Vísir - 05.02.1952, Blaðsíða 4

4
V 1 S I R
Þriðjudaginn 5. febrúar 1S52
WÍSTO
D AGBLAÐ
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Togaraverkfall og atvinnuaukning
T? r vetur gekk í garð og atvinna varð stopulli hjá verka-
mönnum, hlutaðist ríkisstjórnin til um, — í náinni sam-
vinnu við bæjarstjórnir, — að togarar skyldu landa afla sínum
í kaupstöðum hér á landi, þar sem skilyrði væru til þess, í því
augnamiði að auka atvinnu í hlutaðeigandi sjávarplássum.
Jafnaður var ágreiningur varðandi fiskverð, sem fiskiðjuver
og frystihús treystust til að greiða, og verðið hækkað svo að
útvegsmenn töldu sig geta við unað. Allt frá 10. nóvember s.l.,
háfa þannig tveir til fjórir togarar Reykjavíkurbæjar landað
' afla sínum hér, en að því hefur orðið mikil atvinnuaukning.
Samkvæmt skýrslum framkvæmdastjóra bæjarútgerðarinnar,
hefur verðmæti aflans, sem á land hefur verið lagður, numið
kr. 1,457,000,00 en útflutningsverðmæti slíks afla verkaðs og
fullunnins er talið að muni nema kr. 3,350,000,00 að frádregnu
andvirði umbúða. Telja framkvæmdastjórarnir ennfremur að
af þessari upphæð muni rösklega ein milljón króna hafa runnið
til þess fólks, sem launagreiðslur, er að aflanum vinna í frysti-
húsunum eða við aðra afgreiðslu aflans.
Þótt ríkisstjórn og bæjarstjórn hafi gert allt, sem í þeirra
valdi stóð, til þess að greiða fyrir fisklöndunum togaranna hér
í bæ og víðar, hefur afstaða verkalýðsfélaganna, en þó einkum
Dagsbrúnar, verið nokkur önnur. Þannig er það alkunnugt, að
iélagsstjórnin neitaði tilmælum útvegsmanna um að vinna1
mætti hefjast hér við höfnina einni stundu fyrr, en heimilað
hafði verið við aðra hafnarvinnu, en þetta var talið nauðsynlegt
til þess að, nægjanlegt fiskmagn væri fyrir hendi, er vinna hæfist
á iðjuverunum, auk þess sem það greiddi fyrir og flýtti afgreiðslu
togaranna. Við slíka útgerð munar um hverja stund og einnar
stundar töf á afgreiðslu getur leitt til eins dags veiðitaps. Afli
hefur verið frekar tregur hjá togurunum, sem leiðir bæði af
óverulegri fiskigengd en auk þess af ógæftum, og hefur afkoman
hví reynst erfið, og að því talið, miklu verri en ef togararnir
hefðu stundað veiðar fyrir brezkan markað, en þar hefur fisk-
verðið verið hagstætt að undanförnu.
Þótt ærin atvinnuaukning hafi þannig reynzt af fisklönd-
unum togaranna, liggur nú við borð, að frá þessu ráði verði
horfið, en togararnir verði látnir veiða fyrir erlendan markað
á salt eða ís. Sjómannafélögin hafa sagt upp samningum sínum,
sem munu rennar út um miðjan þennan mánuð. Ef til verkfalls
kemur verða veiðarnar ekki stundaðar, nema til miðs mánaðar-
ins, en þá yrðu togararnir bundnir í höfn. Fyrir því hallast út-
gerðarmenn að því ráði að senda togarana til veiða í salt, ef
vera mætti að með því móti mætti afstýra stöðvun þeirra. Má
gera ráð fyrir að samningar takist fljótlega, ef þeir takast á
annað borð án árekstra og langvarandi þófs.
Kommúnistarnir í bæjarstjórn Reykjavíkur hafa krafist þess
að fleiri togarar bæjarins verði látnir stunda veiðar fyrir frysti-
húsin, en vegna ofangeindra atvinnuhorfa, var tillögum þeirra
vísað frá. Vitað er jafnframt að fyrir kommúnistum vakir ekki
að auka á atvinnuna, heldur hitt að afleiðingarnar verði sem
tilfinnanlegastar fyrir bæjarfélágið, ef til togarastöðvunar kem-
ur. Hafa þeir einnig í hótunum um að stöðva alla aðra vinnu
með samúðarverkföllum, hvort sem þeir fá talið verkalýðs-
félögin á slíkt tiltæki, sem hlýtur að hafa mjög alvarlegar af-
leiðingar fyrir verkamenn, sem hafa stopula vinnu sumir
hverjir yfir vetrarmánuðina og eru því lítt viðbúnir langvarandi
verkföllum. Kommúnistar vilja beina sókn sinni með þessu
móti gegn ríkisstjórninni, sem vafalaust reynir að miðla málum,
svo sem að vanda lætur, en afleiðingarnar bitna á verkalýðnum
og þjóðarheildinni, miklu frekar en ríkisstjórninni.
Efnt hefur verið áður til togaraverkfalls, sem leystist eftir
marga mánaða- þóf og vinnutjón, án þess að ríkisstjórnin hyrfi
frá völdum, en gegn henni töldu kommúnistar að verkfallinu
væri beint. Raunin sannaði hinsvegar að tjón togarasjómanna
sjálfra varð tilfinnanlegast, auk þess sem ætla má að útflutn-
ingsverðmæti þess árs, hafi reynzt um eitt hundrað milljón-
um lægri, en orðið hefði, ef veiðar hefði verið sóttar áfram án
slíkra truflana. Kjör togarasjómanna eru betri en flestra annarra
stétta og aðbúð þeirra miklu betri en tíðkazt hefur fyrr á árum.
Virðist því ástæða til að þeir stilli kröfum sínum að þessu
sinni í hóf og gæti þessi að þeim hefur verið trúað fyrir miklum
verðmætum, sem þjóðin ætlast til að bætt geti hag hennar og
fryggt öryggi hennarmeð ótrufluðum rekstri. Um atvinnuhorfur
FLugfélögin gátu ekki
orðið á eitt sátt.
Því var flugleiðum skipt milli þeirra.
Vegna auglýsingar frá Loft-
leiðum h.f. um skiptingu flug-
leiða innanlands og ákvörðun
félagsins að hætta áætlunar-
flugi vill flugmálaráðherra taka
þetta fram:
Milli þeirra tveggja flugfé-
laga, sem hér starfa, Flugfélags
íslands h.f. og Loftleiða h.f., hef
ir um langt skeið staðið harð-
snúin samkeppni urn flugleiðir
innanlands. Afleiðing þeirrar
samkeppni hefir meðal annars
orðið sú, að mikil óþörf eyðsla'
hefir átt sér stað í flutningun-
um, sem jafnframt hefir aukið
gjaldeyrisþörf félagamia. í
bréfi til ráðuneytisins, dags.
19. apríl 1950, bendir fjárhags-
ráð á að nauðsynlegt sé að ráða
bót á þessu. í bréfi, dags. 16.
apríl 1951 vekur Tryggingar-
stofnun ríkisins máls á því,
meðal annars, hvort ekki sér á-
stæða til að ætla, að hin harða
samkeppni félaganna um fólks-
flutninga innanlands geti aukið
slysahættuna.
Ráðúneytinu var ljóst, að
þetta ástand var orðið óviðun-
andi og var um tvennt að velja,
að samvinna tækist með félög-
unum um farþegaflug eða að
leiðunum væri skipt milli
þeirra. Vegna þess að tilraunir
til samvinnu höfðu engan á-
^rangur borið, skipaði flugmála-
ráðherra nefnd þriggja manna
|13. júní 1950 til að gera tillög-
ur um skiptingu flugleiðanna.
í nefndina voru skipaðir Birg-
ir Kjaran, hagfræðingur, Bald-
vin Jónsson, héraðsdómslög-
maður og Þórður Björnsson
fulltrúi. (Baldvin er í fjárhags-
ráði og Þórður í flugráði).
Nefndin skilaði áliti 22. sept-
ember 1950 og gerði tillögu um
skiptingu flugleiðanna. Þegai'
nefndárálitið lá fyrir og flug-
málaráðh'erra lýsti yfi'r að
hann mundi gefa út sérleyfi
fyrir flugferðum innanlands,
fóru flugfélögin þess á leit að
ákvörðuninni yrði frestað .með-
!an freistað væri að koma á
[samvinnu milli félaganna. Ósk-
uðu þau að ráðherra beitti sér
fy.rir þeirri tilraun.
. i Ráðherra skipaði þá nefnd
þriggja hlutlausra manna tíl að
r?mnsaka hag félaganna og
möguleika fyrir samvinnu eða
sameiningu þeirra, og gera til-
lögur þar að lútandi. í nefnd
þessa voru skipaðir Kristján
Guðlaugsson, hæstaréttarlög-
maður,. Björn E. Árnason, lög-
giltur endurskoðandi og Birg-
ir Kjaran hagfræðingur. Nefnd-
in var skipuð 6. apríl 1951. —■
Starf nefndarinnar leiddi svo
til þess, að þeinar viðræður
tókust með fulltrúum frá báð-
um flugfélögunum síðari hluta
sumars um sameiningu félag-
anna. Viðræður þessar héldu
áfram öðru hverju til síðustu
áramóta en þá var ljóst að
hvorki sameining né samvinna
mundi takast með félögunum.
: Þótt ráðherra teldi mjög að-
kallandi að komið væri á
breyttri skipan á flugleiðum
innanlands, taldi hann æskileg-
ast, að samkomulag gæti náðst
milli félaganna og veitti því
allan frest er þau þóttust þurfa
til viðræðna. En þegar ljóst
var að þessar viðræður urðu
gersaríllega árangurslausar, sá
hann sér ekki annað fært en að
skipta flugleiðunum milli fé-
laganna og var það gert 29.
f. m.
Skipting þessi ér í samræmi
við tillögu nefndarinnar að
öðru leyti en því, að Loftleiðir
h.f. fengu alveg flugleiðina
Reykjavík—Vestmannaeyjar, í
stað þess, að samkvæmt tillög-
■um nefndarinnar átti það félag
ékki að fá nema 57% af leið-
inni. "
Samgöngumálaráðuneytið,
4. febrúar 1952.
Borað eftir neyzluvatni
í Arnarholti.
Þessa dagana er verið að bora
eftir köldu vatni að Arnarholti
á Kjalarnesi.
Til skamms tíma hefir Arn-
arholtshælið og bæir þar í
grennd fengið vatn úr leiðslu,
sem setuliðsmenn löðgu á sín-
um tíma úr Esjunni, en hún
má heita ónothæf, stífluð af
ryði, enda lögð til bráðabirgða
úr ógalvaníseruðu járni. Nú
hefir verið fenginn upp að
Arnarholti einn af borum hita-
veitunnar, sem til þessa hefir
verið notaður í Mosfellsdal við
boranir eftir heitu vatni þar,
en ódýrara er talið að fá vati>
með þessum hætti í Arnarholti
en að leggja nýja leiðslu.
Er borinn nýtekinn til starfa
þarna, og því óvíst um árangur
ennþá.
Gardínuefni
Silkivoal.
Lífstykkjabúðin
Hafnarstræti 11.
BEZT AÐ AUGLYSA1VISI
Uppboð það, seiíi J'ram
átti að fara fimmtudaginn
31. f.m., en var þá frestað
vegna veðurs, verður hald-
ið í uppboðssal borgar-
f ó ge taembæ t tisins f imm t n-
daginn 7. þ.m. kl. 1,30 e.h,
Seld verða dagstofu- borð-
stofu- og skrifstofuhús-
gögn, saumavélar, prjóna-
vélar, rafmagnseldavélar,
borvélar, plasticvélar, lit-
valpstíeki, málverk, fatn-
aður o. m. fl.
Greiðsla fari fram við
bamarshögg.
Borgarfógetinn
í Reykjavík.
BERGMAL
Laxfoss
er nú sokkinn í.sæ og senni-
lega útséð um, að hann verði
í frámtíðinni farkosturinn, sem
flytur fólkið úr höfuðstaðnum
I Borgarnes eða Akranes En
um mörg undanfarin ár hefir
sumarleyfi margra byrjað með
því að stíga um borð í Lax-
foss. Laixfoss er vafalaust það
nkiþ, sem flestir Reykvíkingar
hafa siglt með og þeir munu
margir sem sakna hans. Er
þess að vænta að bráður bugur
vérði að því undinn að út-
vega nýtt skip á þessari fjöl-
förnu leið, og þyrfti það skip
að vera þægilegt sjóskip vegna
íarþegastraumsins að sumar-
lagi, auk þess sem þaö á að
anna vöruflutningum allan
ársins hring.
skal ekki rætt að Öðru leyli að þessu sinni,—_en það eitt er víst jhigri, en ferðalög á sjó, þóít
að barátta kommúnista xim borð í sidpunum og i ilandi, nniðast'
ekki við aukna atvinnu og bætt i
Landférðalög
finrist fjöldanum
þægi-
einkennilegt.raegi þykja. Aítui'. JttökiS þið snjó
■ á móti verður því tæplega á
móti mælt, eins og oft hefir
komið tals manna á milli að
skemmtilferðalag sé það naum-
ast að fara sjóleiðina milli
Reykjavíkur og Akranes eða
Borgarness. Það myndi áreið-
anlega verða velþegið af öllum
almenningi hér í höfuðstaðnum,
ef nýtt skip á þessari leið yrði
búið meiri þægindum, en hing-
að til hefir verið.
Nú tekur að hlána
og færðin að verða erfið
gangandi fólki. Við hlákuna
vex slysahættan, einkum þó af
snjóhengjum á húsaþökunum.
Hefir . lögregla og slökkvilið
unnið , að því með miklum
dugnaði að bægja hættunni frá.
Allan sunnudáginn mátti sjá
lögreglumenn og slökkviliðs-
menn með slökkviiiðsbíl með
áföstum stiga, fára h'úsi úr húsi
og berja niður snjó og ís, er
.slútti fram af þökum.
-Það er einkennilegt hve lítið
almenningur hugsar um þetta
sjálfur, en væru alimenn sam-
tök manna um að hreinsa þök-
in hjá sér og moka.frá húsum,
myndi margt betur; fara. Auð-
vitað er um einstaka hús þannig
byggð að erfitt er að komast að
því að slá hengjurnar niður, en
víða er það hægt og skeyting-
arleysi einu um að kenna. Enn-
ffémur finnst mér áð fólk ætti
að gera meira af því, en raun
er á, að molta snjó frá húsum
sínum og ætti það blátt áfram
að vera skylda inanna. —1 kr.
Situr sjóli á stóli,
situr og er mjög vitur,
allar áttir telur,
aldrei máli brjálar,
Hver er hann?
Svar við síðustu gátu:
Kíió-metri.