Vísir - 24.03.1953, Blaðsíða 5

Þriðjudaginn 24. marz 1953.
VÍSIR
Móðir náttúra er
bezta fyrirmyndin.
ióndi skrlfar um list og „abstrakt 1tslJ/.
í „Vísi”, 20. febr. s.l. er ágæt
hugvekja eftir „listunnanda“ og
fjallar hún um abstrakt-klíku,
2 tilgreind dagblöð og Ríkis-
úrvarpið. Þá er nokkrum orð-
um beint til bænda í því sarn-
bandi.
Það eru rúmlega 6000 bær.d-
ur á íslandi, en vegna þess að
eg er að dunda hér við lílið
ómerkilegt búhokur, þá finnst
mér þeim orðum m.a. stefnt að
mér og vil segja skoðun 1/6000
hluta stéttarinnar á því sem utn
er rætt, eða undirritaðs eins, ef
Vísir vill sýna mér þá vinsemd
að koma henni á framfæri.
Að því er tekur til ísl. mál-
ara, þá vil eg benda á að fost-
urjörð vor er svo fullkomið
listaverk, fegurð hennar svo
stórbrotin og margvísleg og sá
er hana hefur smíðað, svo list-
fengur, að engum er fært a"d
bæta um þá fegurð forms og
lita á lérefti, eftir eigin hug-
dettum. Móðir náttúra er að
mínu viti bezta fyrirmyndin og
sá mestur listamaður, er bezt
tekst að festa hana á léreftið
eins og hún er, eða rétta mynd
af henni. Hið sama á við um
myndhöggvara, að þeir reyni að
móta í leirinn myndir af hinum
fegurstu líkömum manna og
dýra, svo sem gerðu forn-
Grikkir.
Hixt finnst mér engin list,
að búa til stælingar eftir hálf-
rugluðum útlendingum, hvort
sem þeir þeita Picasso eða |
Archipenka, sem ýmist mála'
einhvern hrærigraut af þrí-
hyrningum og öðru brotasilfri,
sínu úr hverri átt, eða móta í
leir einhverjar klúrar ófreskjur,
sem þeir finnast utan eða inn-
andyra slíkra stofnana.
Eg er illa að mér í latínunni,
en það mætti telja mér trú um
að sjálft orðið ,,abstrakt“, sé
náskylt latn. orðinu „abstrus“,
sem þýðir: ruglað, óljóst eða
óskiljanlegt. Væri svo, þá er að
minnsta kosti ekki um auglýs-
ingafölsun að ræða á þessu ó-
geðslega drasli. Nafnið staðfesti
þá það sem marga gruna, að
þetta séu allt saman óskiljanleg
verk ruglaðrar heilastarfsemi.
Lofsyrði dagblaða og útvarps
um þessa ,,list“, held eg vera af
sömu rót og forsendum runnin
og viðurkenninguna forðum,
(í ævintýrinu), á nýju fötunum
keisarans.
Sigðurður á Laugabóli.
Yfirlýsing.
í blaðinu Þjóðviljanum hafa
undanfarna daga birzt langar
greinar um mig og mína starf-
semi. Þar sem mér virðist þar
mjög rangt farið með stað-
reyndir, geri eg ráð fyrir að
þér sjáið yður fært að birta
það, sem sannara reynist. í
trausti þess sendi eg blaðinu
eftirfarandi athugasemdir:
1. í mínum húsum hafa gist
allmargir menn, sem vinna eða
unnið hafa á Keflavíku rflug-
velli, yfir tímabil frá tveimur
vikum upp í fimm mánuði, og
hefi eg aldrei tekið neina
greiðslu fyrir húsaleigu, hita
eða rafmagn. Þeir hafa boðið
greiðslu, en eg hefi sagt þeim,
að eg gerði þetta til að greiða
að eg hefi ekki leigt einum ein-
asta manni koju í umræddu
húsi og hefi. ekki haft neina
íhlutun um hverjum þar væri
leigt. Með samningi gerðum 1.
okt. 1952 leigði eg Félagsmála-
ráðuneytinu umrætt hús fyrir
ákveðna mánaðargreiðslu, en
mér er algjörlega óviðkomandi,
hverjum ráðuneytið leigir og
fyrir hvaða verð. Ráðuneytið
hefur efalaust orðið að greiða
Bréí:
Byggmgamál Rvíkurbæjar.
Það nauðsynlega gangi fyrir.
Þótt Vísir sé greinarhöf- þótt eg hafi litla sæmd eða á-
undi í ýmsu ósammála, sér j vinning hlotið fyrir þann stuðn-
blaðið ekki ástæðu til
varna honum máls.
Með því að finna má og heyra
á mörgum, að eg hafi með
ýmsa stóra gjaldaliði, svo semjgreinum mínum í Vísi, reynt
upphitun, húsþrif, skemmda- J að spilla fyrir smáíbúðabygg- *3 1
greiðslu, umsjón o. fl., sem eg ingunum, og. eins að eg kæri
geri ráð fyrir, að viðkomandi alla, sem byggja bílskúra í ó-!
leigutaki hafi orðið að fá end- leyfi. Þykir mér rétt að skrifa í
þriðja greinarkornið í sam- j
bandi við bygginga- og fjármál
bæjarins. Þó er rétt að taka
það fram, að þessi rógburður
um mig er samkynja og sá, að
ing. Get eg í því sambandi ekki
látið undir höfuð leggjast að
geta þess, að háttvirtur borgar-
stjóri Gunnar Thoroddsen lof-
á sínum tíma að gera allt
urgreitt hjá vistmönnum í hús-
inu.
4. Þér teljið, að menn séu
látnir greiða okurleigu fyrir
húsnæðið, þar með talið ljós,
hit-i, hreinsun o. fl. fyrir kr. i eg sé sósíalisti.
186,00 fyrir mánuðinn, eða kr. ‘ Enda þótt eg hafi ekki skipt
6,00 fyrir sólarhringinn. Það mér af þessum rógberum fram
ekki hefi eg orðið þess var í
verki, en hinsvegar hefir hann
mig sjálfsagt í huga. Eg get
hvenær sem er lagt fram vott-
orð frá forustumönnum Sósíal-
istaflokks sameiningarflokks
alþýðu, Brynjólfi Bjarnasyni
og Jóni Rafnssyni, sem sýna
ljóst, að í þeim flokki hefi eg
aldrei verið.
jafndigrar um mitti og mjóa- . . , ... , .
leggi og með svip hins kúgaða' ^rir Þeim’ Þfr trl, Þeir Sætu
þræls á „smettinu“.
Og svo er ætlazt til, af þesz-
um lítillátu og hógvæi’u „lista-
mönnum“, að fólk með óbilaða
geðsmuni velti vöngum y-fii-
þeim óskapnaði, sem þeir botna
eflaust ekkert í sjálfir og finnx
einhverja opinberun í ljótle'k-
anum.
Nei, þökk fyrir mig, mér
finnst þessi abstrakta handa-
skömm helzt skiljanleg ef hún
væri framleidd af sjúklingum
á geðveikrahæli, en hugsana-
graut þeirra vesalinga langar
mig ekkert til að skilja, hvort
svo mundi enn, cf nafnið yrði
tekið upp á ný, þó i nýrri merk-
ingu yæri.
svarar til greiðslu fyrir vinnu
í 25 mínútur í lægsta launa-
flokki; það virðist mér ódýrt,
því þegar við leitum til Reykja-’
víkur, er okkur gert að greiða
kr. 35,00 til 48,00 fyrir gist-
inguna yfir sólarhringinn.
5. Eg stunda nú sömu útgerð
og útflutningsatvinnu, sem eg
hefi gert síðustu 30 ár, en sök-
um aflabrests á þorskanetja-
véiðum hefi eg fengið minni
fisk en áður og verður þar eng-
um um kennt.
í ofanritaðri yfirlýsingu hefi
eg engu orðið hallað frá því,
er eg sannast veit.
Njarðvík, 20. mai'z 1953,
Karvel Ögmundsson.
Ofanritað er rétt, hvað snertir
Sameinaða verktaka.
pr. Sameinaðir verktakar,
Jón Brynjólfsson.
að þessu, þykir mér rétt að taka I Eftir Þenna innSanS sný e§
fram, að eg hefi frá því fyrsta mel öygginga- °g fjármál-
stutt Sj álfstæðisflokkinn, enda 11111 bæiarins' 1 fyrri g^inum í
-------------------------------i Vísi 15. marz ’52 og 11. des. ’52
HvaB finnst yBur ?
Frh. af 4. síðu.
ákveðið sögumið
(tendens).
sýndi eg fram á, að sambygg-
ingar eru hagkvæmari en smá-
íbúðir, hvað fjárhagshliðina
snertir og stendur sú skoðun
mín óhögguð. Þegar á það er
litið, að Fegrunarfélag er hér
Hún er ádeila á hetjudýrkun ‘ bæ> skyldu menn ætla, að það
og styrjaldarrómantík. Hún beitti sér fyrir fegrun bæjarins
gerir betri hlut friðsamra
hlut
bænda en rótlausra vopna-
stráka. Hún sviptir öllum dýrð-
arhjúpi af víkingaferðunum og
sýnir þær í allri sinni nekt og
ruddaskap. En í gegnum þann
ruddasltap skín í hið síkvika
í einlægni, en ekki hefi eg orð-
ið þess var að það tæki greinar
mínar til athugunar. Það var
bent á, að fjarlægja ætti mörg
hússkrifli, sem bæði eru heilsu-
spillandi og eldhætta stafar af
í þéttbýlinu, auk þess að veg-
Svíar ssroiða
siórskip.
mannlíf, sem aldrei verður farendum, innlendum og út-
sigrað með vopnum, jafnvel þó lendum, sýnist þau til lítillar
að landstjórnarmenn beiti gegn prýði. Það þarf engan spreng-
því öllu vopnavaldi sínu og lærðan sérfræðing til þess að
víkingasveitum. jsjá staðreyndir, sem blasa við
Gerpla er þó engan veginn öllum eins og þessar, og líkg,
andhverfa íslendingasagna} má nefna þrifnaðarmálin. Að-
Kvenpersónur hennar eru t. d.' eins tvö almennings-náðhús eru
nokkuð einhliða líkar Gúðrúnu í sjálfri höfuðborginni og er
Ósvífursdóttur og BrynhUdi g'jaldið fyrir hvern einstakling
Buðladóttur, þegar frá er skil- í hvert sinn 1 króna, svo að
in hin norræna kerling í Nor- ' ekki ætti bærinn að stórtapa á
mandí. Þeir Þorgeir og Þormóð- þessu fyrirtæki.
ur eru áfram sannir forn-1 Á sandnámi ætti bærinn að
St.hólmi. — Götaverken í
Gautaborg hafa afhent stærsta
málmflutningaskip í lieimi |slendingar, trúir hlutverki stórgræða með núverandi á-
skipfélaginu Trafik. | sjnu 0g örlögum, þó að lesend- lagningu á efni. Hita- og vatns-
Skip þetta, ms. Tarfala, er um gé gert tjóst. að þejr ] jfa j (veita bæjarins ætti með for-
25,030 DWT, og er 196 metrar a blekkingu> { Gerplu, eins og ! sjálni og ráðdeild að skila góð-
lestir' — samtals 460,000 ten- íslendingasögunum, skiptast á! um arði og Rafmagnsveita
ingsfet, en það er einnig búið Uós og skuggar, ljótleiki og, Reykjavikur a fynr longu að
fengið_sér húspláss annars
staðar.
2: Eg hefi leigt Sameinuðum
verktökum hús, er eg hefi út-
búið til íbúðar, fyrir ákveðið
gjald; þeir hafa engan mann
af þeim, sem þar búa, látið
greiða húsaleigu.
3. í Þjóðviljanum er því
haldið fram, að eg leigi kojuna mfElum olíugeymum, því það fegurð, en slíkt er nauðsynlegt vera búin að borga sig og skila
í Landshafnarhúsinu fyrir kr. verður ýmist notað til flutninga litríku málverki. stórgróða, ef haldið væri rétt á
286,00 á mánuði. Hið sanna er, á málmgrýti eða olíu. (SIP). | Gerpla er ekki árás á íslend- málunum.
ingasögurnar. Gildi þeirra mun | Lóðagjöld, útsvör og önnur
í engu rýrna við tilkomu henn- ' gjöld eru sterkir og öruggir lið-
ar. Það, sem hefur gerzt, er ir, sem færa bæjarsjóði miklar
í einfaldlega þetta: Það hef.ur tekjur, og þá ekki sízt höfnin,.
1 verið skrifuð ný íslendingasaga með sínum miklu lekjum. Það
j með nýjum viðhorfum. At- er almannarómur að útsvör og
j burðarás bókarinnar kvíslast önnur gjöld eru of há og það
um meginhluta þess sviðs, sem er rétt. Mitt áiit er, að bærinn
Samsöiigur iíarEakórs
Karlakór Reykjavíkur efndi
til samsöngs í Gamla Bíó á
sunnudag, og var húsið full-
skipað. Söngskráinn var að
þessu sinni nær eingöngu ís-
lenzk: Skín frelsisröðull fagur
eftir söngstjórann, Sigurð Þórð-
rímnadanslög, Jóns
eftir Offenbach.
Kórinn
Því ekki sam-
sett orð?
Eg fæ elcki scð, hvers vegna
þarf að amast við samsettum orð-
«m, þegar mynda á nýyrði, svo
framt að þau séu viðfeldin og' aison>
lipur i framsögu, og umfram allt, Leifs, Gröfin eftir Sigfús Ein-
l'eli í sér það, sem þau eiga að j arsson. Á Sprengisandi eftir
llierkja. Orðið „viðkomustaður“ Ivaldalóns (þar söng Guðmund-
fullnægir þessum skilyrðum á ur Jónsson einsöng við mikinn
allan hátt í þessu sambandi, og f0gnug); Þei-þei og ró-ró eftir
hið ---------
w ai' TaiS segJ.a,U“ Björgvin, Brennið þið vitar eftir
orðið „biðstaður , sem einnig het-
úr verið stungið upp á i þess'um
dálki (af konu, að mig ininnir).
Eg lield það væri góð lausn á
málinu, að lofa þessum tveimur
orðum að kcppa óáreitt iun tit-
ilinn. Viðförli",
„Víðförlý' Íxéfiir lökið máli
sinu, en fleiri geta tekið tíl máls.
Orðið er frjálst. — kr.
1 Pál, Svörtu skipin eftir Karl
Runólfssón, Úr Lákakvæði eftir
Þórarin Jónsson og aukalögin
Bára blá (Sigfús) og Þér land-
nemar (Sig. Þ.). Erlendu lögin
voru Heiðarrós Schuberts,
Agnus dei eftir Bizet (með ein-
söng Guðmundar), Svanurinn
eftir Járnefelt og Drykkjuvísa
prýðilega vel
þjálfaður, og raddaval með af-
brigðum gott. Einkum er hinn
veiki söngur kórsins tiltakan-
lega hljómfagur. — Sérstaka
athygli vekur sem fyrr hinn
næmi skilningur og persónu-
leiki söngstjórans, sem stjórnað
hefur kórnum frá stofnun hans
fyrir röskum aldarfjórðungi.
Karlakór Reykjavíkur hefur;
víða borið íslandi orð, og hygg-
ur nú enn til utanfarar. Er
hann áð öllu leyti vel búinn í
þá för, og má vænta góðrar og
hressilegrar frammistöðu. Ein-
söngur Guðmundar var mjög til
ánægju og tilbreytingar og eins
fjörlegur undirleikur Weiss-
happels í nokkrum laganna.
B. G.
í leiðir íslendinga lá um í forn-. eyði of miklu fé í oþarfa, sem.
öld, og þó skírskotar hún til j mætti sitja á hakanum fyrir
nútímans. Hún knýr okkur til því, sem er nauðsynlegra- og í
umhugsunar um mannlífið fyr- því sambandi má benda á leik-
ir þúsund árum og mannlífið skóla og leikvelli o. fl.
í dag, hliðstæður þess og and- Gatnagerð bæjarins mættk
stæður. Hún sýnir okkur nýja. með góðri útsjón lækka allt að
sprota á hinum sífrjóa stofnijþví um helming, án þess að
íslenzks máls, um leið og við
komum auga á forna sprota,
sem við höfðum ekki tekið eft-
ir, af því að ljósið féll öðruvísi.
á þá.
—v—
Rétt er að geta þess, að
menntamennirnir hér, sem:
svara spurningunni um Gerplu,
voru beðnir að takmarka svar-
ið við 80—100 orð. Ivar Orgland
einn hefur orðið við þeirri
•beiðni. — Ritstj.
sikerða vinnu þeirra, sem vinna
að henni. Það eru engin ósann-
indi, að bærinn hefði engar
nýjar götur þurft að byggja á.
næstliðnum tveimur árum,
hefði ekki v.erið- farið út í smá-
íbúðabyggingarnar, en haldið
sig við þá reynslu sem íengin.
er af að byggja sambyggingar,
og nýta betur þær götúr, senv
eru fyrir eins og eg hefi áður
bent á og má þó bæta við
bráðabirgðahverfi bæjarins- i