Vísir - 07.04.1953, Blaðsíða 5

Þriðjudagiim 7. apríl 1953.
1R
*
sent
að taka hlutverk Evu Peron í Kína.
Hún heifir Lan Fan, og er
fjórða kona Hfla® Ise-tungs.
flnn iór sér hœgt við all aíla s«r valeta
Heiminum hefur hleinart ný
Eva Peron, að þessti Sinni í
Kínaveldi, þar sem utn er að
ræða f jórðu konu Mao Tse-fungs
einræðisherra, fyrrttm kvik-
myndadís og leikkonu, Lan Fan
að nafni.
Mao Tse tung skíldi við
þriðju konu sína til þess að hafa
Lan Fan við hlið sér, og nú
telja margir, að hún sé hilðstæð
Evu Peron, er gift var Peron
einvalda Argentínu, að völd-
um og áhrifum.
Langur og allmerkilegur að-
dragandi er að þessu, er nú
skal að nokkru rakinn.
Konur hafa ávallt átt mikil
ítök í lífi Mao Tse-tungs, þrátt
fyirr hörku hans.
Hann var enn eirrn af hinum
ungu leiðtogum hins byltinga-
sinnaða Kína, er hann kvæntist
fyrsta sinni á þriðja tug þess-
arar aldar kornungri stúlku.
Hún hlýtur að hafa verið vel
ættuð, því hún var ein þeirra,
er reyrðt fætur sina að sið
heldra fólks í Kína, en slíkt
þótti mjög virðulegt, og gaf til
kynna, að sú, er í hlut átti, væri
ófær um að stunda erfiðisvinnu.
Onnur konan
var líflátin.
Mao Tse-tung losaði sig fljót-
lega við þessa stúlku, en gekk
síðan að eiga dóttur prófessors
í Peking, konu, sem var gagn-
sýrð byltingaranda, en hún lézt
nokkru síðar, — sumir segja, að
hún hafi verið líflátin sam-
kvæmt valdboði hins grimma
Ho Chien, landstjóra í Hunan.
Skömmu síðar hitti hann
konu þá, er átti eftir að valda
svo merkum tímamótum í ævi
hans, hina störvel gefnu Ho
Tsen-tcheng. Þegar hér var
komið sögu hafði Mao þegar
bjrzt sem kommúnisti en Ho
Tsen-tcheng var eldheitur læri-
sveinn Lenins. Hér var um að
ræða ást við fyrstu sýn, og
hjónaband.
Mokfcuru síðar hóf Chiang
Kai-shek hina miklu herför
sina gegn kommúnistum, og
hugðist hann nú ganga milli
bols og höfuðs þeim í eitt skipti
fyrir öll. — Mao var ekki nægi-
lega öflugur til þess að getá'
haldizt við í Suður-Kína, og
hóf þá hið rnikla undanhald sitt
norður á bóginn,' ,,hina löngu
göngu“, eina af ógleymanlegum
göngum sögunnar um fjöll og
eyðimerkur, ýið linnulausa,
blóðuga bardaga. Þarna voru
ekkí aðeins hermenn á göngu,
lidlúr og konur og börn komm-
únista, og þetta var líkast
flokki hinna fprnu Germana.
Qrlagaríkur fundur.
Á þessu flakki sýndi Ho
Tsen-tcheng af hvaða málmi
hún var gerð. Enda þóít hún
væri með bami, tók hún þátt í
öllurp hagttupj. og.vqsbúð maiœs
síns, — en þegar herinn að lok-
um komst til Yenan hafði misst
það, sem nefnt heíur verið
„fegurð og kvenlegan vndis-
þokka“. En hvað sem því leið
hélt Mao fast við hana. Hún
deildi kröppum kjörum við
hann í helli hans, sem var
hvorttveggja í senni h.erbæki-
stöð hans og heimili, og hún tók
þátt í brennandi áhuga hans á
ljóðum og kínverskum bók-
menntum fornum.
Þá bar svo við, að í starfi
starfi sínu hittí Mao konu, sem
átti eftir að eignast Ijóðrænan
hug hans allan, og koma hon-
um til þess að gleyma öllu öðru.
Dag einn, er hamr var að skoða
hina stóru Marx-Lenin-stofnun
í Yenan, — en nafn Stalins var
þá ekki jafn-mikils vúrði í Kína
og nú, — var hann kynntur
fyrir ungri konu, leikstjóra, og
nú vakii aðeins eitt fyrir hon-
um: Hver var hún?
Hann fékk skýringuna. Kon-
an, sem stóð frammi fyrir hon-
um og horfði á hann brennandi
augum, var þegar fræg orðin í
Kína, — þetta var kvifcmynda-
dísin og leikkonan Lan Fan.
Hún var upprunnin frá Shan-
tung, en kornunga hafði leik-
ástríða hennar knúið hana til
Shanghai.
Skjótur frami
Lan Fan.
Hún var töfrandi fögur og
gædd i'íkulegum hæfileikum.
Það var því ekki að undra, þótt
frami hennar yrði. skjótur, og
hún naut jafnmikillar hylli hjá
yfirstéttum Kínverja í Shanghai
sem og meðal hvítra manna þar.
Jafnframt gerðist hún fræg-
asta kvikmyndaleikkona Kína.
Nú brast á styrjöld við Jap-
ana og af henhi leiddi hertaka
Shanghai af hálfu Japana. Her-
námsyfirvöld Japana kusu
helzt að halda sein fasíást í
Lan'Fan, en hún var kínversk-
ur föðurl.andsvinur og sagði:
„Eg kýs fremur að devja, en
láta sjá mig á leiksviði til af-
þreyingar hiríúm japönsku
böðtum“.
Þrátt fyrir bráðan lífsháska
tókst henni að flýja borgina.
Það skal ósagt látið, hvers vegna
hún flýði ekki til Chungking,
höfuðborgar Chiang Kai-sheks,
heldur til háborgar kommún-
isrnans, Yenans. sem auk þess
var miklu erfiðai'a að komast
til. Ef til vill var hún þá þegar
orðin hliðholl kommúnistum.
En hvað sem þessu líður
komst hún eftir mikla hrakn-
inga til Yenan, og þar var henni
tekið opnum örmum. Að sjálf-
sögðu hlaut hún að verða mið-
depill hins listræna lífs borgar-
innar, en fvrst -varð að skóla
hana í rétttrúnaðar-Leninisma,
eins og hann var enn nefndur,
og þess vegna var hún stödd í
Marx-Lenin-stofnuninni.
Ný stjarna á
himinhvolfimi.
Þarna stóð þá hinn þung-
lamaiegi, durgslegi Mao Tse-
tung á fimmtugsaldri, and-
spænis þessu blómi Kínaveldis,
sem enn var svo ung og fögur.
Bandaríkjamaður, sem heim-
sótti Yenan, er fyrstu tilraun-
irnar af hálfu Bandaríkjanna
voru gerðariil þess að téngja þá
böndum Chiang og Mao, hefir
brugðið upp mynd af Jienni,
sem ber þaS með sér, hve hrif-
inn hann hefir merið.
„Hún uppfyllir nær allar þær
kröfur, sem menn gera til
klassiskar, kmverskar fegurðar.
Andlit hennar hefur tæpast
það sporbaugslag, sem talið er
æskilegt,. samkvæmt þúsund
ára erfðavenjum, og hið leiftr-
andi fjör,. sem sindrar af augum
hennar, er ef til vill ekki í sam-
ræmi við þá feimni. eða kyrrð,
sem um aldir hafa þótt sjálf-
sagðar hjá fögrum konum í
Kína. En hún er há og grönn,
liðug og fjaðurmögnuð, og heíði
hún verið klædd eins og kona,
hefði hún haft þann yndisþokka
og glæsileik til að bera, sem
venjulega eru talin prýða kin-
verskar konur af aðalsættum.
Hún var eins og meistaraverk
eftir hinn ódauðlega Sung mál-
ara“. — En hún var ekki
„klædd eirís og koría“, heldur
var hún í hinum fóðruðu karl-
mannsklæðum, sem skýla gegn
frostum, og voru einkennisbún-
ingar allra kvenna í Yenan
þegar þetta gerðist.
Á myndinni sjást Mao Tsc-tung, cinvaldur Kína. Hann er maður
kvenhollur eins og fram kemur í greininni hcr á síðunni.
Núverandi kona hans heitir Lan Fan kvikmyndalcikkona, og
séat.hér á myudinni með honum, áður eríihún fór aðþhalda sér
verulega til. Nú er þvi haldið fram, að hún ætli að taka a> séf
hlut\erfi FAu Peron rKínaveldi.
Mao syngur
íofsöng.
En fagurkerinn Mao sá gegn-
um þenna andstyggilega,
krypplaða og óhreina klæðnað,
og hann sá fegurð, sem hann
aldrei fyrr hafði kynnzt. Hann
var seríi bergnuminn. Ljóð-
hneigð hans spratt. fram á ný,
og hann lofsöng hana yndis-
legum stefjum, í hrifning sinni.
Iiún eldurgalt hrifning hans.
Hermi var hann „hinn sterki
hestur“, „tígrisdýrið, sem
geysist áfram“, — en við borð
lá, að þetta endaði með skelf-
ingu. Hin erfiða för hennar frá
Shangjai til Yenan hafði merkt
hana dýpri rúnum en hana gat
grunað. Hún fékk heiftarlega
lungnaberkla, og um tveggja
ára bil gátu læknar ekki úr því
skorið, hvort henni yrði auðið
líf. Æska hennar og lífsgleði
báru sigur af hólmi, og enda
þótt hún alla tíð síðan hafi ver-
ið veil, tókst henni að sigrast
á berklunum.
Mao átti úr vöndu að ráða.
Ho Tsen-tcheng hafði verið1
dyggur förunautur hans á erf-
iðustu stundum ævi hans, og
hún hafði fætt honum soninn
Mao Yung-fo, sem hann elsfc-
aði, — en andspænis þessu stóð
hin leiftrandi fegurð og æska
Lan Fan. Hann kaus Lan Fan.
Ho Tsen-tcheng var fyrst
send í eina af „flokksferðun-
um“ til Moskva, og er hún hafði
dvalið þar um hríð, skildi hann
við hana, og liélt brúðkaup sitt
og Lan Fan. Daginn eftir hét
hún ekki lengur Lan Fan, held-
ur Kiang Tsing, eða „hið tæi'a
fljót“, og það nafn hefur hún
borið síðan, og undir því er
hún nú fræg mn allt hið rauða
Kína.
Litil stjórnmála-
áhrif ennþá.
Hún er nú mesta hefðarkona
hins nýja ríkis, en ennþá hafði
hún engin pólitísk völd. Á
sviðum hinna æðri stjórnmála
voru aðrar konur, t. d. Tsai
Chang, hin áhrifamikla mið-
stjórnarkona flokksins, enn-
fremur kona Chu Te, og síðast
en ekki sízt kona Chou Enlais
utanríkisráðherra, hin fagra og
gáfaða Teng Ying-chao.
Erfitt er að gera sér grein
fyrir því, hvort „hið tæra fljót“ .
hafi frá fyrstu tíð keppt að
háu marki í stjórnmálum. Hún
reyndi ekki að bola sér áfram |
í flokknum, en gerði sér þess
í stað meira far um að koma (
fram sem drottning hins rauöa
Kína. Mao hafði fram að þessu
lifað lífi hellisbúans, og fjn’st í
stað tók hin unga kona hans
fullan þátt. í erfiðum kjörum
hans.
Þegar Mao tók að koma sér
fyrir í alvöru í Peking sem
óskoraður einvaldsherra,
breyttist þetta. Það væri ill-
rnælgi, ef sagt væri, að hún
hefði lifað óhófslífi, en húu
gerði Mao „manneskjulegri’' og
líf þeirra begg'ja. Nú gat hún
klæðzt hinum fögru kjólum,
'sem úttu við grannan líkama
henríar. Nú gat hún reykt amer-
ískar sigarettur í löngum jade-
munnstykkjum, en þrátt fyrir
fjandskapinn við Bandaríkja-
menn, kann hún að meta sígar-
ettur þeirra, og nú gat hún
dansað eftir hinum réttu amer-
ísku dansplötum við úrvals-
merín kommúnista. Og hún fékk
Mao til þess leggja til hliðar
rykfallnar fornbókmenntir og,
kynnast nútíma bókmenntum.
Hún fór
hægt af stað.
Nú tók hún að berast á, ogl
hún lét ekki lengur konu utan—
ríkisráðherrans vera til fyrir--
myndar. Hún var meira heldur'
kona mannsins síns, enda hafðí
hún áður öðlazt frægð af eigiri
rammleik.
Það hefði verið fjarska mar.n-
legt, ef þetta hefði verið ástæð-
an til þess, að hún fór að leggja
stund á stjórnmál. Hún fóir
ósköp hægt af stað. Enginn
veitti því neina sérstaka eftir-
tekt, þó að hún stæði við hlið-
manns síns við ýmislegar fagn-
aðarhátíðir, sem Kínverjar
hafa svo miklar mætur á, —-
síðan tók hún þátt í góðgerða-
starfsemi, og smám saman
mjakaðist hún upp á að verða-
sjálf stjóvnmálamaður.
Hún talar til kvenfólksins,.
og það hlustar. Hún sker ur
um siðferðið í hinu nýja, rauða-
Kína. Það, sem „hið tæra
fljót“ segir, stendur. Hópgöng-
ur þær, sem myndaðar eru í
Peking, stefna ekki allar til
Maos. Sumar stefna til hinnar
fögru Lan Fan, sem tekur á
móti þeim með yndisþokka og.
glóandi byltingarræðum. iÞin
hefur ekki verið leikkona til
einskis. Hún getur látið hið
ómerkilegasta orðagjalf ur
hljóma sem ræðusnilld, og hún
ber nú ægishjálm yfir aðrar
ráðherrafrúr í Peking.
Nær fullskipað í
bændaförina til
Norðurianda.
í hinni áfonnuðu bændaför
tii Norðurlanda verða þátttak-
endur sennilega eins margir og'
gert var ráð fyrir, að þeir yrðu
flestir, eða 26.
Er þá miðað við hæfilega
tölu í langferðabíl af þeirri
stærð, sem notaður verður í
ferðinni erlendis.
22 umsóknir hafa þegar bor-
izt Búnaðarfélaginu, en vitað
er um 2 í pósti. — Bændur fara.
með Gullfossi þ. 19. maí og
kemur hann senniléga við í
höfn á Jótlandi, þer sem bænd-
ur stíga á land. Að Danmerkur-
verunni lokinni verður haldið
norður Svíþjóð o’g farið þaðan
yfir í Þrændalög, en á suður-
leið í Noregi verður farið um
Guðbrandsdal, og þaðan til
Stafangiirs og ferðast um JaS
arinn. Flogið verður heim frá.
Sóla.
Áætlunin er ekki fullgerð og
ekki mun hafa verið tekin
fullnaðarákvörðun um hver
verður fararstjóri. Bændurnir
eru úr öllum fjórðungum lands-
ins, nema Austfirðingaf jórð-
ungi.
Bursan-kven
sokkarnir
fást hjá okkur. Hlýfr sem
ull, sterkir sem nylon.
Ásg. G. Gunnlaugsson & Co.
Austurstræti 1. Sími 3102.
K»m»ooooo«
BEZT AÐ AUGLYSAI VJSt