Vísir - 02.03.1953, Blaðsíða 8
Þeir sem gerast kaupendur VÍSIS eftir
M. hvers mánaðar fá blaðið ókeypis til
mánaðamóta. — Sími 1660.
'ITXiSlSl
VÍSIR er ódýrasta biaðið og þó það fjðl-
breyttasta. — Hringið í síma 1660 og gerist
áskrifendur.
Mánudaginn 2. marz 1953
Óeirðir blossa upp í Teheran,
Liðsforingjar grunaðir um
tilræði við Hlossadegli.
BlaiiEi og itiargir þiiigmenn liafasí
vift b |tiilgSiiisiESII.
Einkaskeyti frá AP. — London í morgun.
í fyrradag kom til alvarlegra óéirða; í Teheran, höfuðborð
Persíu, eftir að ágreiningur hafði- risið milli keisarans og
Mossadeghs forsætisráðherra. Áframhald var á óeirðum í gær
og horfur enn tvísýnar, er síða'st fréttist.
Ríkisstjórnin heldur því
fram, að liðsforingjar hafi á
laugardagskvöld gert til-
raun til árásar á hús Mossa-
deghs forsætisráðherra, í
þeim tilgangi að drepa hann,
og hefur yfirmanni herfor-
ingjaráðsins, Batima hers-
höfðingja, verið vikið frá,
svö og lögreglustjóranum í
Teheran fyrir áð hafa van-
rækt skyldu sína við áð
halda uppi lögum og reglu í
borginni.
Alla stjórnartíð Mossadeghs
hefur verið frekar grunnt á því
góða milli hans og keisarans, og
fjölmargt bent til þess, að stefna
lians væri keisaranum ógeðfelld
þótt hann hafi ekki beitt sér
gegn henni einarðlega-. Kunnugt
er, að áður en óeirðirnar brut
ust út, áttu þeir fjögurra klst.
fund Mossadegh og keisarinn,
um sambúð ríkisstjórnar og
hirðar, eins og það er orðað.
Skotið á
mannf jöldarm.
Skömmu síðar fóru menn að
safnast saman. Við hús Mossa-
deghs skaut herlið á mannf jöld;-
ann og féll einn maður og nokkr
ir ’særðust, en síðar var beitt
þar táragasi til þess að dreifa
mannfjöldanum. Keisarinn kom
fram á svalir hallar sinnar og
bað menn halda kyrlátlega til
heimila sinna, og boðað var í
útvarpi, að hann- hefði----að
vilja þjóðarinnar -—- hætt við
að fara úr landi. í einni fregn
var sagt, að Mossadégh hefði
hafst við í þinghúsinu í fyrri-
nótt, og að þar fengi enginn að
fara inn eða út, en þingið var
ekki ályktunarfært. Sagt var,
að Mossadegh mundi fara fram
á traustsyfirlýsingu.
Mikil óvissa var ríkjandi um
horfurnar, en ’kyrrð komst loks
á í gærkvöldi, að því er talið er.
Stuðningsmenn keisarans
reyndu að ná útvarpsstöðinni,
en hersveitir komu í veg fyrir
það. — í fregnum í mörgu.n var
sagt, að stuðningsmenn Mossá-
deghs annars vegar og -keisarans
hins vegar hefðu haldið fuiidi
og farið í kröfugöngur allan dag
inn í gær, en lögreglu og her-
liði tekist að afstýra stórárekstr
um. Smáflokkar kommúiiista
héldu einnig fundi og lýstu yfi'-
stuðningi við Mossadegh í bar-
áttu hans við heimsveldissinn-
ana. — 30 þingmenn úr Þjóð-
fylkingunni, sem stendur að
stjórninni, lýstu yfir því, að
þeir myndu halda kyrru fyrir
í þinghúsbyggingunni, þar til
þjóðin hefði fellt úrskurð sinn.
Seinustu fregnir frá Te-
heran herma, að þúsundir
manna liafi safnast saman
fyrir utan þinghúsbygging-
una, og ekki tekist að hrekja
nienn burt með táragasi.
Kommúnstar hafa kastað
grjóti í bandaríska jeppa, en
ekki geíið um manntjón af
tþeim sökum.
í sókn.
Krupp á að selja.
Bonn. (A.P.). — Árið 1960 á
Krupp-fyrirtækið að hafa gert
sjálft sig að engu eða því sem
næst.
Vesturveldin og Þjóðverjar
haí'a ákveðið, að dr. Alfred
Krupp yerði að selja kolanám-
ur sínar og stálsfniðjur, sem
virtar eru á 1.5 milljarð kr/
Lofi hann því, að stofna ekki
til iðjuhrings á ný, verða aðrar
eignir hans afhentar honum.
Þær eru skipasmíðastöðvar,
gistihús, bílasmiðjur o. s. frv.,
virtar ýfir 2 milljarða kr.
Skipulagsmál verða rædd
á Varðarfundi í kvöld.
Þór Sandholt arkitekt fiytur erindi.
Annar fræðslufundur lands
málafélagsins Varðar verður í
Sjálfstæðishúsinu í kvöld og
hefst kl. 8,30 síðdegis.
Fyrsti fundurinn fjallaði
um hitaveituna, en að þessu
sinni verður rætt um skipulags-
mál bæjarins, og flytur Þór
Sandholt arkitekt, sem veitir
V I
forstöðu skipulag'sdeild bæjar- ,
ins, erindi um þau. Sami hátt-
ur verður á hafður og á fyrsta
íundinum, að ræðumaður svar-
ar á eftir fyrirspurnum þeim,
sem fundarmenn kunna að vilja
leggja fyrir hann.
Það má heita, að bygging
Mayer telur handalagié eina ráðfð.
de Gaulle telur það stórhættulegt.
Grænlandsför konnngs-
hjónanna dönsku á kvik-
mynd.
Félagið „Det danske Sel-
skab“ efndi til kvikmyndasýn-
ingar í Nýja Bíó í gær, og var j
sýnd mynd, cr tekin var af för 1
dönsku konungshjcnanna til
Grænlands sl. sumar.
Meðal gesta voru forseti ís-
lands og frú hans, forsætisráð- 1
herrahjónin og margt annarra!
gesta.
Myndin, sem var í litum, sagði
sögu þessarar Grænlandsfarar,
og lýsti mjög vel viðtökum
þeim, er konungshjónin fengu
á hinum ýmsu stöðum, er þau
heimsóttu, en þær voru með
miklum ágætum eins og' kunn-
ugt er, og barst þeim fjöldi
g'óðra gjafa.
Einkaskeyti frá AP. —
París í morgun.
René Mayer forsætisráðherra
Frakklands flútti ræðu ' Alsir
í gærkvöldi og hvatti eindrtgið
til fullgildingar varnarsamn-
inganna.
Sagði hann m.a., að her væri
um að ræða seinasta; tæidfsérið
fyrir Frakka til þess aö koma
í veg fyrir, að hernaðarandinn
væri endurvakinn í Þýzkalandi
og endurhervæðing' ætti ser þar
-stað.- Kvað hann öllum hinum
frjálsu þjóðum verða hið mesta
öryggi í varnarsamning'unum,
og margir varnaglar væru
síegnir, sem Frökkum' væri ör-
yggi að. Þjóðverjar gætu ekki
endurstofnað herforingjaráð
sitt og komið á-.fót þjóðurher,
Þeir mættu ekki hafa fjölmenr-
ari her en Frakkar hafa i
Evrópu, og þeir mega ekki
koma sér upp hálf-hernaðar-
legum sveitum, eins og i valda-
tíð nazista, og þar til friðar--
samningar væru undirritaðir
hefðu Frakkar sama rétt og
hér hafi fjandmenn . ríkisins 1 Bretar og Bandaríkjamenn til
verið að verki undir „kufli trú- 1 þess að hafa herlið í Þýzka -
rækninnar" — það er beitt landi.
trúai-bragðaflokki nokkrum De Gaulle flutti ræðu í gær-
fyrir'sig. — Nokkur hundruð kvöldi á fundi landsráðs sam-
manna voru handteknir. . fylkinga hans, og andmælti
Isr
a
Ócoirðir urðu í gær í Kar-
achi, höfuoborg Pakistans.
Segir í opinbeirri tilk., að
rökum Itené Mayers. .Kvað
hann varningarsamningana á
engan hátt mundu hindra ord-
urhervæðing Þýzkalands, held-
ur ryðja henni braut, og Frökk-
um væri meiri stoð' i algeru
hernaðarlegu bandalagi við
Breta r meginlandsstyrjöld eir.s
og í heimsstyrjöldunum báð-
um, heldur en að hafa þa sem
óbeina áðila að varnarsa.ntök-
unum.
Reýkjavíkur sé enn í deiglunni
að mörgu leyti, en vegna þess
'hvað bærinn þenst fljótt út, ný
hvérfi rísa upp svo að segja á
ári hverju, eru miklar kröfur
gerðar til manna þeirra, sem:
hafa skipulagsmálin með hönd-
um. Þau snerta auk þess hvern
einstakling í bæjarfélaginu,
eins og önnur þjónusta, sem
bærinn innir af hendi fyi'ir bcrg
arana.
Þótt engan veginn sé vitað,
hvaða atriði skipulagsins Þór
Sandholt muni fyrst og fremst
gera að umræðuef ni ■ sínu, má
ætla, að hann minnist á vænt-
anlegt ráðhús bæjarins og stað-
setningu þess, sem verið heíur
á dagskrá meira-.og minna.sið-
ustu árin. Mun mönnunl leika'
forvitni á að frétta um það mál,
hvað' þvú líður, og hvaða f-ram-
kvæmda megi vænta, er þar að
kemur.
Margt annað má gera ráð fyr-
ir, áð kunni að bera á góma í
erindi Sandholts, svo sem til
dæmis heilsuverndarstöðin, svo
að.eitthvað sé nefnt.
Annars er það á valdi hvers
fundarmanns að afla sér upp-
lýsinga um þau efni, sem hann
-hefur mestan áhuga fyrir, því að
eins og þegar er sagt, mun Þór
Sandholt svara spui-ningum
þeim, sem fyrir hann verða
lagðar á fundinum.
Myndin sýnir liinn glæsilega en óvenjulega farkost Karlakóis
Reykja'.íkur í reynsluförinni í gær. „Kórhnoss“ vakti mikla
athygli, < ins og von er, en út um kýraugun eru seldir happ-
drættismiðar til ágóða fyrir utaníör kórsins. Ljósm.: P. Thomsen.
NemendaWjóm-
leikar í Laugarnes-
skólanum.
Laugarnesskólinn iók upp þá
nýbreytni í fyrravetur, að efna
til hljómleika fyrir nemendur
skólans í bví skyni að kynna
þeim sígilda tónlist.
í gagnfræðadeildum skólans
hefur einni stund vikulega ver-
ið varið til almennrar tónlistar-
fræðslu. Kennt hefur verið á-
grip af tónlistarsögu og tónverk
ílutt með skýringum. Jafnframt
hefur nemendum verið kennt
um skipun hljómsveitar og un,d-
irstöðuatriði um form tónverka.
Fyrir nokkrum árum var sjóð-
ur stofnaður til eflingar tónlis.t
í skólanum. Fyrir rúmu . ári
eignaðist skólinn nýjan Blútn-
er-flygel og opnuðust þar nýj-
ar leiðir til hljómleikahalds.
Síðan hefur f jórum sinnum ver-
ið efnt til hljómleika í skólan-
um, ætíð fyrir fullu húsi.
í gær hélt Elísabet Haralds-
dóttir hljómleika í hinum rúm-
góða sal skólans og lék bæði á
píanó og klarinett við mikinn
fögnuð áheyrenda. Að loknurri
hljómleikunum var kvikmynda
sýning.
j Ágóði af hljómleikunum reim
ur tii kaupa á hljóðfærum, sem
börnunum eru lánuð án endur-
gjalds. í vetur fá tuttugu börn
tilsögn í fiðluleik á vegum
skólans og er kennari frki P.úih
Ilermanns. Mikill áhugi er með
al nemenda skólans að koma
upp hljómsveit.
¥él heppsiaS íþróttamót
al Hálogalandi í gær.
Handknaítleiks- og knatt-
spyrhukeppnin að Hálogalandi,
seni Valur efndi til í gærkveldi
til stýrktar lamaða íþrótta-
rnannínum tókst með ágætum.
Mótið hófst á kvennakeppni
í handknattleik milli Klepps-
hýltinga og úrvals úr öllum
hrúum hverfunum og lyktaði
með sigri Kleppshyltinga, 4:1.
Annár leikurinn var hand-
knattleikskeppni í 4. flokki
pilta’ milli Vals og í. R. Snarpur
og tilþrifámikill leikur sem
'iyktaði-með jafntefli, 5:5.
Þriðji leikurinn var milli
handknattléiksliða Vals og
Haúka frá 1940. Vakti leikur-
inn mikla kátínu, enda leikin
fcftir leikreglum þeirra tíma.
Valur sigraði, 12:6.
Fjórða keppnin var í knatt-
spyrnu milli meistaraflokka
Vals og K.R. og sigruðu KR-
ingar með 8 mörkum gegn 7
eftir bráðskemmtilegan leik og
■spennandi.
Fimmti og síðasti leikurinn
var miili Kleppshyltinga og úr-
vájs úr hinum bæjarhverfunum
í liandknattleikskeppni karia og
sigruðu þeir síðarnefndu, 12:6.
Húsið var nær fúllskipað.
Konungieg brazk rann-
sóknarnefnd er komin til Nai-
robi og kynnir sér allt varð-
aiidi Mau-Mau-óeirðirnar.