Vísir - 20.09.1952, Qupperneq 5

Laugardaginn 20. september 1952
VlSIR
5
Sigtirður Magnússon:
Á sakamannabekk i Bangkok-borg.
Það getur orðið afdrifaríkt að athuga
ekki það, sem skrifað er í vega-
bréf manna.
Ellefta og síðasta greinin úr Austuriandaför
Sigurðar í sumar.
Um borð í TF-RVH
„HEKLA“ á leið frá
Pakistan til Persíu
29. ágúst.
Við erum á leiðinni til
Abadan, olíuborgarinnar miklu.
Mér finnst rétt, milli þess sem
horft er yfir hinar gulu, sól-
brenndu auðnir Mohammed
Mossadeghs, flogið yfir há-
fjöll arabiska Omanskagans,
sem minna á myndir af lands-
lagi í tunglinu, Hekla spegluð
í bláum fleti Persaflóans, að
stytta vöku hinna sjö klukku-
stunda, sem líða frá því að
farið er frá .Karachi og unz
fast land er undir fótum, með
því að tína saman einhver
minningabrot frá því ferðalagi,
sem nú er senn á enda og
smeygja síðasta ferðabréfinu til
lesenda Vísis í póstkassa norð-
ur í Aþenu, áður en gengið
verður þar til náða í kvöld.
Áréiðanlegt er það, að eitt-
hvert kenningaheiti verður öld
okkar gefið, er stundir líða
fram, og fróðlegt væri að geta
ráðið rétt gátuna um það.
„Gullöld hin nýja“? „Tímabil
hinnar síðari endurreisnar“?
Hver veit? Eitt væri alveg
áreiðanlega réttnefni, „Eyðu-
hlaðaöldin mikla“, því að ekk-
ert eitt einkennir samtíð okkar
eins og eyðublaðið.
Eyðublaðasérfræðingur
um borð.
Hér er um borð sérstakur
starfsmaður, sem á að ábyrgj-
ast að fullnægt sé öllu því
réttlæti, sem einkennist af fag-
urlega útfylltum eyðublöðum.
Enginn þeirra, sem til áhafnar-
inriár teljast, hafa meira að
gera en hann, og naumast mun
nokkur rækja ábyrgðarmeira
embætti, því að ef á eitthvert
allra þeirra mörgu skjala, sem
hann á að skrifa, skyldi vanta
punkt eða konimu, þá er allt
í voða, — vélin kyrsett— og
guð má vita hvað, en til þess
kemur ekki. Þetta er maður,
sem kann sitt handverk. Hann
fyllti út farþegaskrá, póst-
skýrslu, áhafnarlista, vöruskrá,
hvert í 12 eintökum eða 48
skjöl alls í Calcutta í gær, þar
sem við biðum meðan eldsneyti
var tekið.Vitanlega þurfti hann,
auk þessa, að skila lista yfir
mat- og drykkjarföng, heil-
brigðisskýrsíum og ábyrgjast
að hver farþegi útfyllti gjald-
eyrisskýrslu, heilbrigðisvottorð
og eyðublað, sem fór til lög-
reglunnar. Hann sagði mér
áðan að það myndu vera um
eitt þúsund eyðublöð, sem far-
þegarnir yrðu að afhenda, sam-
kvæmt leiðbeiningum hans, í
einni Hongkongferð, auk þess
sem hann verður sjálfur að
skila vegna áhafnarinnar.
Vondur kaball.
Enda þótt öll störf þessa
manns séu svo vel af hendi
leyst, sem bezt verður á kosið,
þá lítur svo út, að við séum
álíka óvelkomin til hverrar
nýrrar flugstöðvar og skæðir
skemmdarverkamenn, enda
vakað yfir hverju okkar fót-
máli, vegabréf varðveitt af
lögreglu, þar sem dvalizt er
um nætursakir, ljósmyndatök-
ur bannaðar, viðdvölin í stuttu
máli; eins konar stofufangelsi,
þar sem okkar hefur verið
gætt af ótal embættismönnum,
sem tryggt hafa þannig öryggi
ríkja sinna. Við höfum afar oít i
verið áminnt:, Ekki að villasí!
Beint áfram! Haldið röðinni!, en
alltaf höfum við sloppið — auð-
vitað vegna eyðublaðanna, sem
ætíð hafa verið í lagi.
" „Ségið mér, minn kæri herra.
Til hvers andskotans er nú
þetta“? spurði ég skrifstofu-
mann vorn í gær, er ég fékk
eyðublað, þar sem skrá átti ná-
kvæmlega hvar við hefðum gist
undanfarnar fjórtán nætur.
„Þér megið ekki spyrja mig
um það. Ég get sagt yður hvern-
ig á að útfylla eyðublaðið, svo
að enginn embættismaður geti
haft hendur í hári yðar, en
spyrjið mig ekki um hinn eig-
inlega tilgang þess, er í önd-
verðu setti þá krossgátu sam-
an, sem þar er skráð. Eg reyndi
lengi vel að ráða hana svona
eins og þegar maður leikur sér
við að leggja kabal, en það var
vondur kaball. Iiann gekk
aldrei upp. Ég er fyrir langa
löngu búinn að gefast upp við
að brúa bilið milli heilbrigðrar
skynsemi og allra þeirra reglu-
gerða og eyðublaða, se'rri em-
bættismannaherinn er vopnað-
ur hér í Austurlönaum.“
Austurlenzk nótt.
Þetta rifjar upp fyrir mér
söguna um samskipti okkar við
embættismanninn, sem gætti
borgarhliðsins í Ka' achi —
eins konar Sank.i-Péturs
þeirra í Pakistan, og cg ætla
að skrá hana hér, svo aJ a. m.
k. ein grein austurlenzkrar em-
bættisfærslu gleymisí mér ckki.
Við gistum á Grand í nótti
Raunar nefndi ég það með sj k.f-
um mér ,,afdrepið“ og einn
Norðmannanna var svo ósvíí-
inn að kalla það „fjósið“, en
þetta var hótel nokkurt, sem er
miðja vega milli flugvallar og
borgar í Karachi. Það væri
kapituli út af fyrir sig að segja
frá sóðaskapnum þar, en bví
sleppi ég að sinni. Gaman væri
líka að mega lofa hið eina, sem
ágætt var þar, rúmið, þar sem
ég svaf vært í nokkra klukku-
tíma, en það þori ég ekki fyrr
en norður í Aþenu í íyrramál-
ið, en þá verður öruggléga kom-
! ið í ljós, hvort ég þarf að hafa
á samvizkunni óleyfilegan inn-
• flutning skordýra til Evrópu.
Ég er þó enn mjög bjartsýnn
og vongóður vegna þessa, en
hins vegar alveg viss um að
hafa étið ofan í, mig alla þá
ólyfjan, sem unnt er að byrla
manni í mat. En þetta var út,-
úrdúr. Ég ætlaði að tala um
Lykla-Pétur.
Klukkan var að byrja ganga
fjögur í nótt, er við ókum í
stórri bifreið eftir þjóðvéginum,
frá Grand áleiðis til flugvall-
arins. Engir voru á ferli nema
tveir menn, er teymdu klyfjað-
an úlfalda og tötralegur náungi
með poka á baki, sem flýtti sér
úr augsýn, er við nálguðumst
Þetta var heit, myrk austur-
lenzk nótt, undarlega kyrrlát
þeim sem nýkominn er þaðan,
sem náttúran eignast nýtt líf
er rökkva tekur, þar sem sofn-
að er við niðinn frá þúsundum
smádýra, er hefja söngva við
sólsetur. Hér drjúpir þöguli
pálmi yfir gulum sandi, og virð-
ist engu láta sig varða þótt
ljóskeilurnar tvær frá bifreið--
inni okkar rjúfi skörð í múra
myrkursins, er lukti um hann.
Hér mun allt verða á morgnn
eins og það var í gær, þrátt
fyrir komu okkar, engan varðar
um þessa bifreið nema e. t. v.
hungraðan þjóf með poka á!
baki. Og okkur varðar heldur
ekkert um þetta land. Bráðum
mun Hekla halda héðan, sigla
vestur á bóginn, áleiðis heim
en þá verður Pakistan að baki,
og það er gott. Við dottum og
bíðum þess að komast sem fyrst
út að flugstöð.
Tímasprengjur og
vítisvélar.
Við hrukkum upp við að
bifreiðarstjórinn hægði skyndi-
lega á ferðinni, hemlaði. Hvað
var að? Framundan okkur voru
tvö hlið, rammlega gerð, með
nokkurra metra millibili, harð-
læst. Hvers vegna hafði þessum
tálmunum verið komið fyrir á
veginum? Jú, það var auðvit-
að. Flugvöllurinn var eitt fjör-
eggja hins unga ríkis, sam-
komulagið við nágrannana
bölvað, aldrei að vita hvenær
Hindúar tækju upp á að senda
skemmdarverkamenn einmitt
þessa leið. Hér voru náttúru-
lega hermenn á verði, gráir
fyrir járnum. Við biðum þess
að þeir kæmu og rannsökuðu
vegabréf okkar.
Eftir allianga dvöl tók bif-
reiðarstjórinn að þreyta hornið.
Ekki myndu nú óvinir ríkis-
‘ins hafa slíkan hávaða uppi,
enda hélt hinn friðsami afkom-
andi spámannsins áfram að æpa
á flautu sína í stað þess að
reyna að komast hávaðalítið á
leiðarenda. Menn tóku nú að
gera gamni sínu: „Ég kann
bezt við þann, sem ætlaði gegn
um skráargatið“, heyrði ég Svía
einn segja við samferðamann
sinn, og er ég innti hann eftir,
sagði hann mér söguna, en hún
er á þessa leið':
Þrír eiturlyfjaneytendur
komu að harðlæstri hurð. Sá,
sem reykti ópíum, sagði: „Við
skulum leggjast niður og bíða
þess að hurðinni þóknist að
opnast“. Annar, sem var vín-
drukkinn var, mælti: „Við
mölvum okkur í gegn“. Hinn
þriðji, en sá reykti marihuana,
sagði: „Ég skal smjúga í gegn
um skráargatið.“
„Hvernig væri að fara út
úr bifreiðinni og opna hliðið?“
spurði einn samferðamannanna.
„Það myndi kosta mig stórsekt
eða tugthús,“ svaraði bifreiðar-
stjórinn og hélt áfram að æpa.
Þegar liðnar voru ýkjulaust
tíu mínútur kom náungi rólandi
utan úr myrkrinu. Hann var
berfættur, skítugur, lausgirtur,
svefndrukkinn. Þetta var varð-
maðurinn. Hann var svo al-
saklaus af að vera vakandi að
við sannfærðumst um það,
nokkrir Skandinavar, að hann
myndi með beztu samvizku
geta svarið það í dag við skegg
spámannsins, að í nótt hefði
hann hvorki opnað hliðin fyrir
friðsömum ferðalöngum, né
Hindúum, klyfjuðum vítisvél-
um og tímasprengjum.
„Hvers vegna hafið þið þess-
ar tálmanir hér“? spurði ég
bifreiðarstjórann um leið og
hliðið skall aftur að baki okkur.
„Spyrjið mig ekki um það“,
svaraði hann. „Ég hef aldrei
botnað neitt í því. Þá gátu hef
ég aldrei ráðið.“
Það getur oft
komið sér vel.
Eg sé að flestir farþeganna
dotta og veit að enn er langt
í land. Þess vegna er líklega
bezt að ég dundi við það stund-
arkorn að reyna að reisa aust-
rænum embættismönnum ofur-
lítinn minnisvarða með því að
segja söguna um það, er ég sat
á sakamannabekk Bangkok-
borgar. Ég byrja með aðdrag-
andanum, tildragelsi tugthúss-
dyra:
Nýlega stóðum við síra
Jóhann Hannesson við af-
greiðsluborð í skrifstófú ræð-
ismanns Thailands í Hong
Kong. Ég rétti ungum og frem-
ur þokkalegum pilti vegabréf
mitt, og bréf frá afgreiðslu-
manni Braathens, þar sem
gengið var í ábyrgð vegna
væntanlegs ferðalags míns til
Ðangkok og þess óskað að mér
yrði veitt leyfi til vikudvalar
þar. Ungi, viðkunnanlegi pilt-
urinn leit á plöggin. Allt í einu
belgdist hann allur út, horfði
á mig eins og strangur dómari
á illræmdan sökudólg og sagði:
„Ómögulegt. Þér fáið ekkert
dvalarleyfi“. Svo sneri hann í
mig rassi og strikaði burt,
þangað sem hann hafði fyrr
setið við skriftir, er við komum
inn.
Við tókum nú að biðjast
skýringa. Strákur hreytti í
okkur svörum, en öll voru þau
á þann veg, að einhvern veginn
var alveg ómögulegt að sann-
færast um að hann segði satt,
án þess þó að beinlínis væri
gerlegt að fullyrða að svo væri
ekki, en alveg áreiðanlega geð-
laus maður, sem hefði getað
Sigurður Mágnússon í Ivópi Búddaharnunka Marmaramunstéris-
ins í Bangkok. Sigurður nefnir myndiria „Þrír hcilágir og einn
bersyndugur.“
Við bambustjaldið — kínversku landamærin. Mennirnir tveir
í baksýn eru hermenn rauðliða.