er í reyndinni hagsmunastefna er-
lends stórVeldis, sem vill verða öllu i’áðandi i heiminum. öll
þjóðin þarf að gera sér ljóst við hvaða kjör hún og aðrar
þjóðir yrðu að búa, ef valdhöfummi í Kreml tækist að
íyðja kommúnismanum braut imi öll lönd jarðar.
Mikill meiri hluti þjóðarinnar fylgir lýðræðisflokkunum
að málum sem betur fer, en hættulega stór flokkur manna
hefir gengið í floldc kommúnista. Þess sjást að vísu mörg
Imerki, að fylgi þeirra sé dvínandi, en þjóðin þai*f að
sameinast í sókn til þess að reka flugumenn valdhafanna i
Kreml af höndum sér.
Frændþjóðir okkar á Norðurlöndum hafa séð fyrr en
við Islendingar hver hætta er á ferðum og í hvert skipti,
er frændþjóðir vorar ganga að kjörborðhiu, fer fylgi
kommúnista minnkandi. I Noregi á enginn kommúnisti
sæti á þingi, og sennilega er jiess ekki ýkja langt að bíða,
að hið sama verði uppi á teningnum á hinum Norðurlönd-
unum.
öllum em í fersku minni hrakfarir brezkra kommún-
|ista í þingkosningunum þar í landi 26. október síðastliðinn
og í rauninni óþarft að rifja upp hvemig þar fór fyrir jieim.
Þ«ð nægir að taka fram, að ]>ær lirakfarir voru svo greipi-
legar, að ckki aðeins komst enginn frambjóðandi flokks-
iijs að, heldur má heita að flokkurinn sé að lognast út af
þar í landi.
Við Islendingar ættu að.fara að dæmi frændþjóða okkar
'og Bretá og miða æ meira að því að gera kommúnista
mlírifalausa í landinu. Frumvar það, sem hér hefir verið
að vikið er ef til vill mikilvægasta skrefið, sem lýðræðis-
flpkkamir hafa tekið í baráttu, sem háð.er fyrir frelsi og
þryggi landsins. En betur má ef duga skal. Þjóðin pll þarf
áð vakna til nýrrar lunhugsunar um jæssi mál og skel-
Cggrar bai'áttu gegn kommúnismanum.
■ s... - . . ..i ' " ■■ ; ., ■ . ■
Læknislaust hefur nú verið
um Iangt skeiS á VestfjörS-
um í Hesteyrarhéraði og’
horfir í hvert skipti til vand-
ræða, er slys her að höndum
eða skyndilega þarf á læknis-
hjálp að halda.
Læknisbústaðurinn ganili
á Hesteyri héfir að undan-
förnu staðið auður, en nú er
verið að rífa húsið og flytja
efniviðinn á brott. Þar með
bvkir fyrirsjáanlegt að ekki
verði læknissetur á Hesteyri
i fyrirsjáanlegri framtið.
í útvarpsviðtali sem Gisli
Kristjánsson ritstjóri átti ný-
lega við síra Jónmund Hall-
dórsson sóknarprest að Stað
í Grunnavík, skýrði síra Jón-
mundur frá þeirri hugmynd,
að starfrækt yrði sérstakt
spítalaskip til að annast
nauðsynlega læknishjálp í
hinum afskekktu byggðar-
lögum nyrzt á Vestfjarðar-
kjálkanum. Taldi presturinn
brýna nauðsyn bera til gagn-
gerðra ráðstafana i þessum
efnum, því að j>ar horfði til
hreinustu vandræða ef fólk
Veiktist eða slys bæri að
höndum. En fyrir þetta fólk
verður eitthvað að gera og
hefur hugmynd síra Jón-
mundar um spítalaskip vakið
mikla athygli viðsvegar um
land.
Nú er það aftur annað
1 íiiál, hvort jiessi stórhuga
hugniynd söknarprestsins að
Síað eigi nokkra stoð í veru-
íeikanum. Vílir veit elcki til
að neitt hafi verið gert af
hálfu hins opinbera, sem
bendi til j>ess að sérstakt
spítalaskip verði starfrækt
með sti'öndurii fram. Ilins-
Vegar mun þingmaður kjör-
dæmisins, Sigurður Bjarna-
son, liafa komið fram með
þá hugmynd, að .á einhvern
hátt yrði reynt að samræma
flutninga til þessara af-
skekktu byggða á Ilorn
ströndum og um leið þá
læknisaðstoð sem íbúarnir
þarfnast. Væri þessu e. t. v.
helzt hægt að koma til leiðar
með því að liafa sérstakan
bát í föruni þangað norður
frá ísafirði, sem auk jiess
Væri jafnan til taks þegar
ibúarnir þyrftu skyndilega á
læknisaðstoð að halda.
Djúpbáturinn ms. „Fagra-
nes“ hefir flutt vörur og far-
þega noi'ður í Jölculdjúp og á
Hornstrandir, en hann er of
bundinn við mjólkurflutn-
inga og fastar áætlunarferðir
inn um Isafjarðardjúp til
jiess að hann komi Horn-
strendingum að fullum not-
Um í jiví skyni sem að fram-
an er greint.
Mikill Iiluti Hornstranda er
nú ýmist kominn í eyði eða
fólkið er sein óðast að flýja
þaðan og til fjölbýlli staða.
Þó er enn alhnikil byggð i
Grunnavíkurhreppi og þar
.iafa verið gerðar liafnarbæt-
Ur ekki alls } fvrir löngu.
Leikur hreppsbúum nú mjög
hugur á að fá jarðýtu í hrepp-
inn, annarsvegar til að koma
vegakerfi sveitarinnar í betra
horf, hinsvegar til þess að
brjóta land til ræktunar.
Nýtí stuttbylgju-
samband við Eyjar.
UltrcL-stuttbijlgjusambandi
svonefndu hefir verið komið
á milli Reykjavíkur og Vest-
mannaegjci um Selfoss.
Var samband jietta opnað
hátíðlega i gær, og ræddust
þá við Björn Ólafsson síma-
málaráðherra og Guðm.
Hliðdal, póst- og símamála-
stjóri. Er liægt að afgreiða
átta samtöl * samtímis með
hinu nýja sambandi.
Símamálastjórnin bauð
nokkrum mönnuin héðan til
Vestmannaeyja í gær, þar á
meðal blaðamönnum, en
þeir voru enn veðurtepptir
i Eyjum í gær, og-til mála
hefir komið að senda skip
eftir jieim, ef ekki verður
flugveður í dag.
BEZT AÐ AUGLYSA í VÍSl
GMAL ♦
Bergmáli hefir borizt langt
bréf frá „Gömlum áhuga-
manni“, og hljóðar það svo:
„Eg er einn þeirra inörgu,
sem þótti vænt um það, að
Leikfélag Reykjavíkur skyldi
ekki verða lagt niður, þegar
Þjóðleikhúsið tók til starfa.
Leikfélagið hafði vissulega
unnið mikið og gott menn-
ingarlegt starf á hálfri öld
og þegar af þeirri ástæðu
hefði verið eftirsjóu í því í
bæjarlífinu. En Leikfélagsins
biðu líka verkefni, þótt
komið væri á fóti ríkisrekstri
í þessari listgrein.
* ■
Á fyrsta starfsári sínu sami-
aði félagiö jietta til fullriustu
með sýningum enis og Marmara
eftir Kamban og öðrum sjón-
leikjum, sem það sýndi, alvar-
légs ' efriis. ’ og gamarisömum.
Félagið ^tókþá réttilega þá
stefnu að beita fyrir sig hinum
yngri starfskröftum og er alveg
sérstaklega að minnast sýninga
eins og Örinu Pétursdóttur, þar
sem þau Katrín Thors og Einar
Pálsson, hinn ötuli formaður
félagsins, léku áberandi hlut-
verk, og svo hinna skemmtilegu
sýninga á Segðu steininum, j>ar
sem flestir yugri leikendur fé-
lagsins fengu veigamikil verk-
efni til að' spreyta sig á. Þessum
sýningtim öllutri, svo að maður
minnist nú ekki á Elsku Rut,
var feykilega vel tekið af ung-
um sem gömlum, og er m.ér þó
nær ab halda, að unga fólkiS í
bænum hafi sótt sýnirigarriar í
fyrra öllu. íastar en hinir eldri.
Er þetta í sjálfu sér ekki svo
undarlegt, ]>v í að tmga fólkiö
hlýtur aS liafa fundið hjartslátt
sjálfs sín bæði í leik og leikrita-
vali á leiksviðinu í görniu Iðnó.
Eins og segir í leikskrá
félagsins fyrir gamanleikinn
Dorothy eignast son, hefur
félagið nú lagt út í nýja sókn
á öðru starfsári eftir endur-
skipulagninguna í fyrra.
Stefnan í leikritavalinu virð-
ist samt mikið til óbreytt,
þar sem Dorothy svipar til
kynsystur sinnar, Rut, hvað
elskulega gamansemi og
æskufjör snertir, og leik-
skráin boðar mjög eftirtekt-
arverðan sjónleik á jólum.
*
En félagiö er í sókn, þar sem
það leggur nú enn ríkari á-
herzlu en áður á þátt unga fólks-
ins. Það hefir fali'ð Rúrik Har-
aldssyni leikstjórn i fyrsta sinn,
„og fleiri munu á eftir fara“
eins og segir í leikskránni, ef
þessi yiðleitni mætir skilningi
bæjarbúa, og það veitir nú í
fyrsta sinn ágætri leikkonu,
Emu Sigurleifsdóttur, verulegt
tækifæri til að sýna, ltvaö í
henni býr, með því að trúa henrii
fyrir fjölþættu aðalhlritverki,
en þárih trúnað hefir leikkonan
íaunað ineð bráð-skemmtileg-
um pg ósviknum gamanleik í
hlutverki Myrtle kvöld eftir
kvöld. Heldur ekki raá gleyma
því, að það er lofsverð byrjun,
hjá félaginu, þegar j>að felur
góðrim léikendum útan af láridi
hlutverk hér í höfuðstaðnum.
*
Bxeiðfjörð
Thorberg, frá Leikfélagi
Vestmannaeyja, má líka vel
við una þá dóma, sem hún
hefir hlotið fyrir „rödd“
Dorothy, það er leikafrek,
sem er henni til sóma, og
skemmtilegt til að hugsa, að
yngri systir hennar, Jóhanna
Breiðfjörð, vekur á sama
tíma almenna athygli fyrir
leik sinn hjá Leikfélagi
Hafnarfjarðar. Þessi þáttur
í starfi Leikfélags Reykja-
víkur mun áreiðanlega mæl-
ast vel fyrir og verða vin-
sæll, ef áframhald verður á
honum.
. *
Þetta minnir mig á samstarf
leikfélaga landsins, sem nú er
hafið. Þessa dagana heldur
Bándalag íslenzkra leikfélagá
námskeið fyrir leikendur og
leikstjóra utan af landi hér í
bænuin, en ungir leikarar og
verðandi leikstjórar lijá Leik-
félagi Reykjavíkur, þeir Rúrik
Haraldsson, Einar Pálsson ög
Gunnar 'Eyjólfsson, hafá svið-
sett eða eru um það bil að Ijúka
sviðsetningu leikrita hjá leík-.
félögum, i nágrénninu, Rúrjk á
gamanleiknum, . Arimingja :
Hanua-, í Hafnarfirði, Einar, á :
Moliére-leiknum, Hrekkir Sca-
pins, í Hveragerði og Gunnar á
söngleik Hostrttps, Ævintýri á i
göngtiför, í Borgarnesi. — Það
ér vel, að unga fólkið vinnur
að jiessum verkefnum, en nú.
er eftir okkar hlutur, að ktinna
að meta starfsgleði þess og
sjáÍfbjargarviðléitni. — Þe'ss
vegna segi eg: Gefuni þ ví
gaum, sem fram fer á gamla
■ léiksviðiriu okkar í Iðnó.“ ;■ ,